Eşq
Sevgi, eşq və ya məhəbbət — emosional keçid mərhələlərində insanların biri-birinə isinişməsi və bağlanması. Müxtəlif emosional halların birgə yaşanması nəticəsində meydana çıxıb, mexanizmi – əsasən beyinin assosiativ funksiyasına əsaslanır. Belə ki, burada, məsələn, təbiət mənzərələrinin birgə seyri, birgə musiqi dinlənilməsi, müxtəlif həyəcanlı, sevincli situasiyaların, rəngarəng epizodların, lirik anların birgə yaşanması və s. kimi davamlı emosional kontaktın (transferin) meydana gəlməsi üçün emosiyanı qıcıqlandıran müxtəlif xarici təsirlərin mövcudluğu zəruri şərtdir. Alınan təəssüratın qüvvəsi gələcəkdə yaranacaq emosional kontaktın (transferin) qüvvəsini xarakterizə edir ki, sonradan bu kontaktın qırılması müxtəlif psixi travmalara gətirib çıxarır. Sevgi ən yüksək fəzilət və ya yaxşı vərdişdən, ən dərin şəxsiyyətlərarası sevgidən tutmuş, ən sadə həzzə qədər bir sıra müsbət emosional və psixi vəziyyətləri əhatə edir. Valideyn sevgisi, Vətən sevgisi, həyat yoldaşı sevgisi fərqli mənaları ifadə edir. Məhəbbət həm müsbət, həm də mənfi olaraq qəbul edilir, onun fəziləti insani mehribanlığı, şəfqəti və məhəbbəti təmsil edir. Qədim yunan filosofları sevginin altı formasını müəyyən etmişlər: ailə sevgisi, dostluq məhəbbəti və ya platonik sevgi (philia), romantik sevgi (eros), özünə sevgi (philautia), qonaq sevgisi (xenia), ilahi və ya qeyd-şərtsiz sevgi (agape).
Ümumi halda, insanlar arasında davamlı emosional kontaktın ("cazibənin") meydana çıxması üçün onların bioloji (bədən quruluşu, boy, səs amplitudası, köklük, dərinin, saçın, gözün və s.
Eşq (roman)
Eşq (türk. Aşk) — Elif Şafakın 2009-cu ildə işıq üzü görən romanıdır. Roman bu epiqrafla başlayır: "Ya Eşqin ortasındasan, mərkəzində; ya da xaricindəsən, həsrətində". Əsərin orijinalı ingilis dilindədir, türkcəyə tərcümə edən isə Kadir Yiğit Usdur.
== Mövzu ==
Qırx yaşlı Ella Rubinsteyn amerikalı evdar xanımdır. Tipik burjua dəyərlərinin hökmran olduğu zəngin bir ailəsi, qaydasında gedən və görüntü olaraq "problemsiz" görünən bir evliliyi var. Üç övladını böyütdükdən sonra nəşriyyatda redaktor köməkçisi olaraq işə başlayır. İlk işi isə A. Z. Zahara adlı tanınmayan bir yazarın sufizm fəlsəfəsi mövzusunda olan tarixi romanını dəyərləndirməkdir, lakin həyatının çox çətin bir mərhələsində əlinə aldığı bu kitab gözləmədiyi tərzdə Ellaya təsir edəcək və o, dünyavi eşqi kəşf etmək kimi çətin və təhlükəli səfərə çıxacaq.
"Eşq" romanı kitab içində bir kitab, həyatın mənasını dərk etmək yolundakı eşq macərasıdır. "Eşq" Elif Şafakın axtarış, gerçəklik və kəşfetmə istiqamətində bir romanıdır.
Platonik eşq
Platonik sevgi, platonik eşq və ya platonik məhəbbət ― müasir mənada cinsi əlaqəsi olmayan virtual və duyğusal sevgi.
Platonik sevgi termini öz adını qədim yunan filosofu Platondan götürür. Platon bu sevgi tərzini təsvir edən ilk şəxsdir. Bir kitabda (simpozium dialoqu) Platon sevgi hissinin necə meydana gəldiyini və necə inkişaf etdiyini izah etməyə çalışır - həm cinsi, həm də qeyri-cinsi yollarla.
Platon insanların ruh və bədəndən meydana gəldiyini və ruhun düşüncə aləmində olduqda cismin maddi dünyaya aid olduğunu bildirir. Bundan əlavə, ruh yerləşdiyi bədənlə birlikdə olmalıdır, lakin iki həqiqət bir-birindən tamamilə müstəqildir. Bir sözlə, platonik sevgi ruha və zehnə ilham verir.
Marsilio Ficino XV əsrdə "platonik sevgi" terminini istifadə edən ilk insan olmuşdur. Marsilio onu bir insanın xarici görünüşünə deyil, zəkasının və xarakterinin gözəlliyinə yönəlmiş sevgini təsvir etmək üçün istifadə etmişdir.
Qarşılıqsız eşq
Qarşılıqsız sevgi, qarşılıqsız eşq və ya qarşılıqsız məhəbbət — bir tərəfin digər tərəfdən istədiyini görə bilmədiyi bir sevgi növüdür. Bu, tez-tez insanda kədərli və narahat bir ruh halına səbəb olsa da, depressiya və eyforiya arasında qəfil emosional dəyişikliklərə də səbəb ola bilər.
Qarşılığı alınmayan sevgi nəhayət insanda bir vəsvəsəyə səbəb ola bilər, qarşılıq verməyi rədd edənin istək mənbəyini izləmək və ya ona kin ilə baxmaq tez-tez müşahidə olunur. Bu mürəkkəb vəziyyət sənət tarixindəki bir çox şah əsərin ilham mənbəyi olmuşdur.
Qarşılıqsız sevgi ağrılı bir vəziyyət olsa da, bəzi insanlar üçün xoşbəxtlik mənbəyi ola bilər. Bu vəziyyətdə olan bir insan, kiməsə aşiq olmaq hissinin (cavabsız olsa belə) çəkdiyi bütün əzablara dəydiyini düşünə bilər. Təslim olmaq əvəzinə bu vəziyyətdə qalmağı seçə bilər. Özündən imtina etməyi tələb etdikdə belə, bunu özünü məğlubiyyəti, darmadağın olması kimi hiss edər və təslim ola bilməz.
Uzun müddət, illərlə və hətta on illərlə davam edə biləcək cavabsız sevgi bir neçə fərqli yolla bitir. Əgər fərd sonunda cavab görərsə, onun duyğuları ümumiyyətlə tükənə və hətta sona çata bilər.
Romantik eşq
Romantik sevgi, romantik eşq, romantik məhəbbət və ya romantika — emosional bir sevgi hissi və ya başqalarına güclü bir cazibə və fərdin ümumi hisslərini və ortaya çıxan duyğularını ifadə etmək üçün etdiyi davranışlardır. Romantik hisslər və sevgi duyğuları ümumiyyətlə cinsi cazibə ilə əlaqələndirilsə də, romantik hisslər fiziki qarşılıq gözləmədən mövcud ola bilər və daha sonra ifadə edilə bilər. Tarixən romantika termini, romantizm ədəbiyyatında deyildiyi kimi, orta əsr cəngavərlik idealından qaynaqlanır. Buna "aşiq olmağın" emosional tərəfi kimi baxmaq mümkündür.
Romantik sevgi, hər istifadədə cinsi əlaqəyə mane olan platonik sevgi ilə ziddiyyət təşkil edir, ancaq müasir istifadədə cinsi impulsların klassik mənasında deyil, sırf qeyri-cinsi mənada (aseksuallıq) vardır. Sublimasiya Fridrix Nitsşe və psixoanalizdə meydana çıxmasına baxmayaraq sevgi haqqındakı gündəlik düşüncələrdə,
unudulmağa meyllidir. Qarşılıqsız sevgi müxtəlif yollarla romantik ola bilər: həm sənət, həm də əxlaqi idealların güclü simvol və duyğularla birləşdirildiyi, məzəli, faciəli, romantika ilə müqayisə edilə bilər. Qarşılıqsız sevgi romantizm dövrünün tipik bir nümunəsidir, lakin bu termin onda yarana biləcək hər hansı bir romantikadan fərqlidir.
Eşq sultanı (roman)
Eşq sultanı — azərbaycanlı yazıçı Əzizə Cəfərzadənin Məhəmməd Füzulinin həyatından bəhs edən tarixi romanı.
== Haqqında ==
Əzizə Cəfərzadənin ölümündən bir qədər əvvəl tamamladığı "Eşq sultanı" adlı son tarixi romanının mövzusu böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Məhəmməd Füzulinin həyatından bəhs edir.
Yazıçı romanın oxucuya ünvanlanan "Son sözüm" bölümündə Füzulinin həyatı fonunda dolayısı ilə eşq mövzusuna müraciətinin səbəblərini açıqlayaraq yazır: ""Eşq sultanı"nı neyçün belə adlandırdım? İndi hardadı belə eşq? Ətrafına yaxşı nəzər sal,- görərsən. İndi də var. Sadəcə indi telenəzərləri daha çox bayağı "məhəbbət" macəraları cəlb edir. Tamaşaçıda maraq oyatmaq üçündü onlar. Sizsə ətrafdakılara diqqətlə nəzər salın. Var.
Eşq təsadüfləri sevər
"Eşq təsadüfləri sevər" (türk. Aşk tesadüfleri sever) — rejissor Ömər Faruk Sorağın filmi.
== Məzmun ==
Ömər Faruk Sorağın çəkdiyi məhəbbət filmidir. İki gəncin sevgisində baş verən təsadüflər göstərilir.
== Film haqqında ==
Film ilk dəfə 4 fevral 2011-ci il tarixində nümayiş etdirilmişdir. Filmin saundtrek albomu da film göstərildiyi tarixdə yayımlanmışdır.
Eşq və ölüm (balet)
Eşq və ölüm — bəstəkar Polad Bülbüloğlunun Dədə Qorqud dastanının motivləri əsasında yaratdığı balet. İlk dəfə 2005-ci ildə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrında Vyana Balet Akademiyasının professoru, baletmeyster Vakil Usmanov tərəfindən səhnəyə qoyulub. Elə 2005-ci ildə Akademik Opera və Balet Teatrının balet truppası həmin tamaşanı Mariinski adına Sankt-Peterburq Akademik Opera və Balet Teatrında, daha sonra Moskvada Böyük Teatrın səhnəsində nümayiş etdirilib. 2010-cu ildə isə xoreoqraf Nadejda Malıqinanın təşəbbüsü ilə “Eşq və ölüm” baleti Yekaterinburq Dövlət Opera və Balet Teatrında səhnəyə qoyulub. 2011-ci ildə Yekaterinburq teatrı bu tamaşanı Dövlət Akademik Böyük Teatrının səhnəsində, sonra isə Türkiyənin Ankara şəhərində göstərib. Ümumiyyətlə, bu baletdən ayrı-ayrı musiqi parçaları hər il keçirilən Münhen opera sənəti festivalında musiqi rəhbəri Korneliya Kerssenbrofkun idarəsi ilə Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının simfonik orkestri tərəfindən ifa olunur.
== Məzmun ==
Hər bir sənətkarın elə bir əsəri vardır ki, onun yaradıcılığının ən yüksək notuna çevirlir və həmin sənətkarın dünyagörüşü, istəkləri, fikirləri və işlərini özündə toplayır. Mənim bəstəkarlıq bioqrafiyamda belə mənalı və əhəmiyyətli addım yeni baletin yaranması oldu. Burada mən musiqi, plastika və rəqsin dili ilə azərbaycanlıların mənəvi dünyasını nümayiş etdirməyə çalışmışam. Şərq melizmlərinin ətri, qədim Azərbaycan musiqi alətlərinin tembr boyaları və ritmləri, milli rəqs janrına aid şəkil və hərəkətləri ilə zəngin olan musiqi bir tərəfdən Qərb simfonizmi, digər tərəfdən isə müasir dövrün səhnə yenilikləri ilə ahəngdar vəhdət təşkil edir.
Gizli eşq (film, 2006)
Gizli eşq (hind dilində: Humko Deewana Kar Gaye; Azərbaycan dilinə tərcüməsi: Eşqin məni dəli etdi) — 2006-cı ildə Rac Kanvarın rejissorluğu ilə çəkilmiş, Rac Kanvar, Bhushan Kumar və Krişan Kumar tərəfindən çəkilmiş və baş rollarında Anil Kapur, Akshay Kumar, Katrina Kaif və Bipasha Basunun olduğu hind romantik dram filmidir. Bhagyashree, Vivek Shauq, Shernaz Patel və Manoj Joshi də filmdə ikinci planda çəkilmişdirlər. Film Hindistan musiqi şirkəti T-Series və Inderjit Films Combine tərəfindən istehsal olunmuşdur. Filmin partitura və saundtrekini Anu Malik bəstələmişdir, Himesh Reshammiya isə yalnız bir mahnı bəstələmək üçün qonaq bəstəkar kimi filmə dəvət olunmuşdur. Filmin musiqisinin sözləri Sameer tərəfindən yazılmışdır. Film 14 aprel 2006-cı ildə buraxılmışdır. Filmin musiqisi isə 2 fevral 2006-cı ildə buraxılmışdır.
== Süjet xətti ==
Avtomobil mühəndisi olan Aditya avtomobillərə həvəslidir. O, təkcə mühəndis deyil, həm də şirkətin sınaq sürücüsüdür. O, karyerasına yeni başlayan modelyer Sonia ilə nişanlanır.
Eşq-i-Leyla (film, 1957)
"Eşq-i-Leyla" filmi — Münşi Dilin rejissorluğu ilə çəkilmiş 1957 Pakistan filmi.
== Film haqqında ==
Film görkəmli Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin "Leyli və Məcnun" əsərinin motivləri əsasında çəkilmişdir.
== Məzmun ==
"Leyli və Məcnun (Nizami)" məqaləsindən götürülmüşdür.
Atasının nəzirlərindən sonra nəhayət ki, Məcnun dünyaya gəlir. Onun adını Qeys qoyurlar və naz-nemət içərisində böyüdürlər. Daha sonra təhsil alması üçün Qeysi məktəbə verirlər. O, qəbilə qızları ilə birlikdə oxuyur. Bu qızlar içərisində Leyli adlı gözəl bir qız var, Qeys onu görür və sevir. Qız da onu sevir. Bu eşq dilə-dişə düşür.
Eşq 101 (internet serialı, 2020)
Sevgi 101 (ing. Love 101, türk. Aşk 101) — ilk mövsümü 24 aprel 2020-ci ildə Netflix platformasında yayımlanan, ssenarisi Meriç Acəmiyə məxsus və rejissoru Əhməd Katıksız və Dəniz Yorulmazər olan Türkiyə istehsalı internet serialı. İkinci mövsüm çəkilişləri ilk mövsümlə birlikdə çəkildi.
== Məzmun ==
=== Mövsüm 1 ===
4 nadinc və 1 nümunəvi şagirdin əziyyətli yaşayışı 1988-ci ildə baş verən hekayəsindən bəhs edilir. Hekayəni rəvayət edən İşıq (Badə İşcil) artıq böyümüş, illər sonra təkrar görüşmək üçün lisey dostlarına məktub göndərmişdir. Böyük yaşlı Eda (Tuba Ünsal) ona qoşulmuş və digərləri gözlənilməkdədir. Böyük yaşlı İşığın rəvayətinə 2000 və əvvəlinin musiqiləridə kömək edir. Birbirindən fərqli səbəblərdən ötrü məktəb idarəsiylə problem yaşayan Sinan (Mərd Yazıçıoğlu), Kərəm (Kubilay Aka), Eda (Alina Boz) və Osman (Səlahaddin Paşalı) daha əvvəl dəfələrlə məktəbdən atılma təhlükəsi yaşamış və təxminən bütün müəllimləri bezdirmişdir. Məktəbin müdirü Necdət (Müfit Qayacan) məktəbdən atılmaları üçün fürsət axtararkən onların məktəbdən atılmamaları üçün əlindən gələni əsirgəməyən tək müəllim Burcu (Pınar Dəniz) müəllimədir.
Eşq sənə bənzər (film, 2015)
== Haqqında ==
Eşq sənə bənzər baş rollarını Fahriye Evcen ilə Burak Özçivitin paylaşdığı 2014-cü il istehsalı Türk filmidir. 23 yanvar 2015-ci ildə ekranlara çıxan istehsal bir eşq hekayəsidir. Egeydə bir sahil qəsəbəsində keçməkdədir. Dəniz dondurmaçı, Əli isə balıqçıdır. Dənizin köhnə həyatını unutmaq üçün gəldiyi sahil qəsəbəsində dondurmaçıda işə başlar.Dondurma vəsaiti almaq üçün çıxdığındaysa Əliylə qarşılaşır.Əli ilk gördüyü andan etibarən Dəniz'e vurulmuşdur və arxasını heç buraxmayacaq.
Eşq təsadüfləri sevər (film, 2011)
"Eşq təsadüfləri sevər" (türk. Aşk tesadüfleri sever) — rejissor Ömər Faruk Sorağın filmi.
== Məzmun ==
Ömər Faruk Sorağın çəkdiyi məhəbbət filmidir. İki gəncin sevgisində baş verən təsadüflər göstərilir.
== Film haqqında ==
Film ilk dəfə 4 fevral 2011-ci il tarixində nümayiş etdirilmişdir. Filmin saundtrek albomu da film göstərildiyi tarixdə yayımlanmışdır.
Qadağan olunmuş eşq (teleserial, 2008)
Aşk-ı Memnu (teleserial) 4 Sentyabr 2008-ci ildə 24 İyun 2010-cu qədər Kanal D kanalında nəşr olunan və 2 mövsüm davam edən Türk romantik drama serialıdır. Kerem Çatay tərəfindən yaradılan dizi İstanbulda eyni evdə yaşayan iki insanın qadağan eşqini və ətraflarındakı həyatı mövzu alır. Serial, Halit Ziya Uşaklıgilin eyni adlı romanı əsasında ekranlaşdırılıb. Aşk-ı Memnu, Türk televiziya tarixinin ən məşhur və ən çox izlənilən serialı olmuşdur. Final bölümü, tamaşaçıların təxminən% 73.7'ini ekran başına çəkmişdir.
Serial, atasının ölümündən sonra Adnan Bəy ilə evlənən Bihter Yöreoğlunu və yoldaşının qardaşıoğlu Bəhlül ilə yaşadığı "qeyri-etik" eşq üzərində sıxlaşır. Bihter və hələ universitetdə oxuyan əyləncə düşkünü Behlülün, Adnan Bəydən və evdə yaşayan digər insanlardan gizli bir münasibətləri olur. Onların həyatlarına və yaşadıqları dramatik hadisələrə Mademoiselle De Courton (Deniz), Firdevs Yöreoğlu, Peyker Önal, Nihal Ziyagil və Bülent Ziyagil ilə digərləri də daxil olur.
Serialın ssenarisi Ece Yörenç və Mələk Gençoğlu tərəfindən yazılmışdır. Rejissor kreslosunda Hilal Saral yer almışdır.