həqiqəti üzə çıxarmaq, bir şeyin düzgün olub-olmadığını müəyyən etmək məqsədilə araşdırma; təhqiqat (əsasən “etmək” və “olmaq” köməkçi felləri ilə işl
təhqiq etmə, araşdırma, yoxlama. Məsələn, məhkəmə təhqiqatı.
yun. analysis – parçalanma 1) analiz; 2) hadisələrin və proseslərin elmi araşdırılması metodu; bu metod öyrənilən sistemin tərkib hissələrinin, elemen
bir sözün, ifadənin hərflərini dəyişdirməklə mənasını, mahiyyətini pozma, korlama, nöqsanlı və yanlış şəklə salma
1) oxumaqla elm, bilik və məlumat əldə etmə; 2) oxuyub öyrənmə nəticəsində əldə edilən biliklərin məcmusu
əsas insan və vətəndaş hüquqlarından biri. Vətəndaşların konstitusiya hüquqlarından biridir. Dövlət pulsuz icbari ümumi orta təhsil almaq hüququnu təm
bir məlumatın, xəbərin, şayiənin və s.-nin yalan olduğunu məlumat, çıxış, məqalə və s. ilə sübut etmə, elan etmək, bildirmək
bir şeyi vermək üçün əlində tutaraq birinin (adətən böyük və ya hörmətli bir şəxsin) qarşısına gətirmə, ona vermə
yuxarı təşkilatlara yazılı məlumat, müraciət, yazılı bəyanat. Məsələn, mükafat haqqında təqdimat yazmaq
1) ali və ya orta ixtisas məktəblərində oxuyanlar, təhsil alanlar; 2) köhnəlmiş söz: tələb edənlər.
bir şeyin verilməsi və ya bir işin görülməsi, yaxud bir şəxsin müəyyən adamın sərəncamına göndərilməsi haqqında rəsmi xahiş (kağız)
1) öyrətmə, dərs vermə, oxutma, tədris; 2) hər hansı bir sahə haqqında nəzəriyyə, nəzəri sistem, nəzəri müddəaların məcmusu
gənc nəslin tərbiyə və təhsili məqsədlərinə uyğun olaraq təlimin xarakterini müəyyənləşdirən əsas prinsiplər
1) qanun qüvvəli akt; qanunvericilik aktının, nazirin yaxud digər dövlət orqanı rəhbərinin əmrini izah etmək və onun tətbiqi qaydasını müəyyənləşdirmə
hər hansı bir fikri, əqidəni, hissi qəbul etdirmək üçün birinin iradəsinə, psixikasına təsir etmə, beyninə yeritmə
yaxşı xidmətə və ya bir işdə fərqlənməyə görə orden, medal, fəxri ad, keçici bayraq, qiymətli şey və s
birisinin həyatını təmin etmək üçün ona verilən pul, maddi vəsait və s.; 2) bir şeyin qorunub saxlanmasını, yerinə yetirilməsini, həyata keçirilməsini
uyğunluq, mütənasiblik; aralarında uyğunluq və mütənasiblik olma, bir-biri ilə tutma, bir-birinə yaraşma
1) bir şəxsin, ya şeyin yaxşı cəhətlərini, məziyyətlərini, müsbət xüsusiyyətlərini demə; mədh, vəsf; 2) bir şeyin məzmununu, mahiyyətini, əsas xüsusiy
1) mürəkkəb bir şeyi əmələ gətirən hissələrin, şeylərin, ünsürlərin məcmusu. Məsələn, dilin lüğət tərkibi; 2) müxtəlif element və ya maddələrdən ibarə
1) ayrı-ayrı hissələri, şeyləri seçib birləşdirərək tam bir şey əmələ gətirmə, düzəltmə, yaratma. Məsələn, dərsliyin tərtibi, smeta tərtibi, lüğət tər
tərtib olunmuş bir şeyin xarici görünüşünü, görkəmini təşkil edən xüsusiyyətlərin (kitabın, qəzetin şəkillərinin, şriftlərinin, ya səhnə tamaşasının d
əvvəl deyilmiş bir sözün, fikrin və s.-nin düzgünlüyünü təsdiq etmə, qəbul etdirmə, sabitləşdirmə. Məsələn, Konstitusiyada təsbit olunmuş hüquqlar, lü
1) deyilən sözün, başqasının mülahizəsinin, yaxud bir sənədin, faktın və s.-nin gerçək olduğunu təsdiqləmə: yəqinlik; 2) bir şeyin gerçək olduğunu, dü
1) yazı və s.-də səhvləri, nöqsanları düzəltmə; düzəliş; 2) korrektura.
əsasını, binasını, təməlini qoyma; qurma, yaratma.
hər hansı fərqlənmə əlamətlərinə və ya xüsusiyyətlərinə görə siniflərə, qruplara, dərəcələrə ayırma; təsnifat
1) məntiqdə hər hansı bilik, yaxud insan fəaliyyəti sahəsində tabeli anlayışlar sistemi; 2) hər hansı eynicinsli şeylərin və ya anlayışların müəyyən ü
1) şeyin surətini, şəklini çəkmə, şəkil, rəsm. Məsələn, mənzərə təsviri; 2) bir adam və ya şey haqqında yazılı ya şifahi surətdə nəql etmə, danışma
fr. orqanisation – nizami şəklə salıram 1) idarəetmənin sistemin elementlərinin hərəkətini əlaqələndirilməkdən, onun hissələrinin qarşılıqlı uyğunluğu
həyata keçirmə, icra etmə, işə salma, felə keçirmə. Məsələn, elmi nailiyyətlərin istehsalatda tətbiqi
sırf praktiki əhəmiyyəti olan, praktikada tətbiq olunan. Məsələn, tətbiqi elmlər, tətbiqi biliklər.
kurs, məktəb və s. qurtarmış mütəxəssisləri müəyyən yerlərə işə təyin etmə, göndərmə.
ziddiyyət, əkslik. Təzadlı – ziddiyyətli, əks, bir-birinə əks olan; bir-birini inkar edən.
yun. typos – ləpir, nümunə, forma 1) şeylərin, hadisələrin məlum qrupuna uyğun gələn əşyalar qrupu, nümunə, model və ya variant: forma, növ; 2) ədəbiy
yun. typos – iz, ləpir; grapho – yazıram mətbəə, çapxana, basmaxana.
1) şeylərin və hadisələrin hər hansı ümumi xüsusiyyətlərinə görə təsnifi; 2) ümumiləşdirilmiş model, yaxud tip üzrə istehsal obyektlərinin təsnifatı
1) hər hansı bir nəşrin, mətbu əsərin çap nüsxəsinin sayı; 2) nəşrin və ya müəyyən nəşriyyat məhsulunun nüsxə etibarilə miqdarı
1) uzun üfüqi xətt (–) şəklində durğu işarəsi; 2) morze əlifbasında belə işarə, habelə həmin işarəyə uyğun səs siqnalı
1) hər hansı bir yarışda, fəaliyyətdə xidmətlərin qiymətləndirilməsi əlaməti olaraq verilən fəxri ad; 2) ayrı-ayrı şəxslərə verilən, nəsildən nəsilə k
1) ümumi dəlil, ümumi sübut; 2) bir fikri ifadə edərkən ümumi dəlillərdən istifadə etmək bacarığı; 3) hər kəsə bəlli olan çeynənmiş fikir
danlama, məzəmmət, danlaq. Ümumiyyətlə, birinin hərəkətinə, işə münasibətinə rəsmən verilən mənfi qiymət
1) necə hərəkət etmək, bir işi necə görmək haqqında təklif, məsləhət, tapşırıq; 2) yaxşı rəy: a)məsləhət vermək, arzu etmək, təklif etmək; b)bir işə y
ital. trafaretto – deşilmiş 1) bir yerə köçürülməli olan şəkil və ya yazı nümunəsi kəsilmiş nazik lövhə
1) şərh, izah; 2) təfsir.
1) mühüm xassələrin, forma və görünüşün dəyişdirilməsi, çevrilməsi; 2) genetik informasiyaların hüceyrəyə ötürülməsi; 3) bir şeyin öz şəklini dəyişməs
lat. transcriptio – yazışma, üzünü köçürmə 1) sözləri və mətnləri yazıda deyilişinə daha uyğun əks etdirmə üsulu; bu məqsədlə istifadə olunan xüsusi i
1) xitabət kürsüsü, yığıncaqlarda natiq üçün hündür yer; 2) stadionlarda, tamaşa yerlərində və s. tamaşaçılar üçün hündür yer; 3) məcazi mənada siyasi
lat. trivialist – adi orijinallıqdan məhrum, çeynənmiş, bayağı.
mürəkkəb sözlərin "son hədd" mənasını bildirən tərkib hissəsi.