SURƏT

1
I
сущ.
1. лицо, лик. Anamın surətini unuda bilmirəm не могу забыть лицо матери, sevgilimin surəti лицо моей любимой, surəti dəyişib изменилось лицо чье, suda öz surətini gördü она увидела своё лицо в воде
2. облик (внешний вид, наружность). Onun surəti atasını xatırladır его облик напоминает отца, onda ziyalı surəti var у него облик интеллигента
3. образ:
1) устар. внешний вид; облик. Öz surətini aynada (güzgüdə) görmək увидеть свой образ в зеркале, Allahın bəxş etdiyi surət (sifət) данный Богом образ
2) внешний вид, облик кого-л., возникающий в чьей-л. памяти. Onun surəti uzun müddət mənim xatirimdən çıxmadı ее образ долго не выходил из моей памяти; surətini qəlbində gəzdirmək kimin носить в сердце образ чей
3) лит. , искусств. тип, характер, созданный писателем, художником, артистом. Bədii surət художественный образ, mənfi surət отрицательный образ, mürəkkəb surət сложный образ, ümumiləşdirilmiş surət обобщенный образ, canlı surət живой образ. S. Vurğunun “Vaqif” pyesində Vaqif surəti образ Вагифа в пьесе С. Вургуна “Вагиф”
4. копия (точно соответствующее подлиннику воспроизведение чего-л. ). Sənədin surəti копия документа, əmrin surəti копия приказа, portretin surəti копия портрета, surətini çıxarmaq nəyin снимать копию чего
5. разг. ксерокопия
6. снимок, изображение кого-л., чего-л. ; репродукция (картина, рисунок, фотоснимок и т.п. )
II
прил.
1. образный (представляющий что-л. посредством образов). пед. , псих. Surət hafizəsi образная память
2. копирный. Surət diyircəyi копирный ролик, surət frezi копирная фреза
3. тех. копировальный (служащий для копирования). Surət qurğusu копировальное устройство, surət dəzgahı копировальный станок
◊ bu surətlə так, таким образом; insafsız surətdə (insafsızcasına) aldatmaq kimi бессовестным образом обмануть кого
2
сущ. мат. числитель (число, являющееся делимым в дроби и показывающее, из скольких долей состоит дробь). Kəsrin surəti числитель дроби
SURƏ
SURƏTBAZ
OBASTAN VİKİ
Surət Hüseynov
Surət və ya Sürət Hüseynov (12 fevral 1959, Kirovabad – 31 iyul 2023, İstanbul) — Azərbaycanlı siyasətçi və sahibkar; Azərbaycan Respublikasının 4-cü baş-naziri, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin XII çağırış deputatı (1989–1991); Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini (1992–1993), Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Qarabağ üzrə fövqəladə səlahiyyətli nümayəndəsi, Azərbaycan Ordusunun korpus komandiri (1992–1993), polkovnik, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı (1992–1994). Sürət Davud oğlu Hüseynov 1959-cu ildə fevralın 12-də Gəncə şəhərində anadan olub. Azərbaycan Texnologiya İnstitutunu bitirmişdir. 1977-ci ildən 1979-cu ilə qədər Sovet Ordusunda xidmət etmişdir. 1980-ci ildə institutda oxuya-oxuya, Gəncə şəhərində xalça-mahud kombinatında usta köməkçisi kimi işləmişdir. 1983-cü ildə institutu bitirib Pyatiqorsk şəhərinə köçmüş, sonra Azərbaycana qayıtmış və 1984-cü ildən Şəki tədarük idarəsinin çeşidləyicisi, 1986-cı ildən Yevlax rayonunun yunun ilkin emalı fabrikinin böyük nəzarətçisi, sex rəisi, 1989-cu ildən həmin fabrikin direktoru vəzifələrində işləmişdir. 31 iyul 2023-cü ildə Moskvadan İstanbula gələn Surət Hüseynov təyyarə eniş edən zaman ürəktutmasından xəstəxanaya yatırılıb və uzun sürən xəstəlikdən sonra mədəsində deşilmə yarandığı üçün başlayan qanaxma nəticəsində vəfat edib. Gəncədə dəfn olunacağı açıqlanıb. 2 avqust 2023-cü ildə Gəncə şəhərindəki 4 saylı qəbiristanlıqda, valideynlərinin məzarı yanında torpağa tapşırılıb. 1992-ci ilin əvvəllərində könüllü batalyon yaratmış və o vaxtdan Qarabağdakı döyüş əməliyyatlarına ciddi maliyyə dəstəyi vermişdir.
Qarşılıqlı surətdə başa düşülə bilinmək
Dilçilikdə qarşılıqlı aydınlıq, fərqli, lakin əlaqəli dil növlərini danışanların fikirləşmədən və ya xüsusi səy göstərmədən asanlıqla bir-birini başa düşə biləcəyi dillər və ya ləhcələr arasındakı əlaqədir. Bu, tez-tez dillərin ləhcələrdən fərqlənməsi üçün ən vacib meyar kimi istifadə olunur, lakin sosiolinqvistik amillər də nəzərə alınır. Dillər arasındakı aydınlıq asimmetrik ola bilər; Bu şəkildə X dilində danışan şəxs Y dilini, Y dilində danışan şəxsin X dilini başa düşməsindən faiz etibarilə daha çox başa düşür. İki dil arasındakı aydınlıq nisbətən simmetrikdirsə, buna “qarşılıqlı” aydınlıq deyilir.
Əşya surəti
Əşya surəti- Bədii əsərdə qeyri-insani varlıqların (ev, məişət avadanlığı və s.) əlamətlərinin ümumiləşmiş şəkildə verilməsinə əşya surəti deyilir. Əşya surəti, hər şeydən əvvəl bədii əsərin əsas oobyektinə- insan həyatında onunla əlaqədar hadisələrə tabe edilir. "Ağalıq evi təzə qayda ilə tikilmiş ikimərtəbəli genbol bir imarət idi. Bundan başqa, evin baş tərəfində üç, balaca otaqdan ibarət qədim bir tikili vardı. Bu Hüseynqulu ağanın babsından qalma köhnə bir imarət idi. Bu evin pəncərələri xırda və rəngbərəng şüşələrdən ibarət idi. Bu evlərdə heç kəs olmurdu". Əşya surəti oxucuya əsərdəki əsas surətlərin həyat tərzini, zövqünü, marağını, başqalarına münasibətini, eləcə də müxtəlif dövrlərdə adamların yaşayış tərzini öyrənməyə, dərk etməyə imkan verir. Heyvan surəti, bədii əsərdə əşya surətlərindən başqa heyvan surətləri də verilir.Məsələn Nizami Gəncəvinin "Xosrov və Şirin" əsərində Şəbdiz,Gülgün, "Koroğlu" dastanında Qırat, Dürat, "Məlikməmməd" nağılında Zümrüd quşu, "Ağ atlı oğlan" nağılında aslan , quş, at, "Qaçaq Nəbi" dastanında Boz at, A.Şaiqin "Köç" hekayəsində Qızıl it və s. Azərbaycan ədəbiyyatında heyvan surətlərinin səciyyəvi nümunələridir.

Digər lüğətlərdə