“Laro” hesabı

Ay hesabı və ya dəhşətli hesab — normal hesab qaydalarına əsaslanmayan, sadəcə vurma və toplama əməllərinin olduğu hesab sistemi. == Toplama == Ay hesabında toplama alt-alta şəkildə yerinə yetirilir. Ədədlərin mərtəbə dəyərlərindən ən böyük olanı götürülür. Məsələn: 17 {\displaystyle 17} + {\displaystyle +} 25 {\displaystyle 25} = 27 {\displaystyle =27} Bu hesab əməlində hər iki ədədin təklik mərtəbəsinin dəyərləri müqayisə edilir. 17-in təklik mərtəbəsi 7, 25-in isə 5-dir. Cəmin təklik mərtəbəsinə böyük olan 7 yazılır. Sonra isə onluq mərtəbəsinə keçilir. 1 < 2 {\displaystyle 1<2} olduğu üçün cəmin onluq mərtəbəsinə 2 yazılır və cəm 27 olur. == Vurma == Vurma əməlini yerinə yetirərkən toplamanın əksinə olaraq mərtəbə dəyərlərindən kiçik olan götürülür. Məsələn: 17 {\displaystyle 17} ∗ 25 {\displaystyle *25} 15 {\displaystyle 15} + 12 {\displaystyle +12} 125 {\displaystyle 125} Əvvəlcə ikinci ədədin təklik mərtəbəsi birinci ədədin mərtəbələrinə sıra ilə vurulur, sonra isə eyni əməl ikinci ədədin onluqlar mərtəbəsinə də tətbiq edilir.

Depo hesabı — (ing. custody account) qiymətli kağızların uçotu məqsədilə depozitarda ümumi əlamətlərlə birləşdirilmış məlumatların məcmusunu əks etdirən depozitar əməliyyatların uçotu vasitəsidir.

Diferensial hesabı — riyaziyyatın funksiyaların xassələrini törəmə və diferensiallar vasitəsilə öyrənən bölməsi. D.h. mahiyyəti ondan ibarətdir ki, funksiyanın lokal (ayrı-ayrı nöqtələrin ətrafındakı) xassələrini araşdırmaqla onun xassələrini bütövlükdə təsvir etsin. D.h. bəzi məsələlərinə hələ qədim yunan riyaziyyatçıları diqqət yetirmişlər. D.h. bir çox məsələləri öz həllini, həm də yüksək səviyyədə, fransız riyaziyyatçıları R. Dekartın, P. Fermanın və başqalarının işlərində tapmışdır. Amma buna baxmayaraq diferensial hesabının əsasını qoyanlar ingilis alimi İssak Nyuton və alman alimi H. Leybnis hesab edilir. Onların işlərində diferensial hesabının əsas anlayışları olan törəmə və diferensial anlayışları verilmişdir. Bu anlayışların əsasında limit anlayışı durur.

Təkliflər hesabı — riyazi məntiqin təkliflər üzərində əməlləri öyrənən bölməsidir. Təkliflər üzərində əsas əməllər bunlardır: konyuksiya, dizyunksiya, implikasiya, inkar və s. Sadə təkliflər üzərində bu əməllərin köməyi ilə mürəkkəb təkliflər qurulur. Təkliflər hesabında mürəkkəb təkliflərin doğruluğuna sadə təkliflərin doğruluğunun funksiyası kimi baxılır. O cümlədən, nəticə çıxarmaq qaydası, yəni doğru təklifdən düzgün qərar qəbul etmək qaydalarına baxılır. Bu da isbat nəzəriyyəsini analiz etməkdir. 1. M.Mərdanov, S.Mirzəyev, Ş. Sadıqov Məktəblinin riyaziyyatdan izahlı lüğəti. Bakı 2016, "Radius nəşriyyatı", 296 səh. 2.

İstifadəçi (ing. User) — Mühafizə olunan, yaxud çoxistifadəçi kompüter sistemində: istifadəçinin sistemə və onun resurslarına müraciət etmə vasitələri. Adətən, sistem inzibatçısı tərəfindən yaradılan istifadəçinin hesabı istifadəçi haqqında informasiyadan (məsələn, adından və istifadəçinin tanınması və sistemə "daxil olması" üçün, eləcə də sistemdən və onun resurslarından istifadə edə bilməsi məqsədilə müəyyən hüquqları ona vermək üçün tələb olunan şəxsi paroldan) ibarət olur. İstifadəçinin təyin etdiyi verilənlər tipi (ing. User-defined data type) — Proqramda, adətən, verilmiş proqramlaşdırma dilində istifadə olunan verilənlər tiplərinin kombinasiyası kimi təyin olunan xüsusi verilənlər tipi. İstifadəçiyə münasib (ing. User-friendly) — Öyrənilməsi asan, istifadəsi rahat (yüngül) olan sistem haqqında işlədilən termindir. İstifadəçilər qrupu (ing. User group (UG)) — Eyni bir kompüter sisteminə, yaxud proqram təminatına maraqlarına görə birləşmiş insanlar qrupu. Bəzi üzvləri böyük və nüfuzlu qurumlar olan istifadəçi qrupları yeni başlayanları dəstəkləyir və üzvlərinin ideya, informasiya mübadiləsi etmələri üçün forumlar təşkil edirlər.

Depozit hesabı (fr. dépôt) — qiymətli kağızların uçotu üçün nəzərdə tutulmuş ümumi əlamətlə birləşən depozitar reyestrlərində qeydlər toplusu. Bu hesabda əmanətçiyə məxsus qiymətli kağızlar üzrə hüquqlar uçota alınır. == Ümumi müddəalar == Rusiya Bankı tərəfindən təsdiq edilmiş "Depozitarilər tərəfindən qiymətli kağızlar hesablarının və digər hesabların açılması və aparılması qaydası haqqında Əsasnamə"yə uyğun olaraq qiymətli kağızlar hesablarında aşağıdakı qiymətli kağızlara hüquqlar qeyd edilə bilər: Rusiya emitentləri tərəfindən yerləşdirilmiş (hüquqi şəxslər və ya Rusiya Federasiyasının vətəndaşları tərəfindən buraxılmış) adlı qiymətli kağızlar, federal qanunlara uyğun olaraq hüquqların qeydiyyatı qiymətli kağızlar hesabları üzrə depozitarlar tərəfindən həyata keçirilə bilər; məcburi mərkəzləşdirilmiş saxlanması olan adsız qiymətli kağızlar; qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətləri və bu maliyyə alətləri üzrə öhdəlik daşıyan şəxsin şəxsi qanunvericiliyinə uyğun olaraq onlara olan hüquqları qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan təşkilatlarda açılmış hesablarda uçota alına bilər. Depozitar qiymətli kağızlara münasibətdə bu cür hesablarda yazılışların aparılması və mühafizəsini təmin etməklə qiymətli kağızlar hesablarını və digər hesabları aparır. Qiymətli kağızlar hesablarında və depozitari tərəfindən açılmış digər hesablarda qiymətli kağızların uçotu vahidlər üzrə aparılır. Qiymətli kağızlar kimi təsnif edilən xarici maliyyə alətlərinin uçotu depozitarda açılmış digər şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabında uçota alındığı vahidlərdə aparıla bilər. Kəsrə qiymətli kağızlar olduqda depozitar qiymətli kağızların fraksiya hissələrini uçota alır. Qiymətli kağızlar silindikdə onların kəsir hissələrinin yaranmasına, artırılmasına və ya azalmasına yalnız nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, xarici nominal sahiblərin qiymətli kağızlar hesablarında, o cümlədən şəxsi hesabdakı qiymətli kağızların sayı dəyişdikdə yol verilir. qiymətli kağızlar sahiblərinin reyestrindəki nominal sahibi, nominal qiymətli kağız sahibinin başqa depozitardakı hesabı və ya qiymətli kağızlara hüquqların uçotunu aparan xarici təşkilatda başqa şəxslərin maraqları naminə fəaliyyət göstərən şəxsin hesabı.

Kapital axınının hesabı — ölkənin ödəmə balansının bölməsi, ÜMM sub-hesabı, dövlət və özəl kapitalın ixrac və idxal nisbətini ifadə edərək, alınan və verilən kreditlər. Kapital və kredit axınları balansının gəlir hissəsinə aşağıdakılar daxildir: digər ölkələrdən alınan kredit və kreditlərdən daxilolmalar; xaricdə investisiya gəliri; bu ölkənin digər ölkələrə verdiyi kredit və kreditlər üzrə dividentlər və faizlər. Kapital və kredit axınları balansının xərc hissəsi aşağıdakıları əks etdirir: digər ölkələrə kredit və kreditlərin verilməsi; gəlirin xaricə köçürülməsi; birbaşa və portfel investisiyaları: xaricdə obyektlərin alınması, investisiya qiymətli kağızlarının alınması; alınmış kreditlər və kreditlər üzrə dividendlərin və faizlərin ödənilməsi. Kapital hesabı (xalis) kapital axınları, (xalis) kapital axınları və dövlət ehtiyatları əməliyyatlarının nəticələrindən ibarətdir. Kapital hesabı ölkənin beynəlxalq hesabını tamamlayır və statistik uyğunsuzluq və cari hesab və kapital hesabını ümumiləşdirən xülasə sətri ilə tamamlanır. == Kapital nəzarəti == Kapital nəzarəti, dövlət hökuməti tərəfindən kapital hesabı əməliyyatlarını idarə etmək üçün tətbiq olunan tədbirlərdir. Bunlara kapital hesabı əməliyyatlarından bəzilərinin və ya hamısının açıq şəkildə qadağan edilməsi, bəzi maliyyə aktivlərinin beynəlxalq satışlarına vergilər və ya beynəlxalq satış və bəzi maliyyə aktivlərinin alqı-satqısı daxildir. Nəzarət ümumiyyətlə maliyyə sektoruna yönəldildiyi halda, bu, adi vətəndaşları təsir edə bilər, məsələn, 1960-cı illərdə İngilis ailələrin xaricdə tətildə yanlarında 50 funtdan çox pul götürmələri qadağan edildi. Valyutalarının bazar qiymətləri ilə alqı-satqısını məhdudlaşdıran kapital nəzarəti olmayan ölkələr tam kapital hesabı konvertasiyasına malikdirlər. II Dünya Müharibəsinin sonunda Bretton-Vuds Sazişinə uyğun olaraq, əksər ölkələr kapital hesablarına və ya kapital hesablarına böyük vəsait axınının qarşısını almaq üçün kapital nəzarətini tətbiq etdilər.

Bank hesabı (pul bazarı hesabı — money market account) — şərti ilkin məbləğin B 0 {\displaystyle B_{0}} eksponensial artımının lokal olaraq proqnozlaşdırıla bilən təsadüfi prosesini B t {\displaystyle B_{t}} ifadə edən, adətən bir pula bərabər qəbul edilən, stoxastik maliyyə nəzəriyyəsində (riyaziyyatda) istifadə edilən anlayış vahid. Yerli artım tempi (bu hesabın faiz dərəcəsi) ümumi halda təsadüfi prosesdir. Diskret vaxtda bank hesabı prosesinin yerli proqnozlaşdırıla bilməsi o deməkdir ki, adi dövrün sonunda hesab balansı həmin hesablama dövrünün əvvəlində məlumdur. Belə diskret vaxtlı hesaba misal olaraq hər növbəti gün üçün əvvəlki gün üçün müəyyən edilmiş bir gecəlik tarifin kreditləşdirildiyi hesabı göstərmək olar (bir gecəlik tarif hər gün təsadüfi dəyişə bilər). Bank hesabı və müvafiq faiz dərəcəsi dolayısı ilə risksiz hesab edilir - kredit riski sıfırdır. Gələcək hesab balansının qeyri-müəyyənliyi yalnız faiz dərəcəsində dəyişikliklərin təsadüfi təbiəti ilə bağlıdır və yerli mənada qeyri-müəyyənlik yoxdur — kifayət qədər qısa müddət üçün gələcək dəyər bu anda dəqiq məlumdur. Kredit riski olduqda, məzənnə dəyişikliyi ilə bağlı qeyri-müəyyənliklə yanaşı, qarşı tərəfdən vəsaitlərin alınması ilə bağlı qeyri-müəyyənlik yaranır, ona görə də gələcək hesab balansı yalnız məzənnənin dinamikası ilə müəyyən edilmir. Ən yaxın praktiki nümunə, SOFR, RUSFAR, RUONIA, ESTR və s.-nin bir gecəlik məzənnəsinin kreditləşdirildiyi hesab ola bilər. Çox vaxt etibarlı qarşı tərəflər arasında təminatsız gecəlik mərclər də risksiz mərclər kimi qəbul edilir. == Riyazi tərtib == === Diskret vaxt === Ehtimal olunur ki, hər bir diskret vaxt dövrünün əvvəlində i {\displaystyle i} nömrəli hesablama dərəcəsi r i {\displaystyle r_{i}} müəyyən edilir ki, bu da cari müddət ərzində bank hesabı balansında hesablanır.

Olimpiya oyunlarının ümumi medal hesabı — olimpiya oyunlarında bu və ya digər Milli olimpiya komitəsi tərəfindən qazanılmış medalların ümumi sayının qeyri-rəsmi hesablamasıdır. Hal-hazırda mövcud olan Milli Olimpiya Komitələri cədvəldə kursivlə əks etdirilməmişdir. Milli Olimpiya Komitələrinin məlumatları onların sələflərinin və varislərin məlumatlarıyla cəmlənmir. cədvəldə Milli Olimpiya Komitələri əlifba sırası ilə yerləşdirilmişdir, amma istənilən sütun üzrə çeşidlənmiş ola bilərlər. Cədvəldə verilən məlumatlar 2016-cı ildə Rio-de-Janeyroda keçirilmiş Yay Olimpiya Oyunlarının nəticələri nəzərə alınmaqla verilir. Rio-de-Janeyrodakı 2016-cı il Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil olunn 207 milli olimpiya komitəsindən 74-ü və hal hazırda mövcud olmayan 6 milli olimpiya komitəsi heç bir medal qazana bilməmişlər.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.

Qeyri-mümkün missiya: Ölümcül hesablaşma. 1-ci hissə (ing. Mission: Impossible – Dead Reckoning Part One) — Erik Jendresen ilə birgə yazdığı ssenaridən rejissor Kristofer MakQuarrinin çəkdiyi 2023-cü il Amerika casus döyüş filmidir. Bu, Qeyri-mümkün missiya – Əks-təsir (2018) filminin davamı və Qeyri-mümkün missiya film seriyasının yeddinci hissəsidir. Ölülərin Hesabı: Birinci Hissə Tom Kruzun BVF komandasının "Müəssisə" kimi tanınan güclü yaramaz süni intellektə sahib olan Ethan Hunt rolunda qayıtdığını görür. Ansamblın heyətində həmçinin Heyli Atvel, Vinq Rayms, Saymon Peqq, Rebekka Ferqyuson, Vanessa Kirbi, Esai Morales, Pom Klementieff, Mariela Qarriqa və Henri Çerni də var. 2019-cu ilin yanvar ayında Kruz, yeddinci və səkkizinci Missiya: Qeyri-mümkün missiya filmlərin McQuarrie ilə birlikdə çəkəcəyini, həmçinin filmin ssenari müəllifi və rejissorluğunu da onunla birgə edəcəyini elan etdi. Tezliklə geri dönən əvvəlki heyət və yeni heyət üzvləri elan edildi və Fallout üçün musiqini bəstələyən Lorne Balfe filmə səs vermək üçün geri döndü. Çəkilişlər 2020-ci ilin fevralında İtaliyada başladı, lakin COVID-19 pandemiyası səbəbindən dayandırıldı. Həmin ilin sonunda yenidən başladı və 2021-ci ilin sentyabrında Norveç, Böyük Britaniya, İtaliya və Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri də daxil olmaqla digər çəkiliş yerləri ilə tamamlandı.