suyun tərkibində kalsium (Ca) və maqnezium (Mg) duzlarının miqdarı ilə müəyyən edilən keyfiyyət göstəricisi
Təmiz su ekosistemlərinin üst biohorizontunda yaşıl və göy-yaşıl yosunların kütləvi inkişafı. S.”ç” bəzən hövzələrin biogen maddələrlə çirklənməsinə s
suyun çirklənmə dərəcəsini və xarakterini təyin edən göstəricilər: fiziki göstəricilər (bulanıqlıq dərəcəsi, qoxusu və suyun pH-i), kimyəvi (suda həll
orqanoleptik xassədir, təbii və antropogen mənşəli ola bilər. Əsasən içməli sular üçün təyin edilir. S
suyun sərbəst səthindən şaquli istiqamətdə onun dibinə qədər olan məsafəyə dərinlik deyildir. Axının dərinliyi həm onun ayrı-ayrı nöqtələrində, həm də
Günəş radiasiyası, canlı orqanizmlərin həyat fəaliyyəti, ağırlıq qüvvəsi və insanın təsərrüfat fəaliyyətinin təsiri nəticəsində suyun Yerdə arasıkəsil
suyun tərkibində olan duzların ümumi cəmi. Venesian sisteminə (1958) əsasən təbii sular bölünür: təmiz sular (0,5%0), miksoqalin və ya az duzlu (0,5-3
insanın fizioloji-gigiyena və təsərrüfat ehtiyaclarını ödəmək üçün nəzərdə tutulan suyun dövlət standartına uyğun keyfiyytinin təyini
bərk (buz), maye (su) və qaz halında (su buxarı) olur. Atmosferdə və yer səthində suya hər üç fazada rast gəlinir
Yüksək qida maddələrinin (normadan çox) daxil olması ilə əlaqədar suyun olduqca intensiv “çiçəkləməsi”
Suyun xlor və onun birləşmələri ilə emalı; içməli suyu zərərsizləşdirmək üçün ən çox yayılmış üsul. S
suda həll olan ionların məcmusu.
suda qoxu əmələ gətirən amillər 2 qrupa bölünür: 1. təbii mənşəli qoxular (məs. bataqlıq, çürüntü, torpaq, kif, balıq, hidrogen sulfid, «çiçək» və s
biosenozun üzvi maddələrin sintezinə, bitkinin transpirasiyasına və s. sərf etdiyi suyun miqdarı. S.m
suyun qeyri-üzvi (mineral) maddələrlə (ion və kalloid halında) doyması; Minerallaşma dərəcəsi adətən mq/l və ya q/l-lə (bəzən q/kq) ifadə olunur
hidrogen ionu konsentrasiyasının əks loqarifma göstəricisi olub, su kütləsində kimyəvi element və maddələrin miqrasiyasında mü-hüm əhəmiyyəti var
Suyun rəngini təyin etmək üçün rəngli məhlullar doldurumuş sınaq şüşələri dəsti. S.R.Ş.-ı tünd göy rəngdən (I) başlamış, yaşıl-sarı-boz və qəhvəyi rən
hidrofiziki xassə olub rəng şkalası və ağ diskin köməyi ilə təyin edilir.
suyun keyfiyyət xassəsi olub su kütləsindəki rəngli üzvi (humin) birləşmələrin bolluğundan formalaşır və platin – kobalt (Pt - Co) rəng şkalası ilə də
axını səciyyələndirən əsas göstəricilərdən biri sürətdir. Sərfin ölçülməsi, hidrotexniki qurğuların layihələşdirilməsi, böyük çaylarda və kanallarda g
suyun işıq buraxmaq qabiliyyətidir. Əsasən suda asılı halda həll olan üzvi və qeyri-üzvi maddələrin qatılığından asılıdır
İçməli (duzsuz) və təsərrüfat əhəmiyyətli su almaq üçün təbii suların tərkibindəki duzların miqdarının azaldılması (adətən 1q/l-dək) prosesi
Təbii su təchizatı mənbələrindən su kəmərinə verilən suyun keyfiyyətini müəyyən edilmiş norma göstəricilərinə çatdırmaq məqsədi ilə aparılan texnoloji
səthi axın sularının özü ilə yuyub apardığı torpaq, qum, digər mineral və üzvi hissəciklərdən ibarət asılı materiallar
Süni sututar. Kiçik çay dərəsi, qobu və yarğanlarda bəndlərin tikilməsi, yaxud düzən yerlərdə iri çalaların qazılması yolu ilə yaradılır
Ağırlıq qüvvəsinin təsiri ilə yumşaq süxur kütləsinin (yaxud torpağın bir hissəsinin) yamac boyu aşağı sürüşərək yerini dəyişməsi
axşam, gecə və səhər tezdən müsbət temperaturda yer səthi, bitki və əşyaların üzərinə çökən su damlaları
(ing. shelf) materikin dəniz basmış, alçaq kənar düzənlik zolağı. Dünya okeanı dibinin sahilyanı hissəsi
Dəniz suyunda işığın zəifləmə əmsalını ölçən cihaz.
əhalisi, əsasən, sənayedə, ticarətdə, elm, mədəniyyət, xidmət və idarəetmə sahələrində çalışan iri yaşayış məntəqəsi
şəhərdə insanlrın yaşayışı üçün əlverişli şəraitin yaradılması haqında elm. Buna yaşıllıqlar salmaqla, ekoloji arxitektura prinsiplərindən istifadə və
şəhərin təbii mühitinin tikinti, sənaye, nəqliyyat, şəhər əhalisinin təsiri nəticəsində dəyişərək formalaşan iqlim
çay yatağında bərk süxurlardan əmələ gələn çıxıntı üstündən suyun tökülməsi. Su bir neçə çıxıntıdan töküldükdə Ş
(isv. skar) keçmişdə buz örtüyü olan yerlərdə (Kareliya MSSR, Finlandiya, İsveç, Norveç, Kanada və s
iqlim xəritəsin-də Şim. amerikanın qərb hissəsində qışda materikin soyuması və arktika hava kütləsnin irəliləməsi ilə əlaqədar olaraq əmələ gələn anti
şimal subtropik antisiklonlarından biridir. Sakit okeanın şimal hissəsinin şərqində, Şim. Amerikadan qərbdə yerləşir
Ş.e. aşağıdakılara bölünür: - lentik (latınca: lentes-sakit) ekosistemlər, bura göllər, nohur-lar, yəni su dövranı ətalətli keçən sular aiddir; - loti
(alm. Schleife - sürümək) hər hansı bir yüksək-liyin və ya dağın ətəklərində yumşaq çöküntü zolağına deyilir
Tarlaların sərhədi boyunca və tarla daxili əkin sahələrinin kənarı ilə salınmış meşələr. T.m.z. səthi axımın qarşısını alır, güclü küləklərin təsirini
içməli, mineral və sənaye sularından başqa, xalq təsərrüfatında istifadə edilən su.
Yer qabığının yarılması və üfiqi yerdəyişməsi nəticəsində əmələ gələn göl (məs. Baykal g), Şərqi Afrika qrabenindəki göllər və s
Yer qabığının müasir strukturu və orada gedən ümumi dəyişikliklərlə əlaqədar proseslər.
Makroskopik sistemin termodinamik tarazlıq halını səciyyələndirən fiziki kəmiyyət. Termodinamik tarazlıqda olan izolə edilmiş sistemin bütün hissələri
atmosferin yuxarı qatlarında temperaturun atmosferin aşağı qatına nisbətən daha yüksək olması, belə hal çirkləndiricilərin şaquli diffuziyasını pozur,
su hövzələrində müxtəlif temperaturlu su kütlələrinin laylığı (qat-qat yerləşməsi). İlin fəsillərdən asılı olaraq su kütləsindən düz və əks T
Ortasutkalıq temperaturun cəm-lənməsi ilə alınan vegetasiya dövrünün istilik rejiminin xa-rakteristikası
isti temperaturlu bulaqların və sahillərin bitki örtüyü. T.B.Ö.-nün tərkibinə yosunlar, aktinomisetlər, göbələklər, bəzi ayıdöşəyilər və çiçəkli bitki
Yer qabığının 20°S və daha yüksək temperaturlu yeraltı suları. İsti bulaqlar, qeyzer və buxar şırnaqları şəklində təzahür edir: kimyəvi və qaz tərkibi
(temperatur amili) mühitin temperaturu ilə bağlı təsir göstərən amil.
1. Yer səthinin müəyyən məntəqə-sinin üzərində havanın temperaturunun (orta sutkalıq, aylıq və s.) ço-xillik orta temperaturdan kənara çıxması