Lüğətlərdə axtarış.

Təsi — Azərbaycan Respublikasının Qobustan rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 31 mart 1995-ci il tarixli, 1008 saylı Qərarı ilə Qobustan rayonunun Bədəlli kənd inzibati ərazi vahidinin Təsi kəndi Yekəxana kənd inzibati ərazi vahidi tərkibinə verilmişdir. == Toponimikası == Yerli məlumata görə, Təsi kəndin əsasını qoymuş şəxsin adıdır. Bəzi mənbələrə görə, təsi monqol tayfalarından birinin adıdır. Monqolustan ərazisində Təsi adlı çay da vardır. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 386 nəfər əhali yaşayır.

Məhi Vəliyev (1927, Araz Yağlıvənd, Qaryagin qəzası – 11 yanvar 2009, Araz Yağlıvənd, Füzuli rayonu) — Lenin, Oktyabr inqilabı, Qırmızı Əmək Bayrağı ordenli zəhmət adamı. == Həyatı == Məhi Cümü оğlu 1927-ci ildə Araz Yağlıvənd kəndində anadan olmuşdu. Böyük Bəhmənli kənd məktəbində natamam təhsil almışdı. Kоlxоzda işləmişdi. Kоlxоz idarə heyətinin göndərişi ilə rayоnlararası kənd təsərrüfatı kursunda оxumuşdu. 1944-cü ildə kursu tamamladıqdan sоnra, 1950-ci ilədək kоlxоzda mal və qоyun təsərrüfatı briqadiri vəzifəsində çalışmışdı. 1950-ci ildən 1953-cü ilə kimi Bakının keçmiş Lenin rayоnunda neft buruqlarında işləmişdi. 1953-cü ilin sоnunda dоğma kəndi Aşağı Yağləvəndə qayıdıb və 1980-ci ilədək pambıqçılıq təsərrüfatında sahə briqadiri vəzifəsində çalmışdı. İşləməklə yanaşı qiyabi Gəncə Kənd Təsərrüfatı Texnikumunun aqrоnоmluq şöbəsini bitirmişdi. 1980-ci ildən 1998-ci ilin sоnunadək kolxozun üzümçülük sahəsində briqadir işləmişdi.

Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi (İmam Cavad, İmam Təqi; 12 aprel 811, Mədinə, Hicaz, Abbasilər xilafəti – 25 noyabr 835, Kazımiyyə[d], Bağdad, Abbasilər xilafəti) — == Uydurulmuş hədislərə qarşı İmam Cavad (ə)-dan cavab == Yəhya ibn Əqsəm, İmam Cavad (əs)-a belə sual etdi: "Rəvayət edildiyinə görə bir gün Cəbrail (ə.s) Peyğəmbərin (s) hüzuruna gələrək belə buyurur: — "Ey Muhəmməd! ALLAH sənə salam göndərir və belə buyurur: "Mən Əbu Bəkrdən razıyam, görəsən o da məndən razıdırmı? Bu rəvayət haqqındakı görüşünüz nədir?" İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu xəbəri rəvayət edən kəs, Peyğəmbərin (s) vida həccindəki bu sözünü də xatırlamaq məcburiyyətindədir: "Mənim adımdan yalan söyləyənlər olduqca çoxalmışdır, məndən sonra da çox olacaqdır. Hər kəs mənim adımdan bilərəkdən yalan söyləyərsə yeri cəhənnəm atəşi olacaqdır." İmam Cəvad (ə.s) sözünə belə davam etdi: "(Əbu Bəkr haqqındakı) bu rəvayət Allahın kitabı ilə uyğun gəlməməkdədir. Çünki Allah (Qurani-Kərimdə) belə buyurur: "And olsun ki, insanı Biz yaratdıq və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini də Biz bilirik. Biz ona şah damarından da yaxınıq!" [Qaf surəsi. 16]. Görəsən Əbu Bəkrin (ALLAHdan) razı olub olmadığı ALLAHa gizliydimi ki bunu Peyğəmbərindən soruşur?! Bu əqlən mümkünsüzdür." 2-Yəhya ibn Əqsəm belə sual edir: Rəvayət edilir ki: "Əbu Bəkr və Ömər yer üzündə, göydəki Cəbrail və Mikail kimidirlər." İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu hədisə də diqqət etmək lazımdır. Çünki Cəbrail və Mikail, ALLAH qatındakı iki müqərrəb mələkdirlər.

Təmi Hacıyev — Sovet Azərbaycanının yarıməsirlik yubleyində "yubley medalı" ilə təltif edilmişdir, "Çiçəklənən Azərbaycan" ümumrespublika festivalı laureatı, "Gənclər və Tələbələr" festivalının laureatı, "Respublika xalq teatrlarına baxış" laureatı, "Respublika özfəaliyyət incəsənət" festivalında festival laureatı. == Həyat və fəaliyyəti == Təmi Hacıyev 25 may 1929-cu ildə Naxçıvanın Culfa rayonunun Teyvaz kəndində anadan olmuşdur. 1957-ci ildən Təmi Hacıyevin həyatı Qəbələ ilə bağlıdır və həmin ildə əmak fəaliyyətinə başlayıb. 1975-ci ildə Bakı Mədəni-maarif texnikomunu bitirib. === Əmək fəaliyyəti === Klub işçisi və özfəaliyyət teatr kollektivinin rəhbəri və s. işlərdə çalışıb. El şənliklərində, konsert proqramlarında çoxlu sayda çıxışları olub. 1962-ci ildə "Çiçəklənən Azərbaycan", 1967-ci ildə "Azərbaycan özfəaliyyət incəsənəti" ümumrespublika festivallarında iştirak edib. Təmi Hacıyevin Qəbələdə Məmmədhəsən Dəmirov, Sirac Gəncimov, Asim Əliyev kimi xanəndələrin yetişməsində mühüm rolu olub. O həmdə məharətlə tar çalırmış.

Təpi (fars. تپي‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 150 nəfər yaşayır (23 ailə).

Taqi Nizami oğlu Əsgərov (9 aprel 2001; Gəncə, Azərbaycan — 8 noyabr 2020; Şuşa rayonu, Azərbaycan) — Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, İkinci Qarabağ müharibəsi şəhidi. == Həyatı == Taqi Əsgərov 2001-ci il aprelin 9-da Gəncə şəhərində anadan olub. 2007-2018-ci illərdə Gəncə şəhərinin 6 nömrəli tam orta məktəbində təhsil alıb. Subay idi. == Hərbi xidməti == Taqi Əsgərov 2019-cu ildən Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin sıralarında müddətli həqiqi hərbi xidmətdə idi. Azərbaycan Ordusunun əsgəri olan Taqi Əsgərov 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün başlanan İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Füzulinin, Xocavəndin və Şuşanın azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə savaşıb. Taqi Əsgərov noyabrın 8-də Şuşanın azad edilməsi zamanı şəhid olub. Gəncə şəhərinin Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Taqi Əsgərov ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi. Azərbaycanın Xocavənd rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılan döyüş əməliyyatlarına qatılaraq şəxsi igidliyi və şücaəti nümayiş etdirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 25.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Taqi Əsgərov ölümündən sonra "Xocavəndin azad olunmasına görə" medalı ilə təltif edildi.

Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi (İmam Cavad, İmam Təqi; 12 aprel 811, Mədinə, Hicaz, Abbasilər xilafəti – 25 noyabr 835, Kazımiyyə[d], Bağdad, Abbasilər xilafəti) — == Uydurulmuş hədislərə qarşı İmam Cavad (ə)-dan cavab == Yəhya ibn Əqsəm, İmam Cavad (əs)-a belə sual etdi: "Rəvayət edildiyinə görə bir gün Cəbrail (ə.s) Peyğəmbərin (s) hüzuruna gələrək belə buyurur: — "Ey Muhəmməd! ALLAH sənə salam göndərir və belə buyurur: "Mən Əbu Bəkrdən razıyam, görəsən o da məndən razıdırmı? Bu rəvayət haqqındakı görüşünüz nədir?" İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu xəbəri rəvayət edən kəs, Peyğəmbərin (s) vida həccindəki bu sözünü də xatırlamaq məcburiyyətindədir: "Mənim adımdan yalan söyləyənlər olduqca çoxalmışdır, məndən sonra da çox olacaqdır. Hər kəs mənim adımdan bilərəkdən yalan söyləyərsə yeri cəhənnəm atəşi olacaqdır." İmam Cəvad (ə.s) sözünə belə davam etdi: "(Əbu Bəkr haqqındakı) bu rəvayət Allahın kitabı ilə uyğun gəlməməkdədir. Çünki Allah (Qurani-Kərimdə) belə buyurur: "And olsun ki, insanı Biz yaratdıq və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini də Biz bilirik. Biz ona şah damarından da yaxınıq!" [Qaf surəsi. 16]. Görəsən Əbu Bəkrin (ALLAHdan) razı olub olmadığı ALLAHa gizliydimi ki bunu Peyğəmbərindən soruşur?! Bu əqlən mümkünsüzdür." 2-Yəhya ibn Əqsəm belə sual edir: Rəvayət edilir ki: "Əbu Bəkr və Ömər yer üzündə, göydəki Cəbrail və Mikail kimidirlər." İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu hədisə də diqqət etmək lazımdır. Çünki Cəbrail və Mikail, ALLAH qatındakı iki müqərrəb mələkdirlər.

İngilis təri (lat. sudor anglicus, ing. sweating sickness) — 1485 və 1551-ci illərdə Avropada (ilk əvvəl İngiltərədə Tüdorların hakimiyyəti zamanı) çoxlu sayda ölümlə müşahidə olunan yoluxucu xəstəlik. == Epidemiya == "İngilis təri" qeyri-ingilis mənşəlidir və İngiltərəyə Tüdorlar sülaləsi ilə birlikdə gəlmişdir. 1485-ci ilin avqustunda Bretanda yaşayan Henrix Tüdor Uelsdə məskunlaşdıqdan sonra Bosfort döyüşündə kral III Riçarda qalib gələrək Londona kral VII Henrix adı ilə daxil olmuşdur. Onun qoşunlarının əsas hissəsini təşkil edən fransız və bretonlu muzdluların dabanında xəstəlik var idi. İki həftə ərzində peyda olmuşdu. Londonda 1 ay ərzində (sentyabr-oktyabr) bir neçə min insan bu xəstəlikdən dünyasını dəyişmişdir. Sonra epidemiya sakitləşmişdi. Xalq bunu VII Henrix üçün pis əlamət hesab etmişdir.

Məhəmməd Təqi — Memar. Naxçıvan memarlıq məktəbinin nümayəndəsi. Bu memarın adı Naxçıvan şəhərindəki Came məscidinin kitabəsi vasitəsilə elmi dövriyyəyə daxil olmuşdur. Hicri 1311/1894 ildə inşası başa çatan, indi də dindarların istifadə etdikləri Came məscidinin kitabəsində memar: "Əgər məndən sonra məscidin memarını axtarsalar, səkkizinci imamdan sonrakı adla adlanıram"-deyə özünü təqdim etmişdir. Məlumdur ki, şiələrin səkkizinci imamının adı Rza, ondan sonrakı, doqquzuncu imamın adı isə Məhəmməd Təqidir. Deməli, məscidin memarının adı Məhəmməd Təqi olmuşdur.

Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi (İmam Cavad, İmam Təqi; 12 aprel 811, Mədinə, Hicaz, Abbasilər xilafəti – 25 noyabr 835, Kazımiyyə[d], Bağdad, Abbasilər xilafəti) — == Uydurulmuş hədislərə qarşı İmam Cavad (ə)-dan cavab == Yəhya ibn Əqsəm, İmam Cavad (əs)-a belə sual etdi: "Rəvayət edildiyinə görə bir gün Cəbrail (ə.s) Peyğəmbərin (s) hüzuruna gələrək belə buyurur: — "Ey Muhəmməd! ALLAH sənə salam göndərir və belə buyurur: "Mən Əbu Bəkrdən razıyam, görəsən o da məndən razıdırmı? Bu rəvayət haqqındakı görüşünüz nədir?" İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu xəbəri rəvayət edən kəs, Peyğəmbərin (s) vida həccindəki bu sözünü də xatırlamaq məcburiyyətindədir: "Mənim adımdan yalan söyləyənlər olduqca çoxalmışdır, məndən sonra da çox olacaqdır. Hər kəs mənim adımdan bilərəkdən yalan söyləyərsə yeri cəhənnəm atəşi olacaqdır." İmam Cəvad (ə.s) sözünə belə davam etdi: "(Əbu Bəkr haqqındakı) bu rəvayət Allahın kitabı ilə uyğun gəlməməkdədir. Çünki Allah (Qurani-Kərimdə) belə buyurur: "And olsun ki, insanı Biz yaratdıq və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini də Biz bilirik. Biz ona şah damarından da yaxınıq!" [Qaf surəsi. 16]. Görəsən Əbu Bəkrin (ALLAHdan) razı olub olmadığı ALLAHa gizliydimi ki bunu Peyğəmbərindən soruşur?! Bu əqlən mümkünsüzdür." 2-Yəhya ibn Əqsəm belə sual edir: Rəvayət edilir ki: "Əbu Bəkr və Ömər yer üzündə, göydəki Cəbrail və Mikail kimidirlər." İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu hədisə də diqqət etmək lazımdır. Çünki Cəbrail və Mikail, ALLAH qatındakı iki müqərrəb mələkdirlər.

Məhəmmədtağı Behcət (1913-17 may 2009) — İslam alimi, din xadimi, müctəhid, böyük ayətullah. == Həyatı == Həzrəti Ayətullah Məhəmmədtağı Behcət 1913-cü ilin sonlarında Gilan əyalətinin dindar Fumən şəhərində dünyaya gəlmişdir. Ömründən 16 ay keçdikdə anası vəfat edir və o, uşaqlıqda yetimliyin acılığını dadır. Ayətullah Məhəmməd Təqi Behcətin atası Kərbəlayi Mahmud Behcət Fumən şəhərinin etimadlı insanlarından idi və öz işlərindən əlavə xalqın problemlərini də həll edirdi. Mühüm sənədlər onun şahidliyi və təsdiqi ilə həyata keçirdi. O, ədəb və zövq əhli idi və böyük həvəslə Əhli – Beyt barəsində xüsusilə İmam Hüseyn (ə) haqqında şeir yazırdı. Aradan yarım əsr keçməsinə baxmayaraq, bu şeirlər hələ də o diyarın məddahlarının dillər əzbəridir. Ayətullah Behcət uşaqlıqda belə, Əhli – Beytə, xüsusilə İmam Hüseynə (ə) bağlı olan bir ata tərəfindən tərbiyə olunmuş və həmin məclislərdə iştirak etməklə bu yığıncaqların nuraniliyindən istifadə edərək böyümüşdür. Uşaqlıqdan oynamaqdan çəkinərmiş, istedad və iman nuru üzündə seçilərdi və elm öyrənməyə olan böyük eşqi rəftarında açıqca görünürdü. === Təhsili === İbtidai dini təhsilini Fumən mədrəsəsində başa vurduqdan və ərəb ədəbiyyatına yiyələndikdən sonra 1929-cu ildə ön dörd yaşında dini təhsilini təkmilləşdirməkdən ötrü İraqa yola düşür.

Təbi ehtiyatlar iqtisadiyyatı və ya resurs iqtisadiyyatı — təbii ehtiyatlarının təchizatı, tələbi və paylanması ilə məşğul olur. Təbii resurslar iqtisadiyyatının əsas hədəflərindən biri də gələcək nəsillər üçün mövcudluğunu təmin etmək üçün bu ehtiyatların idarə olunmasının daha davamlı yollarını inkişaf etdirmək üçün təbii ehtiyatların iqtisadiyyatda rolunu daha yaxşı başa düşməkdir. Resurs iqtisadçıları iqtisadi və təbii sistemlərin davamlı və səmərəli iqtisadiyyat inkişaf etdirmək məqsədi ilə qarşılıqlı təsirini öyrənirlər. == Müzakirə sahələri == Təbii Resurs İqtisadiyyatı, insan iqtisadiyyatı ilə təbii ekosistemlər arasındakı əlaqələri və qarşılıqlı asılılıqları araşdırmağa çalışan iqtisadiyyatdakı bir disiplinlərarası akademik tədqiqat sahəsidir. Onun əsas diqqəti Yerin təbii ehtiyatlarının ekoloji məhdudluğu altında iqtisadiyyatı necə idarə etməkdir . Resurs iqtisadiyyatı, yer elmləri, insan iqtisadiyyatı və təbii ekosistemlər ilə əlaqəli təbii və sosial elmlər daxilində müxtəlif fənləri bir araya gətirir və birləşdirir. İqtisadi modellər təbii ehtiyatlardan istifadənin xüsusiyyətlərinə uyğunlaşdırılmalıdır. Təbii qaynaqlar iqtisadiyyatında ənənəvi tədris proqramı balıqçılıq modellərinə, meşə təsərrüfatı modellərinə və mədənçilik modellərinə (yəni balıq, ağac və filiz) yönəlmişdir. Bununla birlikdə, son illərdə digər mənbələr, xüsusən hava, su, qlobal iqlim və ümumiyyətlə “ətraf mühit qaynaqları” siyasət hazırlamaq üçün getdikcə daha çox əhəmiyyət kəsb edir. Akademik və siyasi maraqlar, digər məqsədlər üçün rəhbərliyi əhatə etmək üçün standart üçqat resursların sadəcə optimal ticarət istifadəsindən kənara çıxdı.

Məhəmməd ibn Əli ət-Təqi (İmam Cavad, İmam Təqi; 12 aprel 811, Mədinə, Hicaz, Abbasilər xilafəti – 25 noyabr 835, Kazımiyyə[d], Bağdad, Abbasilər xilafəti) — == Uydurulmuş hədislərə qarşı İmam Cavad (ə)-dan cavab == Yəhya ibn Əqsəm, İmam Cavad (əs)-a belə sual etdi: "Rəvayət edildiyinə görə bir gün Cəbrail (ə.s) Peyğəmbərin (s) hüzuruna gələrək belə buyurur: — "Ey Muhəmməd! ALLAH sənə salam göndərir və belə buyurur: "Mən Əbu Bəkrdən razıyam, görəsən o da məndən razıdırmı? Bu rəvayət haqqındakı görüşünüz nədir?" İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu xəbəri rəvayət edən kəs, Peyğəmbərin (s) vida həccindəki bu sözünü də xatırlamaq məcburiyyətindədir: "Mənim adımdan yalan söyləyənlər olduqca çoxalmışdır, məndən sonra da çox olacaqdır. Hər kəs mənim adımdan bilərəkdən yalan söyləyərsə yeri cəhənnəm atəşi olacaqdır." İmam Cəvad (ə.s) sözünə belə davam etdi: "(Əbu Bəkr haqqındakı) bu rəvayət Allahın kitabı ilə uyğun gəlməməkdədir. Çünki Allah (Qurani-Kərimdə) belə buyurur: "And olsun ki, insanı Biz yaratdıq və nəfsinin ona nə vəsvəsə etdiyini də Biz bilirik. Biz ona şah damarından da yaxınıq!" [Qaf surəsi. 16]. Görəsən Əbu Bəkrin (ALLAHdan) razı olub olmadığı ALLAHa gizliydimi ki bunu Peyğəmbərindən soruşur?! Bu əqlən mümkünsüzdür." 2-Yəhya ibn Əqsəm belə sual edir: Rəvayət edilir ki: "Əbu Bəkr və Ömər yer üzündə, göydəki Cəbrail və Mikail kimidirlər." İmam Cəvad (ə.s) buyurur ki: "Bu hədisə də diqqət etmək lazımdır. Çünki Cəbrail və Mikail, ALLAH qatındakı iki müqərrəb mələkdirlər.

Nyugen dinh thi (vyet. Nguyễn Đinh Thi; 20 dekabr 1924, Luanqpxabanq[d] – 18 aprel 2003, Hanoy) — tanınmış vietnamlı yazıçı, ədəbiyyatşünas, musiqiçisidir. == Həyatı == Laosun şimalındakı keçmiş kral şəhəri Luang Prabang yaxınlığında Phong Saly-da anadan olub. Bu ərazi o zaman Fransnın Hind-Çin kaloniyası hesab edilirdi.Nüfuzlu bir zadəgan nəslinin nümayəndəsi kimi fransız mətəbində akademik təhsil aldı. Milli azadlıq hərəkatında kommunistlərin tərəfində xidmət etdi.Fransızlara qarşı müqavimət hərəkatının qabaqcıl sənətkarlar nəslinə aid idi. Fəlsəfi traktatlar, yazı, şeirlər, musiqi, dram, tənqidi nəzəriyyə yazmışdır. Uzun illər ölkəsinin yazıçılar ittifaqının sədri oldu.Bir müddət əsərlərinə , pyeslərinə qadağalar qoyuldu.Bəstələdiyi mahnılar milli azadlıq hərəkatı zamanı tərəfdarları tərəfindən ağızdan -ağıza ötürülürdü.1940-cı illərdə Milli Qurtuluş Mədəniyyət Qrupuna üzv oldu. 1945-ci ildə Tan Trao Milli Konfransına qatıldı və daha sonra Vyetnam Birinci Milli Məclisinin üzvü seçildi Avqust inqilabından sonra Nguyen Dinh Thi Milli Qurtuluş Mədəniyyət Dərnəyinin baş katibi oldu. 1996-cı ildə o, ədəbiyyat Ho Chi Minh mükafatı aldı. 1995-ci ildən Vyetnam Ədəbiyyat və İncəsənət Birliyinin sədri idi.

Nquyen Thi Din (vyet. Nguyễn Thị Định; 15 mart 1920 – 26 avqust 1992, Bençe) — Vyetnam inqilabçısı, Cənubi Vyetnamın milli azadlıq hərəkatının lideri. == Həyatı == , 1976-cı il]] Nquyen Thi Din 15 mart 1920-ci ildə Fransa Hind-Çinində, Zyonqçom mahalının Lıonqhoa icmasında kəndli ailəsində anadan olmuşdur. O, 18 yaşında inqilabi mübarizəyə qoşulmuşdur. 1939-cu ildə Fransa müstəmləkəçiliyinə qarşı milli azadlıq hərəkatında iştirak etdiyinə görə həbs edilmiş və 1943-cü ilə qədər həbsdə olmuşdur. Vyetnam imperiyasına son qoyan 1945-ci il Avqust inqilabında fəal iştirak etmişdir. 1945–1954-cü illər Birinci Hind-Çin müharibəsi dövründə Vətənin Xilaskarlığı Uğrunda Qadınlar Assosiasiyasında və Vyetnam Milli Birliyində (Lyen-Vyet) rəhbər işlərdə olmuşdur. 1960-cı ilin yanvarında Mekonq deltasında partizan müharibəsinin kimi prezident Nqo Din Zyem hökumətinə qarşı üsyanın qərargahına rəhbərlik etmişdi. 1961-ci ildən Cənubi Vyetnamın Azadlığı Uğrunda Qadınlar Birliyinin sədri, Cənubi Vyetnamın Azadlığı Uğrunda Silahlı Qüvvələrin Ali Baş Komandanının müavini olmuşdur. 1964-cü ildən Cənubi Vyetnam Milli Azadlıq Cəbhəsi Mərkəzi Komitəsinin Rəyasət Heyətinin üzvüdür.1975-ci ildə Vyetnam müharibəsi başa çatdıqdan və ölkə birləşdirildikdən sonra Vyetnam Kommunist Partiyasının Mərkəzi Komitəsində işləmişdir.

Tenhi — 1996-cı ildə Finlandiyada qurulmuş melanxolik, neofolk/ambient musiqi qrupudur. Qrupun bəzi mahnılarında jazz və blues janrlarının təsiri hiss olunur. Digər folk qruplarından fərqli olaraq mümkün qədər elektrikli alətlərdən istifadəni məhdudlaşdırmağa çalışır. Finlandiyaya xas yerli musiqini ucaltdığı təbiətlə xarmanlayaraq insanı dərin yalnızlığa qərq edir. Xüsusən soyuq havalarda dinləniləcək qruplardandı.Vokalist Tyko Saarikko mahnıların sözlərini Suomicə (Finlandiya dili, bataqlıq ərazisi) ifa edir. == Qrup adının mənası == 'Tenhi' sözü qədim fin sözü olub kəndin yaşlısı, müdrik yaşlı və ya kahin mənasına gəlir. == Üzvlər == Tyko Saarikko – vokal, gitara, harmonium, piano, zərb alətləri, sintezator, tütək. İlmari Issakainen – gitara, baraban, piano, bass, ikinci vokal. Paula Rantamäk – skripka (live).

Teti (e. ə. XXIV əsr – təq. e.ə. 2300) — Köhnə Padşahlıqnın VI sülalənin ilk hökmdarı.Təxminən e.ə 2347-2337 illər aralığında hökmdarlıq etmişdir. == Adları və ünvanları == Şəxsi ad: Teti Horus adı: Hr Sehetep Tavi Nebti adı: Sehetep Nebti Qızıl Horus: Hr nebu sema Yunan dilində adı: Othoes == Sülalə == Teti, kralın anası Seşeşetin oğludur.

Əl-Hac Məhəmməd Təqi (?-?) — Xəttat. Naxçıvan xəttatlıq məktəbinin nümayəndəsi. Adı Ordubad şəhər Came məscidində hicri 1319 ildə (miladi 1901–1902 il) aparılan təmir və bərpa işləri zamanı gəc üzərində qara rənglə yazılmış kitabədə qalmışdır. Kitabədən məlum olur ki, təmir zamanı məscidin daxili divarlarına yazılan Quran ayələri və digər dini xarakterli yazıları da gəc üzərində Müstəhid Ağəlinin oğlu xəttat əl-Hac Məhəmməd Təqi yazmışdır.

Admir Teli (d. 2.06.1981, Şkoder, Albaniya) — müdafiəçi mövqeyində çıxış etmiş Albaniya futbolçusu. O, karyerasını əsasən Albaniya və Azərbaycanda keçirmişdir, daha çox "Vlazniya" və "Qarabağ" futbol klublarında çıxışları ilə tanınır. 2006-cı ildə Albaniya milli komandasında karyerasına başlayan Teli onun heyətində 19 oyun keçirmişdir və 2013-cü ildə milli komanda karyerasını bitirdi. == Karyerası == 2008-ci ildə Türkiyənin "Hacettepe" klubunda oynamışdır. 2009-cu ilin yanvarında Azərbaycan Premyer Liqasında çıxış edən "Qarabağ"la iki illik müqavilə imzaladı. Teli 2014-15 mövsümünün sonunda "Qarabağ"ı tərk etdi.

Con Corc Terri (ing. John George Terry; 7 dekabr 1980, London, İngiltərə) — ingilis futbolçu, müdafiəçi və İngiltərənin "Çelsi" futbol klubunun kapitanı. 2006-2010 və 2011-2012-ci (fevral ayına qədər) illərdə İngiltərə milli futbol komandasının eks-kapitanı, dördqat İngiltərə çempionu. Teri 2005 və 2008-ci ildə Çampionlar liqasının ən yaxşı müdafiəçisi seçildi. Həm də 2005-ci ildə PFA Players İlin oyunçusu mükafatını aldı.İndi Çelsi FCdə 26 nömrəli formanı geyməkdədir. Con Teri ilk milli komandadakı qolunu başla Braziliyaya atdı. İngiltərə Milli Futbol Komandasının formasını da geyən Teri bu günə qədər oynadığı 66 matçda 7 qol vurdu. 1998dən bəri Çelsi FC ilə müqaviləli olan oyunçu, yalnız 2000-ci ilin sonundan 2 ay üçün Nottinqham Foresta kirayəlik getmişdir. Dövrün ən müvəffəqiyyətli müdafiəçilərindən biri olaraq qəbul edilən Terry, sürpriz qolları ilə tanınmaktadır.Çelsi 2005-ci ildə 50 il sonra Premier League çempion olduğunda çempionluq kubokunu kapitan olaraq qaldırmışdər. Həm də David Beckhamın İngiltərə milli komandasının kapitanlığını buraxmasının ardından kapitanlığına gətirilmişdir.

Kehi məbədi (氣比神宮, Kehi-cinqu) – Yaponiyanın Fukui prefekturasının Tsuruqa şəhərində yerləşən şintoist məbədi. Girişində yerləşən torii Yaponiyadakı ən böyüklərindən biridir. == Həmçinin bax == Cinquların siyahısı == Xarici keçidlər == Vikianbarda Kehi məbədi ilə əlaqəli mediafayllar var.

Kehi məbədi (氣比神宮, Kehi-cinqu) – Yaponiyanın Fukui prefekturasının Tsuruqa şəhərində yerləşən şintoist məbədi. Girişində yerləşən torii Yaponiyadakı ən böyüklərindən biridir. == Həmçinin bax == Cinquların siyahısı == Xarici keçidlər == Vikianbarda Kehi məbədi ilə əlaqəli mediafayllar var.

Teri Hatçer (ing. Teri Lynn Hatcher; 8 dekabr 1964, Palo-Alto[d], Kaliforniya) — amerikalı aktrisa, yazıçı və model.

Teti (sardin: Tèti) — Sardiniyanın Nuoro əyalətindəki kommuna və kiçik şəhərdir. Sahəsi 43,91 km²-dir. Kommunanın əhalisi 674 nəfər, əhalinin sıxlığı bir kvadrat kilometrə 15 nəfərdir.

Teti (sardin: Tèti) — Sardiniyanın Nuoro əyalətindəki kommuna və kiçik şəhərdir. Sahəsi 43,91 km²-dir. Kommunanın əhalisi 674 nəfər, əhalinin sıxlığı bir kvadrat kilometrə 15 nəfərdir.

Teti (e. ə. XXIV əsr – təq. e.ə. 2300) — Köhnə Padşahlıqnın VI sülalənin ilk hökmdarı.Təxminən e.ə 2347-2337 illər aralığında hökmdarlıq etmişdir. == Adları və ünvanları == Şəxsi ad: Teti Horus adı: Hr Sehetep Tavi Nebti adı: Sehetep Nebti Qızıl Horus: Hr nebu sema Yunan dilində adı: Othoes == Sülalə == Teti, kralın anası Seşeşetin oğludur.

Teki Biçoku (alb. Teki Isak Biçoku; 6 iyun 1926, Elbasan[d] – 21 noyabr 2009, Tirana) Alban geoloqu, professor; Albaniya Elmlər Akademiyasının üzvü və prezidenti olmuşdur. == Bioqrafiya == 1926-cı il iyunun 6-da anadan olub. 1932–1937-ci illərdə Elbasan şəhərində ibtidai məktəbdə oxuyub, sonra həmin şəhərin Şkolla Normale məktəbində (indiki Aleksandr Xhuvani Universiteti) təhsilini davam etdirib. Sonra Korça şəhərində (1942–1943) və Tiranda (1946–1947) texnikumda oxuyub. 1943–1944-cü illərdə Biçoku işğalçılara qarşı müharibədə iştirak etmiş, Albaniya azad edildikdən sonra 1944–1946-cı illərdə kuryer kimi xalq ordusunda xidmət etmişdir. Təhsilini İ. M. Qubkin adına Moskva Neft və Qaz İnstitutunda davam etdirib (1948–1953), 1953-cü il martın 20-də "mühəndis-geofizik" ixtisasını alaraq bitirmişdir. Fieri şəhərində seysmik ekspedisiyanın geofiziki işləyib, sonra 1955-ci ildə Tirana Geologiya Baş İdarəsinin geologiya şöbəsinin müdiri təyin edilib. 1957-ci ildə Dövlət Geologiya Komissiyasının vitse-prezidenti və baş geoloqu, daha sonra isə Mədən və Geologiya Nazirliyinin Geologiya Baş İdarəsinin rəisi olub. 1966-cı il aprelin 1-dən Teki Biçoku Sənaye və Mədən Nazirliyinin Geologiya Baş direktoru təyin edildi.

Səs bağı (lat. ligamentum vocale) — qırtlağa məxsus bağ. Elastik konusu təşkil edən liflərdən bir dəstəsi həqiqi səs büküşlərində yerləşir ki, bunu da səs bağı adlandırırlar. Bu bağ elastiki liflərdən təşkil olunaraq qalxanabənzər qığırdaqdan başlayır və çalovabənzər qığırdağın səs çıxıntısına bağlanır.

Bağça (fars. باغ چه‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı, Behi-yi Feyzullah Bəyi dehistanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 179 nəfər yaşayır (40 ailə).

Əl-Bədi, Allahın 99 adından biri

Bəhai Dini — bütün bəşəriyyətin birliyi prinsipini vurğulayan müstəqil monoteist dindir. Bu dinin təməlini üç əsas prinsip təşkil edir: Allahın birliyi — Allah bütün yaradılışın yeganə mənbəyi və ilkin səbəbidir; İlahi dinlərin birliyi — tək Allahın tək bir dini var və o minilliklər ərzində təkamül etmişdir; bəşəriyyətin birliyi — bütün insanlar eyni Allah tərəfindən bərabər yaradılmışdır, insanlar arasındakı irqi, milli, mədəni müxtəlifliklər bəşəriyyətin zənginliyidir və müxtəliflikdə birlik təqdirəlayiq və alqışlanandır. Bəhai dini təlimlərinə görə insanın məqsədi Allahı, tək yaradanı, Həqiqi dostu tanımaq və Ona sevgi bəsləməkdir, hansı ki, bu özünü gündəlik fəaliyyətdə, insanlığa xidmətdə və fərdi ibadətdə göstərməlidir. Bəhai dini 19-cu əsrdə İranda meydana gəlib, bu dinin peyğəmbəri Bəhaullahdır. Bəhaullah öz fikirlərinə və yaydığı təlimə görə İrandan Osmanlıya sürgün olunub və demək olar ki, həyatının sonunadək burada məhbus həyatı yaşayıb. Bəhaullahın vəfatından sonra onun böyük oğlu Əbdül-Bəha bu təlimləri inkişaf etdirməkdə davam edir, onun dövründə Bəhai dini İran və Osmanlının sərhədlərini aşır, Avropa və Amerikaya yayılmağa başlayır, həmçinin İranda getdikcə daha da möhkəmlənir və eyni zamanda güclü təqiblərə məruz qalır. Əbdül-Bəhanın vəfatından sonra Bəhai dininin inkişafı yeni mərhələyə qədəm qoyur, Bəhai dini tarixində Şəhadət dövrü başa çatır və Quruculuq əsri (1921–2021) başlayır, hansı ki son nəticədə Bəhaullahın öngördüyü Ümumdünya Ədalət Evinin yaranması və Dinin dünyanın bütün məntəqələrinə yayılması ilə nəticələnməli idi. Hal-hazırda dünyanın 200 ölkə və vilayətində təqribən 5 milyonadək bəhai var. Bu dini qəbul etmiş şəxslərin nüməyəndəsi olduğu millətlərin, xalqların və etnik qrupların sayı 2100-ü keçmiş, Bəhai dini ədəbiyyatı 800-dən çox dilə tərcümə edilmişdir. Bəhai dininə görə, ruhani tarixi silsilə Allah Elçilərinin gəlişi ilə formalaşır, bu Peyğəmbərlərin dini təlimi zamanın tələbinə və insanlığın qabiliyyətinə uyğun vəhy olunur.

Bəhr — əruz vəzninin tərkib hissələrindən biri. Əruz altı ünsürdən (rükndən) ibarətdir və bu ünsürlər də on doqquz bəhrə bölünür. Klassik Azərbaycan poeziyasında əruzun on iki bəhrindən istifadə edilmişdir. Həmin bəhrlər aşağıdakılardır: həcəz, rəməl, rəcəz, müctəs, müzare, mütəqarib, münsərih, xəfif, səri, mütədarik, kamil, müqtəzəb. == İstinadlar == == Mənbə == Elçin. Seçilmiş əsərləri. 10 cilddə. IX cild. Bakı: ÇİNAR-ÇAP, 2005, 509 səh.

Əl-Bəqi (ərəb. مقبرة البقيع‎) — ‏Mədinədə (Səudiyyə Ərəbistan) qəbiristanlıq, ən-Nəbəvi məscidindən cənub-şərqə yerləşdirilmişdir. Qəbiristanlıqda Məhəmməd peyğəmbərin və onun tərəfdarlarının qohumlarının çoxsu dəfn edilmişdir. Onlardan biri üçüncü xəlifə Osman ibn Əffan olmuşdur. Və həmçinin də İmam Həsən (ə). == Tarix == Məhəmməd peyğəmbər 622-ci ilin sentyabrında Məkkədən Mədinəyə gəldi. Əl Bəqi böyük torpaq sahəsi idi. Ən-Nəbəvi məscidin tikintisi zamanı, peyğəmbər bu torpaq sahəsini yetim uşaqdan aldı. == Qəbiristanlıqda dəfn edilmişlər == Abbas ibn Əbdülmütəllib — Məhəmməd peyğəmbərin əmisi. Həsən ibn Əli — Məhəmməd peyğəmbərin nəvəsi, ikinci şiə imamı.

Cahi (zərdüştilik) — zərdüştilikdə "şəhvət" iblisi. Cahi (Qədim Misir) — Qədim Misirdə "Retcenu"nun cənub vilayəti üçün istifadə edilən ad.

Cəhim — İslam dinində Cəhənnəmin 4-cü təbəqəsinə verilən ad.

Cəhri — Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Cəhri qəsəbə inzibati ərazi dairəsində qəsəbə. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 12 iyun 2020-ci il tarixli, 128-VIQ saylı Qərarı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Babək rayonunun Cəhri kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindəki Cəhri kəndinə qəsəbə statusu verilmiş, Cəhri kənd inzibati ərazi dairəsi Cəhri qəsəbə inzibati ərazi dairəsi hesab edilmişdir. == Toponimikası == Oykonim xalq toponimik termini olan cəhir/cühür sözünün fonetik dəyişməsi olub, "çayın alçaq sahili" deməkdir. == Tarixi == Cəhri qəsəbəsi çox qədim yaşayış məskəni olmuşdur. Bunu onun hazırda yerləşdiyi ərazidə aparılan qazıntılar nəticəsində aşkar olunmuş kurqanlar və 2-3 min ilə qədər yaşı olan küp qəbirlər və qəbirlərdən çıxan gildən hazırlanmış qablar və müxtəlif məişət əşyaları sübut edir. 1904-1905 ci illərdə erməni soyğunlarına məruz qalmış, Araz-Türk Cumhuriyyətinin yaradılmasında əsas dayaq nöqtələrindən və stratejik mərkəzlərindən biri olmuşdur. 1921-ci il inzibati ərazi bölgüsünə görə Cəhri Naxçıvan qəzasının rayonlarından biri olmuşdur. Bu rayonun mərkəzi Cəhri kəndi olmuş, onun tərkibində 1 qəsəbə 20 kənd olmuşdur. 1929-cu ildə Ermənistan SSR-ə verilən kəndlərdən (Sultanbəy, İtqıran, Almalı, Ağxaç) 1921-ci ildə bu rayonun tərkibində olmuşdur. 19 iyun 2020-ci ildə Cəhri kəndinə qəsəbə statusu verilib.

Dəlilik və ya çılğınlıq yarı qalıcı, ağır bir zehni pozğunluqdur. Ümumiyyətlə bir zehni xəstəlik tipindən törəyir. Dəlilik termini tibbi bir termin olmaqdan çox hüquqi və mədəni bir termindir. Dəlilik Modernizmlə birlikdə inkişaf edən bir anlayışdır. Əvvəllər ruhi çətinliklər Amerikada intellektual bir rəftar kimi qəbul edilib. Dickensin Lord Artur Günahı adlı kitabında buna bənzər təsvir də vardır. Postmodern mədəniyyət isə yaratdığı bütün dəyişənləri yazıdığı kimi dəliliyə də istisna edir. Bu cür xəstəliklər şəxsiyyət pozğunluğundan meydana gələ bilər.

Dəri — insanın və heyvanların bədənini bir sıra kənar təsirlərdən qoruyan, habelə hissiyyat, tənəffüs və istiliyin tənzimi proseslərində iştirak edən xarici örtükdür. Dəri özündən altda yerləşən toxumaları müxtəlif mexaniki zədələrdən qoruyur, bədənə xəstəlik törədən mikrobları və yad maddələri keçməyə qoymur. Həmçinin, dəri toxumalardan artıq su itkisinə mane olur və bədənin temperatur tənzimində mühüm rol oynayır. Eyni zamanda, dəri onda yerləşən xüsusi törəmələr – reseptorlar vasitəsi ilə xarici mühitin qıcıqlarını (mexaniki, istilik və s.) qəbul etdiyindən duyğu üzvlərindən biridir. Dəridə olan müxtəlif reseptorlar orqanizmlə xarici mühitin qarışılıqlı təsirində böyük rol oynayır. Dəri ifrazat orqanı kimi də dissimilyasiyasının son məhsullarının çox az bir hissəsinin orqanizmdən xaric olunmasında iştirak edir. Dəridə ifrazat məsulları tər və piy vəziləri vasitəsilə xaric olunur. Dəridən tər daima xaric olur və bununla bədənin temperaturu və qanın osmotik təzyiqi tənzim olunur. İnsan bir gündə 500-900 sm³ tər xaric edir. Yay aylarında isə tərin miqdarı 2-3 dəfə artır.

Fəhm–qavrama, anlama, anlaq, dərrakə. == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.

Gəmi — Arximed prinsipinə əsasən suda üzə bilən su nəqliyyat maşını. Qayıq ilə gəmi arasındakı fərq onun ölçüsündədir. Gəmilər xüsusi gəmiqayırma zavodlarında hazırlanırlar. Gəminin gövdəsi hazır olduqdan sonra o suya buraxılır və sonra suda tam quraşdırılır. Gəmilər vacib nəqliyyat vasitələrindəndir. Onlardan həm sərnişin, həm də yüklərin daşınmasında istifadə olunur. Yüklər konteynerlərə yığılaraq uzaq məsafələrə daşınır. Böyük yük gəmiləri neft tankerləridir. Sərnişin gəmilərindən daha çox səyahət üçün istifadə olunur. == Gəmi növləri == Teploxod — daxili yanacaq mühərriki ilə hərəkətə gətirilən gəmi; Yaxta — motorlu və yaxud yelkənli yüngül gəmi; Aviadaşıyıcı — göyərtə aviasiyasiyası daşıyan hərbi gəmi.

Beri-beri — xəstəliyi B1 vitamininin çatışmazlığından irəli gəlir. Göstərilən xəstəliyi keçirən xəstələrin ürək nahiyəsində pozulmalar müşahidə olunur. Bu xəstəlikdə qıcolmalar və iflicolma baş verir. B1 vitamini əsasən qabığı soyulmamış dəndə, yumurta sarısında, paxlalı bitkilərin toxumalarında, az miqdarda ispanaqda, kələmdə, yerkökü və almada vardır.