SƏR I is. [ fars. ] Baş. Boz at, səni sər tövlədə bağlaram; And içirəm, sənə məxmər çullaram (“Qaçaq Nəbi”).
SƏR II f. Salmaq, örtmək. Göy çəmənə xalı kimi öz kölgəni sər! (S.Vurğun).
Sər (Şəbüstər)
Sər (fars. سار) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Şəbüstər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,504 nəfər yaşayır (371 ailə).
Cəng-i Sər (Salmas)
Cəng-i Sər (fars. جنگ سر) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Salmas şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 239 nəfər yaşayır (45 ailə).
Cəng-i Sər (Xoy)
Cəng-i Sər (fars. جنگسر) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Xoy şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 230 nəfər yaşayır (41 ailə).
Sər-i Pul (Mahnişan)
Sər-i Pul (fars. سرپل) - İranın Zəncan ostanının Mahnişan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
2006-cı il məlumatına görə kənddə 569 nəfər yaşayır (131 ailə).
Dül-i Alan (Sərdəşt)
Dül-i Alan (fars. دول الان) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşaış yoxdur.
Dülkan (Sərdəşt)
Dülkan (fars. دولكان) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 286 nəfər yaşayır (64 ailə).
Dülmir (Sərdəşt)
Dülmir (fars. دول مير) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.
Dülşərixə (Sərdəşt)
Dülşərixə (fars. دول شريخه) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə yaşayış yoxdur.
Dülə-i Gərm (Sərdəşt)
Dülə-i Gərm (fars. دوله گرم) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 392 nəfər yaşayır (89 ailə).
Düləbi (Sərdəşt)
Düləbi (fars. دوله بي) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 88 nəfər yaşayır (17 ailə).
Düləh (Sərdəşt)
Düləh (fars. دوله) - İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 76 nəfər yaşayır (17 ailə).
Dəşti (Sərdəşt)
Dəşti (fars. دشتي) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 91 nəfər yaşayır (14 ailə).
Dəştə (Sərdəşt)
Dəştə (fars. دشته) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 37 nəfər yaşayır (8 ailə).
Ermənistan Respublikasının Dövlət Sərhədi
Ermənistan Respublikasının Dövlət Sərhədi — Ermənistan Respublikasının dövlət ərazisinin (quru və su ərazisinin, yerin təkinin, dəniz və hava fəzasının) hüdudlarını müəyyən edən xətt və bu xətt üzrə keçən şaquli səthdir. Ermənistan Respublikasının Dövlət Sərhədi Ermənistan Respublikasının dövlət suverenliyinin ərazi hüdududur.
== Viza siyasəti ==
Ermənistan ərazisi 4 BMT üzvü olan dövlət ilə həmsərhəddir. Sərhədin bütün hissələri xarici vətəndaşların qanunla nəzərdə tutulmuş bütün prosedurlara uyğun olaraq yalnız müəyyən edilmiş keçid məntəqələrindən keçməsinə icazə verilir.
Ermənistanın viza siyasəti çox liberaldır. Viza vermək üçün yalnız 64 ölkənin (əksərən Afrika) vətəndaşlarının dəvətə ehtiyacı var. Bütün digər dövlətlərin vətəndaşları ya vizasız daxil ola bilər, ya da hava limanına çatdıqdan sonra viza ala bilərlər. Giriş tələbləri barədə ətraflı məlumat Xarici İşlər Nazirliyinin səhifəsində təqdim olunur.
== Sərhədlərin uzunluğu ==
== Sərhədlərin qorunması ==
Dövlət sərhədinin sərhəd mühafizəsi Ermənistanın Sərhəd Qoşunları ilə yanaşı, Rusiya qoşunları tərəfindən də həyata keçirilir. Bütün quru sərhədləri qorunur.
Ermənistan və Qafqaz Albaniyası sərhəd mübahisəsi
Ermənistan və Qafqaz Albaniyası sərhəd mübahisəsi — Ermənistan Krallığı (h. e.ə. 331–428) və Qafqaz Albaniyası (h. e.ə. IV əsr — 705) arasında olan sərhəd barədə Azərbaycan və Ermənistan tarixçiləri tərəfindən ortaya qoyulan fərqli görüşlərə verilən ad. Azərbaycan tarixçilərinə görə iki dövlət arasındakı sərhəd Araz çayı boyunca, erməni tarixçilərə görə isə Kür çayı boyunca keçirdi. Bu mübahisənin yaranmasının ən böyük səbəbi Dağllq-Qarabağ münaqişəsidir, çünki Azərbaycan tarixçilərinin ortaya qoyduğu görüşə əsasən, Qafqaz Albaniyası Qarabağ və ətraf ərazilərdə hakimiyyət sürürdü. Bəzi Erməni tarixçilərinin dediklərinə görə, Kür çayının qərbində olan və hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının bir parçası olan ərazilər e.ə. VII əsrdən bəri erməni etnosuna aid idi. Buna əlavə olaraq, Ermənistan tarixçilərinin bəziləri Ermənistan Krallığının e.ə.
Ermənistan–Gürcüstan sərhədi
Gürcüstan–Ermənistan — Gürcüstan və Ermənistan arasında dövlət sərhədi. Ümumi uzunluğu 219 km km-dir. Qərbdən Türkiyə ilə sərhəd qovşağından başlayır və şərqdə Azərbaycanla sərhəd qovşağında bitir.
== Təsviri ==
Sərhəd qərbdən Türkiyə ilə sərhəd qovşağından başlayır və bir sıra düzənsiz xətlər və Tona çayı boyunca şərqdə kiçik bir hissə ilə quru yolu ilə Azərbaycanla sərhəd qovşağına qədər uzanır. Sərhədin qərbində, daha dağlıq hissəsinə yaxın iki göl - Madatapa (Gürcüstanda) və Arpi (Ermənistanda) var.
== Tarix ==
Birinci Dünya müharibəsi zamanı Rusiya Osmanlı İmperiyasının şərq bölgələrini işğal edir. Rusiyada 1917-ci il inqilabından sonra yeni kommunist hakimiyyət orqanları müharibədəki iştiraklarına son verməyə tələsir. 1918-ci ildə Almaniya və Osmanlı İmperiyası ilə Brest-Litovsk sülh müqaviləsini imzalayır. Bu müqaviləyə əsasən, Rusiya əvvəllər San Stefano və Berlin Müqaviləsi çərçivəsində əldə edilmiş əraziləri geri qaytarır.
1918-ci ildə Cənubi Qafqaz xalqları Rusiya imperiyasından müstəqillik qazanmaq üçün Zaqafqaziya Demokratik Federativ Respublikasını elan edir və Osmanlı İmperiyası ilə sülh danışıqlarına başlayır.
Ermənistan–Qafqaz Albaniyası sərhəd mübahisəsi
Ermənistan və Qafqaz Albaniyası sərhəd mübahisəsi — Ermənistan Krallığı (h. e.ə. 331–428) və Qafqaz Albaniyası (h. e.ə. IV əsr — 705) arasında olan sərhəd barədə Azərbaycan və Ermənistan tarixçiləri tərəfindən ortaya qoyulan fərqli görüşlərə verilən ad. Azərbaycan tarixçilərinə görə iki dövlət arasındakı sərhəd Araz çayı boyunca, erməni tarixçilərə görə isə Kür çayı boyunca keçirdi. Bu mübahisənin yaranmasının ən böyük səbəbi Dağllq-Qarabağ münaqişəsidir, çünki Azərbaycan tarixçilərinin ortaya qoyduğu görüşə əsasən, Qafqaz Albaniyası Qarabağ və ətraf ərazilərdə hakimiyyət sürürdü. Bəzi Erməni tarixçilərinin dediklərinə görə, Kür çayının qərbində olan və hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının bir parçası olan ərazilər e.ə. VII əsrdən bəri erməni etnosuna aid idi. Buna əlavə olaraq, Ermənistan tarixçilərinin bəziləri Ermənistan Krallığının e.ə.
Ermənistan–Türkiyə sərhədi
Türkiyə–Ermənistan sərhədi (türk. Ermenistan–Türkiye sınırı, erm. Հայաստան–Թուրքիա սահման) — Türkiyə və Ermənistan arasında dövlət sərhədi. Sərhədin uzunluğu 311 km-dir və şimalda Gürcüstanla sərhəd qovşağından cənubda Azərbaycanla sərhəd qovşağına qədər uzanır.
== Təsvir ==
Sərhəd şimaldan Gürcüstanla sərhədin Arpi gölünün qərb hissəsindəki kəsişməsindən başlayır və Ermənistanın dağlıq əraziləri boyunca bir sıra qeyri-bərabər xətlər boyunca cənuba uzanır. Qərbi Arpaçay çayına çataraq çaydan cənubdan Araz çayı ilə birləşməyə qədər davam edir və daha sonra şərqə sonra cənub-şərqə axan Arazı izləyir. Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikası ilə kəsişmə nöqtəsinə qədər uzanır.
== Tarix ==
Birinci Dünya müharibəsi zamanı Rusiya Osmanlı İmperiyasının şərq bölgələrini işğal edir. Rusiyada 1917-ci il inqilabından sonra yeni kommunist hakimiyyət orqanları müharibədəki iştiraklarına son verməyə tələsir. 1918-ci ildə Almaniya və Osmanlı İmperiyası ilə Brest-Litovsk sülh müqaviləsini imzalayır.
Ev sərçəsi
Ev sərçəsi (lat. Passer domesticus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin sərçəkimilər dəstəsinin sərçələr fəsiləsinin əsl sərçə cinsinə aid heyvan növü.
İnsanlarla qonşuluqda yaşayan, xarici görünüşünə və çıxardığı səslərə görə ən tanınmış quşlardır. Növ adı da insanlarla eyni ərazini paylaşmaları ilə əlaqədardı..
== Bioloji təsviri ==
=== Xarici görünüş ===
Uzunluqları 14–18 sm, çəkiləri 21–37 q təşkil edir. Ümumi rəngi — yuxarıdan qəhvəyi-qonur, sarımtıl rəng qara ləkələrlə, aşağıdan isə ağımtıl və ya boz. Yanaqları ağ, qulaq ətrafı ərazilər isə solğun boz rəngdə olur. Qanadları sarımtıl ağ zolağa sahibdirlər. Erkəklər dişilərdən qara rəngdə olan ləkəsinə görə fərqlənirlər. Bu ləkə boğaz və sinənin yuxarı hissəsini nəhatə edir.
Evdə tək 2: Nyu-York sərgüzəştləri
Evdə tək 2: Nyu-Yorkda itirilmiş (ing. Home Alone 2: Lost in New York) — 1992-ci ildə çəkilmiş ABŞ filmi.
== Məzmun ==
Kevin (Makaley Kalkin) ailəsi bu dəfə Milad bayramında Çikaqodan Floridaya getmək üçün hazırlaşırlar.9 yaşlı Kevin MkKallisters (Makaley Kalkin) məktəbli tamaşası zamanı Kevin (Makaley Kalkin) böyük qardaşı Baz (Devin Retrey) onu solo zamanı alçaldır və Kevin (Makaley Kalkin) onu vurur. O, öz hərəkətlərinə görə üzr istəmir və üçüncü qatda yatmağa cəzalandırılır. Səhərisi gün, hər kəs Hava limanına çatır. Kevin (Makaley Kalkin) isə atası Piter (Con Hed) çantasından baterika daşı axtaraq geridə qalır və başqa təyarəyə minir. Təyarədən enəndən sonra bilir ki, Floridaya yox Nyu-York enib. Bundan sonra o, Midtovn Manhettan Plaza hotelində ev sifariş edir. Daha sonra isə, təsadüfən həbsxanadan yenicə çıxmış Harri (Co Peşi) və Marv (Deniel Ştern) onu görürlər və onu tutmağa hazırlaşırlar. Artıq, bu dəfə Kevin (Makaley Kalkin) evdə deyil, əmisinin evində Harri (Co Peşi) və Marv (Deniel Ştern) qarşı planlar qurur və onların qarşısını alır.
Evdə tək 2: Nyu-York sərgüzəştləri (film, 1992)
Evdə tək 2: Nyu-Yorkda itirilmiş (ing. Home Alone 2: Lost in New York) — 1992-ci ildə çəkilmiş ABŞ filmi.
== Məzmun ==
Kevin (Makaley Kalkin) ailəsi bu dəfə Milad bayramında Çikaqodan Floridaya getmək üçün hazırlaşırlar.9 yaşlı Kevin MkKallisters (Makaley Kalkin) məktəbli tamaşası zamanı Kevin (Makaley Kalkin) böyük qardaşı Baz (Devin Retrey) onu solo zamanı alçaldır və Kevin (Makaley Kalkin) onu vurur. O, öz hərəkətlərinə görə üzr istəmir və üçüncü qatda yatmağa cəzalandırılır. Səhərisi gün, hər kəs Hava limanına çatır. Kevin (Makaley Kalkin) isə atası Piter (Con Hed) çantasından baterika daşı axtaraq geridə qalır və başqa təyarəyə minir. Təyarədən enəndən sonra bilir ki, Floridaya yox Nyu-York enib. Bundan sonra o, Midtovn Manhettan Plaza hotelində ev sifariş edir. Daha sonra isə, təsadüfən həbsxanadan yenicə çıxmış Harri (Co Peşi) və Marv (Deniel Ştern) onu görürlər və onu tutmağa hazırlaşırlar. Artıq, bu dəfə Kevin (Makaley Kalkin) evdə deyil, əmisinin evində Harri (Co Peşi) və Marv (Deniel Ştern) qarşı planlar qurur və onların qarşısını alır.
Eydərşan (Sərab)
Eydərşan (fars. يدرشان) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 144 nəfər yaşayır (36 ailə).
Eyvaq (Sərab)
Eyvəq (fars. ايوق, digər adı: Evə) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,348 nəfər yaşayır (294 ailə).
Fənni-Sərfi-Türki
Fənni-Sərfi-Türki və ya Fənni-Sərfü nəhvi-Türki (Türk dilinin qrammatikası ya da Türk fənninin sərfi) — Mirzə Məhəmməd Əfşarın o zamanlar Türk dili adlandırılan Azərbaycan dilinin qrammatikası üzrə bir dərslikdir. Bu əsər təxminən 19-cu əsrin ikinci yarısında Azərbaycan dili qrammatikasına aid azərbaycanca yazılmış ilk əsərlərdən biri kimi öz zamanı üçün ən mükəmməl bir qrammatika dərsliyi olmuşdu. Əsər dilçi-mütəxəssislər, Azərbaycan dilinin tədrisi tarixi ilə məşğul olan tədqiqatçılar və geniş oxucu kütləsi üçün faydalı mənbədir.
== Quruluş ==
Girişdə M. Əfşarın Fənni-sərfü nəhvi-türki əsərinə qədər olan dövrdə və daha geniş şəkildə XIX əsrdə Türk (Azərbaycan) dilçiliyinin tarixinə ümumi bir nəzər yetirilir, Türk (Azərbaycan) dilçilik elminin formalaşmasına təsir edən müxtəlif amillər araşdırılır, ayrı-ayrı dilçilik kateqoriyala-rının inkişafı ilə bağlı qısa xülasələr şəklində icmal verilir.
İkinci bölümdə həmçinin ayrı-ayrı morfoloji və sintaktik kateqoriyalar araşdırılmış, bu kateqoriya-ların izahında ənənəvi ərəb dilçiliyi və Avropa dilçiliyindən irəli gələn prinsiplərin nisbəti məsələsi aydınlaşdırılmış, müasir dilçiliyimizdə bu problemlərlə bağlı fərqli elmi görüşlərin şərhinə yer verilmişdi.
Fərguş (Sərab)
Fərguş (fars. فرگوش) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
== Əhalisi ==
2006-cı il məlumatına görə kənddə 938 nəfər yaşayır (247 ailə).
Fəthabad (Sərdarabad)
Fəthabad — İrəvan quberniyasının Eçmiədzin qəzasında, indi Sərdarabad (Oktemberyan) rayonunda kənd.
Hacı Mirzə Hüseyn xan Sərabi
Hacı Mirzə Hüseyn xan Mirzə Abdulla oğlu Sərabi (?-?)—şair, diplomat.
== Həyatı ==
Hüseyn xan Mirzə Abdulla oğlu Sərab şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai təhsilini atasından almışdı. Sonra mədrəsədə oxumuşdu. Savadlı olduğundan dolayı mirzə ünvanı daşıyırdı. Müqəddəs Məkkəyi-mükərrəmi ziyarət etmişdi.
Hacı Mirzə Hüseyn xan əvvəlcə Cahangir xan Şəqaqiyə xidmətdə idi. Sonra ondan ayrılıb qacarlara meyil etmişdi. Məhəmməd şah və Nasirəddin şah Qacarın hakimiyyəti dönəmində Xarici işlər nazirliyində çalışmışdı.
Hacı Mirzə Hüseyn xan şair idi.
Hacı Rza Sərraf
Hacı Rza Sərraf, Hacı Rza Sərraf Təbrizi (1854, Təbriz – 1907, Təbriz) — qəzəl və mərsiyə yazan şair.
== Həyatı ==
Hacı Rza Sərraf Təbrizi 1854-cü ildə Təbrizdə anadan olub və 1907-ci ildə həmin şəhərdə dünyasını dəyişib.
Şairin yaradıcılığının əsasını qəzəl və mərsiyə tipli nəzm əsərləri təşkil edir. Şair bi sahədə ortaya qoyduğu əsərlərin gücünə görə XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Iranda yaşayıb yaradan türkdilli şairlər arasında özünəməxsus yerə malik olmuşdur.
Sərraf bütün şeir və qəzəllərində sözlərinin sadə və möhkəmliyi, hisslərində həyəcan və səmimi məhəbbətin sonsuzluğu ilə seçilir.
Hacı Rza Sərraf Təbrizi
Hacı Rza Sərraf, Hacı Rza Sərraf Təbrizi (1854, Təbriz – 1907, Təbriz) — qəzəl və mərsiyə yazan şair.
== Həyatı ==
Hacı Rza Sərraf Təbrizi 1854-cü ildə Təbrizdə anadan olub və 1907-ci ildə həmin şəhərdə dünyasını dəyişib.
Şairin yaradıcılığının əsasını qəzəl və mərsiyə tipli nəzm əsərləri təşkil edir. Şair bi sahədə ortaya qoyduğu əsərlərin gücünə görə XIX əsrin sonu, XX əsrin əvvəllərində Iranda yaşayıb yaradan türkdilli şairlər arasında özünəməxsus yerə malik olmuşdur.
Sərraf bütün şeir və qəzəllərində sözlərinin sadə və möhkəmliyi, hisslərində həyəcan və səmimi məhəbbətin sonsuzluğu ilə seçilir.