...штилевой, тихий. Xay gecə безветренная ночь, xay dəniz тихое море, xay hava штилевая погода
Полностью »...çayda tam sakitlik, sakit hava, küləksizlik. Hava xoş, dəniz xay, əncir-üzüm bol; Dənizdə oğlanlar, qızlar çimirlər. R.Rza. // Sif. mənasında. Əsəblə
Полностью »I (Laçın) gic, ağılsız. – O, xay uşaxdı II (Bakı, Quba) sakit <havaya aiddir>. – Bu gün hava xaydı (Bakı) III (Cəbrayıl) aciz, bacarıqsı
Полностью »...тамам секинвал (гьуьлел, вирел, вацӀал), гар авачир секин, умун, лас гьава; // прил. секин, умун, лас (мес. гьава).
Полностью »нареч. разг. 1. как несведущий, не имеющий представления о чем-л.; незнающий. Xam-xam danışmaq говорить как несведущий, незнающий 2. как чужой, как не
Полностью »1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. – [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliye
Полностью »...xallarla bəzəkli, üstündə xallar olan. Xal-xal parça. Xal-xal örpək. Xal-xal paltar. – Əlində qırmızı xal-xal çamadan; Gedir kənd yoluyla cavan bir o
Полностью »nida, dan. Kinayə, istehza, narazılıq və s. ifadə edir. Ay-hay, səndən də qorxacağıq! – [Surxay:] Ay-hay, elə biz mədəndə oyun çıxarırıq da… S.Rəhman.
Полностью »межд. рах. ай-гьай, гьай-гьай (айгьанат, рахшанд, наразивал ва мс. къалурдай гаф).
Полностью »...алай, халар квай, халар алай (мес. парча); // xal-xal olmaq а) кӀус-кӀус хьун, тике-тике хьун, хун; б) хал-хал хьун, халар акатун, лекеяр акатун.
Полностью »нареч. 1. чиг-чиг, чигдаказ, тахьанамаз; 2. хам-хам, авам кас хьиз (мес. рахун).
Полностью »(Cəlilabad, Lənkəran, Masallı, Salyan) saç, kişi saçı, tel. – Xaç saxlamışam (Masallı); – Yayda xaç qoymazzar (Salyan)
Полностью »1. свойственный, присущий (кому), специфический; 2. прочный, нелинючий (о краске); 3. качественный, сортовой, товар; 4
Полностью »(Borçalı, Qazax) xəmir mayası. – Xamıra xaş qatallar kın, əpbəx’ yaxşı olsun; – Xaş olmasa, pişməz çörəx’ (Qazax)
Полностью »...Xanlar, Qax, Qazax, Mingəçevir, Şəki, Tovuz) çərşənbə axşamı. – Xas günü bed gündü (Qax); – Xasda Usuva nişan aparajayıx (Tovuz); – Xas günü bəlyə ap
Полностью »...Füzuli, Qazax, Ordubad) 1. yaşlı axta keçi. – Hər sürüdə ikijə xar var (Çənbərək) 2. qoca öküz (Füzuli) 3. qısır keçi (Qazax). – Xar keçi kök olar (C
Полностью »I (Qazax) tam, tamam. – Gözünü xap aç, üzümə düz bax II (Qazax) qəflətən, birdən. – Oturmuşdux evdə, Vəli xap girdi içəri III (Qazax) nehrə çalxamaq ü
Полностью »...təbiət, xilqət. Atı at yanında bağlarsan, həmrəng olmasa da, həm xoy olar. (Ata. sözü). [Koroğlu:] Bir xələt biçərəm Eyvaz boyuna; İncimərəm xasiyyət
Полностью »...üzərində əmələ gələn xırda, dəyirmi ləkə. Üzündə xal var. Qara xal. – Zəfərin yanında ucaboylu, çatma qaraqaşlı, sağ yanağında iri xalı olan bir gəli
Полностью »...səciyyəvi olan, yalnız bir adamda və ya şeydə olan. Balaca Azad təbiətinə xas bir hay-küylə kənarda oynayır. M.İbrahimov. Güləsər yeniyetmə kənd qızl
Полностью »is. [fars.] klas. 1. Yuxu. Gecələr gözlərim xabı görməmək; Ol siyah nərgisiməstanədəndir. M.P.Vaqif. Dayansın qarşıda, gətirsən tabı; Ayıltsın qəflətd
Полностью »...mənə, ey sərvi-səngin-dil; Məkanın xah külxan, xah səhra, xah bağ olsun. Qövsi. Məqsədim şəşəəyi-mahi-camalındı sənin; Xah məsciddə onu, xah kəlisadə
Полностью »is. [fars.] klas. Torpaq. Kimin yolu düşsə xaki-dərinə; Ox vurar köksünə məlhəm yerinə. Q.Zakir. Kəsilib bir yana atılmışdır; Xakinə abi-qəm qatılmışd
Полностью »...çağırdı… Lakin ruhuna sükun gəlmədi. Çəmənzəminli. □ (Boynundan) xaç asmaq, (boynuna) xaç salmaq – dönüb xristian olmaq, xristianlığı qəbul etmək. [M
Полностью »...Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə kimi hav
Полностью »...daşıyan şəxs. Bir əkinçi gedirdi məstanə; Yolda ol rast gəldi bir xanə. S.Ə.Şirvani. 19-cu ilin yayında Naxçıvan xanlarının cavanları Keçiliyə ova gə
Полностью »...[fars.] klas. 1. Tikan. Zəhməti bülbül çəkər; Gülü qucar yenə xar. (Ata. sözü). [Kərəm:] Bağı tutdu şeyda bülbül naləsi; Gülün bağrı yandı xarın için
Полностью »...rüsvay, xəcalətli, pərt. Rüstəmbəy başını çarpayıya söykəyib, xar və zəlil bir halda sükuta getdi, gözləri yaşardı… Çəmənzəminli. □ Xar etmək (eləmək
Полностью »...istəyirsən ты что хочешь в такую суматоху ◊ hay-hayı gedib, vay-vayı qalıb: 1. песок сыплется (об очень старом, дряхлом человеке), еле-еле душа в тел
Полностью »...лежащий слоями). Lay-lay buludlar слоистые облака, lay-lay etmək слоить, lay-lay yığmaq наслаивать, наслоить, lay-lay ayırmaq расслаивать, расслоить,
Полностью »в сочет. pay-pay etmək nəyi: 1. делить что-л. на части 2. раздавать что-л. многим
Полностью »1 нареч. кипами, тюками, мешками. Pambıq tay-tay daşınır хлопок вывозится тюками, tay-tay düyü gətirirlər привозят рису мешками, tay-tay yığmaq собира
Полностью »I. s. geol. plicate, plicated; flakly; miner. schistose, schistous; ~ buludlar stratus clouds II. z. ~ yığmaq / toplamaq to stratify (d
Полностью »1. Tab, taqət, hey, qüvvət, iqtidar. 2. İstehza, rişxənd bildirir. 3. Baş üstə, sevə-sevə, təbii, nədən olmasın, əlbəttə, şübhəsiz. (“Koroğlu” dastanı
Полностью »zərf Qat-qat, çin-çin, təbəqətəbəqə, laylar halında. Lay-lay yığılmaq. – [Arvad] …qutuya lay-lay yığılan əlçimləri cəhrənin yanına itələdi… Çəmənzəmin
Полностью »межд. ой-ой, ай-ай (выражает сожаление, горе и т.п.). Bay-bay! nə pis iş oldu Ай-ай! какая досада!
Полностью »I (Göyçay, Kəlbəcər, Şamaxı) südlü çörək. – Xalam maηa hay-hay pişirdi (Kəlbəcər) II (Bakı, Salyan) güc, taqət ◊ Hay-hayı getmək – köhnəlmək, istifadə
Полностью »is. 1. dan. Tab, taqət, qüvvət, iqtidar, hey. Hay-hayı gedib, vay-vayı qalıb. (Məsəl). 2. İntonasiya ilə deyilərək istehza, rişxəndlik bildirir.
Полностью »...kisələrlə, yeşiklərlə, top-top. İndi top-top, tay-tay parça, kisə-kisə şəkər, un, düyü daşınırdı. Ə.Əbülhəsən.
Полностью »прил. dəniz. sakit, xay; штилевая погода sakit hava (dənizdə); ◊ штилевая полоса dəniz. tam sakit hava olan sahə.
Полностью »...solaxay, dəlixay sözlərinin qəlibi üzrə yaranıb. Təhrif nəticəsində xay sözü vay şəklinə düşüb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Полностью »...dəli (müqayisə et: dir –i) sifəti əmələ gəlib, sonra da üzərinə xay artırılıb. Lalaxay, solaxay, ölüxay kimi sözlərdə olan xay (bəzən də vay: ölüvay
Полностью »...olub. Burada ağ kökü məlumdur, -laq şəkilçisi isə, güman ki, -xay şəkilçisinin dəyişmiş formasıdır (dəlixay, solaxay sözlərindəki kimi). Qədim mənbəl
Полностью »...töküb çimirdi. M.S.Ordubadi. Ay çimirdi sularda, hava sakit, hava xay; Nədənsə lal axırdı Amudərya – dəli çay. S.Rüstəm.
Полностью »bax xeyr 1-ci mənada. [Səlma:] Neçin o indi olsun böylə qafil? Xayır, xayır, oğlum vəfasız deyil. H.Cavid
Полностью »I (Çənbərək, Qazax) daxma. – Ağına-bozuna baxma, hələlix’ bir xayma qur, soηradan yaxşısını düzəldərix’ (Qazax); – Bir xayma qayrıf uşağımı daldaladım
Полностью »