I (Zaqatala) qurum. – Turbadan sərəni təmizdə! II (Meğri, Ordubad) suluf. – Tökecəm mejmeyinə düyünü, sərəsin bicə-bicə təmizdə:n (Meğri); – Düyünün s
Полностью »Cəncəl adamlarla bağlı işlədilən sözdür. Alınmadır: şər (şeyn kimi də işlədilir) ərəbcə “ləkə”, “biabırçılıq” deməkdir, şur isə farsca qalmaqal anlamı
Полностью »günahsız yerə kimisə dolaşıq, mübahisəli bir işə qatmaq, ilişdirmək; ~ başına bəla açmaq (gətirmək), işə salmaq, qanını üstünə salmaq
Полностью »xeyirdə-şərdə iştirak etmək, başqalarının dərdinə şərik olmaq, kiminsə köməyinə, hayına yetmək.
Полностью »...olduğunu bilməzdi. A.Şaiq. [Mücü] köklərindən hər gün şələ-şələ kəndə daşındı. R.Rza.
Полностью »is. Gic, səfeh. Tacir bilirdi ki, Səlim necə sərəkin biridi. Qızı ona vermək istəmədi. (Nağıl). [Sona Qadirə:] A sərək, mən sınamaq istəyirdim, – demi
Полностью »is. [ər.] 1. İnsanın ictimai və şəxsi davranışında tutduğu mənəvi-əxlaqi prinsiplərin məcmusu; mənəvi yüksəklik, ululuq, heysiyyət. Şərəfini qorumaq.
Полностью »is. Küpə və s. qabların ağzını bağlamaq üçün kənd yerlərində işlədilən, kəsilmiş heyvan qarnının təmizlənmiş bir parçası
Полностью »is. [ər.] İl. Bir gecəlik mətləbin bir sənə mabədi var. M.Ə.Sabir. Millətin beş sənə bundan əqdəm; Yüz nəfərdən biri tutmazdı qələm. A.Səhhət. Çox vax
Полностью »...çalar, adətən yaşayış binalarının yaxınlığında yaşayan kiçik quş. Bala sərçə. – Builki sərçə bildirki sərçəyə cib-cib öyrədir. (Məsəl).
Полностью »is. [ər.] Xərc; sərf etmə, xərcləmə, işlətmə. □ Sərf etmək (eləmək, qılmaq) – 1) xərc etmək, işlətmək, xərcləmək, pul və s. qoymaq (bir işə). Əziz bal
Полностью »...(şax, odun və s.). Şələ bağlamaq. – [Niyaz:] Sən də ki odunçusan, hər gün gəlib, burada bir şələ odun tapırsan, deyirsən, bəxtim gəlib. Ə.Haqverdiyev
Полностью »zərf [ər.] İslam şəriətinə uyğun olaraq, şəriətə görə, dini ehkamlara görə; şəriətcə. [Bəhram Pəriyə:] Mənim səni öpməyə şərən ixtiyarım yoxdur. C.Cab
Полностью »...iplikdən, ipəkdən toxunmuş məmulat. [Qəhrəman:] [Xanımın] başında ağ ipək şərf var idi. O, bəzənmişdi. H.Nəzərli.
Полностью »is. [ər.] Açma, anlatma, izah (etmə), təfsir (etmə), bildirmə. // Bir şey haqqında izahedici və tənqidi qeydlər, mühakimələr. Siyasi mətbuatda şərh. □
Полностью »...Telli Rüstəm qızının əlindən yapışıb, onu öz şəri və halal əri İslama tapşırsın. S.Hüseyn. // Şəriətə aid və ya müvafiq olan. Nə cür olmasın ki, əqli
Полностью »is. [ər.] 1. Dünyanın dörd cəhətindən biri – günçıxan tərəfi; günçıxan, gündoğan. Evin pəncərələri şərqə baxır. – Şərqdə dan yeri yenicə sökülürdü. Ə.
Полностью »is. Qoz, fındıq, daş və s.-ni mərəyə salmaqdan ibarət uşaq oyunu. Mərəmərə oynamaq
Полностью »I (İsmayıllı, Salyan, Şamaxı) uşaq oyunu adı. – Ay uşaxlar, gəlin mərəmərə oynıyax (Şamaxı) II (Ağdaş) uşaq oyunu adi
Полностью »сущ. аялрин къугъунин тӀвар (кӀерецӀ, шуьмягъ, къван ва мс. лекъвез вегьиз къугъвадай; кил. mərə 1).
Полностью »частица разг. жуваз; вичиз; чпиз; сиди себе спокойно ацукь жуваз секиндиз; он сидит себе спокойно ам вичиз секиндиз ацукьнава. ♦ ничего себе пис туш
Полностью »...bilər, şərm qanar, ağlamaq anlar; Böylə fələk olmaz. M.Ə.Sabir. □ Şərm etmək (qılmaq, eyləmək) klas. – utanmaq, həya etmək, xəcalət çəkmək. Arif ola,
Полностью »1. соломенный; 2. кусок очищенного желудка животных, которым консервировали продукты питания в кувшинах;
Полностью »is. 1. Ov gözlənilən yer, pusqu, marıq. Ovu bərədə vurmalı. (Ata. sözü). Aslantək bərəyə yataq; Düşmənlərə şeşpər ataq. “Koroğlu”. Kəmənd əldə, səyyad
Полностью »is. Mərə-mərə oyunu üçün qazılan çuxur, oyuq. Qozu mərəyə atmaq. Daş mərəyə düşdü. // Ümumiyyətlə, çuxur yer, dərə. Birinci mərədən sağ-salamat çıxıb
Полностью »is. Cavan toyuq (kəklik). Çil fərə. – Şəhərdən gətirdiyim toyuğumun balaları böyümüş, tüklənmiş, xoruzu, fərəsi bəlli olmuşdu. A.Şaiq. Hindən çıxıb te
Полностью »əvəz. Toplu halında olan adamlardan hər biri; hər kəs. Hərə bir söz deyir. Hərə bir tərəfə getdi. Hərənin öz fikri var. – Qayadibi kəndinin əhalisi du
Полностью »...əridilməmiş yağ; şit yağ. Camış kərəsi. İnək kərəsi. – Mal mənimdir, belə yeyirəm; Əritmirəm, kərə yeyirəm. (Ata. sözü). Buyur zəhmət çək, atından dü
Полностью »...kərə qoyuna sataşdı. M.Hüseyn. 2. kin. Başı qırxılmış (adam haqqında). Kərə oğlan.
Полностью »zərf [ər.] Dəfə. İki kərə iki elər dörd. Adama neçə kərə deyərlər. İki kərə getmək. Bir kərə görmək. – Adam adamı bir kərə aldadar. (Ata. sözü). [Müəl
Полностью »is. zool. Qiymətli əti, kürüsü olan, çaylarda, dənizlərdə yaşayan qığırdaqlı balıq
Полностью »is. məh. Evlərin üstünə qoyulan tir. Su gəldi, pərə dəydi; Ox keçdi, nərə dəydi; Sənin kimi cavanlar; Tezliklə yerə dəydi. (Bayatı).
Полностью »is. [ər.] Hücum, həmlə, vuruş əsnasında bərk bağırma; bağırtı. □ Nərə çəkmək, nərə vurmaq – bərk bağırmaq. Koroğlu axırda bir dəli nərə çəkib, Dəli Hə
Полностью »is. 1. İki dağ və ya təpə arasında, eləcə də düzənlikdə uzun dərin çuxur; vadi. Ey söyüdlü dərə, ey dumanlı dağ; Səfaya daldığım yerdir bu yerlər. M.M
Полностью »...Böyük çayların üstündə qurulan mütəhərrik körpü, yaxud üzərində şey daşımaq üçün yan-yana rəbt edilmiş şalbanlardan ibarət üzücü körpü; sal. Orada bi
Полностью »dan. xeyrə-şərə yaramayan, xeyirdə-şərdə iştirak etməyən, başqalarının dərdinə (qəminə) yetişməyən (adam).
Полностью »...olmaq, çıxılmaz vəziyyətə salmaq, əngəl törətmək; ~ işə salmaq, şərə salmaq.
Полностью »pis işlərə qurşanmaq, şərə xidmət etmək, şeytanın sözünə qulaq asmaq; ~ yolunu azmaq, günaha batmaq.
Полностью »первая часть сложных слов. вносит зн.: содержащий серу, основанный на сере. Серодобывающий, серодобыча, серодиагностика.
Полностью »...şeytanpərəstlik, iblisə sitayiş; 2. məc. tar. romantiklərdə və dekadentlərdə: şərə baş əymə).
Полностью »...Yardımlı) əliboş. – Bir də gördüx’ quqquliqu atıla-atıla gəlir (Şərur); – Gedey şə:rə, qələndə də quqquliqu gəley (Yardımlı)
Полностью »...cümlədə xəbər şəklində. yox idi; * квачирдак акатун böhtana düşmək, şərə düşmək, dayanıb durduğu yerdə iftiraya məruz qalmaq; квачирдак кутун şərə sa
Полностью »bacarıqsız, heç bir işə, xeyrə-şərə yaramayan adamlar haqqında işlədilən ifadə; ~ nə tüfəngə çaxmaqdır, nə sünbəyə toxmaq, nə ətdir, nə balıq.
Полностью »...(Bakı) II (Salyan) sürətlə getmək. – “Jiquli”mə minib fitillədim şə:rə sarı
Полностью »...pür və ər. həvəs] klas. Çox həvəsi olan; həvəsli. Pürhəvəs, şerə mübtəla bir qız; Nurə aşiq, sevimli bir yıldız. H.Cavid.
Полностью »...яргъазун, буьгьтендин вилик пад кьун, жери шердикай жув хьун; xeyir-şərə yaramaz кил. xeyir-şər.
Полностью »...deyəsən. – Əli, gavar, kəndə gedib (Bakı); – Gavar, Mö:lüd kişi şə:rə gidmağa hazırraşadı (Quba); – Gavar, onu zirdəss <həbs> elədilər
Полностью »...məzgəldəy çoxdu (Əli Bayramlı); – Bı il so:ğ oldığınnan məzgəldəy lap şə:rə dolup (Lənkəran)
Полностью »...XEYİR Qeyrət günüdür, olmayalar özgəyə möhtac; Kim qatsa xələl şərə, edin ortadan ixrac (Ə.Vahid); Xeyir dilə qonşuna, xeyir gəlsin başına (Ata. sözü
Полностью »...yarayan тот, кто помогает, участвует и в радости и в горе; xeyrə-şərə yaramaz бесполезный человек; тот, кто не принимает участия ни в радости, ни в г
Полностью »...(məc.) Qaralar təhqir edib guya bir ağ qadını; Namuslu adamları salıb şərə, böhtana (M.Rahim).
Полностью »...чир хьун, гъавурда акьун, гьадаз килигна гьерекат авун); xeyrə-şərə yarayan хийир-шийирдик виже къведай (хийир-шийир крара инсанриз куьмекдай); xeyrə
Полностью »(Ağdam, Ağdaş, Lənkəran) 1. taxtabiti. – Bu gecə sə:rə kimi şirin canımı mələ yi:b; – Bizim evdə mələ yoxdu (Lənkəran) 2. əqrəb cinsindən olan zəhərli
Полностью »heç nə ilə fərqlənməyən, aydın mövqeyi olmayan, xeyrə-şərə yaramayan, bacarıqsız adam haqqında işlədilən ifadə; ~ nə tüfəngə çaxmaqdır, nə sünbəyə tox
Полностью »...bilmədim (A.Divanbəyoğlu); Çox aydın və dərin mənalı iki xətt şerə oxşayan bu lentlər ona nələr xatırlatmadı (Ə.Vəliyev).
Полностью »...противостояние добра и зла, şərab şər gətirir вино приносит зло, xeyir şərə qalib gələcək добро восторжествует над злом, добро победит зло 2. клевета
Полностью »...işdə, həm də yasda adamlara yaxından kömək edən. Bu adam xeyrə-şərə yarayan deyil, – “Şahsənəm xala” deyilən aralıq arvadı idi, xeyrəşərə yarayan idi
Полностью »...guşənişin. Ə.Haqverdiyev. // Sif. mənasında. Guşənişin bir adamdır; Xeyrə, şərə yaramaz. M.Müşfiq.
Полностью »...adamı yormurdu. M.İbrahimov. [Səməd Vurğun] özündən əvvəl oxunan ritorik bir şerə işarə edərək nitqini təhlili sual ilə başladı. Mir Cəlal.
Полностью »...olan <heyvan>. – Qomralkərə şişəx’di, yetişif bö:nə-sə:rə doğar (Zəngilan); – Camış üş yaşına çatanda şişəx’di (Tovuz); – Həsənqulunun
Полностью »...[Səkinə xanım:] …Sandıqlar içində aparıb, şahid-sübut ilə hakimi-şərə tapşırdı ki, əgər, əhyana, mən ölsəm, bu pulu sonra mənim hər kəs şəri varisim
Полностью »...düşmək. Şərə düşmək qəfil gülləyə düçar olmaq kimidir. Ə.Vəliyev. Şərə salmaq – iftira edərək, böhtana salaraq dolaşdırmaq. [Vəzir:] …Bir təhər elə,
Полностью »...(İmişli); – O, düz adamdı, hər şeyi usburd olmağ olar (Kürdəmir); – Mən şə:rə gedəndə oyı Zərxanıma usburd oluram (Salyan); – Dö:ləti süzə usburd olı
Полностью »...Ərəstun Şiraslana dedi:] …[Ağbulağın işlərini] heç balaca bir şerə sığışdırmaq olarmı, şair? S.Rəhimov. 2. məc. Dözmək, qatlaşmaq, sinirmək. Ayrım qı
Полностью »...qanunları. Roma hüququ əhkamları. Dini əhkamlar. – Əhkami-şərə mütabiq bir kimsənə nəzərdə varmı ki, səltənəti və təxtü tacı ona vagüzar edək. M.F.Ax
Полностью »...yaşayan bir qız birdənbirə nə üçün dönük çıxa idi? Mir Cəlal. Şerə yamaq vuranlara insan sözü qoy ar olsun! Şair olan dönük çıxmaz, yolunda min ruzga
Полностью »...yerdə iftiraya məruz qalmaq; туширдак кутун başına kələk açmaq, şərə salmaq, böhtana salaraq dolaşdırmaq.
Полностью »...hamıya yarayır, sənə yaramır всем подходит, а тебе – нет, xeyrə-şərə yaramaq быть полезным и в радости, и в горе, işə yaramaq быть полезным в деле
Полностью »...(Cəbrayıl); – Ay Məhəmməd, lap kərəvəngi qalmışam, bilmirəm böyün şə:rə gedim, ya yox (Culfa) ◊ Kərəvəngi qoymax (Qarakilsə) – çaşbaş qoymaq, tərəddü
Полностью »...применяющееся в народном хозяйстве) II прил. серный: 1. относящийся к сере, к производству серы. Kükürd zavodu серный завод, kükürd tüstüsü серный ды
Полностью »...восторжествовать. Sülh müharibəyə qalib gələcək мир победит войну, xeyir şərə qalib gəlir добро побеждает зло, qəti qalib gəlmək окончательно победит
Полностью »[ital. serenade – axşam nəğməsi] 1. Orta əsrlərdə İtaliya və İspaniyada: adətən, sevgilinin pəncərəsi altında oxunan nəğmə
Полностью »is. [fars.] 1. Əmr, göstəriş. Səməndər qayda-qanunu bilmədiyi üçün sərəncam gözləyirdi. B.Bayramov. □ Sərəncam çəkmək – bir şeyi həll etmək, qaydaya s
Полностью »bax sərilmək1 1-ci mənada. [Mehriban] qapının ağzında yerə sərələndi. S.Hüseyn
Полностью »sif. və zərf [fars.] klas. Başı uca. Sərəfraz gəzirsən büllur otaqda; Uzaqda oduna yananı gözlə! Aşıq İman
Полностью »is. [ər.] Minarənin azan verilən yeri. Şərəfədən sonra davam edən çıxıntı isə minarənin ümumi vertikal kompozisiyasını tamamlayır
Полностью »