lat. effectus – təsir 1) nəyinsə nəticəsi, arzu olunan nəticə, gözlənilən nəticə; 2) nəyinsə, kiminsə hər hansı bir şəxsdə yaratdığı təəssürat, təəssü
təsirlik, təsir bağışlama qabiliyyəti, dərəcəsi. Nəticə, nəticəlilik.
ərəb. hökm – cəmi köhnəlmiş söz: 1) qərar, sərəncam; 2) quruluş, rejim; 3) hakimiyyət, üsuli-idarə; 4) düşüncə, anlaq; 5) mülahizə, rəy; 6) düşüncəni,
1) təsadüfi hadisənin baş verməsinin mümkünlük dərəcəsinin ədədi xarakteristikası; 2) təkrar olunan bu və ya digər şəraitdə hadisələr silsiləsindəki h
məxsusi müsahibə, xüsusi intervyu. Məsələn, eksklüziv müsahibə.
köməkçi məsələni aydınlaşdırmaq üçün əsas mövzudan haşiyə çıxma.
lat. excursio – yürüş, gəzinti, səyahət 1) əşya və hadisələri əyani surətdə öyrənmək məqsədi ilə görməli yerlərə kollektiv gəzinti, yaxud yürüş; 2) el
lat. expeditio – qaydaya salma 1) göndərmə, yollama; 2) poçtda: mətbuatı, məktub və teleqramları göndərən şöbə; 3) dövri mətbuatı abunəçilərə göndərən
lat. experimentum – yoxlama, sınaq, təcrübə 1) təcrübə, sınaq, yoxlanış; 2) elmi yoxlama, elmi təcrübə; 3) cəmiyyətin ictimai iqtisadi təcrübəsi olub,
1) təcrübi, eksperiment aparmaq yolu ilə yoxlama üsulu; Məsələn, eksperimental tədqiqat üsulu, təcrübə üçün ayrılmış (təyin edilmiş), eksperimental za
elmi araşdırmaların aparılması və ya praktiki təcrübə əsasında əldə olunmuş biliklərə əsaslanan və insanın həyat və sağlamlığının qorunmasına yönələn
eksperiment (elmi təcrübə) aparan mütəxəssis.
lat. expertus – təcrübəli 1) bir məsələ haqqında fikir söyləyən mütəxəssis; 2) mübahisəli məsələlərin həlli üçün dəvət edilən mütəxəssis və ya mütəxəs
1) yoxlamadan keçirmə, yoxlama prosesi; 2) düzgün bir qərara gəlmək üçün hər hansı bir məsələnin mütəxəssislər tərəfindən öyrənilməsi, yoxlanması
lat. explicatio – açma, izah etmə 1) izah etmə, xüsusi plan, kart və s.-də işləmək, şərti işarələri şərh etmə; 2) məcazi mənada əfsanə, uydurma
lat. exponatus – nümayiş etdirilən, nümayişə çıxarılmış, göstərilən 1) muzey, yaxud sərgi salonlarında seyr, tamaşa etmək üçün, yaxud satışdan qabaq t
lat. expromtus – yeyin, tez, iti, hazır, əl altında olan 1) hazırlıqsız deyilmiş şer, zarafat, nitq; 2) improvizasiya növü; 3) bədahətən, yaxud qabaqc
lat. extensivus – uzadan, genişləndirən, təəccübləndirən kənd təsərrüfatında: 1) keyfiyyətcə deyil, ancaq kəmiyyətcə artan, ən inkişaf edən, genişlənə
lat. externus – daxili hər hansı bir təhsil müəssisəsində oxumadan kənarda hazırlaşaraq orada imtahanlarını verən adam
məktəb proqramı kursunu ekstern yolu ilə (üsulu ilə) keçərək imtahan vermə üsulu.
lat. extra – fövq, xarici, əlavə 1) əla, xüsusi; 2) hər hansı bir şeyin ən yüksək dərəcəsini bildirən mürəkkəb sözlərin tərkib hissəsi; 3) ən yaxşı, ə
lat. extraordinarius, extra – xarici və ordo – sıra qeyri-adi, həddən artıq fərqli.
qeyri-adi, hamı tərəfindən qəbul edilmiş norma və adətlərə uyğun olmayan.
lat. extra – xarici, başqa 1) tələsik, təcili; 2) fövqəladə, əvvəllər olmayan.
lat. acquivalens (aequivalentis) – bərabərqiymətli, bərabərdəyərli 1) bu və ya digər əşyaya (kəmiyyətə) bərabər tutulan, hər hansı cəhətdən ona uyğun
bərabərlik, eyni qiymətdə, eyni qüvvədə, eyni mənada olma.
Elektron kitab sözü bir çox mənada istifadə olunur. Elektron kitab (sənəd), Elektron kitab (qurğu). Kitab – üzərinə bu və ya digər yollarla köçürülmüş
elektron hesablama maşınlarından istifadə etməklə çap əsərlərinin buraxılması, yaxud nəşrlərin elektron vasitələrlə, informasiyanın maşında oxunan for
ünvan sahibinin asudə vaxtlarda açıb və oxuduğu rəqəmli poçt qutusuna göndərilən elektron poçt, mətn göndərişləri
1) kimyada adi kimyəvi üsullarla öz tərkib hissələrinə ayrıla bilməyən, digər mürəkkəb maddələrin isə tərkib hissəsi olan bəsit maddə, nüvənin eyni yü
1) ibtidai, ilkin, başlanğıc, bir şeyin ancaq əsaslarına aid olan. Məsələn, elementar cəbr, elementar riyaziyyat; 2) qeyri-mürəkkəb, ən zəruri, ən sad
1) təbiət və cəmiyyətin inkişaf qanunauyğunluqlarını və obyektiv aləmə təsiri üsullarını öyrənən (meydana çıxaran) biliklər sistemi və bu biliklərin a
elmin istehsalatla birləşməsi formalarından biri. Birliklərə rəhbərlik edən elmi-tədqiqat institutları bazasında yaradılır; tərkibinə adətən hüquqi şə
bir ixtisas daxilində biliklərin cəmlənməsini təsvir edir. Burada müzakirə olunan mövzular və anlayışlar onların arasında mövcud olan çoxlu sayda asıl
iqtisadiyyatın, elm və texnikanın son nailiyyətlərindən istifadə edilməsi ilə məhsul buraxan, işlər yerinə yetirən və xidmətlər göstərən sahələrdir
1) elmə aid, elmlə əlaqədar. Məsələn, elmi əsər, elmi fəalliyyət, elmi kəşf; 2) elmi prinsiplərə əsaslanan, elmi tələblərə cavab verən, elmi məqsəd da
pedaqoji və elmi-tədqiqat fəaliyyətindən asılı olaraq yüksək ixtisaslı elmi işçilərə verilən ad. Azərbaycan Respublikasında assistent, dosent, kiçik e
elmi işdə müəllifin istifadə etdiyi vəsait və materiallar (göstəricilər, biblioqrafiya, lüğətlər, şərhlər və s
elmi tədqiqatla məşğul olan mütəxəssislərin, hər hansı elm sahəsi ilə maraqlananların könüllü cəmiyyətləri
müəyyən bilik sahəsində ali təhsilli mütəxəssisə verilən ixtisas dərəcəsi. Elmlər namizədi (birinci) və elmlər doktoru (ikinci) elmi dərəcələri var
nəticə çıxarmaq və təsdiq etmək üçün əsas olan hadisə. Elmi biliyin əsasını təşkil edən element.
elmi əsaslar üzərində qurulmuş fantastikaya aid olan.
yeni biliklərin əldə olunmasına və tətbiqinə yönəldilən fəaliyyət, o cümlədən fundamental, tətbiqi elmi tədqiqat
metodikaların, tədqiqatın gedişinin, elmi-tədqiqat və təcrübə-konstruktor işlərində alınmış nəticələrin, həmçinin elmi qənaətlərin ətraflı təsvirini ə
əməyin elmi təşkilinə, sistemli təhlilə, qərarların qəbul edilməsinin elmi əsaslandırılmış üsullarına əsaslanan idarəetmədir
özünün xüsusi məqsədləri, xüsusilə də yeni biliklərin alınması və yoxlanılması metodları ilə xarakterizə olunan tədqiqat
elmi-tədqiqat fəaliyyətinin prinsipləri, formaları və üsulları haqqında təlim.
idrak prosesində alınan, təbiətin, cəmiyyətin və təfəkkürün obyektiv inkişaf qanunauyğunluqlarını əks etdirən və müxtəlif ictimai-təcrübi fəaliyyət sa
elmi problem üzərində müstəqil çalışan və ya onun kollektiv həllində iştirak edən elmi-tədqiqat müəssisəsi işçisi
alim və mütəxəssislərin arasında elmi informasiya mübadiləsi; elmi kommunikasiya şərti olaraq formal (elmi və texniki sənədlərin nəşri və yayılması) v