\. Bir obyektə bir varlığa qarşı hiss edilən duyğuların təyin etdiyi vəziyyət. Hisslərin təsiri altında müəyyən bir məqsədə yönəlmə
\ ayırd etmək, qanun qarşısına çıxarmaq, tənqid etmək, günahlandırmaq\]. Ümumi mənada kimisə, nəyisə, hər hansı bir mövzuda doğru və yaxud səhv tərəf
\ – \ – bir anlamın yaxud da bir şeyin məhdudlaşdırılması, müəyyənləşməsi, anlamın ehtivasını təşkil edən təyinlərin göstərilməsi
\ – gözlənilməyən, planda olmayan, əvvəlcədən proqnozlasşdırılması mümkün olmayan hal və hərəkətlər
\–bax Sufilik.
\ gerçəkliyin predmet və hadisələrinin predmet və hadisə-lərin özlərinin hiss orqanlarına bilavasitə təsiri olmadan da şüurda saxlanılan və yenidən c
\ – tədqiqatın elmdə qəbul olun-muş müəyyən işarələr sisteminin köməyilə eksperimentin və ya müşahidənin məlumatlarının qeyd edilməsindən ibarət mər
\ – insan ruhu və fikrinin mədəni də-yərlərə böyük bir məna verərək qoşulacaq formada mənəvi inkişa-fı və formalaşması
xüsusi izah yoludur. İslam məzhəblərində və Şərq peripatetik fəlsəfəsində Quran ayələrini əqlin prinsiplərinə əsas-lanaraq izah etməkdir
\ – bir-birinin qarşısında olan, bir-birini qarşılıqlı olaraq bayıra atan iki kəlmə, yaxud da qərar arasındakı bağlantı
\ – katolik fəlsəfsində Foma Akvinalının əsaslandır-dığı və onun ardıcıllarının əsaslandırdığı aparıcı cərəyan
\ – avtoritar bürokratik dövlətin ictimai orqanizmin bütün həyat fəaliyyəti sahələrinə və ayrı-ayrı şəxsiyyətlərin həyatına hər şeyi əhatə edən des
\ – ibtidai cəmiyyətin ən erkən dini formalarından biri.
\ – \ – islam dinində allahın yeganəliyi və təkliyini \ təbliğ edən dini-siyasi təlim. Tövhid islamın əsas şərtlərindən hesab olunur
\ - ənənələrə ifrat dəyər vermə təmayülü, köhnəlmiş ola-na, vərdişlərə, köhnə inanclara yaxınlıq duyan həyat tutumu
\ – fövqəl olma: Görünüş və hadisələrin arxasında və üstündə davam-lı olan cövhərlərin varlığına inanan görüş
\ yaşayan növlərin, sıf formalardan qarışıq formalara doğru kainatla inkişaf edərək ortaya çıxdığını önə sürən təlim
\ – 1. Bir sistemin xaricinə yüksələn, var olan bir həddi keçən. 2. Üstün olan, bəşəri olanlar-dan yüksəkdə dayanan \
\ – əqli tənqid etmə metodu.
subyektivdən obyektivə keçid, şüur sahə-sindən obyektiv aləm sahəsinə insan praktikasının gedişində həyata keçirilən, subyektiv idealistlər və aqnost
\ inkişafın üçpilləliliyi. ―Triada‖ anlayışını ilk dəfə Platon və neoplatoniklər \ işlət-mişlər; alman klassik fəlsəfəsində, xüsusilə Hegeldə geniş
\ – məntiq qaydalarına uyğun olan əqli əsas gətirmə. Əsaslı, yənin məsələnin bütün əsas-larını əhatə edəcək qədər ehtivalı arqument
\ – müəyyən bir sinifə bağlı fərdlərin hamısını ehtiva edən. Bütün mühtəvası ilə alınmış olan prinsip
\ – orta əsrlər fəlsəfəsində ümumi ideyaların adı. Ərəb dilli fəlsəfədə bu termin küllilər olaraq keçirdi
\ – yüksəlmə, yüksəliş: Uruc, sudur ilə birlikdə hər şeyin Tanrıdan doğulduğunu və yenə ona qayıda-cağını ifadə edən qavramdır
\ – davranışın faydalılığı-nı onun əxlaqiliyinin meyarı kimi qəbul edən estetik nəzəriyyə.
\ – uydurulmuş və çox vaxt stastik, durğun sosial idealın təcəssümü olan cəmiyyət.
\ – Yalan, boş, həqiqəti olmayan. Həqiqətlə tərs düşdüyünü, həqiqətlə uyğun gəlmədiyini hazırlamaq
\ – iki şeyin bir-biri ilə tam mənasında uyuşması, oxşar olması. Sözün kökü tabəqa \-dan gəlir. Uyğunlaşma hər hansı bir məfhuma aid ola bilər
\ – uyğunluq, münasiblik, oxşarlıq, bərabərlik, harmoniya, ahəngdarlıq və s.
\ – Fəza, göy boşluğu, uzanmış, genişlənmiş, geniş və s.
\ – Əzəli olan, əvvəli bilinməyən, çox əski, qədim.
\ məşhur, tanınmış, ünlü və s.
(ər. ػهٖ اًء ) – ərəbcədən tərcümədə ―alimlər‖ deməkdir, müsəlman dünyasında istər dünyəvi elmlərlə məşğul olanlara, istərsə də dini elmlərlə məşğ
\ – ideal, hədəf. Ülkü bəzən olmasına inanılan şey mənasında da anılırdı. Bundan başqa prinsip, adət və hətta pay, ortaqlıq mənasını da verirdi
\ – Cinslə, növlə bağlı olan, bir cinsin bütün növlərini daxilində toplayan, bir növün aid olduğu hər şeyi toplayan
(ing. Sociality; أ غٔ خٍّ ; ru. общительность) – subyektlərin səciyyəvi qarşılıqlı münasibətlər üsulu, digər insan-larla qarşılıqlı əlaqədə insanın
\: Ümumiyyətlə mürəkkəb bir şeyin, ən sadə parçalarindan biri.
\ – mənəviyyət, mənəvi güc. Qədim oğuz dillərində təmiz, pak, qəlbən saf adamlara da deyilirdi.
\ – bədii ifadəliliyin obrazlı sistminin, vasitə və üsullarının ideya-estetik və ictimai-tarixi məzmununun vəhdətindən asılı olaraq tarixən təşəkkül
İ CƏDİD yeni üsul – Azərbaycanda 1920 - ci ilədək məktəb və mədrəsələrdə tətbiq edilən yeni tədris üsulu, mütərəqqi pedaqoji cərəyan
\ – inzivaya çəkilmə, asketizm. Sufilərin xəlvətə çəkilmələri, cəmiyyət həyatından uzaqlaşmalarıdır. Sufilər ruhi tərəflərini gücləndirmək, cəmiyyət
\ – fövqəladə, qeyri-təbii, yaxud qeyri-adi olan hal və hadisələrlə əlaqəfar işlədilirdi və əski türkcəyə aiddir
\ – dəlil cəhətindən fərz qədər qəti olmayan, lakin yerinə yetirilməsi yenə vacib olan ibadətlərdir. Qurban kəsmək vacibdir, ancaq fərz deyil
\ - Şüurdan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv aləmin, materiyanı ifadə edən fəlsəfi anlayış. Fəlsəfənin əsas anlayışlarından biri, ilk dəfə Parmen
(ing. Mean; tr. Araç) vasitə sözünün anlamları çoxdur. Ərəb mənşəlidir. Vəsət sözündən törəmişdir
\ – sözəbasma, sözlərlə oynama, Əsas məqsədi və məramı olmadan sözlər söyləmək. Yaxud da kiminsə bilmədiyi mövzuda boşuna sözlər söyləyib, çərənçilik
\ – Cezbe-İstiğrak-Kendinden geçme: Allahla birləşmə duyğusu içində özündən keçmək. Vəcd – sufilərə məxsus haldır
\ – insanın bir inancı və yaxud öz xəyalında qurduğu bir fikri, həqiqətə uyub-uymadığına əhəmiyyət vermədən israrla müdafiə etmək, yaxud var olmayan
\ - Bir şeyə alışmış olma vəziyyəti, xasiyyət; daxili və xarici təsirlərlə hərəkət və davranışların təkrarlanılması, həmişə eyni şəkildə reallaşması n