vətəndaşların yaratdığı könüllü birliklər, vətəndaşların siyasi fəallığını və özfəaliyyətinin inkişafına, onların çoxcəhətli marağının ödənilməsinə kö
cəmiyyətin qabaqcıl dairələri, qabaqcıl hissəsi. Məsələn, elmi ictimaiyyət.
1) müəssisə, təşkilat; 2) müəssisənin, təşkilatın yerləşdiyi bina; 3) dövlət idarəetmə, dövlət hakimiyyəti orqanı; 4) xidmətlər sahəsində, mənəvi info
1) maşının, sistemin, prosesin vəziyyətini və ya parametrinin tələb olunan fəaliyyət alqoritminə uyğun məqsədyönlü dəyişdirilməsi; 2) subyektlər, orqa
idarəetmə obyektlərindən, idarəedici təsirlər yaradan canlı və cansız elementlərin birgə fəaliyyətindən ibarət sistemlər
1) nəyə isə mülkiyyət hüququnun bildirilməsi; 2) kreditorun, alıcının, müştərinin borcunun qaytarılması, zərərin ödənilməsi, alınan əmtəədə yaxud görü
1) nəyisə əldə etməyə, nəyəsə nail olmağa çalışmaq; 2) hər hansı bir xüsusiyyəti, keyfiyyəti özü-özünə aid edərək, digərləri tərəfindən də qəbul edilm
1) birindən iddiası olan, bir şeyi istəməyə, tələb etməyə əsası olan adam; 2) böyük iddiası olan adam, özü haqqında böyük fikirdə olub, bunun başqalar
idealizə etmək – bir şeyi, həqiqətdə olduğundan daha yaxşı bir şəkildə təsvir etmək, göstərmək; əsassız yerə şişirtmək, tərifləmək, ideal bir şey kimi
oxşar, tam oxşar, eyni, birmənalı.
lat. identificate – eyniləşdirmək 1) obyektlərin eyniliyini qəbuletmə, tanıma; 2) psixologiya və sosiologiyada identikləşdirmə insanın özünü başqa bir
lat. identicus – eyni iki əşyanın, yaxud anlayışın eyniliyi.
tamamilə üst-üstə düşən, eyni, oxşar.
yun. idea – anlayış, təsəvvür, fikir, ideya 1) insan şüurunda reallığı əks etdirən təsəvvür və anlayışların məcmusu; insanın reallığa onun dünyaya bax
1) dərk etmə, bilmə; dərk etmə qabiliyyəti; 2) obyektiv aləmin qanunauyğunluqlarının şüurda dərk edilməsi
1) anlatma, izah etmə, aydın və açıq söyləmə, demə, izhar etmə, izah, şərh, bəyan; 2) bir şeyin xarici təzahürünü, inikasını təşkil edən şey
1) elmin, texnikanın müxtəlif sahələrində texniki həllinə görə fərqlənən və iqtisadi səmərə verən yenilik; 2) bu yeniliyin aşkar edilməsi; 3) yaradıcı
1) mülki hüququn ixtira və səmərələşdirmə təklifləri ilə bağlı münasibətləri nizamlayan hissəsi. Kəşflərin və sənaye nümunələrinin hüquqi mühafizəsi n
bir şeyi ixtira edən adam.
texnika, mədəniyyət, tibb, müdafiə və s. sahələrdə məsələnin yeni fərqlənən və müsbət nəticə verən yaradıcılıq fəaliyyəti
1) qısaltma, azaltma, qısalıq; Məsələn, məqaləni ixtisar etmək; 2) kəsrin surət və məxrəcini (eyni ədədə bölməklə) eyni rəqəmə qədər azaltma (kiçik əd
1) müəyyən bilik sahəsi üzrə bölmələr; 2) sənət, peşə; 3) elm sahəsi; 4) əmək hüququnda iş ixtisası və ayrı-ayrı işçilərin ixtisası fərqləndirilir
işçinin peşə səviyyəsini müəyyən edən və onun əmək haqqına təsir göstərən sıra rəqəm şəklindəki göstərici
elm, texnika, sənaye, fermer təsərrüfatı, tibb və mədəniyyətin müxtəlif sahələrində çalışmaq üçün nəzəri biliklər verən və əməli vərdişlər aşılayan xü
1) fəaliyyətin nisbətən məhdud, xüsusi istiqamətlər, ayrı-ayrı texnoloji əməliyyatlar, yaxud məhsul növləri üzrə cəmlənməsi; 2) müəyyən sahədə xüsusi
1) yazıçının şifahi xalq ədəbiyyatından, yaxud başqa bir yazıçının əsərindəki ideya, mövzu və bədii təsvir üsulundan istifadə etməsi
hər hansı bir proqramlaşdırma dilində mətn şəkilli kompüter proqramı. İlkin kod ya müəyyən kompüter arxitekturası üçün nəzərdə tutulmuş kompilyatorun
lat. illustratio – təsviri incəsənət, işıqlandırma, əyani təsvir 1) kitab, jurnal, dissertasya və i.a
əyani. Məsələn, lüğətdə illüstrativ material. İllüstrasiyaya aid, illüstrasiya məqsədi daşıyan.
kitabın mətninə dair şəkillər çəkən rəssam, kitab rəssamı.
lat. illusio – aldatma, masqara, ələ salmaq 1) olmayan bir şeyi həqiqi bir şey kimi qəbul etmə; yanlış, səhv təsəvvür, xəyal; 2) cisimlərin səhv, təhr
1) işgüzar şəxs haqqında ətrafdakıların təsəvvürü, fikri; 2) firmanın (əmtəələrin, xidmətlərin) onun bazardakı mövqeyini, alıcının firma markasına sad
lat. imitatio – təqlid etmək, yamsılama 1) bir şeyi təqlid və ya təkraretmə, yamsılama; 2) saxta, qəlp; 3) kimi və ya nəyi isə yamsılamaq, təkrar etmə
1) vahid və düzgün yazı sistemi, yazı qaydaları; 2) məktəbdə istifadə olunan yazı növü, diktant; 3) hər bir ədəbi dil üçün qəbul edilmiş vahid və düzg
titul vərəqində nəşriyyatın markası və nəşr ili.
1) təkan, səbəb, stimul; 2) fiziologiyada qeyri-iradi hərəkət; 3) mexanikada hərəkət prosesində əldə olunan orta əhəmiyyətə malik qüvvə; 4) elektronik
1) hər hansı bir (müəyyən) fənn üzrə keçirilən yoxlama sınağı. Məsələn, imtahan komissiyası; 2) şagird və tələbələrin bilik, bacarıq və vərdişlərini y
ali və ya orta ixtisas məktəblərinin tədris planında müəyyən fənn üzrə nəzərdə tutulan imtahan dövrü
lat. index – göstərici, siyahı 1) göstərici, adlar siyahısı; 2) siyahı, cədvəl; 3) iqtisadiyyatda hər hansı bir iqtisadi hadisənin ardıcıl dəyişməsini
1) bir şeyə qarşı qeyri-müəyyən, laqeyd, etinasız olmaq; 2) boş, əhəmiyyətsiz; 3) neytral.
1) ayrıca bir şəxsə aid olan, fərdi, şəxsi; 2) tək-təklikdə, ayrı-ayrılıqda.
lat. inductio – vadaredici 1) ayrı-ayrı faktlardan və ya xüsusi təsadüflərdən ümumi nəticələri çıxarmaqla mühakimə yürütmək üsulu; 2) fizikada maqnit
induktiv məntiq, induksiya məntiqi, məntiqi deduksiya üçün zəruri olan, lakin kifayət etməyən fəlsəfi mühakimələrdən çıxarılan nəticələri öyrənən nəzə
lat. inertia – hərəkətsizlik, fəaliyyətsizlik fəaliyyətsizlik, təşəbbüskarlığın, işgüzarlığın olmaması, ətalət
lat. informatio – xəbərdar etmək, məlumat, izahetmə, şərhetmə 1) məlumat məcmusu; 2) hər hansı bir məlumat, xəbər; 3) saxlanılma, işlənilmə və ötürülm
strukturlaşmamış sənədli informasiyanın axtarışı – sənədlərdə informasiyanın, sənədlərin özünün axtarışı, sənədlərdən meta-verilənlərin çıxarılması, m
nişanların işlənib hazırlanması, idealda isə qrafik, təsviri, sözlü, səsli firma simvollarının tam işarə sistemi
informasiya sistemlərində olan sənədlər və sənəd kütləsi, habelə ayrıca mövcud olan sənədlər və onların kütləsi
informasiyanın yaradılması, istifadəsi, yığılması və müdafiəsi sahəsində ictimai münasibətləri tənzimləyən normalarının formalaşan sahələrarası komple
ozü üçün zəruri informasiyanın alınması məqsədi ilə bilavasitə informasiya sisteminə və ya vasitəçiyə müraciət edən və ondan ancaq istifadə hüququna m