sif. [ər.] Əxlaqa aid olan. Əxlaqi nəticələr. Əxlaqi prinsiplər. Məsələnin əxlaqi cəhəti. – Əxlaqi əsasları çürük olan bir cəmiyyətdə ədalət və haqqa
is. [ər.] köhn. Əxlaq elmi; əxlaqdan bəhs edən elm
sif. Əxlaqı çox yaxşı olan, əxlaq normalarına ciddi riayət edən; iffətli, ismətli, tərbiyəli. Əxlaqlı uşaq
is. Əxlaqlı adamın hal və sifəti; iffətlilik, ismətlilik
sif. 1. Əxlaqı pis, mənəvi cəhətdən pozğun. Əxlaqsız adam. – [Yaşlı kişi:] Burada bir gecədə neçə zəvvara siğə olan əxlaqsız qadınların olduğunu bilir
zərf Əxlaq normalarına zidd olaraq; ədəbsizcəsinə. Əxlaqsızcasına hərəkət etmək
is. 1. Əxlaq pozğunluğu, mənəviyyat pozğunluğu, əxlaq pisliyi; əxlaqsız adamın hal və sifəti. İndi Zeynal belə düşünürdü ki, onun hörmət və nüfuzunun
is. [fars.] şair. 1. Ulduz. Ulduzlar içində gözümə dəydi bir əxtər; Məftun olaraq sevdim onu, heyrətə daldım
is. [ər.] Alma, götürmə; alıb mənimsəmə. □ Əxz etmək – almaq, götürmək, alıb mənimsəmək. Elm əxz etmək
is. [fars.] 1. Ağzından od püskürən, insan və heyvanları udan, qanadlı nəhəng, ya ilan şəklində təsəvvür olunan mövhum bir heyvan
[fars.] bax əjdaha. [İsmət:] Gerçəkdən pək gözəl, pək süslü xəncər; Bir parçacıq polad, lakin bir əjdər… H
“Əkdirilmək”dən f.is
“Əkdirmək”dən məch. Bağda çoxlu ağac əkdirilmişdir
“Əkdirmək”dən f.is
icb. Əkmə işi gördürmək, basdırtmaq. Boş yerlərdə ağac əkdirmək. – [Hacı Nuru şair:] [Səfər bəy], mülkədarsan, sənə lazım idi ki, əkdirəydin, biçdirəy
icb. Başqası vasitəsilə ötürmək, başdan eləmək
“Əkdirtmək”dən f.is
bax əkdirmək1. Yerləri əkdirtmək
sif. Böyük, iri, yekə; əkəc. Əkə adam. Əkə kəl. – Əzizim, əkə dərdim; Yükləyib ləkə dərdim. (Bayatı)
sif. dan. Yaşlı, təcrübəli, həyat təcrübəsi olan; dünyagörmüş. Əkə-bikə qadın. – [Xumar:] Eh, bilirəm, əkə-bikə arvadlar kimi yenə başlayacaqsan məni
sif. və is. Böyük, yekə, iri; yaşlı, təcrübəli. …İldırım İldırımzadə iclasda özünü bir əkəc kimi aparırdı
zərf Əkəc kimi, böyük, yaşlı, təcrübəli adam kimi. Əkəc-əkəc danışmaq. – Məktəbdə şagirdlərin ümumi yığıncağı olduğu zaman [Aslan] əkəc-əkəc qabağa çı
“Əkəclənmək”dən f.is
f. Yekələnmək, irilənmək, təcrübələnmək, təcrübə qazanmaq
is. Böyüklük, yekəlik, irilik; təcrübəlilik
“Əkələnmək”dən f.is
bax əkəclənmək
is. Böyüklük, irilik, yekəlik, əkəclik
bax əkənək
is. Taxıl əkilmiş yer, əkin yeri. Xalqın ümidi artdı hasil üçün; Əkənəklərdə nəfi-kamil üçün. A.Səhhət
bax əkin-biçin
“Əkib-becərmək”dən f.is
f. Əkib və qulluq edib böyütmək, becərmək, yetişdirmək. …Ağacların çoxunu [Piri kişi] özü öz əli ilə əkib-becərmişdi
“Əkib-biçmək”dən f.is
f. Əkinçiliklə, biçinçiliklə, yaxud tərəvəzçiliklə məşğul olmaq. Səfər kişi … göy-göyərti əkib-biçir
sif. Əkilmiş. Bütün bu yerlər əkilidir
“Əkilib-becərilmək” dən f.is
məch. Əkilib və qulluq edilib böyüdülmək, yetişdirilmək, becərilmək
“Əkilib-biçilmək”dən f.is
məch. Əkilmək, becərilib məhsul götürülmək
is. Əkmək işi. Taxıl əkilişi
“Əkilmək2”dən f.is
“Əkilmək1”dən f.is
“Əkmək1”dən məch. Ağac əkilmək. Bütün düz yerlər indi əkilir. Burada buğda əkilmişdir. – Bağban, mənə bar gətir; Əsirgəmə, var gətir; Əkilməmiş ağacda
f. Hiss etdirmədən çıxıb getmək, gözdən itmək, qaçmaq. Quşlar uçdu, əkildi; Vay, səsləri kəsildi. A.Səhhət
f.sif. Sürülərək toxum səpilmiş, yaxud ağac, kol basdırılmış. …Xudayar bəy zəmilərə cüt göndərib başladı sürdürməyi
sif. Əkilmək üçün yararlı, əlverişli, bərəkətli, münbit. Əkimli yer
is. 1. Taxıl, bostan məhsulları və s. əkilmiş yer; zəmi. Əkinlərdə taxıl təzəcə göyərməkdədir. – Bağın, əkinin xeyrini bəylər görəcəkmiş; Toxum əkməyə
is. Əkinçilik; əkinçilik işi, tarlaçılıq. Əkin-biçin vaxtı. Əkin-biçin başlandı. – İskəndər səbir edib yarım ilə qədər gözlədi