MÜQƏDDƏSLİK

Müqəddəslik — bir tanrıya xidmət və ya ibadət üçün həsr olunmuş və ya ayrılmış, mənəvi hörmətə və ya sədaqətə layiq hesab edilən, möminlər arasında qorxu və ya ehtiram yaradan bir şey. Mülkiyyət çox vaxt obyektlərə (venerasiya edilən "müqəddəs artefakt") və ya yerlərə ("müqəddəs torpaq") aid edilir. Fransa sosioloqu Emil Dürkheym müqəddəs və profanasiya arasındakı dixotomiyanı dinin mərkəzi xüsusiyyəti hesab edirdi. O, yazmışdır ki, "din müqəddəs şeylərə, yəni ayırılan və qadağan edilən şeylərə münasibətdə vahid inanc və əməllər sistemidir". Dürkheymin nəzəriyyəsində müqəddəs olan hansısa qrupun maraqlarını, xüsusən də müqəddəs qrup simvollarında və ya totemlərdə təcəssüm olunmuş birliyi təmsil edir. Profanasiya sekulyar fərdi narahatlıqları özündə birləşdirir. Dürkheym açıq şəkildə qeyd etmişdir ki, müqəddəslik–profanasiya dixotomiyası xeyir və şər ilə eyni deyil, çünki müqəddəslik ya xeyir və ya şəri təmsil edə, həm də profanasiyanı təşkil edə bilər. İyerologiya müqəddəs ədəbiyyat və ya folklor haqqında elmdir. Konsepsiya və termin 2002-ci ildə Rusiya sənətşünası və bizansşünası Aleksey Lidov tərəfindən işlənib hazırlanmışdır. Mirça Eliadi müqəddəsliyin dialektikasını təhlil edərək dinin təkcə "tanrılara inam" kimi yox, "müqəddəslərin təcrübəsi" kimi şərh edilməli olduğunu göstərir.