Поиск по словарям.

Həriri evi (fars. خانه دكتر حريري‎) — Təbrizdə Tərbiyət küçəsində yerləşən, XIX əsrdə Qacarlar dövründə tikilmiş tarixi ev. Gözəl memarlıq xüsusiyyətlərinə görə milli irs siyahısına əlavə edilib. 2017-ci ildən etibarən binada "Azərbaycan Mətbuat Muzeyi" fəaliyyət göstərir. == Haqqında == Həririnin evi XIX əsrdə Təbrizdə tikilib. Bina Qacar dövrünə aiddir, iki blokdan ibarət olan və qibləyə üzləşən evin həm daxili və həm xarici həyəti var. Divarlarda olan çoxsaylı rəsmlər, müxtəlif dizaynlar və rənglər doktor Həririnin evini Təbrizdəki digər köhnə evlərdən fərqli edib. Həriri evinin otaqları hər kəsi heyrətə gətirən, unikal divar rəsmləri ilə bəzədilib. Bina 17 yanvar 1999-cu ildə milli abidə olaraq qeydə alınıb. Binanın xarici orijinal Qacar sənətinin təzahürüdür.

Rəfiq Bəhaəddin əl-Həriri (ərəb. رفيق بهاء الدين الحريري‎; 1 noyabr 1944, Sayda – 14 fevral 2005[…], Beyrut) — Livanın sabiq baş naziri. == Həyatı == Rəfiq Həriri 1944-cü ildə Livanın cənubundakı Sayda şəhərində doğulmuşdu. Gəncliyində təhsil almağa pulu olmadığından universiteti yarımçıq tullayıb iş dalınca Səudiyyə Ərəbistanı na yollanan Həriri cəmi 15 ilə milyardçı olur. O, ilk milyardını tikinti biznesində toplayır. Beynəlxalq Məhkəmə Livanın sabiq baş naziri Rəfiq Həririnin qətli ilə bağlı rəsmi araşdırma prosesinə start verib. Güman edilir ki, işin bütün məqamlarını əhatə etmək üçün Haaqa məhkəməsinə 5 il vaxt tələb oluna bilər. Məhkəmə mərhələsindən əvvəl BMT-nin xüsusi komissiyası Həririnin qətli ilə əlaqəli 4 il ərzində təhqiqat aparıb. BMT-nin son hesabatında qətlin cinayət qruplaşma tərəfindən təşkil olunduğu bildirilir. 2005-ci ildə Beyrut mərkəzində baş verən partlayış nəticəsində Rəfiq Həriri ilə yanaşı daha 22 nəfər öldürülmüşdür.

Rəfiq Bəhaəddin əl-Həriri (ərəb. رفيق بهاء الدين الحريري‎; 1 noyabr 1944, Sayda – 14 fevral 2005[…], Beyrut) — Livanın sabiq baş naziri. == Həyatı == Rəfiq Həriri 1944-cü ildə Livanın cənubundakı Sayda şəhərində doğulmuşdu. Gəncliyində təhsil almağa pulu olmadığından universiteti yarımçıq tullayıb iş dalınca Səudiyyə Ərəbistanı na yollanan Həriri cəmi 15 ilə milyardçı olur. O, ilk milyardını tikinti biznesində toplayır. Beynəlxalq Məhkəmə Livanın sabiq baş naziri Rəfiq Həririnin qətli ilə bağlı rəsmi araşdırma prosesinə start verib. Güman edilir ki, işin bütün məqamlarını əhatə etmək üçün Haaqa məhkəməsinə 5 il vaxt tələb oluna bilər. Məhkəmə mərhələsindən əvvəl BMT-nin xüsusi komissiyası Həririnin qətli ilə əlaqəli 4 il ərzində təhqiqat aparıb. BMT-nin son hesabatında qətlin cinayət qruplaşma tərəfindən təşkil olunduğu bildirilir. 2005-ci ildə Beyrut mərkəzində baş verən partlayış nəticəsində Rəfiq Həriri ilə yanaşı daha 22 nəfər öldürülmüşdür.

Səəd əl-Həriri (ərəb. سعد الحريري‎; tam adı Sə’dəddin Rəfiq əl-Həriri; ərəb. سعد الدين رفيق الحريري‎; 18 aprel 1970[…], Ər-Riyad) — livanlı siyasətçi və milyarder, 2016- ci ildən etibarən Livanın baş naziri olmuşdur. Həmçinin, o, 2009-cu ilin noyabr ayından 2011-ci ilin iyun ayına qədər Baş nazir vəzifəsində çalışmışdır. O, 2005-ci ildə öldürülən keçmiş Livan baş naziri Rəfiq Həririnin ikinci oğludur. Həriri, 2005-ci ildən "Gələcək hərəkatı "nın lideri olmuşdur. O, 14 mart Koalisiyasının "ən güclü namizədidir". 3 il xaricdə yaşadıqdan sonra 2014-cü il 8 avqustda Livana döndü və 3 noyabr 2016-cı ildə baş nazir təyin edildi. 4 noyabr 2017-ci ildə Səudiyyə dövlət televiziyasında yayımlanan Həriri'nin istefa etmək niyyəti gözlənilməz olmuş, İran-Səudiyyə Ərəbistan vasitəçilik müharibəsinin Livanda bir hissəsi kimi qəbul edilmiş və Livan və Səudiyyə Ərəbistanı arasındakı mübahisəyə səbəb oldu. Prezident Mişel Övnün çıxışından sonra 5 dekabrda Həriri istefasını təxirə saldı.

Mari və ya Təll-Həriri (ərəb. تل حريري‎) — indiki Suriyada qədim sami şəhəri. Şəhərin xarabalıqları Fərat çayının qərb sahilində yerləşən Əbu-Kamal şəhərindən 11 kilometr (6.8 mil), Deyr-əz-Zor şəhərindən 120 kilometr (75 mil) uzaqlıqdakı bir təll üzərində yerləşir. Şəhər e.ə. 2900 və e.ə. 1759-cu illərdə ticarət mərkəzi və hegemon dövlət kimi çiçəklənmişdir. Şəhərin salınmasının səbəbi Fərat çayı üzərindəki ticarət yollarının mərkəzində yerləşməsi idi. Bu, şəhəri Şumer və Levant arasına salmışdır. Mari ilk dəfə e.ə. XXVI əsrin ortalarında tərk edilmişdir, lakin daha sonra – e.ə.

Əli Həriri (kürd. Elî Herîrî) və ya Şeyx Əhməd Botani (1009 – 1079) — kürd şairi. O, kurmanc dilində yazırdı, klassik kürd sufi ədəbiyyatında qabaqcılı və kürd ədəbi ənənəsinin banisi hesab olunur. == Həyatı == Həriri 1009-cu ildə Botanın Hakkari mahalına bağlı Hərir kəndində anadan olmuşdur. Onun adını ilk dəfə XII əsrdə Əhməd Xani çəkmişdir və onun haqqında məhdud məlumatlar məlumdur. Həririnin poeziyası məhəbbət, Kürdüstan sevgisi, onun gözəl təbiəti və xalqının gözəlliyi üzərində qurulmuşdur. Şeirləri məşhur idi və bütün regiona yayılmışdı. Tarixçi Muhibbinin məlumatına görə, Həriri təhsil almaq üçün Dəməşqə köçmüşdür. Onun molla olduğu güman edilən Şeyx Əhməd adlı bir oğlu var idi. O, 1079-cu və ya 1080-ci ildə Cizrədə vəfat etmişdir.

Əmr sətiri və ya Terminal – əməliyyat sistemində kompüterə əmrlər verilməsi üçün istifadə olunan proqram. Əmr sətirində qrafiki istifadəçi interfeysi olmadığından əmr sətri yalnız mətnlərdən ibarət olur. Əmr sətiri daha çox Unix bənzəri əməliyyat sistemlərində əlverişlidir. MS DOS-da isə çox az, demək olar ki, istifadə olunmur. Əmr sətiri sistemdən-sistemə dəyişiklik göstərə bilər.

Cəriri məzhəbi (ərəb. المذهب الجريري‎) — IX əsrdə əsası qoyulmuş və 10-cu əsrdə fəaliyyətini dayandıran sünni islamda ilkin hüquq məktəblərindən (məzhəblərindən) biri. Məzhəbin banisi-eponimi Təbəristandan (müasir İran) olan fars əsilli məşhur müsəlman ilahiyyatçısı İbn Cərir ət-Təbəridir (839–923). İbn Cərir Qurana dair ən yaxşı teoloji şərhlərdən birinin (Təfsir ət-Təbəri) müəllifi olmaqla yanaşı, həm də hədis (ilm əl-hədis) və İslam hüququ (fiqh) üzrə alim idi. Uzun müddət hüquqi məsələlərdə əş-Şafiinin davamçısı olan ət-Təbərinin məzhəbi Şafii məzhəbindən çox da fərqlənmirdi və bir çox mühüm cəhətlər bu məzhəbdən götürülmüşdü. Gəncliyində Əhməd ibn Hənbəldən dərs almaq niyyəti ilə Bağdada səfər edən (lakin onun sağlığında tapa bilməyən) ət-Təbəri, sonradan dəfələrlə hənbəlilərlə qızğın polemikaya girmiş və onun ardıcılları hənbəli məzhəbinin enerjili müxalifləri olmuşdur. Təbəri ilə Hənbəlilər arasında düşmənçilik o qədər şiddətlənmişdir ki, 923-cü ildə Təbəri vəfat etdikdən sonra hənbəlilərin dəfni pozmaması üçün o, gecə gizli şəkildə dəfn edilmişdir. Cəriri məktəbi qadınların roluna liberal münasibətilə seçilirdi. Məsələn: Cəririlər qadınların hakim ola biləcəyini və kişilərə namaz qıldıra biləcəyini düşünürdülər. Cəriri məzhəbinin ciddi şəkildə qınadığı fiqhi üstünlük məsələsində də Hənəfi məzhəbi ilə ziddiyyətləri tapılmışdır.

Sübhün səfiri — rejissor Ramiz Həsənoğlunun filmi. Film Mirzə Fətəli Axundzadənin 200 illik yubileyi ilə əlaqədar çəkilmişdir. == Məzmun == Film Azərbaycan və Yaxın Şərq ədəbiyyatı tarixində silinməz izlər qoyan, Azərbaycan dramaturgiyasının banisi, böyük ictimai xadim Mirzə Fətəli Axundzadənin həyatı və çoxşaxəli irsindən bəhs edir. Filmdə dramaturqun həyatının 3 dövrü — uşaqlıq, gənclik və qocalığı canlandırılır. == Film haqqında == Filmdə M.F. Axundzadənin obrazının 30 yaşından ömrünün sonunadək olan dövrünü aktyor Elşən Rüstəmov canlandırmalı idi . Filmin premyerası 28 noyabr 2012-ci ildə Nizami Kino Mərkəzində olmuşdur. Budapeştdə filmin təqdimatı keçirilib. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi : Anar Quruluşçu rejissor : Ramiz Həsənoğlu Quruluşçu operator : Kənan Məmmədov (Kənan Əziz kimi) Quruluşçu rəssam : Rafiz İsmayılov (Rafiz Rza kimi) Bəstəkar : Cavanşir Quliyev Səs rejissoru : Teymur Abdullayev Rejissor : Akif Rüstəmov Operator : Tərlan Babayev Geyim üzrə rəssam : Şahin Həsənli (rəssam) İcraçı prodüser : Adil Qulamov Xətti prodüser : Elşən Tarverdiyev Qrim üzrə rəssam : Elbrus Vahidov Geyimlərin eskizi : Tahir Tahirov (Tair Tairov kimi) Montaj : Elmir Həsənov Məsləhətçi : Zaman Əsgərli (filologiya elmləri doktoru, professor) Redaktor : Ramiz Əliyev Musiqi redaktoru : Rauf Əliyev Çalır : Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri, Azərbaycan Dövlət qədim musiqi alətləri ansamblı Dirijor : Rauf Abdullayev Ansamblın rəhbəri : Məcnun Kərimov Solo balaban : Elşad Cabbarov Solo tar : Cavanşir Quliyev Solo kamança : Fəxrəddin Dadaşov Rəqslərin quruluşçuları : Zakir Ağayev, Yelena Ağayeva Dekor üzrə rəssam : Elyaz Səfərov Rəssam-fotoqraf : Pərviz Quliyev Qrim ustası : İradə Gülbabayeva Rejissor qrupu : Anar Almazov, Xədicə Qarayeva, Fuad Nəbiyev Operator qrupu : Aydın Ələkbərov, Kamran Qulamov, İlham Babayev, Şunasib Qulamov Mətn düzümü : Ramiz Əliyev Sinxron səs effektləri : Əliqulu Səmədov Xüsusi effektlər : Kamran Məmmədov Qrafika : Aleksandr Melnikov İnzibatçılar : Arif Kərimov, Elnur Əliyev, Vüqar Qurbanov, Günel Zeynalova (II) Rəssam assistenti : Valeh Davudov Geyim üzrə rəssam assistentləri : Arif Niftiyev, Səfurə Həsənli, Nərgiz Vəliyeva, Mehriban Ələkbərova İşıq ustası : Tahir Bağırov İşıqçılar : Şəmsi Qədirov, Xəqani Abdullayev, Rövşən Vahabov Səs texniki : Kamal Məmmədov Operator kranı : Aqil Həsənov, Əsgər Ələkbərov (II) Əlbəsəçi : Turi Lazareva Pirotexniklər : Əlibala Məmmədov, Vaqif Qurbanov Mühasib : Lalə Məmmədova Sürücülər : Əhməd Əbdülov, Mansur Mustafazadə, Kamal Yolçuyev Fəhlələr : Sabit Qədirov, İsmayıl Səfərli === Rollarda === Rasim Balayev – Mirzə Fətəli Axundzadə Nicat Əli – gənc Fətəli Fəxrəddin Manafov – Abbasqulu ağa Bakıxanov Məlahət Abbasova – Tubu xanım Günəş Mehdizadə – Nisə xanım (Günəş Mehdiyeva kimi) Pərviz Məmmədrzayev – Xanbaba Rafiz Mehdizadə (Rafiz Mehdi-zadə kimi) – Rəşid Eldar Bağırbəyov – Bestujev-Marlinski Şahin Səlimov — Molla Rafiq Əliyev (II) – Düpon Bəxtiyar Xanızadə – Axund Ələsgər Məmməd Səfa – Həsən bəy Zərdabi Ayşad Məmmədov – Mirzə Şəfi Vazeh Aleksandr Şarovski – İlminski İlham Əsgərov – Şeyx-ül-İslam Oleq Əmirbəyov – Mixail Lermontov Elvin Mirzəyev – Qastino Zaur Şəfiyev – Usmiyev Fərhad İsrafilov – Mirzə Hüseyn Əhməd Uz (Ahmet Uz kimi) – Fuad Paşa Altan Akışık – Münir Əfəndi Erol Alpsoykan – Aleksandr Xalid Qaraata (Halit Karaata kimi) – Akop Vüqar Əliyev – Yavər Şahin Əli Sultan (Ali Sultan kimi) – İmam Fazil Həsən Yıldız (Hasan Yıldız kimi) – Süavi əfəndi Yıldırım Yanılmaz – Fərid Paşa Ahhan Şener – Namiq Kamal Elman Rəfiyev – Fridrix Bodenştedt Yuri Baliyev (Yuriy Baliyev kimi) – Mixail Vorontsov Kamran Yunis – Məmməd Tağı Gülzar Qurbanova – Nanə Almaz Amanova – Məmməd Tağının arvadı Tofiq Əliyev – balaca Fətəli Nilufər Məmmədrzayeva – Fətəlinin bacısı Yaroslav Trifonov – Paxomov Elvin Vəlimətov – gənc Düpon Abgül Mirzəliyev – Səttar Qədirhüseyn İsmayılov – Yavər Elşən Şirəliyev – Nəcəf Hacıbaba Məmmədov – Sərban Ramiz Əzizbəyli – Hacı Qara Ramin Şıxəliyev – Kərəməli Qorxmaz Əlilicanzadə – Molla İbrahimxəlil Azad Şükürov – Molla Həmid Vahid Əliyev – Dərviş Abbas Rəzzaq Məmmədov – nuxulu Məhərrəm Musayev – nuxulu İqrar Salamov – nuxulu Rauf Şahsuvarov – nuxulu Loğman Kərimov – Məstəli şah Dilarə Əliyeva – Şəhrəbanu Aytən Əlibəyli – Şərəfnisə Ənvər Həsənov – Hatəmxan ağa Elvin Əhmədov – Şahbaz bəy Məbud Məhərrəmov – Müsyo Jordan Xalidə Əliməmmədova – Xanpəri Arif Kərimov – vəzir Hikmət Rəhimov – Teymur ağa Mətanət Atakişiyeva – Pəri xanım Lalə Məmmədova (II) – Şölə xanım Aytən Qulamova – Nisə xanım Arzu Hüseynov – Xacə Məsud Şamil Süleymanlı – Şah Abbas Azər Mirzəyev – Zaman xan Mirzə Ağabəyli – mollabaşı Tofiq Bayramov – eşikağası Şahmar Qəribli – münəccimbaşı Əhməd Köşəoğlu (Ahmet Köşeoğlu kimi) İlyas Ədhəmoğlu (İlyas Ethemoğlu kimi) Ənvər Dönməz (Enver Dönmez kimi) Mehmet Yüksəl (Mehmet Yüksel kimi) Boris Qrafkin Əsgər Rəhimov Marina Qrabovskaya Tutu Əliyeva Mehriban Ələkbərova Anar Almazov Sevil Balayeva Əlvida Cəfərov Olqa Arsentyeva Nəmxuda Usubəliyev (Namxuda Usubəliyev kimi) Şahin Həsənov Aydın Əlibalayev Yuri Lobaçov (Yuriy Lobaçov kimi) İsgəndər Qədimov Araz Ağaverdiyev Məsim İslamov Oqtay Əhmədov (II) Laçın Abbasov Seyfəli Əsədov Elvin Manafov === Filmi səsləndirənlər === Sabir Məmmədov – Şah Abbas (Şamil Süleymanlı) (titrlərdə yoxdur) Xalidə Quliyeva – Tubu xanım (Məlahət Abbasova) (titrlərdə yoxdur) Kamran M. Yunis - Axund Ələsgər (Bəxtiyar Xanızadə) (titrlərdə yoxdur) Vüsal Murtuzəliyev - Rəşid (Rafiz Mehdizadə);Tərcüməni oxuyan (titrlərdə yoxdur) == Sponsor == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi == Çəkilişə köməklik edən qurumlar == "Zeybək Yapım Film Müzik Tanıtım və Reklamcılık" Şirkəti (Türkiyə) "Yurdfilm" kinostudiyası İstanbul Universiteti Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti Dövlət Tarix muzeyi Muzey Mərkəzi Ramana qəsəbəsinin bələdiyyəsi Novxanı qəsəbəsinin bələdiyyəsi Qala Dövlət Tarix Etnoqrafiya Qoruğu Mərdəkan Mədəniyyət Sarayı == Çəkilişə kömək edənlər == Ömər Çalışqan ("Zeybək" şirkəti) Əhməd Köşəoğlu ("Zeybək" şirkəti) Nailə Vəlixanlı Liana Vəzirova == İstinadlar == == Mənbə == Əlibəyli, B. Trilogiyadan...“Xəmsə”yə: Anar və Ramiz Həsənoğlunun “Sübhün səfiri” filmi haqda qeydləri //525-ci qəzet.- 2013.- 2 fevral.- S. 10. Əlibəyli, B. Trilogiyadan...“Xəmsə”yə: Anar və Ramiz Həsənoğlunun “Sübhün səfiri” filmi haqda qeydlər //525-ci qəzet.- 2013.- 9 fevral.- S. 19. “Sübhün səfiri” Şəkidə: [filmin təqdimatı] //Mədəniyyət.- 2013.- 6 fevral.- S. 4.

Sübhün səfiri — rejissor Ramiz Həsənoğlunun filmi. Film Mirzə Fətəli Axundzadənin 200 illik yubileyi ilə əlaqədar çəkilmişdir. == Məzmun == Film Azərbaycan və Yaxın Şərq ədəbiyyatı tarixində silinməz izlər qoyan, Azərbaycan dramaturgiyasının banisi, böyük ictimai xadim Mirzə Fətəli Axundzadənin həyatı və çoxşaxəli irsindən bəhs edir. Filmdə dramaturqun həyatının 3 dövrü — uşaqlıq, gənclik və qocalığı canlandırılır. == Film haqqında == Filmdə M.F. Axundzadənin obrazının 30 yaşından ömrünün sonunadək olan dövrünü aktyor Elşən Rüstəmov canlandırmalı idi . Filmin premyerası 28 noyabr 2012-ci ildə Nizami Kino Mərkəzində olmuşdur. Budapeştdə filmin təqdimatı keçirilib. == Filmin heyəti == === Film üzərində işləyənlər === Ssenari müəllifi : Anar Quruluşçu rejissor : Ramiz Həsənoğlu Quruluşçu operator : Kənan Məmmədov (Kənan Əziz kimi) Quruluşçu rəssam : Rafiz İsmayılov (Rafiz Rza kimi) Bəstəkar : Cavanşir Quliyev Səs rejissoru : Teymur Abdullayev Rejissor : Akif Rüstəmov Operator : Tərlan Babayev Geyim üzrə rəssam : Şahin Həsənli (rəssam) İcraçı prodüser : Adil Qulamov Xətti prodüser : Elşən Tarverdiyev Qrim üzrə rəssam : Elbrus Vahidov Geyimlərin eskizi : Tahir Tahirov (Tair Tairov kimi) Montaj : Elmir Həsənov Məsləhətçi : Zaman Əsgərli (filologiya elmləri doktoru, professor) Redaktor : Ramiz Əliyev Musiqi redaktoru : Rauf Əliyev Çalır : Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri, Azərbaycan Dövlət qədim musiqi alətləri ansamblı Dirijor : Rauf Abdullayev Ansamblın rəhbəri : Məcnun Kərimov Solo balaban : Elşad Cabbarov Solo tar : Cavanşir Quliyev Solo kamança : Fəxrəddin Dadaşov Rəqslərin quruluşçuları : Zakir Ağayev, Yelena Ağayeva Dekor üzrə rəssam : Elyaz Səfərov Rəssam-fotoqraf : Pərviz Quliyev Qrim ustası : İradə Gülbabayeva Rejissor qrupu : Anar Almazov, Xədicə Qarayeva, Fuad Nəbiyev Operator qrupu : Aydın Ələkbərov, Kamran Qulamov, İlham Babayev, Şunasib Qulamov Mətn düzümü : Ramiz Əliyev Sinxron səs effektləri : Əliqulu Səmədov Xüsusi effektlər : Kamran Məmmədov Qrafika : Aleksandr Melnikov İnzibatçılar : Arif Kərimov, Elnur Əliyev, Vüqar Qurbanov, Günel Zeynalova (II) Rəssam assistenti : Valeh Davudov Geyim üzrə rəssam assistentləri : Arif Niftiyev, Səfurə Həsənli, Nərgiz Vəliyeva, Mehriban Ələkbərova İşıq ustası : Tahir Bağırov İşıqçılar : Şəmsi Qədirov, Xəqani Abdullayev, Rövşən Vahabov Səs texniki : Kamal Məmmədov Operator kranı : Aqil Həsənov, Əsgər Ələkbərov (II) Əlbəsəçi : Turi Lazareva Pirotexniklər : Əlibala Məmmədov, Vaqif Qurbanov Mühasib : Lalə Məmmədova Sürücülər : Əhməd Əbdülov, Mansur Mustafazadə, Kamal Yolçuyev Fəhlələr : Sabit Qədirov, İsmayıl Səfərli === Rollarda === Rasim Balayev – Mirzə Fətəli Axundzadə Nicat Əli – gənc Fətəli Fəxrəddin Manafov – Abbasqulu ağa Bakıxanov Məlahət Abbasova – Tubu xanım Günəş Mehdizadə – Nisə xanım (Günəş Mehdiyeva kimi) Pərviz Məmmədrzayev – Xanbaba Rafiz Mehdizadə (Rafiz Mehdi-zadə kimi) – Rəşid Eldar Bağırbəyov – Bestujev-Marlinski Şahin Səlimov — Molla Rafiq Əliyev (II) – Düpon Bəxtiyar Xanızadə – Axund Ələsgər Məmməd Səfa – Həsən bəy Zərdabi Ayşad Məmmədov – Mirzə Şəfi Vazeh Aleksandr Şarovski – İlminski İlham Əsgərov – Şeyx-ül-İslam Oleq Əmirbəyov – Mixail Lermontov Elvin Mirzəyev – Qastino Zaur Şəfiyev – Usmiyev Fərhad İsrafilov – Mirzə Hüseyn Əhməd Uz (Ahmet Uz kimi) – Fuad Paşa Altan Akışık – Münir Əfəndi Erol Alpsoykan – Aleksandr Xalid Qaraata (Halit Karaata kimi) – Akop Vüqar Əliyev – Yavər Şahin Əli Sultan (Ali Sultan kimi) – İmam Fazil Həsən Yıldız (Hasan Yıldız kimi) – Süavi əfəndi Yıldırım Yanılmaz – Fərid Paşa Ahhan Şener – Namiq Kamal Elman Rəfiyev – Fridrix Bodenştedt Yuri Baliyev (Yuriy Baliyev kimi) – Mixail Vorontsov Kamran Yunis – Məmməd Tağı Gülzar Qurbanova – Nanə Almaz Amanova – Məmməd Tağının arvadı Tofiq Əliyev – balaca Fətəli Nilufər Məmmədrzayeva – Fətəlinin bacısı Yaroslav Trifonov – Paxomov Elvin Vəlimətov – gənc Düpon Abgül Mirzəliyev – Səttar Qədirhüseyn İsmayılov – Yavər Elşən Şirəliyev – Nəcəf Hacıbaba Məmmədov – Sərban Ramiz Əzizbəyli – Hacı Qara Ramin Şıxəliyev – Kərəməli Qorxmaz Əlilicanzadə – Molla İbrahimxəlil Azad Şükürov – Molla Həmid Vahid Əliyev – Dərviş Abbas Rəzzaq Məmmədov – nuxulu Məhərrəm Musayev – nuxulu İqrar Salamov – nuxulu Rauf Şahsuvarov – nuxulu Loğman Kərimov – Məstəli şah Dilarə Əliyeva – Şəhrəbanu Aytən Əlibəyli – Şərəfnisə Ənvər Həsənov – Hatəmxan ağa Elvin Əhmədov – Şahbaz bəy Məbud Məhərrəmov – Müsyo Jordan Xalidə Əliməmmədova – Xanpəri Arif Kərimov – vəzir Hikmət Rəhimov – Teymur ağa Mətanət Atakişiyeva – Pəri xanım Lalə Məmmədova (II) – Şölə xanım Aytən Qulamova – Nisə xanım Arzu Hüseynov – Xacə Məsud Şamil Süleymanlı – Şah Abbas Azər Mirzəyev – Zaman xan Mirzə Ağabəyli – mollabaşı Tofiq Bayramov – eşikağası Şahmar Qəribli – münəccimbaşı Əhməd Köşəoğlu (Ahmet Köşeoğlu kimi) İlyas Ədhəmoğlu (İlyas Ethemoğlu kimi) Ənvər Dönməz (Enver Dönmez kimi) Mehmet Yüksəl (Mehmet Yüksel kimi) Boris Qrafkin Əsgər Rəhimov Marina Qrabovskaya Tutu Əliyeva Mehriban Ələkbərova Anar Almazov Sevil Balayeva Əlvida Cəfərov Olqa Arsentyeva Nəmxuda Usubəliyev (Namxuda Usubəliyev kimi) Şahin Həsənov Aydın Əlibalayev Yuri Lobaçov (Yuriy Lobaçov kimi) İsgəndər Qədimov Araz Ağaverdiyev Məsim İslamov Oqtay Əhmədov (II) Laçın Abbasov Seyfəli Əsədov Elvin Manafov === Filmi səsləndirənlər === Sabir Məmmədov – Şah Abbas (Şamil Süleymanlı) (titrlərdə yoxdur) Xalidə Quliyeva – Tubu xanım (Məlahət Abbasova) (titrlərdə yoxdur) Kamran M. Yunis - Axund Ələsgər (Bəxtiyar Xanızadə) (titrlərdə yoxdur) Vüsal Murtuzəliyev - Rəşid (Rafiz Mehdizadə);Tərcüməni oxuyan (titrlərdə yoxdur) == Sponsor == Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi == Çəkilişə köməklik edən qurumlar == "Zeybək Yapım Film Müzik Tanıtım və Reklamcılık" Şirkəti (Türkiyə) "Yurdfilm" kinostudiyası İstanbul Universiteti Şəki Şəhər İcra Hakimiyyəti Dövlət Tarix muzeyi Muzey Mərkəzi Ramana qəsəbəsinin bələdiyyəsi Novxanı qəsəbəsinin bələdiyyəsi Qala Dövlət Tarix Etnoqrafiya Qoruğu Mərdəkan Mədəniyyət Sarayı == Çəkilişə kömək edənlər == Ömər Çalışqan ("Zeybək" şirkəti) Əhməd Köşəoğlu ("Zeybək" şirkəti) Nailə Vəlixanlı Liana Vəzirova == İstinadlar == == Mənbə == Əlibəyli, B. Trilogiyadan...“Xəmsə”yə: Anar və Ramiz Həsənoğlunun “Sübhün səfiri” filmi haqda qeydləri //525-ci qəzet.- 2013.- 2 fevral.- S. 10. Əlibəyli, B. Trilogiyadan...“Xəmsə”yə: Anar və Ramiz Həsənoğlunun “Sübhün səfiri” filmi haqda qeydlər //525-ci qəzet.- 2013.- 9 fevral.- S. 19. “Sübhün səfiri” Şəkidə: [filmin təqdimatı] //Mədəniyyət.- 2013.- 6 fevral.- S. 4.

UNESCO-nun xoşməramlı səfirləri , istedad və ya şöhrətlərini UNESCO ideallarını yaymaq üçün istifadə edən, xüsusən də medianın diqqətini çəkən, UNESCO-nun məşhur vəkilləridir (diplomatik səfirlər deyillər). Vəkilin digər ixtisas kateqoriyalarına UNESCO-nun Sülh Sənətçisi, UNESCO-nun İdman Çempionu və UNESCO-nun Xüsusi Elçisi də daxildir. == Hazırkı siyahı == Aşağıda, dəstəklədikləri layihə və fəaliyyətləri ilə yanaşı UNESCO-nun xoşməramlı səfirlərinin siyahısı verilmişdir.

Şərili — aşıq havası. == Haqqında == Naxçıvan Muxtar Respublikası Şərur rayonun adı (Şərur,-Şərir,Şəril) ilə bağlıdır. "Ağır şərili", "Ora şərili","Yüngül şərili", "Qarabağ şərili" adlı havalar mövcuddur. Şərili havalarının məqam əsası segah, musiqi ölçüsü 6/8-dir. Sazda "Şah pərdə" kökündə çalınır. İnstrumenatal variantları da var.

Serir və ya Sarir, yerli mənbələrdə Tavyak (qum. Тав Йак — dağ tərəfi) — VI-XII əsrlərdə dağlı Dağıstanda mövcud olmuş orta əsr dövləti. Buranın sakinləri avarlar, qumuqlar, andilər, didoylar, laklar və digər Dağıstan xalqlarının əcdadları idilər. == Adı == Dövlətin adı ərəblərin yerli hökmdarlara verdikləri titula köklənir: "sahib əs-serir" — "taxt sahibi". Professor A.R. Şixsaidovun fikrinə görə, "Serir" adı fars-ərəb coğrafi ənənəsi ilə əlaqəlidir. Ərəb müəllifləri dağlıq Dağıstan ərazisini "taxt sahibi" torpağı adlandırır, yəni "Sahib əs-serir", onlar bu adı Sasanilərin son nümayəndəsinin qızıl taxtı əfsanəsi ilə əlaqələndirirlər, hansı ki güya elə bəxtsiz hökmdar tərəfindən Dağıstana göndərilmişdir. Bu termin ərəb deyil fars mənşəlidir və daha çox ehtimal olunur ki, Serir gürcülərin "mtiuleti" sözü ilə eyni məna daşıyır, yəni "dağlar ölkəsi" və ya "dağlılar ölkəsi". Bu ad ərəbcə söz olan "serir"ə (taxt) yox, farscadakı "ser" (dağ) sözü ilə eyniköklüdür. "Serır" termininin etimologiyasına dair bu fikir, əslində 1930-cu illərin sonunda sovet və erməni tarixçi S.Yeremyanın irəli sürdüyü fərziyyəni təkrarlayır, hansı ki "Serir" sözünün farscadan "dağlar ölkəsi" və ya "dağ ölkəsi" mənasını daşıdığını hesab edirdi (eynilə "Dağ" və "stan" (ölkə) olduğu kimi). Avar etnoqrafiyası üzrə tanınmış tədqiqatçı A.İ.İslamməhəmmədov da oxşar fikrə sahibdir.

Seriyi (fr. Cérilly) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Seriyi kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Monlyuson. INSEE kodu — 03048. == Əhalisi == 2008-ci ildə əhalinin sayı 1379 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2007-ci ildə əmək qabiliyyətli 762 nəfər (15-64 yaş) arasında 541 nəfər iqtisadi cəhətdən, 221 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəal 541 nəfərdən 497 nəfər (279 kişi və 218 qadın) işləyir, 44 nəfər işsizdir (20 kişi və 24 qadın). 221 hərəkətsiz 33 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 107 nəfər təqaüdçü, 81 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.

Serir və ya Sarir — Liviyadakı nəhəng neft yatağı. 1961-ci ildə kəşf edilmiş, 1966-cı ildə burada istehsala başlanmışdır. Geoloji ehtiyatların həcmi 3,8 milyard ton neft olduğu təxmin edilir. İlkin ehtiyatlar 2000 milyon ton, qalan hasil olunan ehtiyatlar 330–600 milyon ton neft olduğu qiymətləndirilir. Yataqların dərinliyi 2490–2775 m bərabərdir. Neftin sıxlığı 0,84 q/sm3-dir. Neftlilik təbaşir və paleogen dövrünə aid yataqlarla əlaqələndirilir. Yatağın operatoru Liviya milli neft şirkəti olan "National Oil Company"nin 100% törəmə şirkəti olan "Arabian Gulf Oil Company" şirkətidir.

Bəsiri (1466, Ağqoyunlu dövləti – 1536, Konstantinopol) — Azərbaycan şairi. XV əsrin sonu XVI əsrin əvvəllərində yaşamış görkəmli sənətkarlardan biridir. Uzun müddət Türkiyədə yaşayan, Türk sultanlarına mədhlər yazan bu istedadlı şair bütün mənbələrin və müasir tədqiqatların göstərdiyi kimi, türk şairlərinə güclü təsir etmişdir. Nəvai və Camini Türkiyəyə gətirən orada yayan da Bəsiri olmuşdur. Dəri xəstəliyi olduğu üçün Alaca Bəsiri adı ilə məşhur idi. Səhi, Lətifi, Həsən Çələbi, Ali, Riyazi, Övliya Çələbi, Əhdi Bağdadi, Sami Şəmsəddin kimi müəlliflərin hamısı Bəsiridən hörmətlə bəhs etmişdir. Əlyazma divanı vardır. "Divan"ı Türkiyədə Əli Əmiri kitabxanasında saxlanılır. Müxtəlif bəyaz və cünglərdə də çoxlu şeirləri mövcuddur. Aşiqanə şeirləri sənətkarlıqla yazılmışdır.

Həqiri Təbrizi (XV əsr, Təbriz) — XV-XVI əsr şairidir. == Həyatı == Həyatı, yaradıcılığı, ədəbi irsi haqqında məlumat olduqca azdır. Dünyaya gəlməsi haqqında dəqiq məlumat olmasa da, təqribən 1586-cı ildə qoca yaşlarında Təbrizdə öldürüldüyü qeyd olunur. Azərbaycan dilində ilk dəfə yazılmış "Leyli və Məcnun (Həqiri)" ən məşhur əsəridir. == "Leyli və Məcnun" əsəri == Yeganə əlyazma nüsxəsi İngiltərənin Britaniya muzeyində saxlanılır. AMEA-nın M.Füzuli adına Əlyazmalar İnstitutunda bu əlyazmanın FS-8/3770 şifrəsi ilə saxlanan fotosurəti var. Bu əlyazma haqqında elm aləminə ilk məlumatı 1888-ci ildə görkəmli ingilis Şərqşünası Ç.Riyo vermişdir. Həqiri əsərin yazılma tarixini maddeyi-tarixlə qeyd etmişdir. Şair bunu əbcəd hesabı ilə aşağıdakı misralarda vermişdir. Verilən bənddən məlum olur ki, şair əsərini hicri tarixi ilə 931-ci ildə, rəcəb ayının adna axşamı günü yazmağa başlayıb.

Məsiri- İranın Fars ostanının şəhərlərindən və Rüstəm şəhristanının mərkəzidir.2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 5,365 nəfər və 1,178 ailədən ibarət idi.Əhalisinin əksəriyyəti məməsəni elinin rüstəm oymağından ibarətdir, lur dilində danışırlar və şiə müsəlmandırlar.

Qəribi — XVI əsr Azərbaycan şairi, Səfəviyyə təriqətinin üzvü, I İsmayılın saray şairi. == Həyatı == Qəribi irsi iqamətgahı olan Bozüyük mahalında Şeyx Səfiəddinin valisi Manteşə tayfasından olan Sufi Hacı Müslihəddin Əmir Xanın ailəsində doğulub. Şairin özünün dediyinə görə, atası savadlı və dindar olmaqla yanaşı, zəngin və xüsusi ictimai statusa malik idi. Qəribi mistik yola erkən girişi atasından almış, Osmanlı sultanı I Səlimin dövründə, Qəribinin on yaşı olarkən sünni üləmalarından olan atasının qızılbaşlar tərəfindən zülmə məruz qalaraq edam edilməsini ilə təlimi yarımçıq qalmışdır. Bundan sonra Qəribi Səfəvi ordeninə qoşularaq I Şah İsmayılın saray şairi olur. 1520-ci illərdə onun Osmanlı İmperatorluğunda olması onun bu torpaqlarda fəaliyyət göstərən Səfəvilərin bir qolu olduğunu göstərir. == Yaradıcılığı == Qəribi I Şah Təhmasibə həsr etdiyi divanı və dini mübahisələrə dair Azərbaycan dilində “Hekayət-e Yohanna” (“Yunusun tarixi”; Yunus peyğəmbərin kitabı ilə qarışdırılmamalıdır) adlı risaləsi ilə tanınır. Əsərdə təriflər verilir, şahın hakimiyyəti, eləcə də onun atası I İsmayıl, onun məsihçi poeziyasını Qəribi dəfələrlə parafraz və müxəmməs şəklində təqlid edir. Əsər 1558-1576-cı illər arasında yazılmışdır. Qəribinin əsərinin ərəb ("Alzam ən-navaseb") və farsca ("Resala-ye Yohanna") başqa versiyaları da var, lakin onlar natamamdır və hər ikisinin sonu yoxdur.

Şeyx Nəcəf Şərifi İrəvaniələsl — Azərbaycanlı şair və yazıçı, "Məqtəl" kitabının müəllifidir. Bu kitabda İmam Hüseyn barəsində Azərbaycanca və Farsca şeirlər və nəsrləri toplayıb, gahdan öz şeirlərində kitabda yazıb. Nəcmi İrəvanidən də neçə şeir nəql edib.

Şeyx Nəcəf Şərifi İrəvaniələsl — Azərbaycanlı şair və yazıçı, "Məqtəl" kitabının müəllifidir. Bu kitabda İmam Hüseyn barəsində Azərbaycanca və Farsca şeirlər və nəsrləri toplayıb, gahdan öz şeirlərində kitabda yazıb. Nəcmi İrəvanidən də neçə şeir nəql edib.

== Şəxsi həyatı == Biqqs 1990-cı ildə Cənubi Afrikanın Yohannesburq şəhərində dünyaya gəldi. 12 yaşında olarkən ailəsi ilə Avstraliyaya köçdü. Meri Anqlisan qızlar məktəbinə qatıldı. Gənc yaşlarında rəqslə məşğul olmağa başladı. Lakin Vivyen Modellik qurumu modelləşdirmə agentliyi tərəfindən təqib olunaraq 16 yaşından model oldu.

Avstraliyalı Şerri Li Biqs 1990-cı il 1 sentyabr Cənubi Afrikanın Yohannesburq şəhərində dünyaya gəlib. 12 yaşındaykən ailəsi ilə Avstraliyaya köç edib və St Mary-nin Anqlikan Qızlar Məktəbinə qatılıb. Gənc yaşdan etibarən rəqs və baletlə maraqlanmış, Vivien model agentliyi tərəfindən təqib olunduqdan sonra 16 yaşında modellik işinə başlamışdır. 2011-ci ildə ölkəsində 'Miss Universe Avustralya' seçilərək birincilik tacını Cesinta Kampbelin əlində alıb. Dünya sıralamasında Miss Universe gözəllik yarışmasında ilk 10 finalçı arasına seçilmişdir.

Süruri və ya Süruriyi-Şərqi, Süruriyi-Əcəm (XV əsr, Ağqoyunlu dövləti – 1520) — XV əsrin sonu və XVI əsrin əvəllərində yaşamış Azərbaycan şairi. Nəsiminin ardıcılı olan Süruri hürufiliyi təbliğ edən bir çox şeirin müəllifidir. == Həyatı == Süruri XV əsrin sonunda Ağqoyunlular dövlətinin ərazisində dünyaya gəlib. Əsasən Təbrizdə fəaliyyət göstərən o, 1515-ci ildə şəhər Osmanlılar tərəfindən işğal edildikdən sonra digər yazıçı və alimlər kimi Osmanlı İmperiyasına aparılıb. Ömrünün son günlərinə qədər burada yaşayıb, 1520-ci ildə dünyasını dəyişib. == Yaradıcılığı == Əsasən Azərbaycan türkcəsində yazıb-yaradan Süruri Nəsimi ədəbi məktəbinin davamçısı olub. Hürufiliyi təbliğ edən şair Şah İsmayıl Xətai hakimiyyətə gəldikdən sonra daha rahat fəaliyyət göstərib. Sürurinin 192 səhifəlik əlyazma divanı Fərid Ələkbərli tərəfindən 2013-cü ildə Vatikanın Apostol Kitabxanasında aşkarlanaraq Azərbaycana gətirilib və Əlyazmalar İnstitutuna təhvil verilib. Yaşadığı dövrdə "Süruri" təxəllüsündan istifadə edən bir neçə şair olduğuna görə onu fərqləndirmək üçün "Süruriyi-Şərqi", "Süruriyi-Əcəm" adlandırıblar. Vatikanın Apostol Kitabxanasında və Peterburq Universitetinin məcmuəsində şair "Süruriyi-Əcəm" kimi qeyd olunub.

Azərbaycan — Azərbaycan şairi Səməd Vurğunun 1933-1935-ci illər ərzində yazıdığı şeir. == Yazılma tarixi == "Azərbaycan" şeiri 1933-cü ildə yazılmışdı. Bu şeir Vurğunun ideyasına görə "Azərbaycan" epopeyasının proloqudu, həmçinin həmin epopeyaya əsrlər boyu xalqın həyatı haqda olan daha bir neçə poema aiddi. 1959-cu ildə şeir "SSRİ xalqları ədəbiyyatı üzrə müntəxəbat"a daxil edildi. Azərbaycanlı bəstəkar Ələkbər Tağıyev şeirin sözlərinə bəstələnən eyniadlı "Azərbaycan" mahnısını yazmışdı. Şeirin sətirləri şairin 1961-ci ildə Bakıda ucaldılmış postamentində həkk olunmuşdur. == Tərcümələr == Şeir rus, ingilis və s. dillərə tərcümə olunmuşdur. Rus dilinə tərcümənin müəllifi Adelina Adalis olmuşdur, Şeir yazılanan sonra Maksim Tank tərəfindən belarus dilinə tərcümə edilmişdir. Həmin tərcümə belarus dilində nəşrə hazırlanan "Sovet İttifaqının poeziya antologiyası"nda yer aldı.

Abdulla Qədiri (10 aprel 1894, Daşkənd, Rusiya Türkistanı general-qubernatorluğu – 4 oktyabr 1938, Daşkənd) — Özbəkistan yazıçısı, dramaturqu və publisisti, repressiya qurbanı == Həyatı == Abdulla Qədiri 10 aprel 1894-cü ildə Daşkənddə tacir ailəsində doğulmuşdur. Yazıçının 102 il ömür sürmüş atası Qədir kişi o, uşaq olarkən müflisləşmiş və sonra üzümçülüklə məşğul olmağa başlamışdır. Abdulla əvvəlcə mədrəsədə (köhnə müsəlman məktəbi), sonra isə yerli rus- özbək məktəbində oxumuşdur. İbtidai təhsilini başa vurduqdan sonra o, erkən yaşlarında müstəqil həyata qədəm qoymuş, Daşkənddə bir mülkədarın yanında mirzəliyə başlamışdır. Bu dövrdə o, Əlişir Nəvai, Lütfi, Muqimi, Əbdürrauf Fitrət, Əbdülhəmid Çolpan və digər cığatay (özbək) klassiklərinin əsərlərini maraqla mütaliə etmiş və milli ədəbiyyatın tarixinə yaxından bələd olmuşdur. Türküstanda getdikcə genişlənən cədidçilik, maarifçilik hərəkatı Abdulla Qədiriyə də təsirini göstərir. O, bölgədə çap olunan qəzet və dərgiləri müntəzəm oxuyur. Cədidçilərin yolunu tutan gənc xalqını xurafatdan, gerilikdən qurtarmaq üçün qələmə əl atır. Bədii yazıları ilə xalqa təsir göstərməyə çalışır. Abdulla Qədiri Özbəkistanda nəşr olunan ilk satirik jurnalın – "Müştüm" ("Yumruq") dərgisinin banilərindən və fəal müəlliflərindən biri olmuşdur.

Afrika bəbiri (lat. Panthera pardus pardus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü.

Amasiya satiri — Kəpənək növlərindən biridir, marigold ailəsinə aiddir. == Latın adı etimologiyası == Amasinus (toponimik) — Amasya — Türkiyədə yerləşib. == Alan == Bu sahə Kiçik Asiyadan Orta Şərqə, Qafqaz, Dağıstan, Azərbaycan və Türkiyə daxil olmaqla Transkafkasiyaya qədər uzanır.Şərqi Avropaada bu dağətəyi və dağlıq Dağıstanda yerləşir: Sarykum barxanı, Talqa dərəsi, Chonkatau sırtı, s. Kaka-Şura, qonşuluq kəndləri Ahty. Kəpənəklər dəniz səviyyəsindən 200–2000 m yüksəkliklərdə və daşqın ağacları ilə yaxşı istilənilən dağlıq çöllərdə yaşayır. == Biologiya == Bir il ərzində bir nəsil inkişaf edir. Uçuş vaxtı iyun ayının əvvəlindən Avqustun birinci gününə qədər davam edir. Eyni zamanda, kəpənəklər geniş yayılmış qanadları ilə titrəyirlər ki, bu da onların çox yavaş-yavaş uçmasına imkan verir. Kəpənəklər sığınacaqdakı müxtəlif çiçəklərin nektarı ilə bəslənirlər.

Avropa bəbiri (lat. Panthera pardus sickenbergi) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yırtıcılar dəstəsinin pişiklər fəsiləsinin panter cinsinin bəbir növünə aid heyvan yarımnövü.

Badam xəmiri, Badam əzməsi, Marzipan, Marsipan və ya Martsipan — Badam tozu, yumurta sarısı və şəkər ya bal qarışıqından hazırlanır və tortlar və şokoladlarda istifadə olunur.

== İstinadlar ==

Bud siniri (lat. nervus femoralis) bel kələfiniə aid II və IV bel sinirlərinin (L2 və L4) liflərindən təşkil olunmuşdur. ¨Bud siniri — n. femoralis , ən uzun şaxə olub, qasıq bağının altından ( əzələ sahəsindən ) budun ön səthinə çıxaraq əzələ, oynaq və ön dəri şaxələrinə bölünür. Bunlardan əzələ şaxələri budun ön qrup əzələlərini, oynaq şaxələri bud — çanaq və diz oynaqlarını, ön dəri şaxələri isə budun ön içəri səthinin dərisini innervasiya edir. Bud sinirindən çıxan gizli sinir — n. saphenus , bu sinirin ən uzun şaxəsi olub , bud üçbucağında bud arteriyasından bayır tərəfdə yerləşir, üçbucağın zirvəsindən arteriya ilə birlikdə yaxınlaşdırıcı kanala daxil olur və onun ön dəliyindən xaric olaraq dərzi əzələsinin altında yerləşir. Sonra bu sinir budun ön və içəri qrup əzələlərinin arası ilə aşağı gedərək diz oynağı nahiyəsində diz oynağına, diz qapağına və baldırın ön səthinin yuxarı hissəsinə məxsus diz qapağıaltı şaxa — r. infrapatellaris, verir. Baldırda bu sinirin böyük gizli vena ilə yanaşı yerləşdiyi yerindən baldırın ön- içəri səthinin dərisinə məxsus baldırın içəri dəri şaxəsi — r.

DNT təmiri — DNT təmiri, bir hüceyrənin genomunu kodlayan DNT molekullarının zədələnməsini müəyyən ederək düzəltdiyi bir müddətdir. İnsan hüceyrələrində həm normal metabolik aktivlik, həm də radiasiya kimi ətraf mühit faktorları DNT zədələnməsinə səbəb ola bilər və nəticədə gündə hüceyrə başına on minlərlə fərdi molekulyar ziyan yaranır. == DNT-nin bərpası == Bu dəyişmələrin çoxu DNT molekulunun struktur zədələnməsinə səbəb olur və hüceyrənin təsirlənmiş DNT kodlarının yazdığı geni köçürmə qabiliyyətini dəyişdirə və ya ortadan qaldıra bilər. Digər dəyişmələr hüceyrənin genomunda, mitozdan sonra qız hüceyrələrinin sağ qalmasına təsir edən potensial təhlükəli mutasiyalara səbəb olur. Nəticədə, DNT quruluşunun zədələnməsinə cavab verdiyi üçün DNT bərpa prosesi daima aktivdir. Normal təmir prosesləri uğursuz olduqda və hüceyrə apoptozu meydana gəlmədikdə, ikiqat zəncirlər və DNT çapraz əlaqələri daxil olmaqla, düzəldilməz DNT zədələnməsi baş verə bilər. Nəticədə bu, iki vuruşun fərziyyəsinə görə bədxassəli şişlərə və ya xərçəngə səbəb ola bilər. DNT bərpa nisbəti, hüceyrə tipi, hüceyrə yaşı və hüceyrə xaricindəki mühit də daxil olmaqla bir çox amillərdən asılıdır. Çox miqdarda DNT zədələnmiş bir hüceyrə və ya DNT-sinə verdiyi ziyanı təsirli bir şəkildə düzəldə bilməyən bir hüceyrə, mümkün üç vəziyyətdən birinə girə bilər: yaşlanma olaraq bilinən geri dönməz bir yuxu vəziyyəti apoptoz və ya proqramlaşdırılmış hüceyrə ölümü olaraq da bilinən hüceyrə intiharı bədxassəli bir şiş meydana gəlməsinə səbəb ola biləcək tənzimlənməmiş hüceyrə bölgüsü Bir hüceyrənin DNT-ni bərpa etmə qabiliyyəti, genomunun bütövlüyü və bu səbəbdən bu orqanizmin normal işləməsi üçün vacibdir. Başlanğıcda ömrünü təsir edən bir çox genin, DNT zədələrinin düzəldilməsi və qorunmasında iştirak etdiyi ortaya çıxdı.

== İstinadlar ==

Şehıni (ukr. Шегині) — Ukraynanın Lvov vilayətinin Javorivskiy rayonunda kənd. Polşa ilə sərhəddə yerləşən bu kənddə "Şehıni" beynəlxalq buraxılış məntəqəsi yerləşir.

Şəfili — Azərbaycan Respublikasının Qəbələ rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 29 noyabr 2002-ci il tarixli, 384-IIQ saylı Qərarı ilə Qəbələ rayonunun Şəfili kəndi Hacıalılı kənd inzibati ərazi dairəsi tərkibindən ayrılaraq, Çarxana kəndi mərkəz olmaqla, Çarxana kənd inzibati ərazi dairəsi yaradılmışdır. == Toponimikası == Yaşayış məntəqəsi şəfili nəslinin məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. XIX əsrdə şəfililər maldarlıqla məşğul olan kiçik elat kimi təsvir olunurlar. == Coğrafiyası və iqlimi == Kənd Alazan-Əyriçay çökəkliyində yerləşir. Kəndin mərkəzi yolla arası 3 km-dir. == Əhalisi == 2009-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 206 nəfər əhali yaşayır. == İqtisadiyyatı == Kənddə 53 təsərrüfat var. Kəndə mavi yanacaq verilir. Yeni tikintilər aparılır.