Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti

  • İNADKAR

    İnad (ərəbcədir) –“tərs”, inadkar isə “tərslik edən” deməkdir. Kar hissəsi farscadır. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İNAYƏT

    Ərəbcə “xeyirxah” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNCİ

    Qiymətli daşı bildirən bu söz şəxs adı kimi “yosma” (koketka), “nazlı”, “zərif” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İNCİK

    Türkmən dilində ıncıl (dincəlmək) və ıncıq ( incimiş) sözləri var. Sonuncu söz incimək feili ilə bağlıdır

    Tam oxu »
  • İNCİMƏK

    Türk dillərində inc feili olub, “sındırmaq” mənasında işlədilib (xalq arasında indi xıncım-xıncım etmək ifadəsi qalmaqdadır)

    Tam oxu »
  • İNDİ

    Etimon imdir (indidən belə yox, “indən belə” işlədirik), “hazırkı vaxt” deməkdir. m-n əvəzləməsi baş verib

    Tam oxu »
  • İNDİRA

    Hind sözüdür, hərb və tufan allahının adı olub. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNƏK

    Sözün əsli sağır n (n) ilə yazılıb “dişi tısbağa, dişi dəvə” mənalarında işlədilib. Deməli, inək sözü dişi kəlməsinin sinonimi olub

    Tam oxu »
  • İNFİLTRASİYA

    lat. infiltration – daxilə hopma

    Tam oxu »
  • İNFOQRAFİKA

    lat. informatio – məlu­mat­lan­dırma, izah + yun. grápho – yazıram

    Tam oxu »
  • İNFORMATİVLİK

    lat. informatio – məlu­mat­landırma, izah

    Tam oxu »
  • İNFORMATOR

    lat. informatio – məlumat­lan­dırma, izah

    Tam oxu »
  • İNFOTORİAL

    lat. informatio – məlumat­landır­ma + ing. editorial – redaksiya məqaləsi

    Tam oxu »
  • İNFRASTRUKTUR

    lat. infra – aşağı, altında + lat. struktura – quruluş, vəziyyət

    Tam oxu »
  • İNHİSARÇILIQ

    ər. – məhdudlaşdırma

    Tam oxu »
  • İNİKAS

    Ərəbcə əks (etdirmək) sözü ilə kökdaşdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNİŞİL

    Əbu Həyyanda bu sözün yerinə, aşınğıyıl (eniş il, altdakı il) işlədilib (keçən ildən altdakı il), inişil kəlməsi onun təhrifi ilə bağlıdır (srağagün y

    Tam oxu »
  • İNKİŞAF

    Ərəb sözüdür. Kəşf kəlməsi ilə kökdaşdır, hərfi mənası “açma, meydana çıxarmaq” deməkdir. (Bəşir Əhmədov

    Tam oxu »
  • İNQRESSİYA

    lat. ingressio – daxilolma

    Tam oxu »
  • İNLƏMƏK

    Kök ün sözünün dəyişilmiş formasıdır. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNSTALYASİYA

    ing. installation – yerləş­dir­mə, quraşdırma

    Tam oxu »
  • İNŞALLAH

    Ərəbcə “Allah qoysa” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNTERAKTİVLİK

    ing. interactive – qarşılıqlı əla­qə

    Tam oxu »
  • İNTERKÜY

    lat. inter – ara

    Tam oxu »
  • İNTERLİNYAJ

    fr. interligne – sətrin arasında ya­zılan

    Tam oxu »
  • İNTERNAT

    İntim (daxili), interferensiya (qarşılıqlı daxili təsir), internasional sözləri ilə qohumdur. “İnter” daxili deməkdir

    Tam oxu »
  • İNTİBAH

    Ərəbcədir, struktur baxımından intihar, intixab, intişar tipli sözlərlə qohumdur, inti (ente) hissəsi önlükdür

    Tam oxu »
  • İNTRAZONALLIQ

    lat. intro – daxili + yun. zone – qurşaq

    Tam oxu »
  • İNVERSİYA

    lat. inversio – əks paylanma, çevirmə

    Tam oxu »
  • İNZİBAT

    Zabit, zəbt (etmək) sözləri ilə qohumdur. Ərəbcədir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İNZİBATİ

    Ərəbcədir, struktur baxımından inhisar tipli sözlərlə qohumdur. İn hissəsi “пристовка”dır, kökü zəbt, zabit kimi kəlmələrlə bağlıdır

    Tam oxu »
  • İONOSFER

    yun. ion – gedən + yun. sphaira – kürə

    Tam oxu »
  • İP

    Bu sözün müqabilində həm də əyrik işlədilib. Rus dilindəki нить latınca netum (əyirmək) sözündəndir. Latış dilində isə ip sözü “verevka” (ruslara latı

    Tam oxu »
  • İP

    ing. Internet Protocol – «internet protokolu» sözündən yaranmış abreviatura

    Tam oxu »
  • İPƏK

    Alınma sözdür, Çin dilinə məxsusdur, bizdə torqu işlədilib. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRADƏ

    Ərəbcədir, “əzm, dözüm” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRAQ

    “Uzaq” mənasında işlədilmiş (“gözdən uzaq, könüldən iraq” deyirik) bu söz ira (удалиться) feilindən -q şəkilçisini artırmaqla əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • İRƏLİ

    Qədim forması iləridir. İl hissəsi alın sözündəki al komponentinin dəyişmiş formasıdır, “qabaq”, “ön” deməkdir

    Tam oxu »
  • İRİ

    İr ( böyümək) feilindən dəl-i qəlibi üzrə yarnıb, “böyük” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRİN

    Kök ir (çirk) hissəsidir, ondan irimək (гнить) feili düzəlib. İrin irimək feilindən sərin qəlibi üzrə əmələ gəlib

    Tam oxu »
  • İRRİQASİYA

    lat. irriqatio – suvarma

    Tam oxu »
  • İRSİYYƏT

    Ərəbcə varis sözü ilə kökdaşdır, “irsən (nəsildən-nəslə) keçən” deməkdir. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İRŞAD

    Ərəbcə “nəsihət verən, yol göstərən” deməkdir. Bir mənası da “sufiliyi öyrət­mək hüququna dair sənəd” deməkdir

    Tam oxu »
  • İRTLƏŞMƏK

    Dialektlərdə ittəşmək, irttəşmək formalarında “mübahisə etmək, söz qay­­tarmaq, müsahibin sözünü ağzında qoymaq” anlamlarında işlədilir

    Tam oxu »
  • İRTMƏK

    Bazar ertəsi birləşməsindəki ert hissəsi ilə bağlıdır. Ert sözü “keçib getmiş”, “tamamlanmış”, “qurtarmış” mənalarında işlədilib

    Tam oxu »
  • İSA

    İsus sözünün islam aləmindəki formasıdır, “qeybolma” deməkdir. Qədim yəhudi dilində “Allahın sevimlisi” deməkdir

    Tam oxu »
  • İSAQ-MUSAQ

    Quş adıdır, İsa və Musa peyğəmbərlərin adı ilə bağlı yaranıb. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSBAT

    Ərəb sözüdür, sübut, müsbət, təsbit sözləri ilə qohumdur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
  • İSBN

    ing. International Standard Book Number – «Beynəlxalq standart kitab nöm­rəsi» terminindən yaradılmış abreviatura

    Tam oxu »
  • İSFƏNDİYAR

    İsfənd farslarda şəmsi təqvimlə 12-ci ayın adıdır, yar isə “dost” de­mək­dir. Həmin ayda doğulanlara çox vaxt bu adı verirlər

    Tam oxu »