İslandiya

İslandiya (isl. Ísland [ˈislant]), "buzlar ölkəsi") — Atlantik okeanının şimal hissəsində yerləşən ada dövləti. İslandiya adasından və ətrafındakı bir neçə kiçik adalardan ibarətdir, ərazisi 123 min kv. km-dir. İslandiyanın şimaldan Qrenlandiya, şərqdən İsveç və Norveç, cənubdan isə Böyük Britaniya ilə su sərhəddi vardır. İslandiyanın yerləşdiyi ada vulkanik mənşəlidir. Adada gündəlik şəkildə vulkan püskürmələri baş verir. İslandiyaya ən yaxın quru ərazisi Danimarka tabeliyində olan Qrenlandiyadır, onlar arasında məsafə 350 km-dir. Digər dövlətlərlə olan məsafə Norveçlə 1050, Şotlandiya ilə 800 km təşkil edir. İslandiyanın paytaxtı Reykyavik şəhəridir.

İslandiya (isl. Ísland [ˈislant]), "buzlar ölkəsi") — Atlantik okeanının şimal hissəsində yerləşən ada dövləti. İslandiya adasından və ətrafındakı bir neçə kiçik adalardan ibarətdir, ərazisi 123 min kv. km-dir. İslandiyanın şimaldan Qrenlandiya, şərqdən İsveç və Norveç, cənubdan isə Böyük Britaniya ilə su sərhəddi vardır. İslandiyanın yerləşdiyi ada vulkanik mənşəlidir. Adada gündəlik şəkildə vulkan püskürmələri baş verir. İslandiyaya ən yaxın quru ərazisi Danimarka tabeliyində olan Qrenlandiyadır, onlar arasında məsafə 350 km-dir. Digər dövlətlərlə olan məsafə Norveçlə 1050, Şotlandiya ilə 800 km təşkil edir. İslandiyanın paytaxtı Reykyavik şəhəridir.

İslandiya Prezidenti — 1944-cü ildə Danimarkadan müstəqilliyini qazanan İslandiyanın, dövlət başçısı. İslandiya Prezidenti, İslandiya Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. İslandiya Prezidenti vəzifəyə, İslandiya Konstitusiyasının müvafiq maddələri ilə təyin olunur. 2016-cı ilin 1 avqust tarixində vəzifəni, Qvyudni Youhannesson icra edir.

İslandiya (isl. Ísland [ˈislant]), "buzlar ölkəsi") — Atlantik okeanının şimal hissəsində yerləşən ada dövləti. İslandiya adasından və ətrafındakı bir neçə kiçik adalardan ibarətdir, ərazisi 123 min kv. km-dir. İslandiyanın şimaldan Qrenlandiya, şərqdən İsveç və Norveç, cənubdan isə Böyük Britaniya ilə su sərhəddi vardır. İslandiyanın yerləşdiyi ada vulkanik mənşəlidir. Adada gündəlik şəkildə vulkan püskürmələri baş verir. İslandiyaya ən yaxın quru ərazisi Danimarka tabeliyində olan Qrenlandiyadır, onlar arasında məsafə 350 km-dir. Digər dövlətlərlə olan məsafə Norveçlə 1050, Şotlandiya ilə 800 km təşkil edir. İslandiyanın paytaxtı Reykyavik şəhəridir.

İslandiya Universiteti ( isl. Háskóli Íslands ), İslandiyanın Reykyavikdəki ictimai araşdırma universitetidir və ölkənin ən qədim və ən böyük ali təhsil müəssisəsidir. 1911-ci ildə qurulan kiçik iyirmi məmur məktəbindən iyirmi beş fakültədə təxminən 14000 tələbə üçün təlim verən müasir bir hərtərəfli universitetə qədər inkişaf etmişdir. Tədris və tədqiqat ictimai elmlər, humanitar elmlər, hüquq, tibb, təbiət elmləri, mühəndislik və müəllim təhsili sahəsində aparılır. Mərkəzi Reykyavikdəki Suðurgata küçəsi ətrafında cəmlənmiş bir kampusa sahibdir. Əlavə qurğular yaxın ərazilərdə, eləcə də kənd yerlərində yerləşir. İslandiya Universiteti, üç keçmiş orta təhsil müəssisəsini birləşdirən Altinq tərəfindən 17 İyun 1911-ci ildə qurulmuşdur: Prestaskólinn, Læknaskólinn və Lagaskólinn, müvafiq olaraq ilahiyyat, tibb və qanunu tədris edir. Universitetin əvvəlcə humanitar fakültədən əlavə bu üç sahə üzrə fakültələri var idi. Fəaliyyətə başladığı ilk il ərzində 45 tələbə təhsil aldı. Universitetin ilk rektoru, humanitar elmlər fakültəsinin professoru Björn M. Ólsen idi.

İslandiya (isl. Ísland [ˈislant]), "buzlar ölkəsi") — Atlantik okeanının şimal hissəsində yerləşən ada dövləti. İslandiya adasından və ətrafındakı bir neçə kiçik adalardan ibarətdir, ərazisi 123 min kv. km-dir. İslandiyanın şimaldan Qrenlandiya, şərqdən İsveç və Norveç, cənubdan isə Böyük Britaniya ilə su sərhəddi vardır. İslandiyanın yerləşdiyi ada vulkanik mənşəlidir. Adada gündəlik şəkildə vulkan püskürmələri baş verir. İslandiyaya ən yaxın quru ərazisi Danimarka tabeliyində olan Qrenlandiyadır, onlar arasında məsafə 350 km-dir. Digər dövlətlərlə olan məsafə Norveçlə 1050, Şotlandiya ilə 800 km təşkil edir. İslandiyanın paytaxtı Reykyavik şəhəridir.

İslandiya bayrağı — İslandiyanın Dövlət bayrağı

İslandiya krallığı (isl. Konungsríkið Ísland, dan. Kongeriget Island) — 1 dekabr 1918-ci ildə Danimarka-İslandiya Birləşmə Aktı nəticəsində qurulmuş dövlət. 17 iyun 1944-cü ildə İslandiyanın respublika elan olunmasınacan mövcud olmuşdur. İslandiya 1380-ci ildən bəri Danimarka ölkəsinin içindəki Norveç krallığının mülkü idi. 1874-cü ildə Danimarka İslandiyaya muxtariyyət hüquq verdi. Bu hüquq 1903 və 1904-cü illərdə genişləndirildi. 1 dekabr 1918-ci ildə iki tərəf arasında Danimarka-İslandiya Birləşmə Aktı imzalandı və İslandiya suveren dövlətə çevrildi. Danimarka kralı həm də İslandiya kralı olmaq şərtilə və xarici münasibətlərin Danimarkanın öhdəliyinə keçməsi şərtilə İslandiya müstəqil dövlət elan olunurdu. 9 aprel 1940-cı ildə Nasist Almaniyasının Danimarkanı işğalı iki dövlət arasındakı əlaqələrdə problemlər yaratmağa başladı.

İslandiya kronu — İslandiyanın pul vahidi. 1885-ci ildə dövriyyəyə buraxılıb. İlk dövrdə 1 kron 100 eyreyə bərabər idi, ancaq 1 yanvar 1995-ci ildən eyre dövriyyədən çıxarılıb. 1 yanvar 1999-cu ildən isə 36 №-li 27 aprel 1998-ci il il Qanuna əsasən haqq-hesabda məbləğ 50 eyreyə qədər yuvarlaqlaşdırılmalıdır. 1 oktyabr 200-cü ildən isə eyre rəsmi surətdə mövcud deyil. İslandiya kronu (ISK) 10 (göy rəngdə), 50 (şabalıdı), 100 (yaşıl), 500 (qırmızı), 1000 (), 2000 (çox rəngli), 5000 (göy) nominalında buraxılır. Hal-hazırda 10, 50 və 100 nominallıq əskinazlar buraxımır. 2012-ci il valyuta kursu 126 ISK 1 ABŞ dollarına bərabərdir.

İslandiya qaratoyuğu (lat. Turdus poliocephalus) — qaratoyuqlar fəsiləsinin qaratoyuq cinsinə aid quş növü.

İslandiya qumluqcası (lat. Calidris canutus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin çovdarçıkimilər dəstəsinin tənbəlcüllütlər fəsiləsinin qumluqca cinsinə aid heyvan növü.

İslandiya setrariyası lat. Cetraria islandica — IUCN Qırmızı Siyahısına görə növün kateqoriyası və statusu "Nəsli kəsilməyə həssas olanlar" kateqoriyasına aiddir– VU A2c +3c. Nadir növdür. Tallom nizamsız düzülmüş şaquli kolluqlurdan ibarətdir. Lövhəciklərin hündürlüyü 10 sm, eni 0,5-5 sm-dir, kənarları yuxarıya doğru burulub, yaşılımtıl-qəhvəyi rəngdədir, azca parıltılıdır. Tallomun hər iki tərəfi eynidir. Bəzən alt səthi az parıldayan olub, yalançı sifellərlə əhatə olunmuşdur. Lövhəciklərin kənarları kirpikciklidir, bəzən soridili və izidilidir. Apotesilər lövhəciklərin kənarlarında yerləşir, diametri 1,4 sm, tallomla eyni rəngdədir. Apotesilərin kənarları mişardillidir.

İslandiya Respublikasının yerləşdiyi eyni adlı adanın tarixinə verilən ümumi ad. İslandiya qədim tarixə sahib ölkə hesab edilir. IX və X əsrlərdə, əsasən Norveçlilər tərəfindən məskunlaşmalar başlamışdır. İslandların Xristianlıq dinini qəbul etməsi 1000-ci ildə baş vermişdir. 1262-ci il uniyasına əsasən İslandiya Norveçdən tam asılı vəziyyətə düşür. İslandiyada parlament vəzifəsini yerinə yetirən aypinq qanunvericilik funksiyalarının əksəriyyətindən məhrum edilir. 1380-cı ildə İslandiya, Norveç və Danimarka arasında üçtərəfli uniya imzalanır. 1537-ci ildə krallıq funksiyasını itirən Norveç eyni zamanda İslandiya üzərində olan hüquqlarından da məhrum olur və bununla da İslandiyanın idarəsini Danimarka tək başına icra etməyə başlayır. Danimarkanın İslandiyada Lüteranlıq məzhəbini rəsmi din kimi tətbiq etməsi ilə İslandiya müstəqilliyini tamamilə itirmişdir. Kilsə tərəfindən keçirilən islahatlar yerli əhalinin kəskin etirazı ilə qarşılandı.

İslandiya şpatı — kalsitin şəffaf, rəngsiz, yaxud açıq sarı, çəhrayı, limonu, abı və b. rəngli növ müxtəlifliyi. Bazalt (trapp), yaxud əhəngdaşlarındakı qeyri-şəffaf kalsit və ya kalsit seolitlərdən ibarət olan damar və yuvacıqlarda rast gəlinir. İslandiya şpatı əmələ gəlməsi hidrotermal məhlulların fəaliyyəti ilə əlaqədardır. Müxtəlif cihazların (mikroskop, saxarimetr, polyarimetr, spektrofotometr fototeleqraf cihazları, kinosəs və televizion aparatlar və b.), polyarizasion prizmalarının hazırlanmasında istifadə edilir. Böyük ehtiyatlı keyfiyyətli yataqları bazaltlarla əlaqədardır. Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press, 2006.

İslandiya Mərkəzi Bankı (isl. Seðlabanki Íslands) — İslandiyanın mərkəzi bankı. İslandiyada pul kütləsinin tənzimləyicisi ölkənin pul siyasətini koordinasiya edən İslandiya Mərkəzi Bankıdır. İslandiya Mərkəzi Bankının əsas vəzifələri qiymətlərin sabitləşdirilməsi, inflyasiyanın və ölkənin milli valyutasının məzənnəsinin idarə olunmasıdır. İslandiyanın mərkəzi bankı hər il ölkənin pul kütləsi ilə bağlı məlumatları dərc etməli, həmçinin makroiqtisadi göstəricilərin dinamikasının tədqiqi əsasında üç il öncədən milli valyutanı qiymətləndirməli və inflyasiyanı proqnozlaşdırmalıdır. 18 sentyabr 1885-ci il qanunu Danimarka kronu ilə dəyişdirilən İslandiya kronlarında əskinas buraxmaq hüququnu alan İslandiya Dövlət Milli Bankını (Landsbanki Íslands) yaratdı. 1904-cü ildə ikinci İslandiya bankı — qızılla qorunan əskinasları buraxmaq hüququnu alan özəl İslandiya Bankı (Íslandsbanki) yaradıldı. 1927-ci ildə İslandiya Milli Bankı əskinas buraxmaq üçün müstəsna hüquq əldə etdi. Parlamentin 1961-ci il aprel tarixli aktına uyğun olaraq, İslandiya Dövlət Mərkəzi Bankı yaradıldı ki, onun emissiya etmək müstəsna hüququ vardır. Бутаков Д.Д., Золотаренко Е.Д., Рыбалко Г.П. Валюты стран мира: Справочник (5-е изд., перераб.

İslandiya Silahlı Qüvvələri İslandiyaya kənardan gələ biləcək hərbi təhdidlərə qarşı qorumaqla vəzifəli olan qurumdur. Silahlı qüvvələr yalnız Sahil Təhlükəsizlik qurumundan ibarətdir.İslandiyanın NATO üzvü olmasına baxmayaraq hərbi gücü yox deyiləcək qədər azdır. Təcili bir vəziyyətdə Milli Komissiyaya tabe olan üzvləri İslandiya müdafiəsidəi iştirak edə bilər. [1] Arxivləşdirilib 2014-07-06 at the Wayback Machine İslandiya Sahil Təhlükəsizliyi, kiçik silah, donanma artilleriya və hava müdafiə silahları ilə silahlanmış üç gəmi və dörd təyyarədən ibarətdir. Bunların başqa , kəşfiyyat əməliyyatları və xüsusi məntəqədən üzrə Vkingasveitin, Milli Polis gücünün bir hissəsi olan bir ali təhsilli və təminatlı terrorla mübarizə bölüyü olan Milli Təhlükəsizlik qüvvəsi vardır.Həmçinin kiçik bir silahlı gücü olan sülhmıəramlı, Xarici İşlər Nazirliyinə bağlı bir Böhran Müdaxilə korpusu (ICRU) vardır. [2] Arxivləşdirilib 2020-05-18 at the Wayback Machine Sentyabr 2006 tarixinə qədər ölkədə yerləşən, ABŞ-yə bağlı silahlı qüvvələrin çəkilməsindən sonra bu qüvvələrin istifadə etdiyi Keflavikte yerləşən Donanma Hava Stansiyası bağlanan müqavilə əsasında İslandiyaya təhvil verilib. İslandiyanın, Norveç, Danimarka və digər NATO ölkələri ilə hərbi və digər təhlükəsizlik əməliyyatları haqqında sazişləri də vardır. İslandiya, hər il Şimal Vikinq adlı illik NATO təlimlərinə qatılır.

İslandiya Prezidenti — 1944-cü ildə Danimarkadan müstəqilliyini qazanan İslandiyanın, dövlət başçısı. İslandiya Prezidenti, İslandiya Silahlı Qüvvələrinin Ali Baş Komandanıdır. İslandiya Prezidenti vəzifəyə, İslandiya Konstitusiyasının müvafiq maddələri ilə təyin olunur. 2016-cı ilin 1 avqust tarixində vəzifəni, Qvyudni Youhannesson icra edir.

İslandiya — 12–28 iyun tarixləri arasında Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən 2015 Avropa Oyunlarındaki iştirakı. İslandiya 2015 Avropa Oyunlarında 18 idmançı ilə qatıldı. İslandiya 2015 Avropa Oyunlarında medal qazana bilmədi. İslandiya bayrağını 2015 Avropa Oyunlarının açılış mərasimində Bakı Olimpiya Stadionuna idman gimnastı Telma Hermannsdottir gətirdi.

İslandiya Avroviziya Mahnı Müsabiqəsinə 1986-cı ildə qoşulmuş və ümumilikdə 32 dəfə müsabiqədə iştirak etmişdir. İslandiya bir neçə il ard-arda göstərdiyi zəif nəticələr səbəbindən 1998 və 2002-ci illərdə Avroviziyada iştirak edə bilməmişdir. Ölkə Avroviziyada iştirak etdiyi illər ərzində heç vaxt qalib olmamışdır və indiyədək əldə etdikləri ən yüksək nəticə 1999-cu ildə Selmanın ifa etdiyi "All Out of Luck" mahnısı ilə və 2009-cu ildə Yohannanın ifa etdiyi "Is It True?" mahnısı ilə tutduqları 2-ci yerlərdir. QEYD:Yuxarıdakı xallar yalnız finalda verilən xallardır.

İslandiyanın kişilərdən ibarət milli basketbol komandası — İslandiyanı beynəlxalq basketbol arenasında təmsil edən kişilərdən ibarət milli basketbol komandası. İslandiya Basketbol Federasiyası tərəfindən idarə olunur. Baş məşqçisi Kreyq Pedersendir. İslandiya Basketbol Federasiyası 1959-cu ildən FİBA-nın üzvüdür. İslandiya yığma komandası ilk dəfə 2015-ci ildə basketbol üzrə Avropa çempionatında iştirak etmiş, heç bir qələbə qazanmamış, 21-ci yeri tutmuşdur.

İslandiya milli futbol komandası — İslandiyanı beynəlxalq futbol turnirlərində təmsil edən milli futbol komandası. İslandiya millisi 1930-cu ildə yoldaşlıq oyunu çərçivəsində Farer adalarını 1–0 hesabı ilə məğlub edib. İlk rəsmi oyunlarında Danimarkaya 3 cavabsız qol vurublar. 1985-ci ildə Farer Adaları ilə oyunda ən böyük qələbələrini qazanıblar 9–0. Rəngləri göy ağ qırmızı. Ölkə üzrə 5 rəsmi futbol çempionatı keçirilir. Ölkə Kuboku, əsas liqa, 1–2 və üçüncü dizionlar. Əsas liqa daxil olmaqla 1-ci 2-ci divizionda 12, 3-cü divizionda isə 10 klub çıxış edir. Ölkədə 73 futbol klubu var. İslandiyanın futbol üzrə milli komandası 2014-cü ildə Braziliyada keçirilən dünya çempionatına gedəcəkdi, amma qapııdan geri döndü.

Azərbaycan–İslandiya münasibətləri — Azərbaycan Respublikası ilə İslandiya arasındakı mövcud ikitərəfli əlaqələr. == Diplomatik əlaqələr == İki ölkə arasında diplomatik əlaqələr 1998-ci ilin fevral ayının 27-də qurulmuşdur.

Şərqi İslandiya cərəyanı (ing. East Iceland Current) — Atlantik okeandan keçən soyuq cərəyan. Cərəyan İslandiya adasının şərq və şimal-şərq sahillərindən keçir. Əsasən cənub istiqamətində hərəkətdədir. Cərəyanın orta sürəti 0,9–1,9 km/s-dır. Orta temperatur isə −1°С — +3°С arasında dəyişir.

İslandiya 2018 Qış Olimpiya Oyunlarında xizəklə yürüşü və dağ xizəyi olmaqla 2 idman növündə 5 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. Nümayəndə heyətinin rəhbəri Andri Stefanssondur Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən yarışmada iştirak edirlər. Bu yarışmada top-500 daxil olan və təsnifat xalını toplaya bilən idmançılar iştirak edə bilirlər. Top-500 daxil olmayan ölkələrin idmançıları «B» kateqoriyasında iştirak edirlər. Nəticələrə əsasən İslandiya «A» kateqoriyası üzrə 2 idmançı ilə təmsil olunacaqdır. Kişilər Qadınlar Təsnifat mərhələsində idmançı Beynəlxalq Xizək İdmanı Federasiyasının 21 yanvar 2018-ci il reytinqinə əsasən iştirak edə bilər. «A» kateqoriyası üzrə lisenziya qazanmaq üçün idmançı reytinq üzrə 100 xal qazanmalıdır. Bununla belə MOK-ləri «B» kteqoriyasını ödəyə biləcək 1 qadın və 1 kişi olmaqla iştirakçı ilə təmsil oluna bilər. Təsnifata əasən İslandiya «A» kateqoriyasında 1 və «B» kateqoriyası üzrə 2 idmançı ilə təmsil olunacaqdır.

İslandiyada islam — azlıq dinidir. Pyu Araşdırma Mərkəzi İslandiyada müsəlmanların sayının minimum 10.000-dən aşağı olduğunu təxmin edir və rəsmi statistika bu rəqəmi 1.300-dən az olduğunu göstərir. Müsəlman mənbələrində İslandiyanın adı ilk dəfə Məhəmməd əl-İdris tərəfindən söylənmişdir. Tabula Rogeriana bunu kitabında təsvir etmişdir. XIII əsrin sonlarından etibarən İslam dünyasının fərqli bir versiyası orta əsr İslandiya yazılarında ortaya çıxır. Bu yazılar tez-tez İslam dünyasını "dindar" kimi təsvir edən halları və orta əsr Qərbində yayılmış İslamın yanlış anlaşılmasını əhatə edir. Müsəlmanların İslandiyaya gəlməsinin ən erkən nümunəsi 1627-ci ildə holland müsəlman Jan Yanszun və Barbar dəniz quldurlarının İslandiyanın bəzi hissələrinə, o cümlədən cənub-qərb sahillərinə, Vestmannaeyjar və şərq fyordlarına basqın etdikləri zaman baş verib. Bu hadisə İslandiya tarixində Tyrkjaránið ("Türk qaçırmaları") kimi tanınır. Salmann Tamimi hesab edir ki, 1971-ci ildə İslandiyaya gəldiyi zaman orada bəlkə də yeddi müsəlman yaşayırdı. Ancaq 2013-cü ildən: İslandiya Müsəlman Cəmiyyətinin (Félag múslima á Íslandi) 465 üzvü var.