is. Heç şeydən gözü doymama; tamahkarlıq, acgözlük
bax itigöz(lü)
bax itigözlülük
sif. və zərf Birinin yanında eybi, qüsuru, nöqsanı olan, dili qısa olan. Gözükölgəli adam. – [Leylək] …ağasının müqabilində gözükölgəli olmamağa çalış
is. Gözükölgəli adamın halı; diliqısalıq, eyiblilik, qüsurluluq, nöqsanlılıq
sif. 1. Gözləri tam açıla bilməyən, gözləri yarıyumulu olan. // Kirpiklərini tez-tez döyən, gözlərini tez-tez qırpan
is. 1. Gözlərin tam açıla bilməməsi, yarıyumulu olması. // Kirpiklərini tez-tez qırpma xasiyyəti. 2. məc
bax gözüqıpıq. Gördün gözüqırpıq, sən də ol gözüqırpıq. (Ata. sözü)
bax gözüqıpıqlıq
gözümçıxdıya salmaq – yerli-yersiz, haqlı-haqsız danlamaq, töhmət etmək, incitmək, əziyyət vermək. Uşağı gözümçıxdıya salmaq
sif. Heç bir şeydə tamahı olmayan, aza qane olan, tamahkar olmayan (acgöz əksi). Gözütox adam
is. Gözütox adamın xasiyyəti (acgözlük əksi)
sif. Gözləri yaşarmış olan, gözlərindən yaş axan; ağlar. Gözüyaşlı uşaq. // Zərf mənasında. Daim ağlayan adam haqqında
is. Gözüyaşlı adamın hal və vəziyyəti
bax gözüyumulu
bax gözüyumululuq
sif. və zərf 1. Gözləri yumulu, gözləri bağlı. Gözüyumulu xəstə. – [Bahar:] Yaxşı, bəs gözüyumulu oturum? Ə
is. Heç bir şeydən xəbəri olmama; xəbərsizlik
sif. Gözdən yaş axmasına səbəb olan, gözü yaşardan. Gözyaşardıcı qazlar
is. Gözyaşardıcı şeyin xassəsi. Qazın gözyaşardıcılıq xüsusiyyəti
sif. Yeknəsəqliyi, rənglərinin uyğunsuzluğu və s.-yə görə gözü yoran, çox baxmaq mümkün olmayan. Gözyorucu boz səhra
is. Gözü yoran şeyin xassəsi; gözü yorma
təql. Bir şey düşərək bir yerə dəydikdə hasil olan boğuq səs. Gum-gum gumbuldamaq. – …Yağmur alaçığın keçələrini gum-gum qamçılayırdı
təql. İçiboş bir şeyi vurduqda çıxan səs
“Gumbuldamaq”dan f.is
f. Gumbultu səsi çıxarmaq, gumb eləmək. Çəllək yerə düşüb gumbuldadı. – Qalxan gumbuldayar, şəmşirlər oynar
“Gumbuldatmaq”dan f.is
f. Gumbultu səsi çıxarmasına səbəb və ya vasitə olmaq. Ləyəni yerə salıb gumbuldatmaq. Ayaqları ilə döşəməni gumbuldatmaq
təql. Ağır bir şey düşdükdə, yaxud bir şeyə dəydikdə çıxan çox bərk, boğuq səs. Gecədən xeyli keçmiş bacadan gumbultu ilə bir şey içəri düşdü
bax gum-gum. Gumur-gumur gumurlanmaq
“Gumurlanmaq”dan f.is
f. Gumur-gumur səs çıxartmaq. Qoç Koroğlu naləsindən; Dağlar gumur-gumurlanır. “Koroğlu”
təql. Yuxarıdan düşən ağır şeyin çıxardığı səs. □ Ürəyi gup eləmək – ansızın pis bir hadisədən, xəbərdən qorxmaq, ürəyi düşmək
təql. 1. Ayağın yerə tez-tez dəyməsindən hasil olan səs. Bir fincan çay içəriçməz pilləkənləri gup-gup başıaşağı endim
bax gup-gup. Ürəyi guppagup döyünür
“Guppuldamaq”dan f.is
f. Guppultu səsi çıxarmaq
“Guppuldatmaq”dan f.is
icb. Guppultu səsi çıxarmasına səbəb olmaq. Çaydanı yerə salıb guppuldatmaq
is. 1. Gup-gup səsi. Eşitdilər birdən at hənirtisi; Silah şaqqıltısı, guppultu səsi. H.K.Sanılı. Kompressor stansiyasından gələn yeknəsəq guppultunun
“Gupsamaq”dan f.is
f. Birdən şiddətlə vurmaq, ilişdirmək. Nəriman … daşı var gücü ilə Robertin başına gupsadı… Mir Cəlal
sif. 1. Güclü, qüvvətli, şiddətli. Günəşin gur şüaları. – Ocağı gur (z.) qaladı; Günortaya hazır oldu çığırtma
zərf 1) gurultu ilə, bol və güclü çıxan və ya axan suyun çıxardığı səs haqqında. Çay gur-gur axır; 2) alışaraq, şiddətlə
zərf 1. Şiddətlə, gurultu ilə. Mart ayının əvvəlləri olmasına baxmayaraq, dəmir soba gurhagur yanırdı
“Gurlamaq”dan f.is
f. 1. Bərkdən səslənmək, gurultu qoparmaq, guruldamaq. Hiddət ilə ruzigar gurlar; Qar parçaları səmaya fırlar
“Gurlanmaq”dan f.is
f. Şiddətlənmək, güclənmək. Ocaq daha da gurlandı