lat. modulatio – ölçülük, müntəzəmlik, səlislik 1) mikrofon qarşısında çıxarılan səsin təsiri ilə elektrik cərəyanında əmələ gələn dəyişiklik; 2) fizi
lat. modus – ölçü, üsul, obraz, növ 1) üsul, norma; 2) məntiq, fəlsəfə və hüquqşünaslıqda riyazi məntiq anlayışı; 3) ənənəvi məntiqdə modus sillogizml
1) zirehli suüstü döyüş gəmilərinin ilk tiplərindən biri; 2) videonəzarət qurğusu; 3) informasiyanın emalı sistemlərindən əməliyyatlara nəzarət və onl
nəzarət etmə.
yun. monos – bir, tək, vahid mürəkkəb sözlərin ”bir”, ”tək”, ”vahid” mənalarını bildirən tərkib hissəsi
yun. monos – bir, tək; grapho – yazıram 1) müəyyən bir elmi məsələnin (mövzunun) əhatəli şəkildə tədqiq edildiyi və təsdiqinə həsr olunmuş elmi əsər v
1) insanın istənilən hərəkətinin təhrikedici səbəbi; 2) təmin olunması üçün yollar və üsullar axtarmağa insanları qəti surətdə sövq edən ehtiyac; 3) s
müəyyən bir sənədin həqiqiliyini və hüquqiliyini təsdiq etmək üçün işlədilən kəsimli işarə və yazısı olan alət
1) mətni iki tərəfdən 3 cür hüdudlayan durğu işarəsi – "( )", orta mötərizə "[ ]", böyük mötərizə "{ }"; 2) riyaziyyatda: riyazi əməllərin aparılma ar
ərəb. əsas məzmun, mətləb 1) təsvir, tədqiq və təhlil edilən, haqqında danışılan, müzakirə olunan şey (predmet); 2) ədəbiyyat və incəsənətdə əks etdir
1) hücumdan qorunma, hücuma qarşı durma, dayanma; 2) kiminsə, nəyinsə tərəfini saxlama; 3) dəf etmə vasitələri məcmusu; 4) məhkəmədə ittihama qarşı ol
1) dinləyici, kursant; 2) köhnəlmiş söz: davam edən, bir yerə həmişə gəlib-gedən; 3) köhnəlmiş söz: çalışqan, səy göstərən
1) iddia olunan, iddia olunmağa səbəb olan şey; 2) iddia, tələb; 3) fikir, tezis; 4) qanunvericilikdə və digər aktlarda bənd, yarımbaşlıq
1) bədii və ya publisistik əsərin, elmi tədqiqatın, layihənin, ixtiranın və s. yaradıcısı. Avtoritet – elmdə və s
yenidən səsləndirmək, nəşr etmək və ədəbi, musiqi və ya bədii əsərin məzmununun və formasının satışı üçün xüsusi hüquq
müəllif hüquqları ilə qorunan materialları alınan məcmuə tərəfindən istifadə etməyə icazə verilməsi. Adətən, müəllif hüquqlarının istifadəsi ilə bağlı
lat. qonorarium – xidmətə görə haqlı mükafat elm, ədəbiyyat və incəsənət əsərlərindən istifadəyə görə əsərin muəllifinə, yaxud hüquq varisinə verilən
əsərin, ixtiranın müəllifi ilə naşirlər, icraçılar, müəllif əsərlərdən istifadə edənlər arasında saziş; bu sazişdə müəllif hüquqları ilə qorunan əsərl
elm, ədəbiyyat, yaxud incəsənət əsərindən istifadə edilməsi üçün müəllifə (yaxud onun vərəsələrinə) ödənilən pul məbləği
1) mülki hüququn elm, ədəbiyyat və incəsənət əsərlərinin yaradılması və onlardan istifadə edilməsi ilə əlaqədar əmələ gələn münasibətləri nizamlayan h
mülki hüquq müqaviləsi növü. Müəlliflik müqaviləsi elmi, ədəbiyyat və incəsənət əsərlərindən istifadə etmək üçün müəllif, onun vərəsələri və ya hüquqi
1) ixtira üçün müəlliflik hüququnu təsdiq edən sənəd; 2) ixtiraya olan hüququ təsdiq edən sənəd; Müəlliflik şəhadətnaməsi müəllifin ixtiraya olan huqu
ərəb. öyrədən, bilmək, başa düşmək pedaqoq, müdərris, dərs deyən, tədris edən. Ümumtəhsil, texniki-peşə, orta ixtisas məktəblərində və ya ali məktəbdə
1) ali məktəb tələbələrinə dərsin şifahi şərhi; 2) müəyyən müəssisənin xahişi ilə razılaşdırılan mövzuda çıxış etmə, leksiya; 3) leksiya – hər hansı m
1) əsərlərə yazılan ön söz; 2) birbaşa; 3) köhnəlmiş söz: söhbətə iqdam etmə, qədəm basma; 4) başlanğıc, giriş, proloq, ön söz
1) kitabın içindəkilər, başlıqlar, sərlövhələr; 2) kitabda əvvəldə və sonda verilə bilər.
mübahisəli məsələnin həllində iştirak edən, müsabiqə və yarışlarda qalibləri müəyyənləşdirən şəxs.
1) seçilmiş əsərlər; 2) xrestomatiya; 3) antologiya.
1) xitab etmə, çağırış; 2) xahiş, rica; 3) dönmə, qayıtma, baş çəkmə, baş vurma.
ərəb. yarış 1) əmək hüququnda işçilərin boş vəzifələri xüsusi qaydada tutması; 2) mülki hüquqda dövlət, kooperativ təşkilatlar yaxud başqa ictimai təş
1) söhbət; 2) jurnalistikada suallara cavab alma, intervyu; 3) köhnəlmiş söz: dostluq; 4) pedaqogikada təlimdə – sual cavab üsulu
təhsil müəssisəsində müntəzəm kurs keçmədən müstəqil çalışmaq yolu ilə əldə edilən təhsil. Müstəqil təhsilin əsas forması elmi – kütləvi, bədii ədəbiy
1) ümumi qayda və normalara daxil olmayan, əlahiddəlik təşkil edən şey, hadisə; 2) bənzərsiz, qeyri-adi, görünməmiş
1) empirik tədqiqatın əsas formalarından biri. Təcrübi məlumatların bilavasitə qazanılması yoludur. Müşahidə vasitəsilə gerçəkliyin cisim və hadisələr
məsələnin düzgün həlli üçün keçirilən yığıncaq. Müşavir – rəsmi vəzifə: məsləhətçi, məşvərətçi.
1) ixtisası olan, ixtisaslı işçi; 2) xüsusi hazırlığa, bacarığa, savada, biliklərə, elmin müəyyən sahəsində işləmək təcrübəsinə malik, təhsil zamanı,
çeşidli yığıncaqlar səviyyəsində əsər, məruzə və s. barədə fikir mübadiləsi.
yeri, vəzifəni tutmaq üçün nəzərdə tutulmuş, növbəyə yazılmış.
ali məktəblərdə və elmi-tədqiqat institutlarında aspirantların və dissertantların elmlər namizədi alimlik dərəcəsi almaq üçün müdafiədən əvvəl verdikl
lat. negativum (neqativus) – əksinə, mənfi, dəfedici 1) fotoqrafiya plastinkasında və ya plyonkasında bir şeyin tərsinə (ağın qara, qaranın ağ) düşmə
1) çap edib yayma; 2) dini etiqada görə, qiyamət günü bütün ölülərin dirilməsi; 3) poliqrafik cəhətdən müstəqil tərtibatı olan, redaksiya–nəşriyyat iş
1) əsas fəaliyyət sahəsi müəllifə sifariş verilməklə və ya müəllifin sifarişi ilə nəşriyyat məhsullarının hazırlanması, istehsalı və yayımından ibarət
1) qərar; 2) tədqiqat əsasında əldə edilmiş nəticələr.
ərəb. görmək, baxmaq; yun. theoria – tədqiq etmək 1) geniş mənada – müəyyən bir hadisənin şərhinə və izahına yönəldilmiş baxışlar, ideyalar, təsəvvürl
illik beynəlxalq mükafat. Alfred Bernard Nobel tərəfindən qurulan təşkilatın verdiyi, insanlığa xidmət edənlərə təqdim edilən prestijli mükafatdır
hər bir vahid üçün sərf edilən vəsait və ya materialın miqdarı.
1) səlahiyyətli dövlət orqanının qəbul etdiyi rəsmi yazılı sənəd; hüquq normalarını müəyyən edir, dəyişdirir və yaxud ləğv edir; 2) hüquqi akt – hüquq
1) xarici dövlətlərin ali təhsil sahəsində ixtisasların tanınması və ekvivalentliliyinin müəyyən edilməsi; 2) xarici ölkələrin ali məktəblərinin diplo
lat. nota bene – yaxşını gör kitabın qıraqlarında mətnin hər hansı bir hissəsinə diqqəti yönəltmək üçün edilmiş qeyd, qoyulmuş işarə (qısa şəkildə – N
ing. know-how – bilirəm necə 1) hələ ümumi istifadə obyektinə çevrilməmiş, yenilik olan biliklər, elmi-texniki, istehsal, texnoloji, idarəetmə, maliyy