MƏFHUM Qəbir məfhumu ilə düzəlmək məfhumu arasındakı ziddiyyət, siyasi dildə desək, bir növ barışmaz səciyyə daşıyır (M.Hüseyn); ANLAYIŞ.
Полностью »...məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir; anlayış. Dəyər məfhumu. Sinif məfhumu. – Yaxşı, yamanlıq, toxluq və aclıq məfhumlarına qarşı yenə yad və la
Полностью »...Dəyər məfhumu понятие стоимости, sinif məfhumu понятие класса, dil məfhumu понятие языка
Полностью »\ – obyektlərin yaxud da hadisələrin müştərək xüsusiyyətlərini ehtiva edən və bir müştərək adda cəm edən ümumi kəlmələr
Полностью »[ər.] сущ. мафгьум (са затӀунин логикадин жигьетдай умуми фикир; кьатӀунин, гъавурда гьатунин жуьре ).
Полностью »[ər.] прил. маргьум, мергьум (кьейи, регьметдиз фейи; // сущ. регьметлу(ди); mərhum olmaq регьметдиз фин, кьин).
Полностью »1) sif. feu, -e ; défunt, -e ; ~ babam və nənəm mes feus grands-parents ; ~ anası sa défunte mère ; 2) is
Полностью »I прил. покойный, покойная. Mərhum atam мой покойный отец II в знач. сущ. покойный, покойная. Mərhumu yad etmək почтить память покойного(ой), mərhum y
Полностью »MƏRHUM (ölmüş, rəhmətə getmiş) Qılıncımı tullayıb o andaca yerə mən; O mərhumun nəyini taxdım onun yerindən! (B.Vahabzadə); RƏHMƏTLİK Qütb nəzəriyyəsi
Полностью »...soruşuram ki, mərhum atanızın adı nədir? M.F.Axundzadə. [Süleyman:] Mərhum bəzzaz Mürsəli deyirəm ki, gözəl kişilərin birisi idi. Ü.Hacıbəyov. // İs.
Полностью »...məhkəmə tərəfindən hökm çıxarılmış, hər hansı bir cəzaya məhkum edilmiş. □ Məhkum etmək – haqqında hər hansı bir cəza hökmü çıxarmaq, cəza vermək. Ağ
Полностью »bax məlhəm. Onunla edin bu dərdə mərhəm. Füzuli. Mərhəm olurdu, sağalırdı yara; Əldə qalırdı yenə can sağbasağ. M.Ə.Sabir. Səqfə dəyən yağışın güclü,
Полностью »1. неизвестный, неведомый, неизведанный; 2. неизвестное, искомое; 3. грамм. страдательный;
Полностью »...nə isə çox məftun baxışlarla onu süzməyə başladı. M.Hüseyn. □ Məftun etmək – özünü sevdirmək, özünə bənd etmək, aşiq etmək. Məftun olmaq – özünü unud
Полностью »sif. [ər.] Nəzmə çəkilmiş, nəzmlə (şeirlə) yazılmış (mənsur əksi). Mənzum hekayə. – Teymur Mirzənin xahişinə görə Mirzə Əliqulu da öz mənzum əsərlərin
Полностью »is. [ər. mərhəm] 1. Yaraya və ya ağrıyan yerlərə sürtülən yağlı dərman. Yaraya məlhəm yaxmaq. – Hələ qədim Misirdə məlhəmlər, həblər, xardal yaxmaları
Полностью »sif. [ər.] Nəsibi, hissəsi, payı olmayan; nəsibsiz. İstedaddan məhrum bir adam. Bilikdən məhrum. – Ruhnəvaz gözəl deyil idi, nəşəli təbiətdən məhrumdu
Полностью »...Heyran-heyran, çaşmış halda, heyrət içində. …Qatar yola düşdü və mən də məbhut onun gözdən itənədək dalınca baxdım. Ə.Haqverdiyev. □ Məbhut qalmaq –
Полностью »sif. [ər.] 1. Bilinməyən, naməlum (məlum əksi). [Xədicə] hərəkətsiz gözlərini məchul bir nöqtəyə dirəyib baxırdı. S.Hüseyn. Çünki bəşər daima uçduqca
Полностью »...o mənhus dəqiqələri qoparıb atsın. Çəmənzəminli. [Qönçə:] Bu mənhus evdən, bu müdhiş zindandan qurtaracağam, – deyirdim. S.Hüseyn. // Pis, alçaq, rəz
Полностью »...(məzmunu başqa məfhum ilə tutuşdurulduqda bəlli olan əlaqədar məfhum); 2. корреляты мн. dilç. korrelyatlar (dil sisteminin əlamətlərindən biri ilə fə
Полностью »[lat. societas – cəmiyyət və yun. logos – məfhum, təlim] Sosiologiya mütəxəssisi.
Полностью »[lat. societas-cəmiyyət və yun. logos-məfhum, təlim] социолог (социологиядин специалист).
Полностью »прил. конкрет (müəyyən, qəti, açıq, aydın); конкретное понятие konkret məfhum; конкретный результат konkret nəticə.
Полностью »...yer; 2) torpaq, quru səthi; 3) toxunma parçanın və s. yerliyi; 4) məfhum, anlayış; 5) ilk şərt, ilkin şərait.
Полностью »...aləmin, varlığın ən ümumi və mühüm xassə və münasibətlərini əks etdirən məfhum. Səbəbiyyət kateqoriyası. Zəruriyyət kateqoriyası. Materiya fəlsəfi ka
Полностью »[fr. symbolon-dan] 1. Fikirləri, məfhum və ya hissləri şərti işarələr (simvollar) vasitəsilə ifadə etmə. 2. top. Simvollar; hər hansı simvolların məcm
Полностью »[yun. techne və loqos – məfhum, elm] İstehsal proseslərini həyata keçirmək üsul və vasitələri haqqında biliklərin məcmusu, habelə bu üsulların özü.
Полностью »[yun. techne və logos-məfhum, elm] технология (материалар кӀвалахрунин, хам-малдикай затӀар расунин къайдаяр, тегьерар чирдай илим; гьа кӀвалахрин вир
Полностью »[lat. terminus və yun. logos – məfhum, təlim] Elmin, texnikanın, incəsənətin, ictimai həyatın hər hansı bir sahəsində işlədilən terminlərin məcmusu. D
Полностью »[yun.] 1. Təzad, zidlik, əkslik. // ədəb. Bir-birinə zidd məfhum və surətlərin qarşılaşdırılmasından ibarət stilistik üsul. Antitezadan əsərin sərlövh
Полностью »ср 1. anlayış, məfhum; 2. təsəvvür, məlumat; иметь понятие (о чем-нибудь) bir şey haqqında təsəvvürü olmaq; 3. ağıl, anlaq, düşüncə, idrak; ◊ дать пон
Полностью »...haqqında məntiqi cəhətdən formalaşmış ümumi fikir, təsəvvür; məfhum. Bir-birinə zidd olan anlayışlar. İctimai sinif anlayışı.
Полностью »...существующий, вполне точный, предметно определенный). Konkret məfhum конкретное понятие, konkret nəticə конкретный результат, konkret misal конкретны
Полностью »...təfəkkürünün abstraktlaşma fəaliyyəti nəticəsində hasil olan mücərrəd məfhum, yaxud ümumi nəzəri nəticə. Elmi abstraksiya. Abstraksiya obyektiv aləmi
Полностью »...görə təsəvvür etdiyi və bəzən sövqi-təbii ilə dərk etdiyi bir məfhum [Veys] üçün konkretləşdi. Ə.Əbülhəsən.
Полностью »...kökü fəhimə \ -dir. Dilimizdə anlam mənasında çox işlətdiyimiz ―məfhum‖ ( يفهىوٌ ) sözü də bu kökdən törəmişdir. Ərəbcədə hərfi mənada ―başa düşü
Полностью »...məfhumunu insanın hissləri arasında zikr edən filosoflara görə, bu məfhum demək olar ki, bir anlıq hissləri ehtiva edirlər.
Полностью »...(obyektiv varlığın ən mühüm və ümumi hadisələrini ifadə edər, elmi məfhum); категория качества и количества keyfiyyət və kəmiyyət kateqoriyası); грам
Полностью »...(scorpion) və çayan (scolopendra) fərqləndirilsə də, bədii ədəbiyyatda eyni məfhum kimi qəbul olunur. O necə deyərlər, ilan vuran yatdı, çayan vuran
Полностью »correlate1 n korrelyat, nisbi məfhum; əlaqədar olan bir şey; Smoking and disease of the lungs are thought to be correlates Belə fikirləşirlər ki, ağ c
Полностью »...(M.S.Ordubadi); ƏDƏB Hərəkətdə olur ədəb məlum; Qövlü göftardan olur məfhum (S.Ə.Şirvani); NƏZAKƏT Qayğı və nəzakət içərisində böyümüş zərifbədən ağı
Полностью »...sözü bir-birinə bağlayaraq, onlara birləşdirici məna, yaxud ümumi məfhum verir. Mən və sən. “Qılınc və qələm”. Ar və namus. Dəftər və qələm. Böyüklər
Полностью »...tanımayan, müstəqil olaraq baş verən hal və hadisələri ifadə edən məfhum. Həqiqətdə olan mütləqlik öz ifadəsini insan düşüncəsində tapır.
Полностью »...adamdır? (A.Şaiq); XAHƏR (arx.) Məktəbi-nisvan lüzumu hər kəsə məfhum olar; Şeyxzadəm açmaz isə, xahərim Gövhər açar (M.Ə.Sabir).
Полностью »...субъективный фактор, subyektiv səbəblər субъективные причины, subyektiv məfhum субъективное понятие, пед., псих. subyektiv psixologiya субъективная п
Полностью »is. [ər.] 1. Sözün, cümlənin ifadə etdiyi məfhum, anlayış. Sözün hərfi mənası. Həqiqi məna. Məcazi məna. – Ləfz özü bir ləfzdir, amma ki, məna müxtəli
Полностью »...boyası) deyəndə ağıla ilk gələn imperator hakimiyyəti idi. Bu iki məfhum bir-birinə sıx bağlı idi. İndiyədək bu söz məcazi olaraq əsil-nəcabət mənası
Полностью »...xüusilə də iqtisadi və mədəni həyatın sistemindən üstün görən məfhum. Ümumiyyətlə dövləti ənənə, mədəniyyət, hüquq və digərlərinin qaynaq və daşı
Полностью »