Lüğətlərdə axtarış.

Əsr — zaman ölçülərindən biri. Yüz il bir əsrə bərabərdir. Məsələn, XX əsr 1901-ci il yanvarın birindən 2000-ci il 31 dekabr arasındakı vaxtdır.

Yenilik bu mənaları ifadə edə bilər: Yenilik — xəbər. Yenilik (Ağsu) — Azərbaycanın Ağsu rayonunun Xanbulaq kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Yezidilər (ərəb. يَزِيدِيَّةٌ‎; fars. یَزِیدِیَانْ ‎; kürd. یَزِیدِیَانْ) — əsas hissəsi kurmanc dilində danışan etnik-dini toplum. Yezidilərin inandığı din dini ədəbiyyatlarda yəzdanizm formasında adlandırılır. Yezidilərin tarixi vətəni Assuriya dövlətinin paytaxtı olan Nineviya şəhəri hesab olunur. Bu gün Yezidi icması kompakt şəkildə İraqın şimal hissəsində, Suriya, Gürcüstan, Ermənistan və Rusiya kimi ölkələrdə yaşamaqdadır. XX əsrin ikinci yarısından etibarən Almaniyaya əmək miqrasiyası edən 50 minlik Yezidi toplumu isə Avropada ən böyük Yezidi icmasını təşkil edir. Ermənistan, Gürcüstan, İran, İraq, Suriya və Türkiyə kimi bölgələrdə camaat halında yaşayan yezidilərin toplam sayı 800.000 civarında olduğu təxmin edilir. Bəzi elmi yöndən irəli sürülən iddialar etnik yezidilərin sayının daha çox olduğu, bunların böyük bir qisminin sonradan müsəlmanlaşdırılması yönündədir.[mənbə göstərin] Bununla yanaşı Almaniya və İsveç kimi Avropa ölkələrində də yezidi icmaları mövcuddur.

XVII əsr — 1600-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 1600-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 1699-cu ilin 31 dekabrıdır. XVII əsrdən sonra isə XVIII əsr gəlir. XVII əsrin əvvəllərində Səfəvi — Osmanlı müharibəsinin gedişində üstünlüyü ələ alan Şah I Abbas Osmanlı sultanını sülh bağlamağa vadar etdi. 1612-ci noyabrın 20-də imzalanmış İstanbul sülhü Amasya sülhünün (1555) şərtlərini bərpa etdi.

XVI əsr — 1500-cü ilin ilk günündən sonra başlayır. İlk günü 1500-cü ilin 1 yanvar tarixi, son günü isə 1599-cu ilin 31 dekabrıdır. XVI əsrdən sonra isə XVII əsr gəlir. 1501-ci ildə Səfəvi İmperiyası yarandı. 1514-cü ildə Çaldıran düzündə şah İsmayıl Xətai ilə Sultan Səlim arasında müharibə oldu. 18-ci əsrin 40-cı illərinin sonlarından bu günə qədər "Gələrsən, görərsən" adlandırılan bu qala 1551-ci ildə tikilib. 1524-cü ildə Şah İsmayıl Xətai vəfat etdi və Şah Təhmasib anadan oldu. Simeon Bekbulatoviç Şeyx Bəhaəddin (memar) 1578-cı ildə Şah Təhmasib vəfat etdi.

Yüzillik müharibə (İngiliscə: The Hundred Years' War) – Plantagenetlər, Valualar və İngiltərə kralları arasında Fransa taxtı uğrunda baş tutan və 1337-1453-cü illəri əhatə edən müharibədir. Müharibənin tərəfləri digər Avropa dövlətlərini də müharibəyə sürüklədi. Qərbi Avropanın ən böyük krallığı uğrunda gedən bu müharibə hər iki rəqib sülalədə nəsillər boyunca davam etmiş, bununla yanaşı bu dövlətlərdə milli kimlik hissi formalaşdırmışdır. Fransa və İngiltərə taxtları arasındakı bu qarşıdurma İngiltərə kral sülaləsinin fransız əsilli olması səbəbilə, əslində əsrlər öncəsindən qaynaqlanırdı. Bu səbəblə İngiltərə kralları daim Fransadakı bəzi mülklərdə haqq iddia etmiş, beləcə Fransa krallarının vassalına çevrilmişdi. Bundan istifadə edən Fransa kralları isə ingilislərin həddindən artıq yüksəlməsinin önünü almağa çalışmış, onların şotlandlarla olan münaqişələrindən istifadə edərək bölgədəki ingilis mülklərini xırda-xırda ələ keçirmişdilər. Belə ki, vaxtilə Fransa kral mülklərini belə kölgədə qoyan ingilis mülklərindən 1337-ci ildə sadəcə Qaskoniya qalmışdı. 1328-ci ildə Fransa kralı IV Çarlz geridə vəliəhd buraxmadan vəfat etdi. Üstəlik ölümündən öncə sülalənin qadın üzvlərinin taxt hüquqlarını ləğv edən bir fərman da imzalamışdı. Mərhum kralın ən yaxın kişi qohumu isə İngiltərə kralı olan bacısı oğlu III Eduard idi.

Sosial innovasiya — əhalinin müxtəlif tipli sosial tələbatlarına cavab verən yeni strategiyaları, konsepsiyaları, ideyaları və təşkilatları özündə ehtiva edir. Hazırda internet vasitəsilə sosial innovasiyaların tətbiqi məsələsi daha aktualdır, belə ki, internet sosial innovasiyaları həyata keçirmək üçün ən ucuz və sürətli vasitə hesab olunur. Buna görə də internet əsaslı sosial innovasiyaları dəstəkləyən müxtəlif tədbirlər bütün dünyada keçirilməkdədir, bunlardan ən məşhuru Sosial Yeniliklər Düşərgəsidir. Sosial innovasiyalar hazırda cəmiyyətdə e-dəyişikliklər tətbiq etməklə müxtəlif proseslərin internet və rəqəmsal alətlər üzərindən daha asan və ucuz yollarla həyata keçirilməsinə xidmət edir.

Yenilik Partiyası — Türkiyədə 20 iyul 2020-ci ildə Ardahan keçmiş CHP, daha sonra müstəqil millət vəkili olan Öztürk Yılmazın rəhbərliyi ilə qurulan siyasi partiya. Qısaltması "YP" dir. Partiya emblemi ağ fonda mavi bir quş, yuxarıya doğru əyilmiş qırmızı Ay-Ulduz və altındakı qırmızı rəngldir.

Ağsu bələdiyyələri — Ağsu rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.

İnnovasiya kəpənəyi, bazarları, tələbatı, məhsul xüsusiyyətlərini və firmanın imkanlarını birləşdirən sistemdə layihə planlarında kiçik görünən təxribatların (narahatlıqlar və ya dəyişikliklərin) layihəni və ya bütün layihələr portfelini geri qaytarıla bilməyəcək qədər aşağı istiqamətləndirə biləcəyini təsvir edən bir metafordır. texnologiya və bazarın təkamülü baxımından yol. Bu metafor tədqiqatçılar Anderson və Joglekar tərəfindən hazırlanmışdır. O, xaos nəzəriyyəsində rast gəlinən daha ümumi "kəpənək effekti"nin xüsusi bir nümunəsi kimi düşünülmüşdür. Yenilik kəpənəyi ona görə yaranır ki, bir çox innovasiya sistemləri daxili gecikmələri ehtiva edən bir neçə qeyri-xətti əks əlaqə dövrələri vasitəsilə bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqədə olan çoxlu sayda elementdən ibarətdir və beləliklə, mürəkkəb bir sistem təşkil edir. Narahatlıqlar firma daxilində və ya onun rəqibləri tərəfindən qəbul edilən qərarlardan yarana bilər və ya hökumət qanunvericiliyi və ya ətraf mühitin mühafizəsi qaydaları kimi xarici qüvvələr və ya neftin qiymətində gözlənilməz sıçrayışlar nəticəsində yarana bilər. Yenilik kəpənəyi nəticəsində innovasiya sisteminin necə təkamül etməsi son nəticədə innovativ firmanın uğur və ya uğursuzluğuna səbəb ola bilər. Fizika, biologiya və ya sosiologiya kimi sahələrdə kompleks sistemlərin həm yoldan asılılığa, həm də yaranan davranışa meyilli olduğu məlumdur. İnnovasiya kəpənəyinin davranışını fərqli edən bazar seçimi, həmçinin paylanmış innovasiya parametrləri daxilində fərdi və qrup qərarlarının qəbulunda qərəzlilikdir ki, bu da fövqəladə davranışa təsir edə bilər. Bundan əlavə, biznesin əksər sahələrində menecerlər riski daha yaxşı idarə etmək üçün qeyri-müəyyənliyi azaltmağa çalışırlar.

Yenilik — Azərbaycannın Ağsu rayonunun Xanbulaq kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.

Yüzillik Olimpiya Parkı — Georgia World Congress Center Authority tərəfindən idarə edilən və ona məxsus Corciya ştatının inzibati mərkəzi olan Atlantanın mərkəz hissəsində yerləşən ictimai parkdır. Park Olimpiya Oyunlarının yüzilliyinin şərəfinə 1996-cı ildə infrastrukturun yaxşılaşdırılmasının bir hissəsi kimi Atlanta Olimpiya Komitəsi tərəfindən tikilib. Parkın milyollarla ziyarətçiləri hər il bir neçə hadisəyə şahidlik edir. Bunlara məşhur musiqi konsertləri, Müstəqillik günü konsertləri və atəşfəşanlıq daxildir. Parkın ərazisi əvvəllər atılmış və baxımsız sənaye binaları və böyük boş sahələrdən ibarət idi. Atlanta Olimpiya Komitəsinin başçısı Billi Peyn parkı həm şəhər üçün silinməz irs kimi, həm də Olimpiya Oyunları zamanı tamaşaçılar və ziyarətçilər üçün mərkəzi görüş yeri kimi düşünmüşdü. Olimpiya zamanı parkı dünyaya nümayiş etdirmək məqsədilə, Atlanta Olimpiya Komitəsi parkın tikilməsi və tərtibatı üçün dizayn yarışması keçirmək qərarına gəlib. Atlanta Olimpiya Komitəsi tərəfindən park üçün dizayn layihəsinin qalibi kimi H.J. Russell & Company inşaat və dizayn firması seçildi. Yüzillik Olimpiya Parkı iki mərhələdə tikilib. Tikintinin birinci mərhələsi 28 milyon dollar ABŞ dolları dəyərində idi.

Yüzillik Kosmos Uçuşu layihəsi (ing. 100 Year Starship və ya qısaca ing. 100YSS) — NASA və Pentaqonun DARPA adlı qurumunun insanları Yer kürəsindən kənardakı planetlərə yerləşdirmək strategiyasının həyata keçirilməsi layihəsi Layihənin əsasında insanları yad planetlərə aparıb, orada buraxmaq durur. Yəni insanların geri qaytarılması mümkün olmayacaq. İnsan yerləşdirilməsi nəzərdə tutulan ilk planet Marsdır. 2010-cu ildə bu layihə ictimaiyyətə təqdim olunan zaman NASA İdarə Heyətinin üzvü Simon Vorden deyib ki, layihə qarşıdakı 20 ildə həyata keçiriləcək: "2030-cu ildə Marsda olacağımızı düşünürəm". 2010-cu ilin oktyabr ayına qədər qədər NASA bu layihəyə 100 min dollar, Pentaqon 1 milyon dollar ayırıb. Layihə haqqında detallı məlumat verilmir. == Mənbə == Yad planetlərə insan aparılacaq Arxivləşdirilib 2010-10-29 at the Wayback Machine.

Qərb cəbhəsində yenilik yoxdur (alm. Im Westen nichts Neues‎) — Erix Mariya Remark tərəfindən 1929-cu ildə yazılmış roman. Burada birinci dünya müharibəsi tarixindən, gənc əsgərin düşüncələrindən bəhs olunur. 19 yaşlı Paul Boymer özü də bilmədən məktəbdən birbaşa cəbhəyə gəlir. O, cəbhədə gözlədiyi müharibə həyəcanı və macəraları əvəzinə qırğının amansızlığını və dostlarının dəhşətli ağrılarının şahidi olur. İllər boyudur müxtəlif satış rekordları vuran bu kitabda Remark birinci dünya müharibəsinin dəhşətlərini canlı və hər kəs üçün anlaşıqlı dillə təsvir edib.

Qərb cəbhəsində yenilik yoxdur (alm. Im Westen nichts Neues‎) - Erix Mariya Remark tərəfindən 1929-ci ildə yazılmış roman. Burada birinci dünya müharibəsi tarixindən, gənc əsgərin düşüncələrindən bəhs olunur. 19 yaşlı Paul Boymer özü də bilmədən məktəbdən birbaşa cəb­həyə gəlir. O, cəbhədə gözlədiyi müharibə həyəcanı və macəraları əvəzinə qırğının amansızlığını və dostlarının dəhşətli ağrılarının şahidi olur. İllər boyudur müxtəlif satış rekordları vuran bu kitabda Remark birinci dünya müharibəsinin dəhşətlərini canlı və hər kəs üçün anlaşıqlı dillə təsvir edib.

Şəhid — yüksək amal, məslək, əqidə, yurd, vətən, din və ya inanc uğrunda ölən, canını fəda edən şəxs. Şəhid olma hadisəsinə "şəhadət" deyilir. İslamda şəhidlərlə bağlı aşağıdakı müddəalar yer alır: "Allah yolunda öldürülənlərə (şəhid olanlara) "ölü" deməyin. Əksinə, onlar (Allah dərgahında) diridirlər, lakin siz bunu dərk etmirsiniz." (Bəqərə surəsi, 154-cü ayə). "Allah yolunda öldürülənləri (şəhid olanları) heç də ölü zənn etmə! Əsl həqiqətdə onlar diridirlər. Onlara Rəbbi yanında ruzi (cənnət ruzisi) əta olunur." (Ali-İmran surəsi, 169-cu ayə). Məhəmməd peyğəmbər şəhidlər haqda: "Şəhid cənnətdədir, Allah qatında xeyirli bir mərtəbədə ikən, heç bir qul bir daha dünyaya qayıtmaq istəməz. Ancaq şəhidlər bundan müstəsnadır. Çünki şəhidlər şəhid olmanın necə üstün mərtəbə olduğunu bildikləri üçün yenidən şəhid olmaq üçün can atarlar".

İslahat və Tərəqqi uğrunda Yezidi Hərəkatı (ərəb. الحركة الأيزيدية من أجل الإصلاح والتقدم‎, kürd. Pêkhateya Êzidî) —İraqda yezidi siyasi partiyası. Partiya Neynəvə mühafəzəsində yaşayan yezidiləri təmsil edir. 2005-ci ildən bəri Nümayəndələr Şurasında bir yeri qoruyub saxlayır.

Fatimiyə günləri — şiələr tərəfindən Cəmadiyələvvəl və Cəmadiyəlaxır aylarında 20 gün ərzində Məhəmmədin qızı Fatimənin şəhid olmasının ildönümü münasibətilə mərasimlərin keçirilməsi.

Azərbaycanda şəhidlik — Azərbaycan Respublikasında dini və hüquqi baxımdan "şəhid" anlayışının mənası. == Etimologiyası == "Şəhid" sözü Azərbaycan dilində ərəb dilində "شهيد" ([ʃahiːd], qad. شهيدة [ʃahiːdah], cəm. شُهَدَاء [ʃuhadaː]) sözündən keçmişdir. Sözün əsl mənası "şahid" və ya "tanıq" deməkdir. Bu, yunan dilində "martis" (μάρτυς, hərf. şahid) sözünün tərcüməsidir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində "şəhid" sözünün mənası "yüksək amal, məslək, əqidə yolunda ölən, həlak olan, canını fəda edən adam" kimi verilmişdir. Həm isim, həm də "olmaq" sözünün əlavə edilməsilə fel kimi istifadə oluna bilir. Qadınlar üçün "şəhidə" işlənir. == Hüquqi baxımdan == === Tərif === Azərbaycan qanunvericiylində "şəhid" anlayışı ilk dəfə Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin səlahiyyətini həyata keçirən Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin sədri Heydər Əliyevin imzaladığı 3 sentyabr 1993-cü il tarixli "Şəhid adının əbədiləşdirilməsi və şəhid ailələrinə edilən güzəştlər haqqında" qanun ilə tənzimlənmişdir.

Şəhidlik Məscidi — Almaniyanın Berlin şəhərində yerləşən məscid. Dörd mərtəbəli binada 1500 nəfər ibadət edə bilər. Kompleksə mədəniyyət mərkəzi, məlumat və görüş mərkəzi də daxildir. Məscid Türk-İslam Dəyanət İşləri Birliyi tərəfindən idarə olunur. Məscid adını 1866-cı ildə diplomatik qəbiristanlıq kimi təşkil edilən türk qəbiristanlığından almışdır. Məsciddə Camal Əzmi bəy və Bahatdin Şakirin də məzarları var. 1999-cu ildə təməli qoyulan məscidin tikintisi 2005-ci ildə başa çatdırılıb. Məscid Hilmi Şenalp tərəfindən Osmanlı memarlıq üslubunda tikilmişdir. Məscid 2010-cu ildə dörd yanğına məruz qalmışdı. 2011-ci ildə cinayəti törədən şəxs tutuldu və ona iki il doqquz ay həbs cəzası verildi.

Film Azərbaycanın 1990-cı il 20 Yanvar şəhidlərinə həsr olumuşdur. Burada müxtəlif dövrlərdə ölkəmizin azadlığı uğrunda mübarizə aparıb şəhid olan xalqımızın oğul və qızlarından söhbət açılır. Filmdə 1828-ci ildən bizim günlərə qədər Azərbaycanda baş vermiş ictimai-siyasi hadisələr öz geniş əksini tapmışdır. Rejissor: Xamiz Muradov, Tofiq Məmmədov Ssenari müəllifi: Xamiz Muradov, Eldar Quliyev, Oqtay Mirqasımov Operator: Sərdar Vəliyev, Nizami Abbas, Rəfael Salamzadə Musiqi tərtibatı : Rauf Əliyev Səs operatoru: Kamal Seyidov Məsləhətçi: Fatma Abdullazadə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004.- səh. 235-258.