...штилевой, тихий. Xay gecə безветренная ночь, xay dəniz тихое море, xay hava штилевая погода
Tam oxu »...çayda tam sakitlik, sakit hava, küləksizlik. Hava xoş, dəniz xay, əncir-üzüm bol; Dənizdə oğlanlar, qızlar çimirlər. R.Rza. // Sif. mənasında. Əsəblə
Tam oxu »I (Laçın) gic, ağılsız. – O, xay uşaxdı II (Bakı, Quba) sakit <havaya aiddir>. – Bu gün hava xaydı (Bakı) III (Cəbrayıl) aciz, bacarıqsı
Tam oxu »...тамам секинвал (гьуьлел, вирел, вацӀал), гар авачир секин, умун, лас гьава; // прил. секин, умун, лас (мес. гьава).
Tam oxu »нареч. разг. 1. как несведущий, не имеющий представления о чем-л.; незнающий. Xam-xam danışmaq говорить как несведущий, незнающий 2. как чужой, как не
Tam oxu »1. sif. Bişməmiş, çiy-çiy, xam halda. Əti xam-xam yemək. 2. zərf Avam adam kimi. Nə xam-xam danışırsan. – [Dəvəçi] xam-xam bağırmağa başladı. S.Vəliye
Tam oxu »...xallarla bəzəkli, üstündə xallar olan. Xal-xal parça. Xal-xal örpək. Xal-xal paltar. – Əlində qırmızı xal-xal çamadan; Gedir kənd yoluyla cavan bir o
Tam oxu »nida, dan. Kinayə, istehza, narazılıq və s. ifadə edir. Ay-hay, səndən də qorxacağıq! – [Surxay:] Ay-hay, elə biz mədəndə oyun çıxarırıq da… S.Rəhman.
Tam oxu »...алай, халар квай, халар алай (мес. парча); // xal-xal olmaq а) кӀус-кӀус хьун, тике-тике хьун, хун; б) хал-хал хьун, халар акатун, лекеяр акатун.
Tam oxu »(Cəlilabad, Lənkəran, Masallı, Salyan) saç, kişi saçı, tel. – Xaç saxlamışam (Masallı); – Yayda xaç qoymazzar (Salyan)
Tam oxu »1. свойственный, присущий (кому), специфический; 2. прочный, нелинючий (о краске); 3. качественный, сортовой, товар; 4
Tam oxu »(Borçalı, Qazax) xəmir mayası. – Xamıra xaş qatallar kın, əpbəx’ yaxşı olsun; – Xaş olmasa, pişməz çörəx’ (Qazax)
Tam oxu »...Xanlar, Qax, Qazax, Mingəçevir, Şəki, Tovuz) çərşənbə axşamı. – Xas günü bed gündü (Qax); – Xasda Usuva nişan aparajayıx (Tovuz); – Xas günü bəlyə ap
Tam oxu »...Füzuli, Qazax, Ordubad) 1. yaşlı axta keçi. – Hər sürüdə ikijə xar var (Çənbərək) 2. qoca öküz (Füzuli) 3. qısır keçi (Qazax). – Xar keçi kök olar (C
Tam oxu »I (Qazax) tam, tamam. – Gözünü xap aç, üzümə düz bax II (Qazax) qəflətən, birdən. – Oturmuşdux evdə, Vəli xap girdi içəri III (Qazax) nehrə çalxamaq ü
Tam oxu »...təbiət, xilqət. Atı at yanında bağlarsan, həmrəng olmasa da, həm xoy olar. (Ata. sözü). [Koroğlu:] Bir xələt biçərəm Eyvaz boyuna; İncimərəm xasiyyət
Tam oxu »...üzərində əmələ gələn xırda, dəyirmi ləkə. Üzündə xal var. Qara xal. – Zəfərin yanında ucaboylu, çatma qaraqaşlı, sağ yanağında iri xalı olan bir gəli
Tam oxu »...səciyyəvi olan, yalnız bir adamda və ya şeydə olan. Balaca Azad təbiətinə xas bir hay-küylə kənarda oynayır. M.İbrahimov. Güləsər yeniyetmə kənd qızl
Tam oxu »is. [fars.] klas. 1. Yuxu. Gecələr gözlərim xabı görməmək; Ol siyah nərgisiməstanədəndir. M.P.Vaqif. Dayansın qarşıda, gətirsən tabı; Ayıltsın qəflətd
Tam oxu »...mənə, ey sərvi-səngin-dil; Məkanın xah külxan, xah səhra, xah bağ olsun. Qövsi. Məqsədim şəşəəyi-mahi-camalındı sənin; Xah məsciddə onu, xah kəlisadə
Tam oxu »is. [fars.] klas. Torpaq. Kimin yolu düşsə xaki-dərinə; Ox vurar köksünə məlhəm yerinə. Q.Zakir. Kəsilib bir yana atılmışdır; Xakinə abi-qəm qatılmışd
Tam oxu »...çağırdı… Lakin ruhuna sükun gəlmədi. Çəmənzəminli. □ (Boynundan) xaç asmaq, (boynuna) xaç salmaq – dönüb xristian olmaq, xristianlığı qəbul etmək. [M
Tam oxu »...Ələ öyrənməmiş, əhliləşməmiş. Xam quş. – …Həmişə də qiymətli xam atı alıram ki, onu qoşquya öyrədim. C.Məmmədquluzadə. [Sərvinaz:] Xam cöngə kimi hav
Tam oxu »...daşıyan şəxs. Bir əkinçi gedirdi məstanə; Yolda ol rast gəldi bir xanə. S.Ə.Şirvani. 19-cu ilin yayında Naxçıvan xanlarının cavanları Keçiliyə ova gə
Tam oxu »...[fars.] klas. 1. Tikan. Zəhməti bülbül çəkər; Gülü qucar yenə xar. (Ata. sözü). [Kərəm:] Bağı tutdu şeyda bülbül naləsi; Gülün bağrı yandı xarın için
Tam oxu »...rüsvay, xəcalətli, pərt. Rüstəmbəy başını çarpayıya söykəyib, xar və zəlil bir halda sükuta getdi, gözləri yaşardı… Çəmənzəminli. □ Xar etmək (eləmək
Tam oxu »...istəyirsən ты что хочешь в такую суматоху ◊ hay-hayı gedib, vay-vayı qalıb: 1. песок сыплется (об очень старом, дряхлом человеке), еле-еле душа в тел
Tam oxu »...лежащий слоями). Lay-lay buludlar слоистые облака, lay-lay etmək слоить, lay-lay yığmaq наслаивать, наслоить, lay-lay ayırmaq расслаивать, расслоить,
Tam oxu »1 нареч. кипами, тюками, мешками. Pambıq tay-tay daşınır хлопок вывозится тюками, tay-tay düyü gətirirlər привозят рису мешками, tay-tay yığmaq собира
Tam oxu »I. s. geol. plicate, plicated; flakly; miner. schistose, schistous; ~ buludlar stratus clouds II. z. ~ yığmaq / toplamaq to stratify (d
Tam oxu »1. Tab, taqət, hey, qüvvət, iqtidar. 2. İstehza, rişxənd bildirir. 3. Baş üstə, sevə-sevə, təbii, nədən olmasın, əlbəttə, şübhəsiz. (“Koroğlu” dastanı
Tam oxu »zərf Qat-qat, çin-çin, təbəqətəbəqə, laylar halında. Lay-lay yığılmaq. – [Arvad] …qutuya lay-lay yığılan əlçimləri cəhrənin yanına itələdi… Çəmənzəmin
Tam oxu »межд. ой-ой, ай-ай (выражает сожаление, горе и т.п.). Bay-bay! nə pis iş oldu Ай-ай! какая досада!
Tam oxu »I (Göyçay, Kəlbəcər, Şamaxı) südlü çörək. – Xalam maηa hay-hay pişirdi (Kəlbəcər) II (Bakı, Salyan) güc, taqət ◊ Hay-hayı getmək – köhnəlmək, istifadə
Tam oxu »is. 1. dan. Tab, taqət, qüvvət, iqtidar, hey. Hay-hayı gedib, vay-vayı qalıb. (Məsəl). 2. İntonasiya ilə deyilərək istehza, rişxəndlik bildirir.
Tam oxu »...kisələrlə, yeşiklərlə, top-top. İndi top-top, tay-tay parça, kisə-kisə şəkər, un, düyü daşınırdı. Ə.Əbülhəsən.
Tam oxu »прил. dəniz. sakit, xay; штилевая погода sakit hava (dənizdə); ◊ штилевая полоса dəniz. tam sakit hava olan sahə.
Tam oxu »...solaxay, dəlixay sözlərinin qəlibi üzrə yaranıb. Təhrif nəticəsində xay sözü vay şəklinə düşüb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)
Tam oxu »...dəli (müqayisə et: dir –i) sifəti əmələ gəlib, sonra da üzərinə xay artırılıb. Lalaxay, solaxay, ölüxay kimi sözlərdə olan xay (bəzən də vay: ölüvay
Tam oxu »...olub. Burada ağ kökü məlumdur, -laq şəkilçisi isə, güman ki, -xay şəkilçisinin dəyişmiş formasıdır (dəlixay, solaxay sözlərindəki kimi). Qədim mənbəl
Tam oxu »...töküb çimirdi. M.S.Ordubadi. Ay çimirdi sularda, hava sakit, hava xay; Nədənsə lal axırdı Amudərya – dəli çay. S.Rüstəm.
Tam oxu »bax xeyr 1-ci mənada. [Səlma:] Neçin o indi olsun böylə qafil? Xayır, xayır, oğlum vəfasız deyil. H.Cavid
Tam oxu »I (Çənbərək, Qazax) daxma. – Ağına-bozuna baxma, hələlix’ bir xayma qur, soηradan yaxşısını düzəldərix’ (Qazax); – Bir xayma qayrıf uşağımı daldaladım
Tam oxu »