Miqrasiya

Miqrasiya (latın dilində: migratio — köçmək) və ya köçetmə — insanların daimi və müvəqqəti yaşayış yerlərini dəyişməsi , Yer kürəsinin bir məntəqəsindən digərinə getməsi. Uzun müddət (adətən bir ildən artıq) yad ölkədə yaşayan insan miqrant hesab olunur. Bəzən mövsümi qazanc dalınca, məsələn, kənd təsərrüfatı məhsulu yığmaq üçün xaricə gedən şəxsləri də miqrant adlandırırlar. Eyni zamanda, turistlər, zəvvarlar, müalicə olunmaq üçün xaricə gedənlər və xaricdə ezamiyyətdə olanlar miqrant hesab olunmurlar. Dünyada milyonlarla insan öz vətəninin hüdudlarından kənarda yaşayır, oxuyur və yaxud da işləyir. Bəlkə, siz də onlar kimi hərəkət etmək, başqa ölkəyə getmək istəyirsiniz. Ancaq qəti qərar qəbul etməzdən əvvəl mütləq etibarlı informasiya mənbələrinə müraciət edərək "lehinə" və "əleyhınə" olan hər şeyi ciddi ölçüb-biçmək lazımdır. Kinofilmlər, fotoqrafiyalar, tanışlarından eşitdikləri hekayətlər çox vaxt gələcək miqrantlarda reallığa uyğun olmayan ümidverici perspektivlər barədə yanlış təsəvvürlər yaradır. Miqrantlar yad ölkələrdə ciddi problemlərlə qarşılaşır, iş tapa bilmir, həkimə müraciət etmək imkanından məhrum olur, deportasiya təhlükəsi ilə üzləşirlər. Çox vaxt emiqrantlar xarici ölkələrdəki uğursuzluqlarından sonra gecikmiş peşmançılıq hissləri ilə etiraf edirlər: "əgər mən başıma nələr gələcəyini əvvəlcədən bilsəydim…".

Anadrom miqrasiya — dənizdən çaya getmək. == Ədəbiyyat == R. Ə. Əliyeva, Q. T. Mustafayev, S. R. Hacıyeva. "Ekologiyanın əsasları" (Ali məktəblər üçün dərslik). Bakı, "Bakı Universiteti" nəşriyyatı, 2006, s. 478 – 528.

Əhalinin hər gün bir məntəqədən digərinə yerdəyişməsi və yenidən əvvəlki məntəqəyə qayıtmasıdır. Kəfkirvari miqrasiya iri şəhərlərlə ətrafındakı yaşayış məntəqələri arasında olur. Böyük Coğrafi kəşflərdən sonra həmçinin XIX əsrdə əhali Avropa və Afrikadan yeni kəşf edilmiş ərazilərə (Amerika və Avstraliyaya) köçmüşdür. Əhalinin miqrasiyası II Dünya müharibəsi dövründə də bu istiqamətdə baş vermişdir.

Çay yatağının miqrasiya qanunu (K.M.Ber - J.Babine) - yerin öz oxu ətrafında fırlanmasının əyilmə (kənara çıxma) təsiri nəticəsində çaylarda öz yataqlarını Şimal yarımkürəsində sağa doğru, Cənub yarımkürəsində isə sola doğru yerini dəyişmək meyli mövcuddur. Nəticədə Şimal yarımkürəsindəki çayların sağ sahilləri dik və sıldırımlı, çay yerini dəyişdiyi sol sahilləri isə az meyilli və alçaq olur.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti — Azərbaycanda miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə yaradılan dövlət orqanı. Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi 24 aprel 2018-ci ildən Vüsal Hüseynovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq Dövlət Miqrasiya Xidməti yaradılıb. == Vəzifələri == Azərbaycan Prezidentinin 20 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti haqqında Əsasnamənin III maddəsində Dövlət Miqrasiya Xidmətinin vəzifələri göstərilib.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti — Azərbaycanda miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə yaradılan dövlət orqanı. Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi 24 aprel 2018-ci ildən Vüsal Hüseynovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq Dövlət Miqrasiya Xidməti yaradılıb. == Vəzifələri == Azərbaycan Prezidentinin 20 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti haqqında Əsasnamənin III maddəsində Dövlət Miqrasiya Xidmətinin vəzifələri göstərilib.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

"Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" medalının əsasnaməsi Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli 454-IVQD nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə miqrasiya orqanlarının xüsusi rütbəsi olan işçiləri aşağıdakılara görə təltif edilirlər: miqrasiya orqanlarında qulluqda xüsusilə fərqlənməyə və səmərəli fəaliyyətə görə; xidməti fəaliyyətdə əldə etdikləri nailiyyətlərə və xidməti vəzifələrinin icrasına nümunəvi yanaşdıqlarına görə; miqrasiya orqanlarının inkişafında göstərdikləri xüsusi xidmətlərə görə. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. == Təsviri == "Miqrasiya orqanlarında qulluqda fərqlənməyə görə" medalının təsviri Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli 454-IVQD nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1.

"Miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə" medalı — Azərbaycan Respublikasının medalı. 2012-ci il 2 noyabr tarixli 454-IVQD nömrəli Qanunla təsis edilmişdir. == Haqqında == "Miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə" medalı 2012-ci il 2 noyabr tarixli 454-IVQD nömrəli Qanunla təsis edilmişdir. "Miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə "Azərbaycan Respublikasının medalı haqqında Əsasnamədə qeyd edilir ki, "Miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə" medalı ilə Azərbaycan Respublikasının və xarici ölkələrin dövlət və digər qurumlarının, habelə beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri aşağıdakılara görə təltif edilirlər: — miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə; — miqrasiya sahəsində mühüm layihələrin hazırlanmasında və həyata keçirilməsində fəal iştiraka görə. Miqrasiya orqanlarının işçilərini bu medallarla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Həmin medallar döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. "Miqrasiya orqanları ilə səmərəli əməkdaşlığa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı (bundan sonra — medal) bürüncdən tökülmüş və qızıl suyuna çəkilmiş, diametri 35 mm olan səkkizguşəli ulduz formalı lövhədən ibarətdir. Hər bir guşəsi qabarıq olan səkkizguşəli ulduz formalı medalın ön tərəfində iki dairə yerləşdirilib. Birinci dairənin daxilində aşağı hissədə həkk edilmiş diametri 2 mm olan səkkizguşəli ulduzdan sol tərəfdə aşağıdan başlamaqla dairə boyunca "MİQRASİYA ORQANLARI İLƏ SƏMƏRƏLİ ƏMƏKDAŞLIĞA GÖRƏ" sözləri həkk olunub. Medalın ön tərəfinin səthi nahamardır.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

"Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" III dərəcəli medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. == Əsasnaməsi == "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarında qulluğunun hər il martın 19-dək 10, 15 və 20 təqvim ili tamam olmuş xüsusi rütbəsi olan işçilər vəzifə borclarını qüsursuz yerinə yetirdiklərinə görə təltif edilirlər. "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" 3-cü dərəcəli Azərbaycan Respublikasının medalı – miqrasiya orqanlarında azı 10 il qüsursuz qulluq edən şəxslərə verilir. Maddə 2. Təltif edən orqan Miqrasiya orqanlarının işçilərini "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı ilə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı təltif edir. Maddə 3. Taxılma qaydası "Miqrasiya orqanlarında qüsursuz qulluğa görə" Azərbaycan Respublikasının medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda, onlardan sonra taxılır. === Təsviri === 'Maddə 1.

Fövqəladə hal zamanı bulud sisteminə miqrasiya olunmuş məlumatların qorunması (ing. Recovery as a service, RaaS və ya ing. disaster recovery as a service, DRaaS) — bulud hesablama kateqoriyası. Tətbiqləri və ya verilənləri müxtəlif təhlükələrdən qorumaq üçün istifadə olunur. Bu təhlükələrə təbii fəlakətlər və ya xidmətin dayandırılması daxildir. Belə hadisələr müəyyən bir yerdə baş verir. Qoruma buludda tam bərpa yolu ilə aktivləşdirilir. RaaS bulud əsaslı ehtiyat xidmətlərindən fərqlənir. Bu, verilənləri qoruyur və tələb olunduğunda gözləmə rejimində hesablama qabiliyyəti təklif edir, tətbiqin daha sürətli şəkildə bərpasına nail olur. RaaS bulud hesablama modelində işləyir və bərpa resursları yalnız istifadə edildikdə ödənilir.

== 2014 ==

Beynəlxalq miqrasiya — insanlar dövlət sərhədlərindən keçərək və qonaq ölkədə qısa müddət ərzində ev sahibi kimi qaldığı təqdirdə baş verir. Miqrasiya bir çox səbəb üzündən baş verir. Bir çox insanlar öz ölkələrini bir digər ölkədə daha geniş iqtisadi imkanlar axtarmaq məqsədilə tərk edirlər. Digərləri ailə üzvləri ilə birgə öz ölkələrindəki siyasi duruma və ya bir başqa səbəbdən miqrasiya edirlər. Təhsil beynəlxalq miqrasiyada bir ayrı səbəblərdən biridir ki, bu halda tələbə xaricdə təhsilini davam etdirir. Beynəlxalq miqrasiyanı bir neçə müxtəlif potensial sistemlər üzrə kateqoriyalaşdırmaq mümkündür ki, bu sistemlərdən biri onları 9 fərqli qruplara bölür; müvəqqəti əmək miqrantları, qeyri-qanuni, qanuni və ya sənədləşdirilməmiş miqrantlar, yüksək ixtisaslı və biznes mühacirləri, qaçqınlar, sığınacaq axtaranlar, məcburi köç, ailə üzvləri, geri qayıdan mühacirlər və uzun müddətli aşağı ixtisaslı miqrantlar. Bu miqrantlarda həmçinin iki böyük qrupa bölünmüş, daimi və müəqqəti. Daimi miqrantlar yeni köç etdikləri ölkədə daimi yaşayış hüququ qazanmaq istəyir və mümkün olduğu təqdirdə ölkənin vətəndaşlığını qazanmaq niyyətində olurlar. Müvəqqəti miqrantlar isə yalnız müvəqqəti müddətdə qalmaq niyyətindədirlər ki, bu böyük ehtimal müqavilə bağladıqları işin, xüsusi təhsil proqramının və ya müəyyən bir iş mövsümünün sonuna qədər davam edə bilər. Hər iki növ miqrantların, olduqları ölkə və aid olduqları ölkə toplumlarının iqtisadiyyatına xüsusi təsirləri mövcuddur.

Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (IOM) hökumətlərə və miqrantlara miqrasiya ilə bağlı xidmətlər və məsləhətlər verən Birləşmiş Millətlər Təşkilatıdır. , o cümlədən məcburi köçkünlər, qaçqınlar və işçi miqrantlar. BMqT 1951-ci ildə Avropa Miqrasiya üzrə Hökumətlərarası Komitə (ICEM) kimi İkinci Dünya Müharibəsi zamanı məcburi köçkün insanların məskunlaşmasına kömək etmək məqsədilə yaradılmışdır. 2016-cı ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatına çevrildi. Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı BMT-nin miqrasiya sahəsində fəaliyyət göstərən əsas agentliyidir. BMqT hökumətlərə və miqrantlara xidmətlər və məsləhətlər verməklə humanist və nizamlı miqrasiyanı təşviq edir. BMqT miqrasiya idarəçiliyinin dörd geniş sahəsində işləyir: miqrasiya və inkişaf, miqrasiyanın asanlaşdırılması, miqrasiyanın tənzimlənməsi və məcburi miqrasiyanın həlli. == Tarix == BMqT 1951-ci ildə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Qərbi Avropanın xaos və yerdəyişməsi nəticəsində yaranıb. O, ilk olaraq Avropadan Miqrantların Hərəkatı üzrə Müvəqqəti Hökumətlərarası Komitə (PICMME) kimi tanınırdı. Müharibə nəticəsində kökündən qovulmuş təxmini 11 milyon insan üçün köçürülmə ölkələrini müəyyən etməkdə Avropa hökumətlərinə kömək etmək səlahiyyəti olan BMqT 1950-ci illərdə bir milyona yaxın miqrant üçün nəqliyyat təşkil etdi.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti — Azərbaycanda miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə yaradılan dövlət orqanı. Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi 24 aprel 2018-ci ildən Vüsal Hüseynovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq Dövlət Miqrasiya Xidməti yaradılıb. == Vəzifələri == Azərbaycan Prezidentinin 20 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti haqqında Əsasnamənin III maddəsində Dövlət Miqrasiya Xidmətinin vəzifələri göstərilib.

Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (IOM) hökumətlərə və miqrantlara miqrasiya ilə bağlı xidmətlər və məsləhətlər verən Birləşmiş Millətlər Təşkilatıdır. , o cümlədən məcburi köçkünlər, qaçqınlar və işçi miqrantlar. BMqT 1951-ci ildə Avropa Miqrasiya üzrə Hökumətlərarası Komitə (ICEM) kimi İkinci Dünya Müharibəsi zamanı məcburi köçkün insanların məskunlaşmasına kömək etmək məqsədilə yaradılmışdır. 2016-cı ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatına çevrildi. Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı BMT-nin miqrasiya sahəsində fəaliyyət göstərən əsas agentliyidir. BMqT hökumətlərə və miqrantlara xidmətlər və məsləhətlər verməklə humanist və nizamlı miqrasiyanı təşviq edir. BMqT miqrasiya idarəçiliyinin dörd geniş sahəsində işləyir: miqrasiya və inkişaf, miqrasiyanın asanlaşdırılması, miqrasiyanın tənzimlənməsi və məcburi miqrasiyanın həlli. == Tarix == BMqT 1951-ci ildə İkinci Dünya Müharibəsindən sonra Qərbi Avropanın xaos və yerdəyişməsi nəticəsində yaranıb. O, ilk olaraq Avropadan Miqrantların Hərəkatı üzrə Müvəqqəti Hökumətlərarası Komitə (PICMME) kimi tanınırdı. Müharibə nəticəsində kökündən qovulmuş təxmini 11 milyon insan üçün köçürülmə ölkələrini müəyyən etməkdə Avropa hökumətlərinə kömək etmək səlahiyyəti olan BMqT 1950-ci illərdə bir milyona yaxın miqrant üçün nəqliyyat təşkil etdi.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti — Azərbaycanda miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə yaradılan dövlət orqanı. Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi 24 aprel 2018-ci ildən Vüsal Hüseynovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq Dövlət Miqrasiya Xidməti yaradılıb. == Vəzifələri == Azərbaycan Prezidentinin 20 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti haqqında Əsasnamənin III maddəsində Dövlət Miqrasiya Xidmətinin vəzifələri göstərilib.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti — Azərbaycanda miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə yaradılan dövlət orqanı. Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi 24 aprel 2018-ci ildən Vüsal Hüseynovdur. == Tarixi == Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 18 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin aparılması, idarəetmə sisteminin, miqrasiya proseslərinin tənzimlənməsi və proqnozlaşdırılması, bu sahədə müvafiq dövlət orqanlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi məqsədilə və Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq Dövlət Miqrasiya Xidməti yaradılıb. == Vəzifələri == Azərbaycan Prezidentinin 20 mart 2007-ci il tarixli 560 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilən Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidməti haqqında Əsasnamənin III maddəsində Dövlət Miqrasiya Xidmətinin vəzifələri göstərilib.

Beynəlxalq Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı Mərkəzi dünyanın 90-dan çox ölkəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatdır. 1993-cü ildə Avstriya və İsveçrə tərəfindən yaradılmış və o vaxtdan bəri 19 üzv dövlətə qədər artmışdır. BMSIM miqrasiya ilə bağlı məsələlər üzrə tədqiqatlar, layihələr və fəaliyyətlər həyata keçirmək və dövlətlərin dövlət qurumlarına, habelə xarici hökumət və hökumətlərarası qurumlara siyasət tövsiyələri vermək üçün yaradılmışdır. BMSIM həmçinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatında müşahidəçi statusuna malikdir. BMSIM qlobal əməliyyatlara malik olsa da, o, ilk növbədə Avropa bölgəsinə yönəlib və baş ofisi Vyanada, Avstriyada yerləşir. Beynəlxalq Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı Mərkəzi hazırda 19 Üzv Dövlətdən, təxminən 470 əməkdaşdan, Brüsseldəki missiyadan, Ankara və Maltadakı regional ofislərdən, həmçinin Afrika, Mərkəzi Asiya, Yaxın Şərq və Cənubi Asiyadakı Layihə ofislərindən ibarətdir. == Məqsədləri == Beynəlxalq Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı Mərkəzi miqrasiya ilə bağlı sahələrdə siyasətin işlənib hazırlanmasında, habelə miqrasiya məsələləri ilə bağlı nou-hauların ötürülməsi üçün təlimlərin təşkilində və s. işlərdə hökumətlər, digər beynəlxalq təşkilatlar, tədqiqat institutları və vətəndaş cəmiyyətinin üzvləri ilə əməkdaşlıq edir. Beynəlxalq Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı Mərkəzinin məqsədi innovativ, hərtərəfli və davamlı miqrasiya siyasətini təşviq etmək və hökumətlər və təşkilatlar üçün xidmət mübadiləsi mexanizmi kimi fəaliyyət göstərməkdir. Beynəlxalq Miqrasiya Siyasətinin İnkişafı Mərkəzi nəzəriyyə ilə praktika arasındakı boşluğu aradan qaldırmaqda böyük təcrübəyə malikdir.

Kapital miqrasiyası — ölkə daxilində bir sənayedən digərinə kapital hərəkəti (daxili miqrasiya) və ya bir ölkədən digərinə kapital hərəkəti (beynəlxalq kapital miqrasiyası). Kapital miqrasiyasının məqsədi daha yüksək gəlir əldə etməkdir. == Daxili kapital miqrasiyası == Kapitalın daxili miqrasiyası milli iqtisadiyyatın bir sahəsindən digərinə kapitalın azalma və axınını təmsil edir. Kapitalın daxili miqrasiyası milli iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinin müəssisələrində qoyulmuş kapitalın gəlir nisbətinin bərabərləşməsinə gətirib çıxarır . Kapitalın daxili hərəkətinin səbəbləri aşağıdakılar ola bilər: ölkə ərazisində yeni növ mənbələrin, xüsusən də faydalı qazıntı yataqlarının aşkarlanması və inkişafı; müəyyən ərazilərin iqtisadi və sosial inkişafı üçün milli proqramları həyata keçirmək üçün dövlət tərəfindən müəyyən üstünlüklərin yaradılması; digər səbəblər. == Beynəlxalq kapital miqrasiyası == Beynəlxalq kapital miqrasiyası (İMK) XX əsrin ikinci yarısından bəri sürətlə inkişaf edən və hazırda dünya iqtisadiyyatının işində, beynəlxalq iqtisadi əlaqələrin digər formalarının inkişafında müəyyən bir element olan beynəlxalq iqtisadi münasibətlərin formalarından biridir. === Beynəlxalq kapital miqrasiyasının səbəbləri === Beynəlxalq kapital miqrasiyası çərçivəsində kapitalın ixracatı və ya ixracı ilə kapitalın idxalı və ya idxalı ayrılır. Beynəlxalq kapital miqrasiyasının hər bir tərəfi öz faydalarını kapitalın ixracı və ya idxalından əldə etməyə çalışır. Xalis kapital axını - xaricə kapital axınının ümumi həcmi ilə ölkəyə xaricdən kapital axını arasındakı fərq. Kapital miqrasiyası başqa bir ölkəyə qoyulan kapitalın daha yüksək gəlir əldə etməsinə və ya digər iqtisadi və ya siyasi faydalar əldə etməyə çalışır.

Kimyəvi element — eyni cins atomlardan ibarət olan, fiziki və ya kimyəvi yollarla özündən daha sadə və fərqli maddələrə ayrıla bilməyən saf maddələrə element deyilir. Məsələn su bir element deyil. Lakin suyun elektrolizindən əldə edilən hidrogen və oksigen elementdirlər. Elementi meydana gətirən bütün atomların böyüklükləri və atomların arasındakı uzaqlıq eynidir. Lakin bir elementin atomları ilə başqa bir elementin atomlarının böyüklükləri və atomları arasındakı məsafə fərqlidir. Eyni elementdən düzəldilən fərqli maddələr də eyni cins atomlardan meydana gəlirlər. Elementi meydana gətirən atomların bir-birinə olan uzaqlığı elementin qatı, maye və qaz halına görə dəyişə bilər. Canlı və cansız varlıqların hamısı elementlərdən meydana gəlirlər. Kimyəvi element nüvəsinin yükü eyni olan atom növüdür. Kimyəvi elementlər bir-biri ilə birləşərək bizi əhatə edən aləmin bütün mürəkkəb maddələrini əmələ gətirirlər.

Quşların bol qida və yararlı reproduksiya şəraiti tapmaq üçün yerini dəyişməsinə miqrasiya deyilir. Miqrasiya əsasən yazda və payızda olur. Yaz miqrasiyasının səbəbi reproduksiya instinktinin oyanması, payız miqrasiyasının səbəbi isə qidanın azalması. Avropa və Asiya quşlarının miqrasiyasının iki əsas istiqaməti var: yazda cənubi-qərbdən şimalı-şərqə, payızda isə bunun əksinə olan miqrasiya. Ümumi istiqamət cənubdan-şimala və onun əksinədir. Qərbi Avropada nəsil verib, qışlamaq üçün Afrikaya köçən quşlar payızda düz cənuba istiqamət alıb uçurlar. Yaz-yayda Azərbaycan ərazisində havada cücülər çox olur, payızda soyuqlar düşəndə isə azalır. Bu vaxt qaranquş kimi quşlar qida tapmır. Ona görə də ilin qiş mövsümündə havada bol cücə olan Afrikaya köçməli olurlar. Ətraf mühitdə temperaturun dəyişməsi quşların qida bazasına və birbaşa özünə təsir edir.

Türk köçləri — Türk tayfalarının Asiya, Avropa, Hindistan, Yaxın və Orta Şərqdə yayılması prosesidir. Xüsusilə VI və XI əsrləri əhatə edir. Dünyaya yayıldıqları əsas ərazilər isə indiki Monqolustan, Sibir, Sintzsyan və Orta Asiyanın şərq hissəsi olmuşdur. Artıq X əsrdə Orta Asiya bütünlüklə Türklər tərəfindən məskunlaşdırılmışdı. XI əsrdə Səlcuqlu bayrağı altında türk tayfaları əvvəllərdə yaşadıqları Qafqazda, İranda, Yaxın və Orta Şərqin bir çox yerlərində, Anadoluda qəti olaraq möhkəmləndilər. Bu məskunlaşmaq qalıcı oldu və günümüzədək də davam edir. Əvvəlki torpaqlarda türk tayfaları isə sonda ya Qırğızıstan, Türkmənistan, Özbəkistan və Qazaxıstan kimi müstəqil dövlətlər qurdular, ya da Çuvaşıya kimi başqa etnosların anklavında qaldılar. Türk xalqlarından Uyğurlar Çində və Sibirdəki Saxalar isə Rusiyada kompakt halda yaşamaqdadırlar və etnik kimliklərini hələ də saxlayırlar. Türklərdən bəhs edən ən qədim yazılı qaynaq Çin yazılı qaynaqları olaraq qəbul edilir. O dövrdə Türklər onlara qarşı tikilən Böyük Çin Səddinin şimalında da köçəri tayfalar şəklində yaşayırdılar.

Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.

Yaponların Havay Adalarına Miqrasiyası Muzeyi (日本ハワイ移民資料館, Nihon Havay İmin Şiryokan) – Yaponiyanın Yamaquçi prefekturasının Suo-Oşima qəsəbəsində yerləşən muzey. Yaponların Havay adalarına miqrasiya tarixinə həsr olunmuşdur. 1885–1894-cü illərdə Suo-Oşimadan Havay adalarına 3.913 yapon şəxs miqrasiya etmişdir və onların bir çox davamçısı Havay adalarında yaşamağa davam edir. Muzey yaponların Havay adalarına miqrasiya tarixini və onların yaşadıqları çətinlikləri işıqlandırmaq məqsədilə 8 fevral 1999-cu ildə (ilk yapon miqrant qrupunun Havay adalarına çatdığı 8 fevral 1885-ci il tarixi münasibətilə) açılmışdır. Muzey üçün eksponatların yığılması prosesi 1995-ci ildə başlamışdır. Muzey Kaliforniyaya miqrasiya etmiş Çouemon Fukumotoya məxsus olmuş ikimərtəbəli iqamətgahda yerləşir. O, 1924-cü ildə Suo-Oşimaya qayıtmış və 1928-ci ildə bu binanı tikdirmişdir. Fukumoto binanın tikintisində istifadə olunacaq materiallar üçün özü şəxsən Tayvana getmişdir. Qərb və yapon memarlıq üslublarının vəhdətinə malik binanın tikintisi həmin dövrdə 30.000 yen məbləğinə başa gəlmişdir. Binanın ümumi döşəmə sahəsi 442 m2 təşkil edir.

"Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" yubiley medalı — Azərbaycan Respublikasının dövlət təltifi. Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin yaradılmasının 10 illiyi münasibətilə təsis edilmişdir. == Əsasnaməsi == "Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" yubiley medalının əsasnaməsi Azərbaycan Respublikasının 2016-cı il 30 dekabr tarixli 476-VQD nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir. Maddə 1. Təltif edilən şəxslər "Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə Azərbaycan Respublikasının miqrasiya orqanlarının fəaliyyətinin təşkilində, inkişafında və möhkəmləndirilməsində xüsusi xidmətləri olan, vəzifələrini nümunəvi yerinə yetirən, qulluqda yüksək nəticələr əldə edən miqrasiya orqanlarının işçiləri, habelə miqrasiya sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsində, miqrasiya proseslərinin idarə edilməsində və tənzimlənməsində fəal iştirak edən digər şəxslər təltif edilirlər. Maddə 2. Təltif edən orqan "Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı ilə bu Əsasnamənin 1-ci maddəsində göstərilən şəxslər müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təltif edilirlər. Maddə 3. Taxılma qaydası "Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" Azərbaycan Respublikasının yubiley medalı döşün sol tərəfinə, Azərbaycan Respublikasının digər orden və medalları olduqda onlardan sonra taxılır. == Təsviri == "Azərbaycan Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətinin 10 illiyi (2007–2017)" yubiley medalının təsviri Azərbaycan Respublikasının 2012-ci il 2 noyabr tarixli 454-IVQD nömrəli Qanunu ilə təsdiq edilmişdir.

== Tarixi == Beynəlxalq Miqrasiya Təşkilatı (IOM) (BMqT) Azərbaycanda mövcudluğu 1996-cı ilin yanvar ayında BMqT-nin Bakı ofisinin yaradılması ilə başlayır. 2006-cı ilin avqustunda Mingəçevirdə BMqT-nin ölkədəki sub-ofisi açılıb. Naxçıvan Muxtar Respublikasında şöbə 1998-2011-ci illərdə fəaliyyət göstərmişdir. 8 dekabr 1999-cu ildə miqrasiya məsələlərinin həllində BMqT ilə Azərbaycan Respublikası arasında dostluq əməkdaşlığının daha da inkişaf etdirilməsi üçün hüquqi bazanı müəyyən edən Saziş imzalanmışdır. Saziş Azərbaycan Respublikasının Milli Assambleyası tərəfindən 8 fevral 2000-ci ildə ratifikasiya edildikdən sonra BMqT Şurası Cenevrədə keçirilən 81-ci Sessiyasında Azərbaycanın 7 iyun 2001-ci ildə BMqT-nin Üzv Dövləti kimi qəbul edilməsinə razılıq verdi. == Fəaliyyəti == 1996-cı ilin yanvarında Bakı ofisinin açılışından sonra BMqT miqrasiyanın operativ problemlərinin həllində Azərbaycan hökumətinə yardım etmək, miqrasiya məsələlərini daha yaxşı başa düşmək, sosial və iqtisadi inkişafı təşviq etmək, miqrasiya problemlərinin həllində kömək etmək missiyasına uyğun olaraq müxtəlif layihələr həyata keçirir. və miqrantların insan ləyaqətini və rifahını müdafiə etmək. Daha konkret desək, hökumətə texniki yardım göstərməklə BMqT-nin Azərbaycanda müdaxilə sahələri: Qanunvericiliyin inkişafı və tənzimlənməsi Sərhəd İdarəetmə; Qeyri-qanuni miqrasiyanın, xüsusilə insan qaçaqmalçılığı və insan alverinin qarşısının alınması; Miqrasiya dialoqunun asanlaşdırılması; İcma inkişafı və mikro kreditlər; “Çəhəriz” adlanan yeraltı su sistemlərinin bərpası yolu ilə suyun verilməsi; Hərəkət yardımı; Yardımlı qayıdış və reinteqrasiya; == İstinadlar == https://azerbaijan.iom.int/about.