I (Zəngibasar, Naxçıvan, Şahbuz) böyük saxsı küp. – Xum üçüz <üç yüz> litir su tutur (Naxçıvan); – Xuma qabaxlarda yağ doldururdux, doşa
Полностью »1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. – [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliye
Полностью »...как несведущий, не имеющий представления о чем-л.; незнающий. Xam-xam danışmaq говорить как несведущий, незнающий 2. как чужой, как незнакомый. Xam-x
Полностью »нареч. 1. чиг-чиг, чигдаказ, тахьанамаз; 2. хам-хам, авам кас хьиз (мес. рахун).
Полностью »sif. və zərf [fars.] klas. 1. Yaxşı, gözəl, xoş. Gümüş kəmər xub yaraşır belinə; Yaxası qızıldan düymələnibdi. Aşıq Ələsgər. // Yaxşıca, bərk, əməlli-
Полностью »устар. I прил. 1. хороший 2. красивый. Xub liqa красивое лицо II нареч. хорошо. Xub yaraşır хорошо подходит (идет), xub yazmaq писать хорошо, xub qurt
Полностью »сущ. зоол. бычок (род мелкой рыбы, преимущественно морской). Xəzər xulları каспийские бычки
Полностью »sif. 1. Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə k
Полностью »I прил. 1. неприручённый (не привыкший к кому-л., чему-л.). Xam ayı не прирученный медведь 2. необъезженный (не приученный к езде). Xam at необъезженн
Полностью »s. 1. raw; ~ mal raw material / stuff; 2. (təcrübəsiz) inexperienced, unpractised; 3. new, virgin, untilled; ~ torpaq virgin land, untilled land
Полностью »sif. 1) ~ ipək soie f brute (və ya crue, grège) ; ~ torpaq terre f vierge, terre en friche ; 2) sans expérience (təcrübəsiz)
Полностью »f. 1) bişməmiş, çiy; 2) dəyməmiş, yetişməmiş; 3) m. təcrübəsiz, səriştəsiz; 4) m. işlənməmiş, əkilməmiş; 5) m
Полностью »XAM I is. Dincə qoyulmuş torpaq. Rəfael əlini hələ şumlanmamış geniş xam yerlərə uzatdı və davam etdi (H.Nəzərli). XAM II is. Qoruq, müəyyən müddət ot
Полностью »XAM – TƏCRÜBƏLİ Çünki mən görürəm ki, sən xam adamsan (C.Əmirov); O, professorun qabağında oturan lap təcrübəli casusdur (M.Hüseyn).
Полностью »...Ağır alaylar boşlatdın, Yüz il lotuluq işlətdin, Axır oldun xam, Koroğlu... (“Həmzənin Qıratı aparmağı”) * Cəfər paşa ist
Полностью »...fitrəsi ağanın mübarək əlilə paylanardı. Ə.Haqverdiyev. Fitrə, zəkat, xüms, həcc və Kərbəlanı ziyarət etmək kimi “təkliflərin” hamısı Əhmədin tərəfin
Полностью »сущ. 1. одна пятая часть чего-л. 2. истор. пятая часть любой военной добычи, шедшая на содержание потомков и родичей Пророка Мухаммеда, вдов, сирот и
Полностью »XÜMS (din.) (varlıların yoxsullara verməli olduğu vergi) Camaatın, xüsusən sərvətdarların xümsü, zəkat və fitrəsi ağanın mübarək əlilə paylanırdı (Ə.H
Полностью »ə. 1) beşdə bir; 2) gəlirin beşdə biri miqdarında seyidlərə verilən dini vergi; seyidmalı
Полностью »zərf dan. Çəngə-çəngə, komkom, topa-topa. Bəşirin bu cavabı biçarənin canına lərzə salır, uca səslə fəryad edib və saçlarını qum-qum dibindən qoparır.
Полностью »zərf məh. Bütöv-bütöv, parçaparça. Özü lüm-lüm udur batində, amma; Zahirdə dediyi mənaya bir bax. Q.Zakir.
Полностью »təql. Bir şey düşərək bir yerə dəydikdə hasil olan boğuq səs. Gum-gum gumbuldamaq. – …Yağmur alaçığın keçələrini gum-gum qamçılayırdı. A.Şaiq.
Полностью »təql. дум-дум (са затӀ аватна са чкада акьадамаз акъатдай акӀай хьтин ван; марфади алачух гатадай хьтин ван).
Полностью »[coğrafi addan] : Dum-dum gülləsi – ucu küt olub ağır surətdə yaralayan, qəlpələnən güllə.
Полностью »в сочет.: dum-dum güllə истор. пуля дум-дум (разрывная пуля с надрезанным тупым концом)
Полностью »[coğrafi addan]: dum-dum gülləsi кӀуф алачир, акьур чкадал залан хер ийидай, хъиткьиндай гуьлле.
Полностью »...Xux, qorxdum səndən. M.İbrahimov. □ Xox (xux) eləmək dan. – “xox” (“xux”) deyərək qorxutmaq. Hidayət, təkəbbürlə yeriyə-yeriyə … özünü dartan oğlana
Полностью »сущ. диал. котлован (выемка в земле, предназначенная для закладки в ней фундамента какого-л. сооружения)
Полностью »...özül. – Öy tiqməğ isde:rix’, əmbə xımını qazmamışıx hələ (Gədəbəy); – Xımı mö:kəm olmuyan öy tez uçar (Tovuz)
Полностью »...atın dalına niyə keçirsəη? (Tovuz); – Atı at yanna bağlasan at xuyu götürər, it yanna bağlasan it (Şəki)
Полностью »къавум (виликди урусри аял хашунин цяй ядайла адаз бубадин чкадал акъвазай касдиз аялдин бубади ва дидеди гьакI лугьудай)
Полностью »...Əslən yunan olub müsəlman məmləkətlərində yaşayan əhaliyə və bu əhaliyə mənsub adamlara verilən ad. Cəm oluban rumü əcəm oynasa; Həzzim olmaz hərgiz
Полностью »“Duma” sözünün keçmişdə danışıq dilində işlənən təhrif edilmiş forması. Karişeytan dedin dəmir yolunu; Xalqa etdin həram dum pulunu. S.Ə.Şirvani. Sən
Полностью »I (Astara, Lənkəran, Masallı) evin üstü ◊ Küm bağlamağ – evin üstünü düzəltmək. – Ev tikmişəm, qalıb küm bağlamağı (Lənkəran) II (Cəlilabad) baramaqur
Полностью »is. dan. 1. Toxum. Kələm tumu. Soğan tumu əkmək. – Sonra bir ağacın tumunu, o biri ağacın şitilini salmaq, üçüncüsünü peyvənd etmək zəruridir. S.Rəhim
Полностью »...nəhs, bədbəxtlik gətirən. [Zəhra Sənana:] Məndə, bilməm, nədir bu talei-şum! Sana halım deyilmidir məlum? H.Cavid. [Mirzə Əliəkbər:] [Bu ruznamə] düş
Полностью »is. Şumlanmış torpaq. Yaz şumu. Payız şumu. – Şumdan qabaq …hər hektara 5 kiloqram fosfor gübrəsi verilmişdi. Ə.Əbülhəsən. □ Şum eləmək – şumlamaq. Ta
Полностью »...mineralların, əksərən kvarsın narın dənələri. Dəniz qumu. İri qum. – …Səki çay qumundan ibarət olduğu üçün palçıqsız və təmiz idi. M.İbrahimov. Mühən
Полностью »...bürümüşdü. A.Şaiq. ◊ Mum gün üçün – dar gün üçün, ağır gün üçün. Mum gün üçün saxlamaq. Mum kimi ərimək (sönmək) – bax muma dönmək 2-ci mənada. Hər g
Полностью »...yırğalanmaz (Ə.Sadıq); CÜRDƏK Fikrin budu, atan yerişi yeriyəsən sən; Xüm çayını haşa tuta cürdək, köpək oğlu (Q.Zakir); KUZƏ O torpağa axıtdı kuzəni
Полностью »...S.Vurğun. 2. məc. Mənbə, qaynaq, qaynayıb daşan şey. Şərabxanadə baş xum ayağına qoydum; Nə bak düşməyə gər kövsərin bulağı ələ. S.Ə.Şirvani. Neftin
Полностью »...iddia etmişdirlər. İslam alimlərinin az bir hissəsi isə Qədir- Xum hadisəsini həqiqət hesab edərək, burada işlənilən “mövla” sözünün yalnız “cənab” m
Полностью »f. Xumar etmək, məst etmək, bihuş etmək, kefləndirmək. Günorta yerindən əyilmiş qızmar günəş akasiya salxımlarını, qızılgül yarpaqlarını pörtür, havan
Полностью »1. хмелеть, охмелиться; 2. быть обласканным, убаюкиваемым, почувствовать негу;
Полностью »sif. [ər.] 1. Süzgün (göz, baxış haqqında). Nə baxırsan pəncərədən; Xumar gözün süzən gözəl?! Aşıq Ələsgər
Полностью »zərf Süzgün-süzgün, nazlı-nazlı. Xumar-xumar baxmaq göz qaydasıdır; Lalətək qızarmaq üz qaydasıdır. M
Полностью »