Толковый словарь философских терминов

  • VACİB

    \ – dəlil cəhətindən fərz qədər qəti olmayan, lakin yerinə yetirilməsi yenə vacib olan ibadətlərdir. Qurban kəsmək vacibdir, ancaq fərz deyil

    Полностью »
  • VARLIQ

    \ - Şüurdan asılı olmayaraq mövcud olan obyektiv aləmin, materiyanı ifadə edən fəlsəfi anlayış. Fəlsəfənin əsas anlayışlarından biri, ilk dəfə Parmen

    Полностью »
  • VASİTƏ

    (ing. Mean; tr. Araç) vasitə sözünün anlamları çoxdur. Ərəb mənşəlidir. Vəsət sözündən törəmişdir

    Полностью »
  • VERBALİZM

    \ – sözəbasma, sözlərlə oynama, Əsas məqsədi və məramı olmadan sözlər söyləmək. Yaxud da kiminsə bilmədiyi mövzuda boşuna sözlər söyləyib, çərənçilik

    Полностью »
  • VƏCD

    \ – Cezbe-İstiğrak-Kendinden geçme: Allahla birləşmə duyğusu içində özündən keçmək. Vəcd – sufilərə məxsus haldır

    Полностью »
  • VƏHM

    \ – insanın bir inancı və yaxud öz xəyalında qurduğu bir fikri, həqiqətə uyub-uymadığına əhəmiyyət vermədən israrla müdafiə etmək, yaxud var olmayan

    Полностью »
  • VƏRDİŞ

    \ - Bir şeyə alışmış olma vəziyyəti, xasiyyət; daxili və xarici təsirlərlə hərəkət və davranışların təkrarlanılması, həmişə eyni şəkildə reallaşması n

    Полностью »
  • VƏZİFƏ

    \ – etməyə məcbur olduğumuz, etməmiz lazım olan şey, əxlaqi məsuliyyət olduğumuz şey. Vəzifələrə qarşı məcburiyyət hissi

    Полностью »
  • VƏZİYYƏT

    \ – ümumiyyətlə müəyyən bir zaman kəsiyində, müəyyən bir məkanda müəyyən bir ortamda olma. Bir insanın ətrafı ilə konkret əlaqəsi

    Полностью »
  • VİTALİZM

    \ Baş verənləri fiziki, kimyəvi baxımdan deyil, əksinə xüsusi bir həyatda qalma amalı, ideyası ilə açıqlayan fəlsəfi təlim

    Полностью »
  • VOLYUNTARİZM

    \ – əqlə və biliyə deyil, əslində istəyə, iradəyə üstünlük verən, mənəvi hadisələrin və bilik prosesinin əsasında əsas olaraq iradəni görən fəlsəfi

    Полностью »
  • VULQAR MATERİALİZM

    \ – XIX əsrin ortalarında materializmin əsas prinsiplərini bayağılaşdıran və kobudlaşdıran fəlsəfi cərəyan

    Полностью »
  • YADDAŞ

    \ - orqanizmin xarici aləm və öz daxili vəziyyəti haqqında informasiyanı sonradan həyat fəaliyyəti prosesində istifadə etmək üçün saxlamaq və yenidə

    Полностью »
  • YAXŞI

    \ – geniş mənada işə yarayan, özünə uyğun, doğru görülmüş, təbiətinə uyğun, istənməyə dəyərli olan

    Полностью »
  • YAKARI

    Dua, təmənni, yalvarış, dilək. Bəzən dilimizdə yalvarmaq, yaxarmaq sözü də işlənir ki, mənşəcə türk mənşəlidir, yakarmak kəliməsindən törəmişdir

    Полностью »
  • YALAN

    şeylərin əsl vəziyətini təhrif edən fikir, mülahizə.

    Полностью »
  • YALNIŞ

    \ – doğru olmayan, formal düşünmə qaydalarına uyğun gəlməyən. Düşünülən şeylə uyğun gəlməyən.

    Полностью »
  • YAMAN

    1- Müthiş, dehşetli, etki ve beceri bakımından fövqəladə 2- pis, fəna, üzücü. Misal üçün, o kəs yaman adam idi, yəni üstün məziyyətlərə sahib

    Полностью »
  • YANILMA

    gerçəkliyin illuziyalı dərk edilməsi; hər bir mövcud anda ictimai-tarixi praktikanın məhdudluğu ilə şərtlənir

    Полностью »
  • YARADICILIQ

    insan fəaliyyətinin keyfiyyətcə yeni maddi və mənəvi sərvətlər yaradan prosesi. Yaradıcılıq sayəsində insan özünün əqli qabiliyyətlərini, mənəvi key

    Полностью »
  • YASA

    \ Yasa, kanun, nizam, qaidə, yasaq

    Полностью »
  • YASUT

    \ şərəf, ləyaqət, heysiyyət. Müasir dilimizdə demək olar ki, işlənmir.

    Полностью »
  • YAŞAM

    həyat, ömür, dirilik. Misal üçün, yaşamını bitirmək.

    Полностью »
  • YAŞUK

    işıq, şua, fövqəl, aşmış.

    Полностью »
  • YAZGAN

    Yazan, yazıcı, taleyi, qədəri təyin edən. Əski zamanlarda, qədim oğuzlarda Tanrının ad ve sifətlərındən hesab olunurdu

    Полностью »
  • YAZGI

    1- Yazı, qədər, müqəddərat, alın yazısı 2- Tanrısal, ilahi. Daha çox yazı kimi dilimizdə işlənir. Misal üçün; Tanrıdan yazısı belə imiş

    Полностью »
  • YESUKEN

    \ – \ Yasa, yasaq, qadağan olunmuş.

    Полностью »
  • YESUKEN

    \ – \ Yasa, yasaq, qadağan olunmuş.

    Полностью »
  • YETİ

    \ – qabiliyyət, bacarıq. Yetkin, kamil, olgun, bacarıqlı. Dilimizdə işlənən yetişkin sözünün insanın uşaqlıq çağından sonrakı qabiliyyətlərini və ba

    Полностью »
  • YETKİ

    \ – üzərinə götürülən məsuliyyət, məharət, işi başa çatdıra bilmək qabiliyyəti deməkdir. Bəzən vəzifə səlahiyyətlərinin sərhəddləri, izn, icazə mən

    Полностью »
  • YƏD

    \ - əl, qol. Ərəbcə bir kəlmədir. Dini fəlsəfi ədəbiyyatda bəzən zor güc, qüvvət kimi də verilir. Yəd-i beyza isə dini qissələrdə Musa Peyğəmbərin m

    Полностью »
  • YƏQİN

    \ – hər hansı bir informasiyanın, bir qənaətin şübhəyə salmadan təsdiq etməsi halı. Bu mənada düşüncənin heç bir yanılma qayğısı olmadan bir qənaət

    Полностью »
  • YƏQİN

    elm əl-yəqin - ağıl və nəqlin, nəzər və xəbərin ifadə etdiyi biliyə deyilir. eyn əl-yəqin – hissin, xarici təcrübə və müşahidənin verdiyi bilikdir

    Полностью »
  • YƏS

    \ – ərəbcədən keçmədir. Uğursuzluq, məyusluq anlamındadır. Dilimizdə işlədilən –ölən insanın ölümü üçün qeyd edilən mərasimi ifadə edən yas kəlimə

    Полностью »
  • YIĞINAK

    \ – Toplum, kütlə. Sözün kökündə işlənən anlamda indidə söz və ifadələr mövcuddur. Misal üçün, Nə yığışıbsınız buraya? cümləsində olduğu kimi

    Полностью »
  • YIĞINCAQ

    \ – ümumi, sosial qayda, toplumun mənimsəyib tətbiq etdiyi qanunla

    Полностью »
  • YIRGA

    \ – məsud, xoşbəxtlik dolu.

    Полностью »
  • YIRTINÇÜ

    \ – Dünya, kainat.

    Полностью »
  • YISUN

    \ – \ Doğa, təbiət, yaşıllıq.

    Полностью »
  • YONAT

    \ – Tam, əksiksiz, qüsursuz.

    Полностью »
  • YONAT

    \ – Tam, əksiksiz, qüsursuz.

    Полностью »
  • YÖNDƏM

    \ – \ Üsul, tərz, təamül, töreye, adət-ənənələrə uygun formada olan.

    Полностью »
  • YUMLU

    \ – xoşbəxt, müqəddəs, mübarək, huzurlu.

    Полностью »
  • YUMUŞ

    \ – \ 1- Söz, öyüd, nəsihət 2- Əmir, fərman, buyruq 3- Müjdə, müjdəli xəbər 4- Yumuq, yumulmuş, yumruq

    Полностью »
  • YUVANÇ

    \ – təsəlli, ümid

    Полностью »
  • YÜĞNÜK

    \ – əməli saleh, təmiz

    Полностью »
  • YÜKNÜ

    \ – Secde, səcdədə olan, ibadət əsnasında olan.

    Полностью »
  • ZAMAN

    \ – fəlsəfə termini olaraq zaman olub, keçən, dəyişmə və müddətlilik forması. Ərəbcədən gəlmədir. Kök hərfləri zəmənə \ dir

    Полностью »
  • ZƏLALƏT

    \ – doğru yoldan yəni hidayət yolundan uzaqlaşmaq, yoldan azmaq deməkdir.

    Полностью »
  • ZƏRDÜŞTİLİK

    Azərbaycan, İran, Orta Asiya, Əfqanıstan və Ön Asiyanın bir sıra digər vilayətlərində yayılmış qədim dövr erkən orta əsrlərinin ən mühüm dinlərindən

    Полностью »