Əl-Bərr
| İslam |
|---|
| İslamda iman |
| Allah • Allahın varlığı və təkliyi • Mələklər • Müqəddəs kitablar • Məhəmməd peyğəmbər və digər peyğəmbərlər • İmamət • Axirət • Kəlmeyi-şəhadət |
| Firuiddin |
| Namaz • Zəkat • Xüms • Oruc • Həcc |
| İslamda xüsusi günlər |
| Besət bayramı • Ramazan bayramı • Qurban bayramı • Qədir-Xum |
| Quran |
| Sünni • Hədis • Təsəvvüf · Fiqh • Kəlam • Şəriət |
| İslam tarixi |
| Əhli-Beyt • Səhabə • Şiəlik • Sünnilik • Xaricilik • Dörd xəlifə • İmamət • Məhəmməd |
       |
Əl-Bərr (ər. البَرّ) — Allahın adlarından biri. Bütün yaxşılıq və gözəlliklərin sahibi, qullarına qarşı hədiyyə və ehsanı çox olan, yaxşılığın, vəfanın, gözəlliyin və ehsanın tək qaynağı deməkdir.
İbn Abbasdan nəql edildiyinə görə, Rəsulullah (s) Allah-taaladan rəvayət etdiyi bir hədisdə belə buyurdu: "Allah-taala yaxşılıq və pislikləri təqdir edib yazdıqdan sonra bunların yaxşı və pis oluşunu belə açıqladı: Kim bir yaxşılıq etmək istər də edə bilməzsə, Cənabı Haqq bunu edilmiş mükəmməl bir yaxşılıq olaraq qeyd edir. Əgər bir kimsə yaxşılıq etmək istər sonra da onu etsə, Cənabi-Haqq o yaxşılığı on mislindən başlayıb yeddi yüz misliylə, hətta qat-qat artıqlamasıyla yazar. Kim bir pislik etmək istər amma imtina etsə, Cənabi-Haqq bunu mükəmməl bir yaxşılıq olaraq qeyd edir. Əgər insan bir pislik etmək istər sonra da onu etsə, Cənabi-Haqq o pisliyi yalnız bir günah olaraq yazar. "[1]
Bərr sözü, ərəbcə "birr" kökündən törəyir və itaətkar, vəfalı və xeyirxah mənasını verir. Bu söz Qurani-Kərimdə insanın qazanması istənilən bir xüsusiyyət olaraq istifadə edilir. Çünki əl- Bərr olan Yaradan, qullarının " birr " e çataraq özlərini aşmalarını , təmizlənib , yücelmelerini istər dostlar. Hədəf " birr " e çatmaqdır. Yəni " yaxşılığı tutmaq " dır. Hədəfi göstərən, ona necə yaklaşılacağını da öyrədər qullarına . Haqq Təala ruh yapımıza sevgini, yaxşılığı və gözəlliyi kodlamış , bizi elə göndərmişdir yer üzünə. Allah , daha sonra da hər quluna ; yer üzündə "dünya imtahanı " na gözlərini açan hər quluna , ömürü boyunca ehtiyacı olan hər şeyi min gözəllik içində çatdırar dostlarım . O , heyvanlar və bitkilər aləmini , dad, qoxu və rəng, cümbüşüyle əmrinə vermişdir. O, qullarını min ləzzət , min dad ilə doyurar hər gün. Allah, ətrafını sarmalayan xarici dünyada , hər an möhtəşəm cədvəllər çəkərək, " ruh dünyaları " nı da doyurar qullarının . Görən gözlərə, hər hadisə bir şeylər izah edər. Səhər nəfs bir mənzərə ilə doğan günəş , gecələri festival sahəsinə çevirən ulduzlar, qaranlıqları bir gecə lampası kimi ışıldatan ay, duyan qulaqlara həmişə bir şeylər pıçıldayar . əl- Bərr olan O , bənzərsiz sənətkar , qış ayları boyunca yağar — yağmaz əriyəcək qar dənələrini belə, elə bir sənətlə işləyərək göndərər ki, sanki , "Qulum, Gözəlliyimin əks etdirən bu qar dənələri ilə məni düşünsün, tanısın da məst olsun" deyər bizlərə. Qulları, eşqə gəlsin, sevgiylə yaşasınlar, inanclarının və imanlarının sevinciylə , bu imtahan dünyasının öhdəsindən gəlsinlər istər, O Rəhman və Rəhim olan Allah! O , yağış dənələrini də mələkləri vasitəsiylə yollar yer üzünə , qulları rəhmətini, mərhəmətini və sevgisini hiss etsinlər deyə … Necə ki bunu ən zirvə nöqtədə hiss Məhəmməd Mustafa (s), yağış yağarkən, əllərini yağışa doğru uzadır və yağışı böyük bir keflə seyr edirdi. Nə etdiyini soruşan səhabələrinə də: " — Yağışı əhatə ! Rahmeti hiss çalışıram … Çünki onlar Allahın qatından enirlər və onların Allah ilə beyəti çox yeni! " buyururdu . İşdə, kulluktaki zirvə ad! Və kulluktaki zirvə ölçü dostlar! əl- Berr'in qulu olaraq , Ona yakışmak üçün kainatdakı gözəllikləri hissetmeliyiz , Rəbbimizə təqdim edəcəyimiz dünya həyatımızı gözəlliklərlə donatmalıyız . Ətrafını günəş kimi aydınlatanlara , qaranlıqlarda ay olub ətrafını aydınlatanlara , yağış kimi ətrafa sevgi yağdıranlara nə xoşbəxt ! Bəqərə surəsi (2) , 112 : "Xeyr , xeyr ! Kim özü yaxşılıq dolu olaraq üzünü Allaha tərtəmiz flips və təslim edərsə , işdə onun Rəbbi yanında mükafatı vardır . Onlara heç bir qorxu yoxdur və onlar qəm-qüssə deyildirlər. " Bəqərə surəsi (2) , 195 : "Allah yolunda mal xərcləyin da özünüzü əllərinizlə təhlükəyə buraxmayın və yaxşılıq edin . Çünki Allah yaxşılıq edənləri (və işlərini yaxşı edənləri) sevir. Qullarını həmişə yaxşılığa sövq edər O Uca Yaradan! O , yaxşılıqlarla , xeyirlərlə , özünə çatması üçün səbəblər yaradır, imkanlar verər quluna . Qulun üzərinə düşən , bir yaxşılıq etdiyi zaman üzünü yerlərə sürüb səcdə etməsi və özünə xeyir qapılarını açan Rəbbinə şükretmesidir . O , varlıq verməsə , zəngin qılmasa sizi, ürəyinizə "sevgi və mərhəmət " qoymasanız , əlinizi cibinizə atıb da kömək edə bilərsinizmi heç kimə ? Söyləyin Allah xatirinə ! Pulu xərcləyəcək bir çox yer varkən "xeyr" etmək , pulu bir garibin duasını almada istifadə etmək, ancaq Onun razılığını istəyən qullarına verdiyi bir lütf, bir nemət deyil də nədir ? O, diləməsi " diləməyi " verərdimi heç? Yaxşılıq etməyi dileten O. Yaxşılıq yollarını açan O. Nəticədə quluna savablar qazandırıb , dincliyə çatdıran O ! əl- Berr'dir O ! Qullarının ' birr'e çatmasını diləyənlərə O ! Ali-İmran surəsi (3), 92: " Sevdiyiniz şeylərdən (haqq yolunda) sərf , gerçək etməyincə savaba çatmarsınız. Hər nə xərcləsəniz, Allah onu biləndir . " Razı olduğu qullarının xüsusiyyətlərini də Qurani-Kərimdə belə açıqlayır Allah Təala : Ali-İmran surəsi (3) , 134 : "O (Allahdan haqqı ilə qorxan) nlar , bolluqda və darlıqda Allah üçün xərcləyərlər , qəzəblərini udar, insanların günahlarından keçərlər. Allah yaxşılıq edənləri sevər. "
"Allah da onlara həm dünya ne'mətlərini, həm də axirət nemətinin gözəlini verdi. Allah yaxşı iş görənləri sevər."[2]
Yaxşılığı qat-qat mükâfatlandırandır O. "Kim yaxşı əməl gətirsə , ona o (gətirdiyi) nin on qatı vardır. Kim pislik gətirərsə , yalnız onun dengiyle cəzalandırılır ; onlara haqsızlıq edilməyəcəkdir ."[3] Möhtəşəm bir qüdrət silgisi günahları silmək üçün sanki bəhanələr axtarar dayanar; O , Uca Rəhmətin əsəri olaraq .
"Gündüzün hər iki tərəfində (günorta və ikindi) və gecənin saçaklarında (axşam, şam və Sabahda) namaz qıl ! Şübhəsiz ki , yaxşılıq pislikləri aradan qaldırar. Bu isə, düşünebilenlere bir öyüd-nəsihətdir."[4]
" Həqiqətən, Allah , təqva sahibləri ilə və yaxşılıqda olanlar bərabərdir."[5]
"Əgər yaxşılıq etsəniz, öz lehinizə yaxşılıq etmiş olarsınız və əgər pislik etsəniz öz əleyhinizədir . "[6]
"Kim yaxşı bir iş görərsə , ona daha yaxşısı verilər və onlar o gün qorxudan da əmin olarlar. "[7]
"Həm yaxşılıq də bir deyil , pislik də . Pisliyi ən gözəl bir şəkildə sav . O zaman səninlə öz arasında bir düşmənlik olan adamın , sanki səmimi bir dost kimi olduğunu görərsən. "[8]
"Allah iman gətirib saleh əməl işləyən qullarını bununla müjdə verir. Ey Məhəmməd ! De ki :" Mən bu təbliğimə qarşı sizdən qohumluq sevgidən başqa heç bir mükafat istəmirəm. "Hər kim bir yaxşılıq etsə Biz onun yaxşılığını artırarıq . Şübhəsiz ki, Allah bağışlayandır, şükrün qarşılığını verər."[9] Allah kəlamında qullarını yaxşılığa yönəldir , hər yaxşılığı da qatından ürəklərə işləyən isti bir sevgiylə mükafatlandırır.
" … Bizə dünyada bir gözəllik və axirətdə də gözəl nemətlər ver və bizi Od əzabından qoru! .."[10] "Ey Rəbbimiz! Biz, " Rəbbinizə iman gətirin! 'Deyə imana tərəf çağıran bir kimsənin eşidib iman gətirdik . Ey Rəbbimiz! Günahlarımızı bağışla , təqsirlərimizdən keç və canımızı yaxşı əməl sahibləri ilə bir yerdə al."[11]
