GÖBƏK

is.
1. Göbəkbağı düşdükdən sonra qarnın ortasında qalan kiçik çuxur, batıq.
□ Göbəyə qədər (kimi) – belə qədər, beləcən.
Biçinçilər sıra ilə durmuş, göbəyə qədər qalxmış yaş otu biçir … və qurumuş otlardan qotman vururdular. A.Şaiq.
Su gölmədə göbəyimizə kimi çıxırdı. S.S.Axundov.

2. bax göbəkbağı. Uşağın göbəyi düşdü.
3. məc. zar. Bir şeyin mərkəzi, tən ortası, əsası mənasında. Dünyanın göbəyi.
– Bu zalım oğlu zalım axırda işi o yerə gətirib çatdırdı ki, İstanbulun göbəyindən xotkarın öz qızını da götürüb apardı. Koroğlu”.

4. məc. Səbəbkar, bais mənasında.
[Süleyman:] Bütün bu işlərin göbəyi Tofiqdi. M.İbrahimov.

5. bax göbəkduası.
[Ələsgər Mirzə Heydərə:] Çıxıb getsənə göbək yazmağın dalınca! Ə.Haqverdiyev.

◊ Göbək bağlamaq zar. – kökəlmək, ətlənmək, ətə-cana dolmaq.
Yağ salıb, bağlayıb cümlə göbək. S.Ə.Şirvani.

Göbəyi düşmək – ağır iş nəticəsində qarnı zədələnmək.
Göbəyini piyləndirmək – bax göbək bağlamaq.
[Paşa bəy:] Mən sənə ümidəm, sən də göbəyini piyləndirməkdən başqa heç nəyə fikir vermirsən. Ə.Vəliyev.

Этимология

  • GÖBƏK Döl ana bətnində olanda onun qidalanması üçün göbək bağı deyilən bo­ru işə yarayır. Doğumda bu bağı kəsirlər, yerdə kiçik bir çuxur qalır ki, ona da g
GORGAH
GÖBƏKBAĞI
OBASTAN VİKİ
Göbək ciyəsi
Göbək ciyəsi (lat. funiculus umbilicalis) — embrionu, daha sonra dölü ana bətnində cift vasitəsilə ana orqanizmlə birləşdirən xüsusi bir üzv. İnsanda onun uzunluğu 50–70 sm və daha artıq olur. Bu da dölün ana bətnində (uşaqlıqda) sərbəst hərəkət etməsinə imkan yaratmış olur. Göbək ciyəsinin qalınlığı yeni doğulmuş uşaqda 2 sm olur. Onun xarici qişası və ya örtüyü hamar və bir qədər parıltılıdır. == Təşkili == === Göbək arteriyaları === Göbək arteriyaları 2 ədəd olub, dölün daxili qalça arteriyalarından başlanğıc götürərək karbon qazı, metobolizm maddələrilə zəngin qanı ciftə çatdırır. Doğuşdan sonra boş qaldığına görə çapıq toxumasına çevrilərək göbək büküşünün əmələ gəlməsində iştirak edir. === Göbək venası === Göbək venası ilkin mərhələdə cüt olur. Sonradan sağ vena obliterasiya olunur, tutulur.
Göbək venası
Göbək venası (lat. v. umblicalis) — vasitəsilə ciftdən arterial qan dölə doğru axır. Göbək venası göbək ciyəsilə gedərək göbəkdən qarın boşluğuna daxil olur, qarnın ön divarının dal səthilə yuxarıya qalxaraq qaraciyərin qapısına çatır və burada iki şaxəyə bölünür. Şaxələrdən biri qapı venasına və digəri venoz axacaq – lat. ductus venosus adı ilə aşağı boş venaya açılır. beləliklə göbək venası ilə axan arterial qanın bir hissəsi aşağı boş venadakı venoz qanla qarışır, digər hissə isə qapı venasındakı venoz qanla qarışıb qaraciyərə daxil olur və orada kapillyar sistemini keçdikdən sonra qaraciyər venaları (lat. vv. hepaticae) vasitəsilə yenə aşağı boş venaya tökülür. Bunun nəticəsində qaraciyər başqa üzvlərə nisbətən artıq miqdarda arterial qan alır, ona görə də embrionda olduqca artıq inkişaf etmiş olur.
Göbəklitəpə
Göbəklitəpə (türk. Göbekli Tepe) — Türkiyənin cənub-şərqində, Örəncik kəndindən 2,5 km, Şanlıurfa şəhərindən 15 km şimal şərqdə yerləşən, dünyada ən qədim istehkam məbəd kompleksidir. 2003 cü ildə aparılmış geomaqnit tədqiqatlarına əsasən 12000 il yaşı olan bu məbəd kompleksi, e.ə. IX minilliyə aiddir. Kompleks cəmi 20-dən artıq dairəvi şəklində olan istehkamlardan ibarətdir. Bəzi sütunların səthi relyeflərlə örtülüdür. Məbəd məqsədli şəkildə e. ə. VIII minillikdə torpaqla basdırılmışdır. Uzun illər məbəd kompleksi 15 m hündürlüklü və 300 m diametrli Göbəklitəpə hündürlüyündə yatıb qalmışdır.
Göbəktala
Göbəktala — Azərbaycan Respublikasının İmişli rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 7 fevral 1991-ci il tarixli, 54-XII saylı Qərarı ilə İmişli rayonunun Göbəktala kəndi Rəsullu kənd Sovetindən ayrılaraq, bu kənd mərkəz olmaqla Göbəktala kənd Soveti yaradılmışdır. == Əhalisi == Kənd əhalisinin sayı 1431 nəfərdir ki, onun da 729 nəfəri kişi, 702 nəfəri isə qadındır. == Din == Kənddə "Həzrəti Əbülfəz" məscidi dini icması fəaliyyət göstərir.
Göbəktala bələdiyyəsi
İmişli bələdiyyələri — İmişli rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis edilib. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Göbəkkəsmə
Beşikkərtmə və ya Göbəkkəsmə — El adəti ilə adaxlama. "Körpəlikdən qızla oğlanı nişanlamaq" anlamlı "beşikkərtmə" "Kitabi-Dədə Qorqud" (…Beyrəgin beşikkərtmə nişanlısı, adaxlusıydı) və müasir şivələrimiz baxımından səciyyəvidir.

Значение слова в других словарях