сущ. 1. кишпир (къеле, кьуркьушум ва мс. металлар акахьай цурун цӀурцӀаж); // кишпирдикай расай; кишпирдин; tunc rəngi кишпирдин ранг; 2
гл. винел кьелечӀ кишпирдин къат чӀугун ва я кишпирдин рангуна ттун.
[fin.] тундра (Ччилин шардин полюсриз мукьва, гьамиша чӀаганвай, набататар тӀимил авай, тамар авачир чка); // тундрадин
[ing.] туннель, тунел (ччилин кӀаникай ва я дагъдин къеняй тухванвай тендерак хьтин рехъ).
сущ. тунелчи, туннель эгъуьндай фяле.
[çin.] бот. тунг (къиметлу технический ягъ хкуддай тропикра жедай са ттар); // тунгдин (мес. пеш, ягъ)
[fr.] сущ. тур (акъажунра спортдин тедбирдин тайин тир са пай акьалтӀай девир).
сущ. зоол. тураж (верчерин жинсиникай гъуьрчен къуш); // тураждин.
[rus.] турбаза (туристическая база, туристрин база, туристри ял ядай чка).
[lat.] турбина (бухардин, газдин, цин энергия супӀурар авай ротордин куьмекдалди механики энергиядиз элкъуьрдай двигатель)
сущ. турбинчи, турбинщик (турбинадин специалист ва я турбинадиз килигзавай фяле).
[rus.] турбобур (дерин къуюяр эгъуьндай машин).
[fr. touriste] турист (туризмдал машгъул тир кас); // туристрин (мес. база).
[fr. tourisme] туризм (ял ягъун, жуван ва я маса уьлкведин жуьреба-жуьре чкайрихъ галаз таниш хьун метлебдалди сиягьат авун, къекъуьн)
[fr. tourner-fırlanma] турник (гимнастикадин алат; рах. дуьрнек); // турникдин.
[fr. tourniquet] турникет (инсанар сад-сад къенез фин патал са чкадин гьахдай ракӀарал эцигдай элкъведай чарпаз рак хьтинди)
[alm.] турнир (юкьван виш йисара: рыцарри чпин дяведин устадвал ва гуж, гьунар къалуриз къугъун, акъажунар авун; // вири иштиракчияр сад-садахъ галаз
сущ. кӀлампӀ, клампӀ, турп; ** başında turp əkmək кьиле газарар (кӀлампӀар) цун, гзаф азабар (азиятар) гун, кӀеви жаза гун; yurdunda (yerində) turp ək
сущ. бот. 1. сурепица (вичин тумуникай техники ягь хкуддай цадай хчарин са жуьре); 2. тагв, такварин са жуьре (хъипи цуьквер ахъайдай эчӀелин хъач)
[fars.] прил. цуру; turş alça цуру хват (алуча); ** turş sular углероддин кислота квай мядендин (шифа ийидай, сагъардай) ятар
f.is. кил. turşalmaq.
гл. цуру хьун (мес. сив).
гл. цуру авун; ** üzünü (üz-gözünü, qaşqabağını və s.) turşaltmaq ччин чӀурун, ччин атӀугъун.
[fars.] прил. 1. цуьруьхуьм, гьам цуру, гьамни ширин дад авай (мес. анар); // сущ. цуьруьхуьм затӀ (хъвадай); 2
[fars.] сущ. цурун пешер (яргъишуькӀуь пешер алай недай, тугъагъадик кутадай са хъач); ** turşəng turşusu хим
сущ. бот. йис атӀана пешер авахь тийир са набатат.
гл. цуру авун.
f.is. кил. turşlaşmaq.
гл. цуру хьун.
сущ. 1. цурувал, цуру затӀунин гьал; цуру дад (гун); 2. пер. наразивал, бейкефвал, инжиклувал.
прил. цурувал квай, цуру хьтин, тӀимил цуру, цуьруьхуьм.
сущ. цуьруьхуьмвал, цуьруьхуьм затӀунин гьал; цуьруьхуьм дад (гун).
сущ. туршсу (сагъардай ятарикай садан тӀвар; Шушада авай Туршсу булахдин тӀвацӀикай).
сущ. 1. цик (кьеле, ва я сиркедик) кутур бадамжанар, помидорар, афнияр ва мс.; 2. цуру (цуру дад гун патал къафунрик кутадай кьурурнавай хват, дамбул,
сущ. сиркеда ттур бадамжанар (къен куьткуьнай серг, газар, бубу ва мс. къацубурув ацӀурнавай).
сущ. метелжем (къавурмишай як, чичегар, шабалутар, дамбулар галаз авур).
прил. метелжем галай ашдин жуьредин гьакъинда (кил. turşuqovurma).
прил. цуру галай, цуру квай, цуру галаз авур, цуру галаз недай.
сущ. цик кутун (сиркеда ттун) патал виже къведай, мес. бадамжан (кил. turşu 1).
f.is. кил. turşumaq.
гл. цуру хьун; цур къачун; süd turşuyub нек цуру хьанва; ** üzü (üz-gözü və s.) turşumaq ччин чӀур хьун, ччинай маргъузар авахьун
прич. 1. цуру хьайи, цур къачур (мес. къатух, нек); 2. пер. атӀугъай, наразивилин лишанар авай, чӀуру (мес
f.is. кил. turşutmaq.
гл. цуру авун, цуру хьуниз себеб хьун; цур къачуз тун (гун); ** üzünü (üz-gözünü və s.) turşutmaq ччин атӀугъун, пел агажун, ччин чӀурун (наразивилин
прил. хуьс. кислотадиз давам гудай, кислотайри эсер тийир (мес. материалар, къапар).
сущ. кислотайриз давамлувал.
кил. narınc.
кил. narıncı.
1. сущ. туьш, вилик, къарши, къаншар; // tuş gəlmək а) туьш хьун, дуьшуьш хьун, вилик акъатун, сад-садал гьалтун; б) пер
[alm. Tusch] туш (музыкадалди тебрик авунин куьруь макьам).