Tromb divarı

Tromb — (r trombe, ital. tromba — hərfi mənada "boru" deməkdir) — atmosferin burulğanlı, diametri yüz metrədək çatan, çox güclü şaquli hərəkətidir. Tromb quru üzərində ilin isti dövründə tropik kontinental havada, atmosferin termik stratifikasiyası qeyri-sabit olan zaman baş verir. Trombda küləyin sürəti 50–100 m/saniyə olub, yüksək dağıcıdı qüvvəyə malikdir. Tromb ABŞ-də müşahidə edilən tornadoya oxşayır. Metereoloji tromb- atmosferin burulğanlı çox güclü, şaquli hərəkətidir. Tromb qurunun üstündə ilin isti dövründə tropik kontinental, atmosferin stratifikasiyası qeyri-sabit olan zaman baş verir. Tromb kiçik ərazidə (diametri bir neçə 10 metr), iti sürətlə (tromb zamanı küləyin sürəti 50–100 m/san-yə çatır) və eni 100 m-ə qədər zolaqda böyük dağıdıcı qüvvəyə malik olur. Tromb ABŞ-də baş verən tornadoya oxşayır. Onun təkrarlanması son 10–35 ildə 8–10 dəfə artmışdır.

Adrian divarı (ing. Hadrian's Wall, lat. Vallum Hadriani) — 117 kilometr (73 mil) uzunluğunda və bir vaxtlar İngiltərənin şimalından keçmiş nəhəng Roma müdafiə quruluşu. 121-ci ildə tikilmişdir. Divarın cənub tərəfindəki qala boyunca hərbi yol keçirdi. Birley, A.R. Hadrians Wall Illustrated Guide. London: Her Majesty's Stationery Office (HMSO). 1963. Burton, Anthony. Hadrian's Wall Path.

Atanarix divarı — tervinq qot tayfasının başçısı Atanarix tərəfindən tikdirilmiş möhkəmləndirilmiş xətt. Prut və Dunay çaylarının sahilləri arasında ostqot taifal qəbiləsinin ərazisində yerləşirdi. Tikintisində "Limes Transalutanus" adlı köhnə Roma istehkamlarından istifadə edildiyi təxmin edilir.

Ağlama divarı — Qüdsdə Məbəd dağının qərb tərəfində yerləşmiş qədim yəhudi məbədi divarının qalıqları. Qüdsdə olan yəhudilər üçün müqəddəs hesab edilən, Qüds məbədinin aşağı hissəsində qalmış qərb divarıdır. Buna görə Qərb divarı (ivr. ‏ הַכּוֹתֶל הַמַּעֲרָבִי‏‎) adı ilə tanınır.. Yəhudilərin, Süleymanın Qüdsdə tikdirdiyi Beyt-ül-Makdisdən qaldığına inandıqları və müqəddəs olaraq qəbul etdikləri divardır. Yəhudilərin ha-Kotel ha-Ma’aravi (Qərb Divarı) dedikləri bu divar zamanla Xristianlığın təsiriylə "Ağlama Divarı" olaraq adlandırılmışdır. Təxmini olaraq 485 m uzunluğunda olan Ağlama Divarı, torpaq səviyyəsinin üstündə olan iyirmi dörd böyük daş cərgəsi ilə yerin altında qalmış olan on doqquz daş cərgəsindən meydana gəlmişdir. Hündürlüyü torpaq səviyyəsindən etibarən,18 m olub 6 metri məbəd sahəsinin səviyyəsini keçir. Daşlardan bəzilərinin uzunluğu 12 m, hündürlüyü 1 m, ağırlığı isə 100 tondan artıqdır.

Berlin divarı (alm. Berliner Mauer‎) — Almaniya Demokratik Respublikası ilə Qərbi Berlin arasında 13 avqust 1961-ci ildə uzunluğu 155 km (o cümlədən Berlin civarında 43,1 km) olan möhkəmləndirilmiş və 1989-cu ilə qədər mövcud olmuş dövlət sərhədi. == Erkən hadisələr == İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan sonra Berlin dörd divarla ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa və SSSR mühasirə olunmuşdu. Ümumi düşmən üzərində qələbədən sonra Sovet İttifaqı və NATO arasında qarşıdurma bütün gücü ilə güclənməyə başlayır. Tezliklə Almaniya və Berlin ümumilikdə iki düşərgəyə – ADR (Almaniya Demokratik Respublikası) və AFR (Almaniya Federativ Respublikası) bölünür. Qərbi Berlinlə dövlət sərhədi rejiminin tətbiqinə və sərhəd istehkamlarının qurulmasına Varşava müqaviləsi üzv-ölkələrin tövsiyəsi ilə 1961-ci il avqustun 13-də başlanılmışdır. Bu divarın ucaldılması ilə qədim alman paytaxt şəhərinin müttəfiq amerika, ingilis və fransız qoşunlarından tamamilə təcrid olunması gerçəkləşdirilmiş və 1948-ci ildə ikiyə bölünmüş Berlinin hissələri arasında əlaqə tamamilə kəsilmişdir. İki hissə arasında əsl sərhədin olmaması tez-tez münaqişələrə, məhsul qaçaqmalçılığına və mütəxəssislərin AFR tərəfə keçməsinə səbəb olurdu. Tək 1961-ci ilin 1 yanvarından avqustun 13-nə qədər ADR-dən 207 min mütəxəssis qarşı tərəfə keçmişdi. Bu zaman hökumətin bildirdiyinə görə, dövlət bundan illik 2,5 milyard mark zərər əldə edir.

Kangşung divarı — Comolunqma dağının şərq hissəsində yerləşən böyük divar, bu ərazi həm də dağın tibet ərazisində yerləşən hissələrindən biridir. Divarın ətəyindən (ətəkdə Kangşung buzlağı yerləşir) zirvəyə qədər olan hündürlük 3350 metrdir . Kangşung enli dağ divarıdır, sağda Şimal-şərq qrabeni, solda isə Cənub-şərq qrabeni və Cənub yəhəri yerləşir. Divarın yuxarı hissəsində asılı buzlaqlar üstünlük təşkil edir. Aşağı hissəsində isə dik qaya çıxıntıları və kuluarlar var. Comolunqmaya Kangşung divarı ilə qalxmaq standart marşruta nisbətən daha çətindir. Standart marşrut Şimal yəhərindən və ya Cənub yəhərindən keçir. Ümumən dağın bu hissəsi daha kənarda yerləşir və Kungşung divarının ətəyinə çatmaq üçün daha çox yol qət etmək lazımdır. 1981-ci ildə Riçard Blyumun (ing. Richard Blum) və Luis Reyhardtın (ing.

Kangşung divarı — Comolunqma dağının şərq hissəsində yerləşən böyük divar, bu ərazi həm də dağın tibet ərazisində yerləşən hissələrindən biridir. Divarın ətəyindən (ətəkdə Kangşung buzlağı yerləşir) zirvəyə qədər olan hündürlük 3350 metrdir . Kangşung enli dağ divarıdır, sağda Şimal-şərq qrabeni, solda isə Cənub-şərq qrabeni və Cənub yəhəri yerləşir. Divarın yuxarı hissəsində asılı buzlaqlar üstünlük təşkil edir. Aşağı hissəsində isə dik qaya çıxıntıları və kuluarlar var. Comolunqmaya Kangşung divarı ilə qalxmaq standart marşruta nisbətən daha çətindir. Standart marşrut Şimal yəhərindən və ya Cənub yəhərindən keçir. Ümumən dağın bu hissəsi daha kənarda yerləşir və Kungşung divarının ətəyinə çatmaq üçün daha çox yol qət etmək lazımdır. 1981-ci ildə Riçard Blyumun (ing. Richard Blum) və Luis Reyhardtın (ing.

Divar yaşayış məntəqəsini müdafiə etmək üçün tikilmiş bir növ istehkamdır. Qədim dövrlərdən bəri yaşayış məskənləri və ya qalalar ətrafında tikilmiş divarlar Berlin divarı nümunəsində olduğu kimi müasir dövrdə də istifadə olunur. Müdafiəni və müşahidə qabiliyyətini artırmaq üçün tarixi divarlardakı dairəvi və ya bucaqlı divarlardan daha yüksək tikilən qüllələrə "bastion" deyilir. Müasir müdafiə divarı xüsusiyyəti daşıyan divarlardakı bu cür tikililərə isə sadəcə olaraq "gözətçi qüllələri" deyilir. Bəzi divarlarda, səmərəliliyi artırmaq üçün divarın xaricində bir xəndək qazılır.

Ağlama divarı — Qüdsdə Məbəd dağının qərb tərəfində yerləşmiş qədim yəhudi məbədi divarının qalıqları. Qüdsdə olan yəhudilər üçün müqəddəs hesab edilən, Qüds məbədinin aşağı hissəsində qalmış qərb divarıdır. Buna görə Qərb divarı (ivr. ‏ הַכּוֹתֶל הַמַּעֲרָבִי‏‎) adı ilə tanınır.. Yəhudilərin, Süleymanın Qüdsdə tikdirdiyi Beyt-ül-Makdisdən qaldığına inandıqları və müqəddəs olaraq qəbul etdikləri divardır. Yəhudilərin ha-Kotel ha-Ma’aravi (Qərb Divarı) dedikləri bu divar zamanla Xristianlığın təsiriylə "Ağlama Divarı" olaraq adlandırılmışdır. Təxmini olaraq 485 m uzunluğunda olan Ağlama Divarı, torpaq səviyyəsinin üstündə olan iyirmi dörd böyük daş cərgəsi ilə yerin altında qalmış olan on doqquz daş cərgəsindən meydana gəlmişdir. Hündürlüyü torpaq səviyyəsindən etibarən,18 m olub 6 metri məbəd sahəsinin səviyyəsini keçir. Daşlardan bəzilərinin uzunluğu 12 m, hündürlüyü 1 m, ağırlığı isə 100 tondan artıqdır.

"Sevgi divarı" — Parisin ən hündür nöqtəsi sayılan Monmartr təpəsində üzərinə 311 dildə "Mən səni sevirəm!" yazılmış lövhə. 40 m² sahəsi olan divarda, hətta Brayl şriftlərinin köməyilə korlar üçün də eyni məzmunlu sözlər yazılmışdır. İdeyanın təşəbbüsü Frederik Barondur. O, həmin sözləri əvvəlcə kiçik qardaşına yazdırmış, sonra həmin yazını ərəb, rus, portuqal və ilaxır qonşularından öz dillərinə çevirməyi rica etmişdi. Frederik başqa dillər üçün bir neçə səfirliyə də müraciət etmişdi. Bu işi yerinə yetirərkən 3 böyük qeyd kitabçası 300-dən çox dildə 1000-ə qədər "Səni sevirəm" mətnli yazılarla dolmuşdu artıq. Sonda o, bu yazıları ahəngdar şəkildə bir araya gətirmək üçün Kler Kito adlı gözəl yazı xəttinə malik incəsənət xadiminə (kalliqraf) müraciət edir. Kalliqraf işi layiqincə yerinə yetirir və hal-hazırda divarda sərgilənən yazılı abidə ərsəyə gəlir. Hər biri 21x29.7 sm ölçüdə olan 612 ədəd şirli lavadan hazırlanmış kirəmit üzərində həkk olunan yazılar Frederik Baronun qeyd dəftərindəki vərəqləri xatırladır. Yazılar arasında rast gəlinən böyük bir ürəyin qırıntıları şəklində qırmızı rəngli çıxıntıların həkk olunması isə bu "sevgi divarı"nın dünyadakı sınıq qəlbləri yenidən bir araya gətirmək niyyətini canlandırır.

Tsoy divarı (rus. Стена Цоя, ing. Tsoi's Wall) — musiqiçi Viktor Tsoya və onun yaratdığı "Kino" qrupuna həsr olunmuş, Moskvada yazılar ilə bəzənmiş divar. Divar Arbat küçəsi ilə Krivoarbatski döngəsinin kəsişməsindəki 37 №-li evdə yerləşir və Moskvanın görməli yerlərindən biri hesab edilir. Tsoy fanları üçün divarın yanındakı xüsusi külqabına qırıq siqareti yandıraraq qoymaq adət halını almışdır. Tsoy fanları tərəfindən tez-tez ziyarət edilən divar dostlar üçün bir-birlərinə göndərdikləri qeydləri gizlətmək və ya görüş təşkil etmək məkanına çevrilmişdir. Moskvadan əlavə bir neçə şəhərdə, o cümlədən Sankt-Peterburq, Xabarovsk, Dnepr, Sevastopol şəhərlərində də Tsoyun xatirəsini əbədiləşdirmək üçün belə divarlardan istifadə olunmuşdur. Divara yazılan ilk yazı 15 avqust 1990-cı ilə təsadüf edir və divarda qara rəng ilə "Viktor Tsoy bu gün öldü" (rus. Сегодня погиб Виктор Цой) yazılmışdır. Ardınca isə başqa bir nəfər bu yazıya cavab olaraq yazmışdır: "Tsoy yaşayır!" (rus.

"Bu divarı sökün!" (ing. Tear down this wall!) — ABŞ Prezidenti Ronald Reyqanın 1987-ci il 12 iyun tarixində Qərbi Berlində söylədiyi nitqin bir hissəsi. O zaman Reyqan, SSRİ dövlət başçısı Mixail Qorbaçova müraciət edərək 1961-ci ildən bəri Berlin şəhərini qərb və şərq hissələrinə ayıran səddin aradan qaldırılmasına çağırış etmişdir. Nitq o zaman nisbətən kiçik media əhatəsi qazansa da, 1989-cu ildə Berlin divarının sökülməsindən sonra daha çox tanındı. Lakin nitqin divarın yıxılmasında nə qədər təsirli olması ilə bağlı müzakirələr var. == Zəmin == "Bu divarı sökün" adlanan nitq Ronald Reyqanın Berlin divarına yönəlmiş ilk çıxışı deyildi: 1982-ci ildə Qərbi Almaniyaya səfəri zamanı o, bəyan etdi ki, "Mən Sovet İttifaqı liderinə bir sual ünvanlamaq istəyirəm […] Nəyə görə orada divar mövcuddur?" Divarın tikilməsindən 25 il sonra 1986-cı ildə, buna cavab olaraq, Qərbi Almaniyanın "Bild" qəzeti Reyqana belə bir sual ünvanladı ki, "O, divarın sökülə biləcəyini nə zaman düşündü?" və cavab olaraq, Reyqan bildirdi ki, "Mən divarın sökülməsi üçün məsul şəxslərə [bu gün] çağırış edirəm". Reyqanın 1987-ci ildə Berlinə olan səfərindən öncə 50.000 insan ABŞ Prezidentinin gəlişi əleyhinə nümayiş keçirdi. Onun gəlişi dövründə baş verə biləcək hər hansı anti-Reyqan nümayişlərinin qarşını almaq məqsədi ilə Berlin şəhərinin geniş bir ərazisi bağlandı. Xüsusilə Kroytsberq küçəsi bu məqsədlə əsas götürülərək, şəhərin bu hissəsi boyunca hərəkət tamamilə məhdudlaşdırıldı. Nitq həmçinin Reyqan administrasiyası üçün də çox böyük anlaşılmazlıq mənbəyi idi.

Kreml divarı nekropolu — vəfat edənlərin külü üçün kolumbarium kimi xidmət edən Kremlin divarının yaxınlığındakı Moskva Qırmızı meydanında xatirə qəbiristanlığı. Sovet dövlətinin dövlət, partiya xadimlərinin və hərbi rəhbərlərinin 1917-ci il Oktyabr İnqilabının iştirakçılarının dəfn yeri . 1920-1930-cu illərdə burada xarici ölkələrin kommunist inqilabçıları: məsələn yazıçı və jurnalist Con Rid, Yaponiya Kommunist Partiyasının qurucusu Sen Katayama, inqilabçı Klara Setkin, alman siyasətçisi Frits Hekkert və başqaları da dəfn edilmişdir. 1974-cü ildən bəri nekropol dövlət tərəfindən mədəniyyət abidəsi kimi qorunur . Qırmızı Meydanın şimal hissəsinə baxan Nikolskaya və Spasskaya qüllələri arasındakı divara yaxın ərazilər dəfn üçün istifadə olunur və yandırılanların külləri üçün kolumbariem kimi istifadə edilir. Xalq arasında ona "Kommunarların Divarı" ləqəbi verilmişdir. Qranit lövhələrin arxasındakı boşluqlarda inqilabçıların, ilk komissarların, Kominternin üzvlərinin, hərbi komandirlərin, astronavtların və görkəmli elm adamlarının külü olan 114 küp var. İlk qranit lövhə 1925-ci il aprelin 5-də qoyulmuşdur: inqilabın qocalarından olan Ali İqtisadi Şura sədrinin müavini Miron Vladimirovun nəşinin külü divarın içinə hörülmüşdür. Bu lövhədəki yazı: "Fəhlə sinfinin azad edilməsi uğrunda mübarizə aparan, sosialist quruculuğunun fədakeşi Miron Konstantinoviç Vladimirov (yoldaş Leva)". Çar dövründə Kremlin divarı boyunca yalnız Spasski və Nikolskii darvazaları arasında on beş kiçik qəbiristanlıq var idi - bu zaman adi insanlar divarın yanında dəfn olunurdular.

Xumbu buz divarı — Xumbu Buzlağının başında və Sükut dərəsinin ətəyində yerləşən buz divarı. Xumbu buz divarı Everest dağının Nepal yamaclarında 5,486 metr (17,999 ft) hündürlükdə yerləşir və Baza düşərgəsindən o qədər də uzaq deyil. Buz divarı Everest zirvəsinə gedən Cənubi Kol marşrutunun ən təhlükəli mərhələlərindən biri hesap olunur. Xumbu buz divarı Xumbu buzlağının elə sürətlə hərəkət edən bir bölməsidir ki, burada daim birdən-birə açılmış böyük çatlaqlara və buz qüllələrinə rast gəlmək mümükündür. Buzlaqdan daim ölçüsü avtomobildən tutmuş böyük evlərə qədər olan nəhəng buz parçaları düşür. Buzlağın dağdan hər gün 0.9 to 1.2 metr (3 to 4 ft) uzaqlaşdığı təxmin edilir. Əksər alpinistlər səhər tezdən, günəş doğmadan əvvəl, gecə qismən donub qaldıqda və daimi hərəkətlər az olduqda buz divarını keçməyə çalışırlar. Güclü günəş işığı ərazini isitdikcə buz quruluşu arasındakı sürtünmə azalır və yarıqların açılması və ya qar və buz bloklarının düşmə şansını artırır. Xumbu buz divarını keçmək üçün ən təhlükəli vaxt ümumiyyətlə günortadan axşama qədər yəni günəşin daha isti və buzlaqdakı hərəkətlərin daha intensiv olduğu vaxta qədərdir. Təcrübəli, uyğunlaşmış alpinistlər buz divarını bir neçə saat ərzində keçə bilər, ilk dəfə bu ərazidən keçən və yaiqlimə hələ də uyğunlaşa bilməyən alpinistlər təxminən 10-12 saatda buzlağı keçirlər.

Polşa–Belarus divarı — 2022-ci ildə Polşa hakimiyyəti tərəfindən qeyri-qanuni miqrasiyanın qarşısını almaq üçün Polşa və Belarusiya sərhəddindəki ayırıcı divar. Polşa və Belarus sərhədində hasarın çəkilməsinə səbəb 2021-ci ilin yazında yaranan miqrasiya böhranı olub. 2021-ci ilin yayından etibarən Yaxın Şərq və Afrika ölkələrindən olan miqrantların Belarusun Litva, Latviya və Polşa ilə sərhədini qanunsuz keçmək cəhdlərinin sayı kəskin artıb. 2021-ci il sentyabrın 2-dən noyabrın 30-dək olan müddətdə Podlaskie və Lyublin voyevodalığının Belarusla sərhədə bitişik 183 yaşayış məntəqəsində fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq edilib. 2021-ci il oktyabrın 29-da Seym Belarusla dövlət sərhədi boyunca divar tikintisi haqqında qanun qəbul esdir və bu qanuna təcili baxılır və bu qanun noyabrın 4-də prezident Andjey Duda tərəfindən imzalandıqdan sonra qüvvəyə minib. Divarın tikintisi 1 milyard 615 milyon zloti (400 milyon dollardan çox) dəyərində qiymətləndirilirdi. 4 yanvar 2022-ci ildə Polşa daxili işlər nazirinin müavini Maçey Vonsik ölkənin sərhəd xidməti Belarusla sərhəddə tikanlı məftillərlə polad divarın tikintisinə dair podratçılarla müqavilələr imzaladığını elan edir. Onun ümumi uzunluğu heyvanların keçidi üçün 22 qapının təşkili ilə 186 kilometr olmalıdır. Yanvarın 24-də Polşa sərhədçisinin mətbuat katibi Anna Mixalska jurnalistlərə bildirib ki, yanvarın 25-dən divarın tikintisinə başlamağa hazırdır. Daxili İşlər Naziri Mariuş Kaminski Twitter mikrobloqunda elan etdiyi kimi şlaqbaumun tikintisi 30 iyun 2022-ci ildə başa çatdırılıb.

Polşa–Belarus divarı — 2022-ci ildə Polşa hakimiyyəti tərəfindən qeyri-qanuni miqrasiyanın qarşısını almaq üçün Polşa və Belarusiya sərhəddindəki ayırıcı divar. Polşa və Belarus sərhədində hasarın çəkilməsinə səbəb 2021-ci ilin yazında yaranan miqrasiya böhranı olub. 2021-ci ilin yayından etibarən Yaxın Şərq və Afrika ölkələrindən olan miqrantların Belarusun Litva, Latviya və Polşa ilə sərhədini qanunsuz keçmək cəhdlərinin sayı kəskin artıb. 2021-ci il sentyabrın 2-dən noyabrın 30-dək olan müddətdə Podlaskie və Lyublin voyevodalığının Belarusla sərhədə bitişik 183 yaşayış məntəqəsində fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq edilib. 2021-ci il oktyabrın 29-da Seym Belarusla dövlət sərhədi boyunca divar tikintisi haqqında qanun qəbul esdir və bu qanuna təcili baxılır və bu qanun noyabrın 4-də prezident Andjey Duda tərəfindən imzalandıqdan sonra qüvvəyə minib. Divarın tikintisi 1 milyard 615 milyon zloti (400 milyon dollardan çox) dəyərində qiymətləndirilirdi. 4 yanvar 2022-ci ildə Polşa daxili işlər nazirinin müavini Maçey Vonsik ölkənin sərhəd xidməti Belarusla sərhəddə tikanlı məftillərlə polad divarın tikintisinə dair podratçılarla müqavilələr imzaladığını elan edir. Onun ümumi uzunluğu heyvanların keçidi üçün 22 qapının təşkili ilə 186 kilometr olmalıdır. Yanvarın 24-də Polşa sərhədçisinin mətbuat katibi Anna Mixalska jurnalistlərə bildirib ki, yanvarın 25-dən divarın tikintisinə başlamağa hazırdır. Daxili İşlər Naziri Mariuş Kaminski Twitter mikrobloqunda elan etdiyi kimi şlaqbaumun tikintisi 30 iyun 2022-ci ildə başa çatdırılıb.

Kiçik Qərb Divarı — Dəmir Qapı yaxınlığında Kiçik Qərb Divarı, həmçinin HaKotel HaKatan (və ya sadəcə Kotel Katan), Kiçik Kotel (İvrit: הכותל הקטן) və Kleiner Koisel (yəhudi dilində "Kiçik Kotel/Divar") kimi tanınan yəhudi dini saytıdır. Divarın özü İkinci Məbəd dövrünə (e.ə. 516 — eramızdan əvvəl 70) aiddir. Bu, Qərb Divarının böyük hissəsinin davamıdır və demək olar ki, Müqəddəslər Müqəddəsi ilə üzbəüzdür. HaKotel HaKatan Qərb Divarının böyük hissəsi qədər məşhur və izdihamlı deyil. Divarın bu hissəsi Müqəddəslər Müqəddəsinə yaxın olduğuna görə dərin mənəvi əhəmiyyətə malikdir. Bununla belə, bu, Müqəddəslər Müqəddəsinə ən yaxın yer deyil, çünki Qərb Divar Tunelində birbaşa Müqəddəslərin Müqəddəsi ilə üzbəüz olan bir yer var. ​ Divarın yanındakı keçid 1293 və ya 1296-cı illərdə Seyf əl-Dur tərəfindən əsası qoyulmuşdur. 1971-ci ilin sonlarında İsrail Dini İşlər Departamenti tərəfindən divar boyunca aparılan geniş tunellər Ribat Kürdün qismən dağılmasına səbəb oldu. Departament yeni meydan yaratmaq üçün 670 illik quruluşu sökərək vəziyyətdən istifadə etməyə çalışdı, lakin beynəlxalq etirazdan sonra geri çəkildi.

Kreml divarı nekropolu — vəfat edənlərin külü üçün kolumbarium kimi xidmət edən Kremlin divarının yaxınlığındakı Moskva Qırmızı meydanında xatirə qəbiristanlığı. Sovet dövlətinin dövlət, partiya xadimlərinin və hərbi rəhbərlərinin 1917-ci il Oktyabr İnqilabının iştirakçılarının dəfn yeri . 1920-1930-cu illərdə burada xarici ölkələrin kommunist inqilabçıları: məsələn yazıçı və jurnalist Con Rid, Yaponiya Kommunist Partiyasının qurucusu Sen Katayama, inqilabçı Klara Setkin, alman siyasətçisi Frits Hekkert və başqaları da dəfn edilmişdir. 1974-cü ildən bəri nekropol dövlət tərəfindən mədəniyyət abidəsi kimi qorunur . Qırmızı Meydanın şimal hissəsinə baxan Nikolskaya və Spasskaya qüllələri arasındakı divara yaxın ərazilər dəfn üçün istifadə olunur və yandırılanların külləri üçün kolumbariem kimi istifadə edilir. Xalq arasında ona "Kommunarların Divarı" ləqəbi verilmişdir. Qranit lövhələrin arxasındakı boşluqlarda inqilabçıların, ilk komissarların, Kominternin üzvlərinin, hərbi komandirlərin, astronavtların və görkəmli elm adamlarının külü olan 114 küp var. İlk qranit lövhə 1925-ci il aprelin 5-də qoyulmuşdur: inqilabın qocalarından olan Ali İqtisadi Şura sədrinin müavini Miron Vladimirovun nəşinin külü divarın içinə hörülmüşdür. Bu lövhədəki yazı: "Fəhlə sinfinin azad edilməsi uğrunda mübarizə aparan, sosialist quruculuğunun fədakeşi Miron Konstantinoviç Vladimirov (yoldaş Leva)". Çar dövründə Kremlin divarı boyunca yalnız Spasski və Nikolskii darvazaları arasında on beş kiçik qəbiristanlıq var idi - bu zaman adi insanlar divarın yanında dəfn olunurdular.

Suriya-Türkiyə sərhəd divarı — Türkiyənin qanunsuz keçidlərin qarşısını almaq üçün Türkiyə-Suriya sərhədində qurduğu 837 kilometrlik divardır. Layihənin məqsədi sərhədləri qanuni olaraq keçməmiş və qeydiyyatdan keçməyən, müvəqqəti şəxsiyyət sənədləri olmayan suriyalı sığınacaq axtaranlara, qaçaqçılara və "terror təşkilatı" üzvlərinə qarşı qorumaqdır. Divar dünyanın ən böyük 3-cü divarı olma xüsusiyyətinə malikdir. Suriya-Türkiyə sərhədi Ankara anlaşması ilə formalaşmış 911 kilometrə bərabər olan Türkiyənin ən uzun hissəsidir və Hatay dövlətinin Türkiyə Respublikasına qoşulması ilə günümüzə qədər gəlib çatıb. Ankara sərhəd təhlükəsizliyini artırmaq üçün 2015-ci ildə inşaat layihəsinə başlamışdır. 2016-cı ilin yanvar ayında Hatayın Yayladağ ilçəsindəki Suriya sərhədində beton divarın inşasına başlanıldı. Layihənin maliyyələşdirilməsi müvafiq valiliklər və TOKİ tərəfindən təmin edilmişdir. Divarların hər biri 7 ton ağırlığında, 2 metr enində və 4 metr hündürlüyündədir. 3 metr beton və 1 metr tel hörgüsündən ibarətdir. Divar gözətçi qülləsi, patrul yolu, gücləndirilmiş qəfəs teli, işıqlandırma sistemləri, aktiv sərhəd qoşunları, hava, PUA və hava zirehli nəqliyyat vasitələri, akustik sensorlar, uzaqdan idarə olunan silah sistemləri, lazer silahları, avtomatik aşkarlama proqramları və s.