Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • KƏRPİC

    Qədim forması qırbiş şəklində olub, qır “torpaq”, “gil” deməkdir, biş isə “bi­şir­­məkdir”. Kərpic “odda bişirilən (qurudulan) torpaq, gil” anlamı ilə

    Tam oxu »
  • KƏRTMƏK

    Türkmən dilində gəmirmək işlədilir. Məncə, kəsmək sözü ilə bağlıdır ( elə gəmirmək özü də “kəsmək” deməkdir)

    Tam oxu »
  • KƏŞFİYYAT

    Ərəbcə kəşf sözünün cəmidir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KƏŞKÜL

    Ərəbcədir, “qoz qabıgından düzəldilən çanaqvarı qab”dır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KƏŞMİRİ

    Hindistanın ən şimal bölgəsi olan Kəşmir zaman-zaman müxtəlif imperiyaların tərkibində olduğundan tarixdə iz buraxmayıb

    Tam oxu »
  • KƏTƏMƏZ

    Ağız (aquz) və ondan bişirilən yemək  adlanır. Biləsuvar rayonunda ağuz sözünün yerinə kələkə sözü işlədilir

    Tam oxu »
  • KƏTXUDA

    Kət “birinci” deməkdir: kətqudayışlıq – ‘birinci kəbin”dir, kətbanu – “birinci arvad” deməkdir. Kətxuda kənddə birinci hesab olunan vəzifə sahibinə de

    Tam oxu »
  • KƏTMƏN

    Mənbələrdə qət, ket feili var və “углублять” mənasını əks etdirir. Görünür, kətmən “dərinləşdirən”, “qazan oyan” mənalarını verən sözdür

    Tam oxu »
  • KƏVİR

    fars. – şoranlıq

    Tam oxu »
  • KİANİT

    yun. kyanos – tünd-göy, göy

    Tam oxu »
  • KİBER

    yun. kybernetike – idarəçilik bacarığı

    Tam oxu »
  • KİBERJURNALİSTİKA

    yun. kybernetike – idarə­çi­lik bacarığı + lat. diurnalis, diurnale – gün­dəlik xəbər

    Tam oxu »
  • KİBERSPEYS

    yun. kybernetike – idarəçilik bacarığı + ing. space – mühit, yer

    Tam oxu »
  • KİLİD

    Əsli yunan sözüdür, “qıfıl” deməkdir (bəzi dialektlərdə “açar” anlamında işlədilir). (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KİLOBAYT

    yun. chilioi – min + ing. byte – tikə, hissə

    Tam oxu »
  • KİMİ

    Bu qoşma türk dillərinin çoxunda kib şəkilində işlədilir və “forma” anlamını verir: b-m əvəzlənməsi təbii haldır

    Tam oxu »
  • KİNAYƏ

    Kin farsca “nifrət” deməkdir. Kinayə nifrət qarışığı olan münasibətdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KİNOVAR

    yun. kinnabari

    Tam oxu »
  • KİRƏMİT

    Yunan sözüdür, “bişmiş kərpic” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KİRİŞ

    Gərmək feili zəminində əmələ gəlib, əvvəl gəriş, sonra giriş, nəhayət, kiriş şəklinə düşüb. Mənası “gərilmiş ip” deməkdir

    Tam oxu »
  • KİRKİD

    Xana toxuyarkən kirkid (çoxdişlivə ağır olur) və həvədən (ikidişli və yüngül olur) istifadə edirlər. Hər ikisi fars mənşəlidir

    Tam oxu »
  • KİRKİRƏ

    Çağatay dilində bu söz “yarmaq” kimi işlədilib və йормок şəklində rus dilinə də keçib. Yarmaq (müqayisə et: yarma çəkmək, xırdalamaq) sözü ilə bağlıdı

    Tam oxu »
  • KİRPİ

    Kirpik (əsli: kiprik) sözü ilə qohumdur: tikanları kirpiyə banzəyir. Farslar bu heyvana xar (tikan) poşt (bel, üst, arxa) deyirlər

    Tam oxu »
  • KİRPİK

    Əsli kiprik kimi olub, kipləşmək sözü ilə qohumdur: kipləşir və gözü örtməklə onu hifz edir. İkinci yozuma görə, kirpi sözü ilə qohumdur və tikan (san

    Tam oxu »
  • KİSƏ

    Rus dilində кишень sözü var və kisə sözü ilə qohumdur, кишка sözü də həmin кишень kəlməsi ilə eyni kökə malikdir

    Tam oxu »
  • KİSƏMAL

    Farsca “kisəçəkən” deməkdir. Dəsmal (əsli dəstmal) sözü göstərir ki, mal hissəsi aidiyyət bildirən şəkilçidir

    Tam oxu »
  • KİŞİ

    Kas (kaş) sözü olub və “adam” anlamında işlədilib. Kişi onun dəyişmiş forma­sıdır (kara kaslar adlı tayfa da olub)

    Tam oxu »
  • KİŞİLİK

    Türk dillərində kişi sözü ilə bizdə olduğu kimi erkək mənasında deyil, adam, insan anlamında işlədilib (bəzi dillərdə indi də belədir)

    Tam oxu »
  • KİŞNƏMƏK

    Kökü təqlidi sözdür (toyuqla bağlı kiş-kiş sözünü işlədirik), kiş kökündən kişnə feili əmələ gəlib. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • KİYEV

    Murad Aci “Qıpçaq çölünün yovşanı” (Bakı, 1997) kitabının 39-cu səhifəsin­də yazır: V əsrdə Avarıstan, Bulqarıstan, Xəzəristan, Qazaxıstan, Ukrayna bi

    Tam oxu »
  • KLİF

    ing. cliff – uçurum

    Tam oxu »
  • KLİFHENGER

    ing. cliffhanger – kulminasiya, asılı vəziyyət

    Tam oxu »
  • KLİVAJ

    ing. cleavage – parçalanma

    Tam oxu »
  • KLON

    yun. klon – budaq, törəmə

    Tam oxu »
  • KODLAŞDIRMA

    fr. code – işarə

    Tam oxu »
  • KOLBASA

    Bəzən bunun qol və basmaq sözləri zəminində əmələ gəlməsini zənn edirik. Amma kolbasanın (bağırsağın) diametri qolun diametrindən çox kiçik olduğu üçü

    Tam oxu »
  • KOLLÜVİUM

    lat. colluvio – yığın, qalaq

    Tam oxu »
  • KOLONTİTUL

    fr. colonne – sütun + lat. titulus – başlıq, yazı

    Tam oxu »
  • KOLUMBİT

    lat. columbium – kolumbium; niobiumun ABŞ-da işlənən adı

    Tam oxu »
  • KOLUMNİST

    ing. column – sütun

    Tam oxu »
  • KOMA

    Təpə halında yığılmış şeylərə koma deyilir. Kökü kom (dəstə) sözüdür. -a şəkilçisinin funksiyası sözü kiçiltməkdir

    Tam oxu »
  • KOMBAYN

    İngiliscədir, “kombinə edilmiş maşın (biçir, döyür və s.)” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • KOMBİNAT

    lat. combino – birləşdirirəm

    Tam oxu »
  • KOMETA

    fr. comete < yun. kometes – hərf. tüklü ulduz

    Tam oxu »
  • KOMMUNİKABELLİK

    lat. communicabilis – birləşdirilmiş

    Tam oxu »
  • KOMMUNİKASİYA

    Latınca “əlaqə” deməkdir. Şəxsiyyətlərarası münasibətlərdə informasiya mübadiləsi kimi təzahür edir. Ünsiyyətdən fərqi: ünsiyyət yalnız tərəflərin qar

    Tam oxu »
  • KOMMUNİKATOR

    lat. communica­­tio – mə­lumat, açıqlama

    Tam oxu »
  • KOMMUNİKE

    lat. communicatio – mə­lumat, açıqlama

    Tam oxu »
  • KOMPAS

    ital. compassare – addımla ölçmək

    Tam oxu »
  • KONDENSASİYA

    lat. condensatio – sıxlaşma, qatılaşma

    Tam oxu »