Madlen Olbrayt

Madlen Olbrayt (ing. Madeleine Korbel Albright, əsl adı Mariya Yana Korbelova, çex. Marie Jana Korbelová; 15 may 1937[1][2][…], Praqa, Çexoslovakiya[5] – 23 mart 2022[3][4], Vaşinqton[6]) — ABŞ-nin ilk qadın dövlət katibi, siyasətçisi.

Madlen Olbrayt
ing. Madeleine Albright
23 yanvar 1997 – 20 yanvar 2001
Şəxsi məlumatlar
Doğum adı Marie Jana Körbelová
Doğum tarixi 15 may 1937(1937-05-15)[1][2][…]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 mart 2022(2022-03-23)[3][4] (84 yaşında)
Vəfat yeri
Vəfat səbəbi xərçəng xəstəliyi[7]
Partiya
Təhsili
Fəaliyyəti diplomat, siyasətçi, yazıçı, politoloq, səfir, universitet müəllimi[d], publisist, nazir, xarici işlər naziri[d]
Uşaqları 3
Dini episkopal kilsə[d]
Elmi fəaliyyəti
Elm sahəsi politologiya[8], xarici siyasət[8], diplomatiya[8], publisistika[8]
İmzanın şəkli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Madlen Olbrayt 1937-ci ildə Çexoslovakiyanın "Praqa" şəhərində diplomat ailəsində anadan olmuşdur. Valideynləri 1941-ci ildə erkən uşaqlıq illərində, hələ Çexoslovakiyada olarkən yəhudilikdən katolikliyə keçmişdilər. Olbrayt ailəsi ilə birlikdə 1948-ci ildə Çexoslovakiyadan ABŞ-yə köçüb. Onun atası diplomat Cozef Korbel ailəsini Kolorado ştatının Denver şəhərində məskunlaşdırdı və 1957-ci ildə ABŞ vətəndaşı oldu. 1959-cu ildə "Uelsi" kollecini bitirmiş, politologiya sahəsində bakalavr dərəcəsi almışdır. 1968-ci ildə magistr dərəcəsini almışdır.1976-cı ildə isə Kolumbiya Universitetində fəlsəfə doktoru adına layiq görülmüşdür.

1978-ci ildən ABŞ Prezidenti C.Karterin hökuməti dövründə Milli Təhlükəsizlik Şurasının üzvü təyin edilmiş, 1984 və 1988-ci illərdə xarici siyasət məsələləri üzrə əlaqələndirici işləmişdir. 1982-ci ildən beynəlxalq münasibətlər üzrə professordur və Corctaun Universitetinin Xarici Siyasət Məktəbindəki "Qadınlar xarici siyasət xidmətində" proqramının direktorudur.

1989-cu ildən Milli Siyasət Mərkəzinin prezidentidir.

M.Olbrayt 1993-cü ilin fevralında Kabinetin üzvü statusunu almış və ABŞ-nin BMT-dəki daimi nümayəndəsi təyin edilmişdir.

1997-2000-ci illərdə prezident Bill Klintonun dövründə ABŞ-nin Dövlət katibi olmuşdur. Çex, polyak, rus və fransız dillərində sərbəst danışır.

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 Madeleine Albright // RKDartists (nid.).
  2. ↑ 1 2 Madeleine Albright // FemBio database (alm.).
  3. ↑ 1 2 Madeleine Albright, first female US secretary of state, dies (ing.).
  4. ↑ 1 2 מדלן אולברייט, האישה הראשונה שכיהנה כשרת חוץ בארה"ב, מתה בגיל 84 (ivr.).
  5. ↑ 1 2 http://faithfuliremain.com/interviews/madeleine-albrightova.
  6. ↑ 1 2 Madeleine Albright, First Woman to Serve as Secretary of State, Dies at 84 (ing.).
  7. ↑ https://abcnews.go.com/Politics/madeleine-albright-1st-female-secretary-state-dead-84/story?id=83627652.
  8. ↑ 1 2 3 4 Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.