1. Güzgü. Aynanın çatdığı calaq qəbul eləməz. ( Ata. sözü ).
Əgər bilmək istəyirsiniz ki, kimin üzünə gülürsünüz, o vaxt qoyunuz qabağınıza aynanı və diqqət ilə baxınız camalınıza.
[Həkim:] Mən ayna ilə üzbəüz oturmuşdum. Qonşu otağın bir hissəsi bu aynada görünürdü.
// məc. Bir şeyi özündə əks etdirən. Mətbuat həyatın aynasıdır.
– Hər bir vilayətin qəzeti gərək o vilayətin aynası olsun, … o qəzetə baxan xalqı aynada görən kimi görsün.
Qarşımda iki lövhə, keçən günlər aynası.
2. Pəncərə, pəncərə şüşəsi. Ayna salmaq. Aynadan küçəyə baxmaq. Pəncərənin aynaları qırılıbdır.
3. məc. Saflıq, duruluq, parlaqlıq, şəffaflıq mənasında təşbih.
Ayna kimi suyun üzü bərq vurar; Məxmər kimi otun üstü xovlanar.
Tarixi binalar kimi bir çox; Evlər görürəm ayna sularda.
Çaylar axıb ayna kimi durulur; Görən deyir, nə göyçəkdir kəndimiz.
// Gözəllik, ağlıq mənasında təşbih.
Çən alıb dağlar başın; Bağ başın, bağlar başın; Camalın bir aynadır; Hər görən bağlar başın. ().
Günəş kimi nur çiləyir; Hər tərəfə od ələyir; Könlümü məftun eləyir; Ayna üzü gözəllərin.
◊ Aynası açıq dan. – 1) özünü bir qədər yaxşı hiss edən xəstə haqqında;
2) xoşrəftar, mehriban, üzügülər adam haqqında.
Aynası açılmaq – 1) ağır xəstəlikdən ayılmaq, əhvalı yaxşılaşmaq;
2) kefi açılmaq, ürəyi açılmaq.
…Onsuz gülməz üzüm, açılmaz aynam…
