is. Drujina üzvü, drujina nəfəri
is. [ər.] 1. Adamların bir mətləblə Allaha və müqəddəs saydıqları şəxslərə müraciət, yaxud da ibadət zamanı zikr etdikləri sözlər
is. [ər.] bax dua 1-ci mənada. □ Dua-səna etmək – bax dua etmək (“dua”da). Şəms padşaha dua-səna edib xəzinənin üstünə gəldi, açarları alıb işə başlad
is. köhn. Dua edən, birinə yaxşılıq, uzun ömür, səadət arzu edən adam. Borclunun duaçısı alacaqlıdır
[ər. dua və fars. …gu] köhn. bax duaçı. …Əgər bizim vilayətin əhvalını xəbər almaq istəsəniz, lillahülhəmd, sağ və salamat sizin ömrünüzə duagu varıq
“Dualamaq”dan f.is.; dua oxuma mərasimi
f. din. Nikah mərasimində oğlanla qızın bir yerdə xoşbəxt və uzun ömür sürmələri üçün dua oxumaq; dualama mərasimi icra etmək
“Dualanmaq”dan f.is
məch. din. Üzərində dualama mərasimi icra edilmək
“Dualatmaq”dan f.is
icb. din. Dualama mərasimi icra etdirmək (başqası vasitəsilə)
[lat.] Dualizm (1-ci mənada) tərəfdarı. // Sif. mənasında. Dualist dünyagörüşü
[lat.] 1. fəls. Varlığın əsasını, bir-birini inkar edən və bir-biri ilə mübarizə aparan iki əsas səbəb (materializm və idealizm) təşkil etdiyini iddia
is. din. köhn. Dua yazmaqla məşğul olan adam. [Sərvinaz xanım:] …Deyiblər İrandan bir duayazan gəlib, getmişəm onun da yanına, beşcə manat ona vermişə
[fr.] kit. Hər hansı bir şeyin ikinci nüsxəsi; iki eyni şeydən biri. Kitabın dubleti. Heykəlin, qravürün dubleti
[lat.] Əsil sənədi əvəz edən ikinci nüsxəsi, surəti. Talonun dublikatı. // Sif. mənasında. Dublikat nüsxə
[fr.] Səsli kinofilminin danışıq hissəsinin yeni, başqa dildə danışıqla əvəz edilməsi, başqa dilə çevrilməsi
is. [rus.] Aşılanmış dəridən astarı tük (yun) kürk və gödəkcə
[fr.] 1. Başqası ilə yanaşı olaraq eyni işi, yaxud bənzər işi görən adam və s. 2. Əsas rolu, yaxud oyunçunu əvəz edən aktyor, ya oyunçu
is. Dublyorun işi (bax dublyor). Dublyorluq etmək
is. [fars.] Əsil mənası “tüstü” olub, klassik şeirdə və folklorda çox vaxt “dudiah”, “dudi-dil” və s
is. [fars.] Neft, mazut, qaz və s. yanmasından hasil olan his. Quru qazlardan əsas etibarilə yanacaq kimi, duda istehsalında isə xammal kimi istifadə
sif. Hisli, hislə örtülmüş, his basmış. Dudalı boru
bax duda. Sübhi-əzəldən üzün etdikdə təcəlli; Məhv oldu cahanı bürüyən dudeyi-zülmat. M.Ə.Sabir
is. [fars.] Tüstüçəkən boru. Qəzənfər çıxıb qaynayan samovarın dudkeşini götürdükdə Şirzadı gördü. M
is. [fars.] Adlı-sanlı, tanınmış ailə, böyük ailə, nəsil. O mənim bu dudmana nəvazişimi çox yaxşı bilir
[fr. əsli lat.] 1. köhn. Qabaqcadan müəyyən edilmiş şərtlərlə iki nəfərin (təhqir olunanla təhqir edənin) bir-biri ilə vuruşması və ya atışması
is. köhn. Dueldə iştirak edən adam
[ital.] mus. Hər biri müstəqil olmaq üzrə ikilikdə oxunan və ya çalınan musiqi əsəri. Leyli ilə Məcnunun dueti
[rus.] Qızmış hava ilə içində yemək bişirmək üçün (adətən, mətbəx plitəsi içərisində yerləşən) dəmir qutu
1. sif. Ərinin ölümündən sonra ərə getməmiş (qadın); arvadının ölümündən sonra evlənməmiş (kişi). Dul arvad yetim saxlar; Naxırçıya minnət qoyar
is. “Dul”dan oxş
“Dullaşmaq”dan f.is
f. Əri (və ya arvadı) ölmək; dul qalmaq
“Dul”dan kiç. və oxş. [Sultan bəy:] …Mənimki bir hallıca, dulluca arvaddır… Ü.Hacıbəyov
is. Dul olma, dul qadının, ya kişinin hal və vəziyyəti
is. Saxsı qab qayıran usta. [Güllü:] Amma hacı heç bilmir ki, məni Allah yaradıb, dəmirçi döyüb, yoxsa da dulus palçıqdan yoğurub? Ə
bax dulus. Azərbaycan etnoqrafiyasının öyrənilməsi üçün xüsusi əhəmiyyəti olan bu qab qədim dulusçuların yüksək məharətini göstərir
bax dulusluq
is. Saxsı qab karxanası
is. Dulusun sənəti, işi, peşəsi. Dulusluq edib sarı palçıqdan saxsı qablar qayırmaq, bu qabları naxışlamaq, bəzəmək – qoca bağbanın böyük qardaşı İbra
“Duma” sözünün keçmişdə danışıq dilində işlənən təhrif edilmiş forması. Karişeytan dedin dəmir yolunu; Xalqa etdin həram dum pulunu
[coğrafi addan] : Dum-dum gülləsi – ucu küt olub ağır surətdə yaralayan, qəlpələnən güllə
[rus.] tar. Rusiyada: bir sıra mərkəzi və yerli idarə orqanlarının adı. Dövlət duması (Rusiyada: qanunvericilik hüququna malik, seçilən nümayəndələr m
is. tar. Dövlət, ya şəhər duması üzvü (bax duma)
is. 1. Atmosferin aşağı təbəqələrində su buxarının toplanması nəticəsində əmələ gələn kəsif, tutqun hava kütləsi; sis
bax duman 1-ci mənada. Hər yeri duman-çiskin qapladı. – Ağ atlı fayton tərpəndi, zınqıldaya-zınqıldaya səs saldı, duman-çiskin içində Cavanşir qəsəbəs
“Dumanlamaq”dan f.is
f. 1. Dumanla, tüstü ilə örtmək; duman, tüstü çökmək; duman, tüstü basmaq. 2. məc. Bulandırmaq, qaraltmaq, tutqunlaşdırmaq, kəsifləşdirmək
“Dumanlandırılmaq” dan f.is