Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • İT

    İy (izləmək) sözü ilə bağlıdır. “Avesta”da da işlədilib. Radlovda yıt sözü “iy” (запах) anlamında açıqlanıb, yıtçı kəlməsi “iybilən” demək olub

    Tam oxu »
  • İTÇİBANI

    İkinci adı “qancıq məməsi”dir. Bu yara formaca qancıq məməsinə oxşa­dığı üçün belə adlanıb, qoltugun altında olur

    Tam oxu »
  • İTDİRSƏYİ

    Püş (tövlənin zir-zibili) yığılan yerə “tirislik”, peyin yerinə “tires” deyiblər. Çirk sözü də, ehtimal ki, buradandır

    Tam oxu »
  • İTƏLƏMƏK

    Kökü rusca “толкать” mənasını verən it feilidir. İtil söz də buradandır, qayıdış növdədir. -ələ şəkilçisi bir sıra feillərə qoşularaq hərəkətin intens

    Tam oxu »
  • İTHAF

    Ərəb mənşəlidir, töhfə sözü ilə eyni kökə malikdir. “Həsr etmək, hədiyyə” mənalarını əks etdirir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İTİ

    Bu sifət “kəsmək” mənasını verən itmək (ötmək) feilindən əmələ gəlib. Əvvəlcə ötü kimi olub, sonra iti şəklinə düşüb, yitik, yiti formaları da mövcud

    Tam oxu »
  • İTİL

    İtmək feilinin qayıdış növüdür. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İTTİHAM

    Ərəbcədir, müttəhim, töhmət sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İY

    Mənbələrdə igi sözü iy (веретено) kimi verilib, igil sözü isə “быть согнутым” formasında açıqlanıb. Deməli, iy “əyib üstünə dolayan” deməkdir

    Tam oxu »
  • İYDƏ

    Bunu çöl zeytunu adlandırıblar. Çiçəyinin ətri əsasında adını yidə (yid –“iy” demək olub) qoyublar. Yıdan –“iyverən”, yıdlıq –“ətirli” mənalarında işl

    Tam oxu »
  • İYNƏ

    İy və iynə sözlərinin mənası “yığmaq” olub, biri ipi üstünə dolayıb, onun ki­çilt­məsi olan iynə (əsli: yignə) zahirən iyə oxşadığına görə belə adlanı

    Tam oxu »
  • İYRƏNMƏK

    1. Güman edirəm ki, söz iy (запах), irin (iyrin) sözləri ilə qohumdur. Başqa yozum: mənbələrdə xəstə sözünün sinonimi kimi ig sözü qeydə alınıb, iyrən

    Tam oxu »
  • İYUL

    Roma imperiyası zamanı təqvim Ayın Yer kürəsi ətrafındakı hərəkətinin dövriliyinə əsaslanırdı. Hər yeni təqvim ayı Ay hilal olanda başlayır, yeni ilin

    Tam oxu »
  • İZAFİ

    Ərəb dilində “əlavə etmək” mənasında işlədilir, farslarda əfzudən məsdəri var. İzafi kəlməsi ərəblərlə bağlıdır

    Tam oxu »
  • İZDİVAC

    Ərəbcə zövc, zövcə sözləri ilə bağlıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İZO...

    yun. isos – bərabər, eyni

    Tam oxu »
  • İZOAMPLİTUDA

    yun. isos – bərabər + yun. amplitudo – kəmiyyət

    Tam oxu »
  • İZOANEMON

    yun. isos – bərabər + yun. anemos – külək

    Tam oxu »
  • İZOANOMAL

    yun. isos – bərabər + yun. anemos – qaydaya zidd

    Tam oxu »
  • İZOATM

    yun. isos – bərabər + yun. atmos – buxar

    Tam oxu »
  • İZOBAR

    yun. isos – bərabər + yun. baros – ağırlıq

    Tam oxu »
  • İZOBAT

    yun. isos – bərabər + yun. bathos – dərinlik

    Tam oxu »
  • İZOBAZ

    yun. isos – bərabər + yun. basis – əsas, özül

    Tam oxu »
  • İZOGİPS

    yun. isos – bərabər + yun. hypsos – yüksəklik

    Tam oxu »
  • İZOGİYET

    yun. isos – bərabər + yun. hyetos – yağış

    Tam oxu »
  • İZOXƏT

    yun. isos – bərabər + ər. – xətt

    Tam oxu »
  • İZOXİMEN

    yun. isos – bərabər + yun. cheima – qış

    Tam oxu »
  • İZOXİON

    yun. isos – bərabər + yun. chion – qar, qar örtüyü

    Tam oxu »
  • İZOXRON

    yun. isos – bərabər + yun. chronos – vaxt, müddət

    Tam oxu »
  • İZOKLİN

    yun. isos – bərabər, eyni, oxşar + yun. klino – meyl edirəm

    Tam oxu »
  • İZOKOSM

    yun. isos – bərabər + yun. kosmos – qayda, düzən

    Tam oxu »
  • İZOKRİM

    yun. isos – bərabər + yun. krymos – soyuq

    Tam oxu »
  • İZOQALİN

    yun. isos – bərabər + yun. hals – duz

    Tam oxu »
  • İZOQON

    yun. isos – bərabər + yun. gonia – bucaq

    Tam oxu »
  • İZOQRAFİYA

    yun. isos – bərabər, eyni +  yun. grapho – yazıram

    Tam oxu »
  • İZOMORDİZM

    İzo yunanca “eyni” deməkdir. Morfizim, morfologiya sözü ilə qo­hum­dur. “Forma” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İZONEF

    yun. isos – bərabər + yun. nephos – bulud

    Tam oxu »
  • İZOPAQ

    yun. isos – bərabər + yun. pagos – buz

    Tam oxu »
  • İZOSEYST

    yun. isos – bərabər + yun. seistos – silkələnmə, tərpənmə

    Tam oxu »
  • İZOSTAZİYA

    yun. isos – bərabər + yun. stasis – dayandığı yer, dayanacaq

    Tam oxu »
  • İZOTER

    yun. isos – bərabər + yun. theros – yay

    Tam oxu »
  • İZOTERM

    yun. isos – bərabər + yun. termos – temperatur

    Tam oxu »
  • İZOVELA

    yun. isos – bərabər + lat. velox – tez hərəkət edən

    Tam oxu »
  • İZZƏT

    Ərəbcə “əziz”, “sevimli” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İZZƏTULLA

    Ərəbcə qüdrət (izzət) və Allah sözlərindən əmələ gəlib. “Allahın qüdrət verdiyi şəxs” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • JADEİT

    fr. jadeite, jade – nefrit

    Tam oxu »
  • JAKET

    Ərəbcədir, “куртка” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • JANDARM

    fr. gensdarme < fr. gens – adamlar + fr. armes – silah

    Tam oxu »
  • JANR

    Fransız sözüdür, “cins” deməkdir. Dram cinsdir, komediya, faciə və s. onun növləridir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • JASMİN

    Yasəmən sözünün dəyişmiş formasıdır. Şərq dillərindən fransız dilinə keçib və Avropaya yayılıb. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »