Толковый словарь философских терминов

  • GENERALIZM

    \ tək – tək yaxud da xüsusi vəziyyıtlərdən ümumi bir qanunun, prinsipin çıxarılması.

    Полностью »
  • GENESIZ

    \ – ―G.‖ termini ilk dəfə qədim yunan mifologiyasında işlənmişdir.sonralar fəlsəfədə, həmçinin təbiəətşünaslıqda yayılmışdır

    Полностью »
  • GENETIKA

    \ – orqanizmlərin irsiyyəti və dəyişkənliyi haqqında təlim.

    Полностью »
  • GEOPOLITIKA

    \ – imperialist ekspansiyanın müxtəlif formalarına iqtisadi və siyasi coğrafiyanın məlumatlarına saxta istinadlarla haqq qazandıran konsepsiya

    Полностью »
  • GEOSENTRİZM

    \ – yerin mərkəz qəbul edilməsi: Dünyanı bütün aləmin mərkəzi qəbul edən görüş.

    Полностью »
  • GERÇƏKLIK

    real mövcud olub inkişaf edən, özündə xüsusi mahiyyət və qanunauyğunluq olan, həmçinin xüsusi təsir və inkişaf nəticələrinə malik şey

    Полностью »
  • GƏLDƏÇ

    türk dilində gələcək, istiqbal mənalarını verməkdədir.

    Полностью »
  • GƏLƏCƏK

    zaman çərçivəsində və məkan hüdudlarında fantaziyanın gizli söylədiklərinin hamısının formasız və qeyri-müəyyən baş verməsi

    Полностью »
  • GÖK

    1 – Tanrı, Tanrıdan. Tanrısal, müqəddəs 2 – Mavi, Göyün rengi 3 – Yer üstü, göy üzü 4 – Əzəl-ebed, başsızlıq və sonsuzluq 5 – Gözəllik, göz alıc

    Полностью »
  • GÖRÜNMƏ

    obyektin, yaxud hadisənin qavrayışında saxtalıq anını ifadə edən anlayış.

    Полностью »
  • GÖZƏL

    \ – konkret anlamda görmə zamanı gözə çox xoş görünən, göz oxşayan. Estetikada geniş istifadə olunur

    Полностью »
  • GÖZƏLLİK

    ən yüksək estetik məziyyətli hadisələri səciyyələndirən estetik kateqoriya.

    Полностью »
  • GÜC

    \ – fiziki və əxlaqi olaraq təsir edə bilmə yaxud da bir təzyiqə qarşı müqavimət göstərə bilmək qabiliyyəti

    Полностью »
  • HADİS

    başlanğıcda mövud olmayıb, sonradan var olan şeydir. hadis hallar – başlanğıcda olmayıb sonradan baş verən hallar, əslə aid olmayanlar

    Полностью »
  • HAKİMİYYƏT

    cəmiyyətin siyasi təşkilinin əsas funksiyalarından biri, bir-birinə zidd fərdi və ya qrup mənafelərini əlaqələndirməklə insanların hərəkətini idarə et

    Полностью »
  • HAQQ

    əl-yəqin – daxili hiss və təcrübənin verdiyi, insanın özündə hiss etdiyi, özündə müşahidə etdiyi elmə deyilir

    Полностью »
  • HAQQ

    (ing. Real; ər. حمك ) – sözünün lüğət mənası ―dəyişməz‖ deməkdir. Termin olaraq mənası isə ―hər şərt altında doğru olan şey‖ deməkdir

    Полностью »
  • HAL

    ərbabı – hal əhli. Hər hansı bir məqama sahib olan kəslər.

    Полностью »
  • HARAM

    dinin yerinə yetirilməsini qadağan etdiyi əməllərə deyilir. İnsan öldürmək, oğurluq etmək, ana-ataya qarşı çıxmaq və s

    Полностью »
  • HARMONİYA

    \ – çoxluğun və qarışıqlığın sistemli bir birlik yaratması.

    Полностью »
  • HARMONİYA

    ahəngdarlıq.

    Полностью »
  • HEDONİZM

    \ – Hazcilik-Zevkçilik: ləzzət və zövqü həyatın məqsədi qəbul edən bütün əxlaq anlayışlarına verilən isim

    Полностью »
  • HEDONİZM

    \ – əxlaqi tələblərin əsaslandırılması prinsipi; qədim dövrdə meydana gəlmişdir; xeyirxahlıq \ həzz gətirən və iztirablardan azad edən, şər isə iztira

    Полностью »
  • HELİOSANTRİZM

    \ – Güneş merkezcilik: Kopernik və Galileyin ortaya qoyduğu Günəş mərkəz görüşü.

    Полностью »
  • HELM

    yumşaq xasiyyətlilik, mülayimlik, səbirli, təmkinli olmaq.

    Полностью »
  • HERMENEVTİKA

    \ – açıqlamaq, yorumlamaq, izah etmək. Bir mətni anlamağa yönələn, mətnin izahından bəhs edən təlim.

    Полностью »
  • HERMENEVTİKA

    \ – məqsədi mətnin obyektiv \ və subyektiv \ əsasları-na görə mənasını müəyyən etmək olan şərh məharəti nəzəriyyəsi

    Полностью »
  • HERMETİZM

    \ – ellinizm mərhələsində və son aitik dövrdə təşəkkül tapmış dini-fəlsəfi təlim.

    Полностью »
  • HERUSTİKA

    \ əslən yunan mənşəlidir heuruskein – tapmaq, ortaya çıxarmaq deməkdir. Fəlsəfədə herustika nəyisə, hansısa metodu tapıb ortaya çıxarmaq mənasında işl

    Полностью »
  • HEYBƏT

    qorxu dolu həyəcan, dəhşət.

    Полностью »
  • HƏDD

    \ – tamamlama, sona çatma, bir şeyin sona çatdığı nöqtə. Varlıq yaxud da təsir dairəsinin xarici sərhəddi

    Полностью »
  • HƏDƏS

    islam dini etiqadına görə, müsəlmanın ibadət etməsinə mane olan və dəstəmaz, qüsul, yaxud təyəmmüm etmədikcə bədəndə qalıcı xüsusiyyətə malik olan

    Полностью »
  • HƏQİQƏT

    gerçəkliyin fikirdə doğru, düzgün inikası; meyarı praktikadır. Həqiqilik xarakteristikası şeylərin özünə və onları dillə ifadə etməyin vasitələrinə

    Полностью »
  • HƏNİFİLİK

    islam dinin yaranması ərəfəsində Ərəbistanda bütpərəstliyə qarşı çıxıb, təkallahlığı təbliğ edən cərəyan

    Полностью »
  • HƏRƏKƏT

    Matriyanın mühüm atributu, mövcudluq üsulu. Hərəkətə təbiət və cəmiyyətdə baş verən bütün proseslər daxildir

    Полностью »
  • HƏVAİ

    Şeylər – boş şeylər, dünyanın fani ləzzətlərinə meyl etmək.

    Полностью »
  • HƏVASAT

    İ nəfsiyyə - nəfsin arzuları istəkləri.

    Полностью »
  • HƏYAT

    \ – cansız maddədən və ruhi varlıqdan da ayrı olaraq canlıların \ varlıq forması və varlıq məkanı. Canlıların ən birinci xüsusiyyəti

    Полностью »
  • HƏYAT ENERJİSİ

    \ – insanlığı zənginləşdirdiyi qəbul edilən, bir mənası olan bütün yaşanmış təcrübələr. Özləri vasitəsilə mənin şüuruna vardığı bütün mənəvi had

    Полностью »
  • HƏYƏCAN

    \ – daxili, yaxud da xarici təzyiqlərlə ortaya çıxan ruhi-mənəvi sarsıntı.

    Полностью »
  • HƏZZ

    \ – Hissin içində yaşadığı vəziyyətin əsas xüsusiyyət-lərindən biri, ağrının əksinə xoşlanma, zövq alma, ləzzət alma

    Полностью »
  • HİCAB

    örtük, çarşab.

    Полностью »
  • HİDAYƏT

    doğru yolda olma, Allah-təalaya aparan doğru yol, yaxud Allahın əmr və qadağalarına tabe olmaq.

    Полностью »
  • HİKMƏT

    \ دى خّ – Müdrik söz, dərin fikir, dərin məna. Keçmişdə fəlsəfəyə, xüsusilə də təbiət elmlərinə verilən ad

    Полностью »
  • HİLEİZM

    \ – Heyülaiyye: Maddəyə əzəli və əbədi, yaradılmamış və hər cür formu qəbul etməyə hazır və uyğun olaraq baxan görüş

    Полностью »
  • HİLOZOİZM

    \ – kainatın əsası olaHilozoizm termini ilk dəfə 17 əsrdə işlədilmişdir. Duyğu və təfəkkür qabiliyyətini materiyanın bütün formalarına aid edir

    Полностью »
  • HİNAYANA

    \ yol\] – Mahayana ilə yanaşı budizmin iki əsas cərəya-nından biri. Hinayanaya theravada, sarvastivada \, sautrantika və s

    Полностью »
  • HİNDUİZM

    Hindistan əhalisinin əksəriyyəti üçün \ səciyyəvi olan dini təsəvvürlərin, mərasim və adətlərin, sosial-məişət təsisatlarının məcmusu

    Полностью »
  • HİPNOZ

    \ – insanın iradəsinin, yatırdanın iradəsinə bağlı və eyni zamanda bütün başqa təsirlərə bağlı olduğu, ancaq deyiləni yerinə yetirmə halına gəlmiş v

    Полностью »
  • HİPOTEZ

    \ - əsas təməl, özünə əsaslandırılan əsas təməl. Əqli nəticələr sistemi; onun vasitəsi ilə bir sıra faktlarla obyektin mövcud olması, hadisənin əlaqə

    Полностью »