sif. Başı haça şəklində olan. Haçabaş dağ. Haçabaş dəyənək. – Əllərində haçabaşlı, uzun çomaq tutmuş uşaqlar sağım yerindən xeyli aşağıda duran qoyun
sif. Buynuzu haça şəklində olan. Haçabuynuz qoç. Haçabuynuz buğa
sif. Dırnağı haça olan, qoşadırnaq (inək, qoyun və s. heyvanlar haqqında). Yanında balası o haçadırnaq; Əlvan çiçəkləri ipçin yolardı; Məmələri dadlı
sif. Dili haça şəklində olan, dilinin ucu yarıq olan (ilan, kərtənkələ, qurbağa və s. haqqında). Qədimdən bizim eldə sınanmış bir məsəl var; “Ulduz gö
bax havaxt. Haçaq yola düşürsən? Qatar haçaq gəlir? – Əlimdən bıçaq düşdü; Bilmədim haçaq düşdü; Viran qalsın qəriblik; Yar məndən qaçaq düşdü
sif. Quyruğu haça şəklində olan. Nə üçtelli durna, nə də; haçaquyruq qaranquşam; Bütün qışı cikkildəyib; Yem axtaran hansı quşam? M
is. bot. Çoxillik sünbüllü ot. bax kornet
“Haçalamaq”dan f.is
f. Haça kimi iki yerə ayırmaq. …Sözünü qurtarıb yenə saqqalını haçaladı. S.M.Qənizadə
1. məch. İki yerə ayrılmaq, bucaq şəklində iki istiqamətdə uzanmaq (yol, çay və s. haqqında). Kəndə çatanda yol haçalandı
“Haçalaşmaq”dan f.is
bax haçalanmaq. Şiddətli küləklərin nəticəsində qayalar get-gedə sivriləşir, haçalaşırdı. S.Vəliyev. Yol haçalaşanda Muxtar əlini sağ tərəfə tuşlayıb
sif. Haça şəklində olan, haçası olan. Haçalı yol. – [Uşaq] qarşıdakı zirvəsi haçalı qayalar başında qara qanadlarını açıb yüksəlmək istəyər … buludu g
“Haçaq”ın deyiliş forması. [Rza bəy:] Söylə görüm, toy haçandır? Ü.Hacıbəyov. Nur zülmətsiz haçan oldu? Zülmətdən nur içən oldu! M
zərf Nəhayət, axırda, çox vaxt keçəndən sonra. Haçandanhaçana gəlib çıxdı. – [Gülnaz] haçandanhaçana xatırladı ki, bu gəncə parkda iki-üç dəfə rast gə
sif. Saqqalı haça şəklində olan. Haçasaqqal qoca. – Haçasaqqal bir kişi üçüncü zəngi çalan kimi salondakı neft lampalarının işığını azaltdı, zal qaran
is. [ər.] 1. İctimai və ya şəxsi həyatda vaqe olan, baş verən hal; əhvalat, vaqiə, vəqə. Bütün bu hadisələr yanaşı oturan adamların təsəvvürlərində ca
is. zool. Gecələr çox iti uçan, işığa gələn uzunxortumlu kəpənək. ◊ Haf kimi – gözlənilmədən, cəld, özünü birdən çarparaq
is. [ər.] köhn. 1. Qoruyan, saxlayan, mühafizə edən. 2. Quranı əzbər bilən adam
is. [ər.] Bir şeyi zehnində, yadında saxlama və yenidən təsəvvüründə canlandırma qabiliyyəti; yaddaş
sif. Yaxşı hafizəsi, yaddaşı olan; yaddaşlı. Salmanın verdiyi məlumatlardan Maya onun gözəl hafizəli və ayıq fikirli adam olduğunu görürdü
sif. Hafizəsi, yaddaşı olmayan və ya zəif olan; yaddaşsız, unutqan, huşsuz. Hafizəsiz qoca
is. Hafizəsi, yaddaşı olmayan və ya zəif olan adamın halı; yaddaşsızlıq, unutqanlıq, huşsuzluq. [Cinayətov:] Bay sənin… – deyə donquldandı
sif. [ər.] köhn. 1. Qorxunc. 2. Azman, nəhəng
is. [ər.] köhn. 1. Dəyişmiş, dəyişilmiş, dəyişdirilmiş. 2. Maneə. 3. Çəpər, hasar. 4. məc. Əngəl
sif. [ər.] köhn. 1. Sahib, yiyə. 2. Əhatə edən
zərf [ər.] köhn. Beləcə, bu surətdə
is. [ər.] 1. hüq. Məhkəmə orqanlarında baxılan iş haqqında hökm və ya qərar çıxaran vəzifəli şəxs. Xalq hakimi
is. İdarə etmək hüququ, siyasi hökmranlıq. Hakimiyyətin ilk illəri. Hakimiyyəti ələ keçirmə. Hakimiyyət başına gəlmək
is. 1. bax hakimiyyət. 2. idm. Hakimin (2-ci mənada) öz vəzifəsini ifa etməsi. O, dəfələrlə beynəlxalq yarışların hakimliyində iştirak etmişdir
[ər.] 1. sif. Doğru, düz, düzgün, həqiqi. Haqq iş. – Nahaq söz od vurar qəlbə, fəqət haqq söz keçər daşdan
is. [ər.] 1. Allah, Tanrı. Tək-tək ayılan varsa da, haqq dadıma çatsın; Mən salim olum, cümlə cahan batsa da, batsın
is. [ər.] Ədalət, insaf. Səninləyəm, haqq-ədalət, səninləyəm; Milli qürur, milli qeyrət, səninləyəm! M
is. [ər.] 1. Hər hansı hesablamanın nəticəsi; hesablama, hesab. Hamı işdən çəkilib çıxdığı halda, mühasib çıxmaq istəmir və əlindəki haqq-hesabı başa
zərf [ər. həqq və fars. na] Haqlı olub-olmadığından asılı olmayaraq; istər haqlı olsun, istər haqsız
is. [ər.] Zəhmət, əmək. Bu mədəndə saç ağartmış ustanın, düzü; Otuz illik haqqı-sayı, əməyi vardı. Ə
“Haqlamaq”dan f.is
f. Yüyürüb çatmaq, dalınca qaçıb yaxalamaq, başının üstünü almaq. Bazarçaydan gələn dəstə banditləri haqlamışdı
“Haqlaşmaq”dan f.is
f. Hesablaşmaq, haqqhesabı çürütmək, haqq-hesab çəkib üzülüşmək
sif. Düz deyən, düzgün fikirləşən, düz hərəkət edən, səhv etməyən (haqsız əksi). Xan, arvadının sözlərinin haqlı olduğunu anladı
is. Fikirdə, mühakimədə, hərəkətdə və s. düzlük, düzgünlük, doğruluq; haqlı olma; haqq, ədalət. Öz işinin haqlılığına inanmaq
is. Haqqı, düzgünlüyü, doğruluğu sevib müdafiə edən adam. // Sif. mənasında. [Cabbar:] Sən özün haqsevən bir adamsan, bizi də yaxşı tanıyırsan, bilirs
sif. və zərf 1. Haqq və insafa uyğun olmayan; ədalətsiz, nahaq, əsassız. Haqsız iddia. Haqsız cəza. – Mürsəqulu … haqsız işə razı olmayan bir adam idi