Türkiyənin qadın nazirlərinin siyahısı

(#empty_citation)

Türkiyənin ilk və yeganə qadın baş naziri Tansu Çillər

Türkiyənin qadın nazirlərinin siyahısı (türk. Türkiye Cumhuriyeti'nin kadın bakanları listesi) - 26 mart 1971-ci ildə qurulan Türkiyənin 33-cü hökumətinə baş nazir Nihad Erim, ilk dəfə bir qadın naziri Türkan Akyolu hökumətə Səhiyyə və Sosial Yardım naziri kimi təyin edir. Akyol nazir olduğu gündən indiyədək Türkiyə hökuməti kabinetində 43 dəfə, 28 fərqli qadın yer alıb. Ən çox qadın təyin olunan nazirlik 15 təyinatla Dövlət Nazirliyi olduğu halda, 2011-ci ildə Dövlət Nazirliyinin ləğvi ilə Səlma Aliyə Kavaf sonuncu qadın dövlət naziri olub. Dövlət Nazirliyini 10 təyinatla müxtəlif adlar altında fəaliyyət göstərən Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi əvəz edib.

Kabinetdəki ilk iki qadın nazir parlamentdən kənar seçildiyi halda, Aysel Çelikəl, Beril Dedeoğlu, Ayşən Gürcan, Zəhra Zümrüd Səlçuq, Ruhsar Pekcan və Dərya Yanıq istisna olmaqla, qalan qadın nazirlərin hamısı parlament daxilindən seçilib. Ən çox qadın naziri olan hökumət 4 qadın nazirlə 54-cü hökumət olub. Bu hökumətdə; Tansu Çillər həm baş nazir, həm də xarici işlər naziri, Meral Akşenər daxili işlər naziri, Ayfər Yılmaz və İşılay Sayqın isə dövlət naziri vəzifələrində olublar. Rəcəb Tayyib Ərdoğan 7 dəfə nazirliklərə qadın təyin edərək ən çox qadın nazir təyin edən prezident olub. Ondan sonra isə liderliyi hər biri 5 təyinatla Tansu Çillər və Nəcməddin Ərbakan qoruyub saxlayır.

Tayyibə Gülək; 34 yaşında 57-ci Türkiyə hökumətinə seçilən ən gənc nazir, Aysel Çelikəl isə 68 yaşında eyni hökumətə seçilən ən yaşlı qadın olub. İmrən Aykut; Türkiyənin 46-cı, 47-ci, 48-ci, 53-cü və 55-ci hökumətlərinə, İşılay Sayqın isə 51-ci, 52-ci, 53-cü, 54-cü və 55-ci Türkiyə hökumətləri kabinetlərdə nazir olaraq yer alaraq hökumətdə ən çox iştirak edən qadınlar olublar. Ən uzun müddət nazir vəzifəsində çalışan qadın, Nemət Baş 6 il 4 gün nazir vəzifəsini tutub. Baş nazirlik dövrünün ilk müddətində Qadın və Ailə məsələləri üzrə Dövlət naziri, daha sonra isə Milli Təhsil naziri vəzifələrində çalışıb.

28 avqust 2015-ci ildə isə Ayşən Gürcan ilk hicablı nazir olub.

Zəhra Zümrüd Səlçuq və Ruhsar Pekcan 9 iyul 2018-ci il tarixindən etibarən tətbiq olunmağa başlayan Prezident Hökumət Sisteminin ilk qadın nazirləri olublar.

Türkan Akyol, ilk qadın səhiyyə naziri; Hayriyə Ayşə Nərmin Neftçi, ilk qadın Mədəniyyət və Turizm naziri; İmrən Aykut, ilk qadın Ailə, Əmək və Sosial Xidmətlər naziri və ilk qadın Dövlət naziri, İşılay Sayqın, ilk qadın Ətraf Mühit, Şəhərsalma və İqlim Dəyişikliyi naziri ; Tansu Çillər, ilk qadın Xarici İşlər naziri; Meral Akşenər, ilk qadın Daxili İşlər naziri; Nemət Baş ilk qadın Milli Təhsil naziri, Beril Dedeoğlu isə Avropa İttifaqı Nazirliyinin ilk qadın naziri olub.

Tarixi

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Məni bu vəzifəyə layiq bilənləri utandırmamaq, qadının nazir ola biləcəyini göstərmək üçün əlimdən gələni edəcəyəm, bu, bir qadın olaraq mənim üçün böyük şərəfdir.

Türkan Akyolun 24 mart 1971-ci il tarixli “Hürriyyət”in 9-cu səhifəsindəki açıqlaması

İlk qadın nazirlər (1971–1991)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlk qadın nazir

[redaktə | mənbəni redaktə et]

30 oktyabr 1923-cü ildə qurulan 1-ci Türkiyə hökumətindən[1] 26 mart 1971-ci ildə sona çatan[2] 32-ci Türkiyə hökumətinə qədər heç bir qadın Türkiyə hökumətlərində nazir vəzifəsində iştirak etməmişdi.[3][4] 32-ci hökumət 12 Mart Memorandumu ilə istefaya getməyə məcbur olduqdan sonra bu memorandumu dərc edənlər, yeni hökuməti qurmaq üçün CHP-dən Nihad Erimi "tərəfsiz baş nazir" olaraq təyin etdilər. Bunun üzərinə Erim 26 mart 1971-ci ildə "Kabinetim bir düşüncə mərkəzi olacaq"[5] və "Gənc beyinlərlə çalışacağam"[6] şüarı ilə qurduğu yeni hökumətə Sadi Koçaşın tələbi ilə Türkan Akyolu[7] Səhiyyə və Sosial Yardım naziri təyin etdi.[8][9] Beləliklə, Akyol Türkiyə Cümhuriyyətinin ilk qadın naziri oldu.[7][10] Erimin sözlərinə görə, Akyol təkcə qadın olduğu üçün deyil, həm də Atatürk islahatlarının nəticələrini sübut etmək üçün təyin edilib.[11] Onun vəzifəyə başlamasından 10 gün sonra, aralarında Akyol da olmaqla, on nazir Erimə istefalarını təqdim etdi, lakin Erim geri çəkildiyi üçün istefa reallaşmadı.[12] Daha sonra dekabrın 2-də Akyol da daxil olmaqla 11 nazir istefa ərizəsini Erimə təqdim edib. Erim ertəsi gün prezident Cövdət Sunaya "İstefalarını istəyən nazirlərin istefalarını qəbul edib vəzifələrinə davam etmək əvəzinə, bütövlükdə hökumətin istefasını təqdim etməyi" məqsədəuyğun hesab etdiyini bildirdi.[13] Elə həmin gün Sunay hökumətin istefasını qəbul etdi və 33-cü Hökumət yeni hökumət qurulana qədər təxminən bir həftə daha xidmət etdikdən sonra sona çatdı.[13] Hökumət ilə birgə Akyolun da vəzifəsi sona çatdı.

İlk qadın mədəniyyət naziri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Akyol hökumətindən sonra gələn dörd hökumətdə heç bir qadın nazir iştirak etməyib. 17 noyabr 1974-cü ildə qurulan 38-ci hökumətdə Hayriyə Ayşə Nərmin Neftçi Mədəniyyət naziri təyin edildi və ilk qadın Mədəniyyət naziri oldu.[14] O, həm də Tələt Sait Halmandan sonra Türkiyənin ikinci mədəniyyət naziri olub.[15] 1974-cü il noyabrın 29-da parlamentdə keçirilən səsvermədə hökumət kifayət qədər etimad səsi toplaya bilmədi[16] və 4 ay 14 gün fəaliyyətini sürdürə bildi. Nərmin Neftçinin nazirliyindən bu yana respublikanın elan edilməsindən sonra ən uzun müddət qadın nazirlərin təyin olunmadığı dövr olub.[17] Son hökumətdən bəri yeddi hökumətdə heç bir qadın nazir iştirak etməyib.

İlk seçilmiş qadın nazir və ilk qadın Əmək və Sosial Müdafiə naziri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Turqut Özal 21 dekabr 1987-ci ildə öz dəvəti ilə partiyaya qatılan İmren Aykutu qurduğu 46-cı hökumətə[18] Əmək və Sosial Müdafiə naziri təyin etdikdən sonra hökumətdə yenidən qadın nazir özünə yer tapdı.[19] Aykut bu istiqamətdə nazirliyə təyin olunan ilk qadın idi.[20] Bu hökumət bitənə qədər vəzifəsində qalan Aykut növbəti hökumətdə nazirliyini davam etdirdi.[21][22] Beləliklə o, ardıcıl iki dəfə nazir olan ilk qadın oldu.

Qadın Haqlarından Məsul Dövlət Nazirliyinin yaradılması, ilk qadın baş nazirlik dövrü (1991–1996)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

20 aprel 1990-cı ildə Qadının Vəziyyəti və Problemləri üzrə Nazirlik Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin nəzdində yaradılmışdır.[23][24] Daha sonra qurum 1991-ci il iyunun 23-də baş nazirin aparatına birləşdirilib.[25] Qurumun baş nazirliyə birləşdirildiyi gün 48-ci hökumət quruldu və İmren Aykut ardıcıl üçüncü dəfə bu hökumətə dövlət naziri təyin edildi.[26][27] Aykuta, Mətbuat və İnformasiya Baş İdarəsi, Anadolu Agentliyi Baş müdirliyi vəzifələri verildi və həm hökumət sözçüsü, həm də Qadınlar Haqlarından Məsul Dövlət naziri oldu.[28][29] 1991-ci il seçkiləri nəticəsində o, parlamentdə mandat qazansa da, ondan sonra qurulan hökumətdən kənarda qaldı.[30] 1991-ci il noyabrın 9-da Süleyman Dəmirəl "Qadınlar Nazirliyi də daxil olmaqla bir sıra nazirliklərin" açılacağını söylədi.[31] Dəmirəlin qurduğu yeni hökumətə Gülər ​​İləri və Tansu Çilləri Dövlət naziri təyin etməsi ilə ilk dəfə olaraq kabinetdə eyni vaxtda iki qadın nazir iştirak etdi.[32] Çillər İqtisadiyyat daha sonra,[33][34][35][36] Qadın və Ailə üzrə Dövlət naziri oldu.[37] İləri şəxsi xərclərini nazirliyə ayrılmış büdcədən ödədiyi üçün 1992-ci il fevralın 22-də ona göstərilən etimaddan sui-istifadə etdiyi üçün tutduğu vəzifədən istefa etdi. İlk qadın nazir olan Türkan Akyol, İlərin istefasından sonra boşaldılan Qadın və Ailədən Məsul Dövlət Nazirliyinə təyin edilib.[38][39][40] Çillər və Akyol dövrün sonuna qədər vəzifələrini davam etdirdilər.[41][42] Beləliklə, 49-cu hökumətdə üç fərqli qadın nazir vəzifələrini icra etdilər.

İlk qadın baş naziri dövrü

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sonrakı hökumət 25 iyun 1993-cü ildə quruldu və Akyol eyni vəzifəsində qalmağa davam edərkən,[43] Çillər baş nazir olaraq bu vəzifəni tutan ilk qadın oldu. Akyol 25 iyul 1994-cü ilə qədər vəzifəsini icra etdikdən sonra istefa verdi və istefası iki gün sonra Dəmirəl tərəfindən təsdiqləndi.[44][45] Önay Alpaqo Qadın Problemləri üzrə Dövlət naziri təyin edilib.[46][46][47] Alpaqo da 27 mart 1995-ci ildə tutduğu vəzifədən istefa verdikdən bir gün sonra istefası təsdiqləndi, onun yerinə Aysel Baykal gəldi.[48][49] Baykal 5 oktyabr 1995-ci ildə hökumətin sonuna qədər vəzifəsini davam etdirdi. 50-ci hökumət, 49-cu hökumət kimi, 3 fərqli qadın nazirə ev sahibliyi etdi.[50][51] Çillər 51-ci hökumətdə baş nazir vəzifəsini davam etdirərkən, qurulan azlıq hökumətinin yeganə qadın naziri, Qadınlardan Məsul Dövlət Nazirliyinə təyin edilən İşılay Sayqın idi.[52][53] Bu qurulan hökumətin fəaliyyəti 25 gündən sonra kifayət qədər etimad səsi ala bilməyəndəyi üçün sona çatdı.[54][55] Çillər özündən sonra qurulan hökumətdə baş nazir vəzifəsini davam etdirərkən, Sayqın 23 fevral 1996-cı ilə qədər Qadın və Ailədən Məsul Dövlət naziri vəzifəsini davam etdirdi. Sayqın fevralın 23-də Çillər tərəfindən Ətraf Mühit naziri təyin edilib.[56] İlk qadın Ətraf Mühit naziri olan Sayqın hökumətin sonuna qədər vəzifəsini davam etdirdi.[57] 6 mart 1996-cı ildə hökumət sona çatarkən, Çillərin baş nazirliyi də sona çatdı.

Ədalət və İnkişaf Partiyası hökumətləri (1996–2002)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tansu Çillər baş nazirliyindən sonrakı ilk hökumət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tansu Çillərdən sonra baş nazir vəzifəsinə Məsud Yılmaz təyin edilib.[58] Yılmazın 6 mart 1996-cı ildə qurduğu 53-cü Hökumətdə ilk dəfə 3 qadın eyni vaxtda nazir oldu.[59] İmren Aykut 4 hökumətdən sonra yenidən Qadın və Ailə məsələləri üzrə Dövlət naziri təyin edildi. İşılay Sayqın da iki dəfə dalbadal nazir oldu. Sayqın əvvəlki hökumətdə Ətraf Mühit naziri olduğu halda, bu dəfə Turizm naziri təyin edildi və Turizm naziri olan ilk qadın oldu.[60] İkisi ilə yanaşı, Avropa İttifaqı ilə işlərdən Məsul Dövlət Nazirliyinə Ayfər Yılmaz təyin edildi.[59][61][62][63] Daha sonra Yılmaza Türk Standartları İnstitutu, Milli Məhsuldarlıq Mərkəzi, Türkiyə Statistika İnstitutu, Avropa Birliyi və Şimali Kipr Türk Respublikası ilə münasibətlər Nazirliyi verilərkən, Aykuta isə Sosial Xidmətlər və Uşaq Müdafiəsi Agentliyi, Ailə Araşdırmalar İnstitutu, Qadının Vəziyyəti və Problemləri Baş İdarəsinin sədrliyi verildi.[64] Yılmaza verilən Türkiyə Statistika Qurumunun sədrliyi sonradan onun əlindən alınaraq Yaman Törünərə verildi.[65] Daha sonra, martın 26-da Hillari Klintonun Ankaraya səfəri çərçivəsində Amerika səfirliyi ilə keçirilən görüşə hökumətin üç qadın naziri də qatılmışdı. Qadın nazirlərin hər biri hökumətin sonuna qədər öz vəzifələrini davam etdirdilər.

54-cü Türkiyə hökuməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

54-cü Türkiyə hökuməti 28 iyun 1996-cı ildə Rifah Partiyası və Doğru Yol Partiyası ilə birgə quruldu.[66][67] Nəcməddin Ərbakan baş nazir olarkən, Tansu Çillər Baş nazir müavini təyin edildi.[68] Ayfər Yılmaz və İşılay Sayqının nazirlikləri dəyişdirildi.[69] Yılmaz Xarici Ticarətdən Məsul Dövlət naziri vəzifəsinə,[70][71] Xarici Ticarət və Gömrük müşavirliyinə təyin edildi.[72] Sayqın Qadın və Ailədən Məsul Dövlət Nazirliyinə gətirildi[73] və Atatürk Yüksək Mədəniyyət, Dil və Tarix şurası, Qadının Vəziyyəti və Problemləri Baş idarəsi, Ailə Araşdırma Təşkilatı müdirliyinə təyin edildi.[72] 8 noyabr 1996-cı ildə Meral Akşenərin təyinatı ilə Mehmet Ağarın istefası nəticəsində boşaldılan Daxili İşlər Nazirliyi vəzifəsinə[74] bu üç adın yanında ilk dəfə qadın təyin olundu.[75][76] Beləliklə, bir hökumət ilk dəfə olaraq dörd fərqli qadın nazir gördü və dördünü də eyni anda qəbul etdi.[77] Bundan sonra gələn heç bir hökumət bu qədər qadın naziri bir arada görmədi.

İmren Aykut və İşılay Sayqınlı son hökumət

[redaktə | mənbəni redaktə et]

55-ci hökumət 30 iyun 1997-ci ildə yaradılıb və bu hökumətdə İmren Aykut Ətraf Mühit naziri,[78] İşılay Sayqın isə qadın və ailə məsələləri üzrə dövlət naziri olub. Bu, ikilinin iştirak etdiyi sonuncu hökumət idi.[79] yer aldı.[80] Beləliklə, ikili beş fərqli hökumətdə ən çox nazir olan qadınlar oldu. Ondan sonra gələn hökumətdə qadın nazir yox idi və qadın nazirin olmadığı cümhuriyyət dövrünün son hökumət oldu.[81] Əvvəllər 46-cı hökumətdən bəri hər kabinetdə ən azı bir qadın var idi. Beləliklə, qadın nazirlərin iştirak etdiyi ən uzun kabinet sona çatdı.

AK Partiyadan öncəki son dövr

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qadın nazirsiz hökumətdən sonra qurulan yeni hökumət 28 may 1999-cu ildə quruldu. Hökumətin ilk günündə qadın nazir yox idi.[82][83] Nazirlər Kabinetinin son ili olan 2002-ci ildə hökumətə üç qadın nazir təyin edildi. Birincisi, 10 iyul 2002-ci ildə Melda Bayər Həsən Gəmicinin istefasından sonra boş qalan Qadın və Ailə naziri vəzifəsinə təyin edildi.[84][85][86] İki gün sonra Şükrü Sina Gürel tərəfindən boşaldılan Kipr və Xaricdə Yaşayan Vətəndaşlardan məsul nazir vəzifəsinə başqa bir qadın Tayyibə Gülək təyin edildi və o, həm qadın nazirlər, həm də ümumi nazirlər arasında təyin olunan ən gənc şəxs oldu. O, bu rekordunu hələ də saxlayır.[87][88][89] Bu hökumətdə sonuncu qadın olan Aysel Çelikəl 5 avqust 2002-ci ildə Ədliyyə Naziri vəzifəsinə təyin olundu.[90][91] O, həm də 68 yaşında nazirliyə təyin olunan ən yaşlı qadın nazir olub.[92] Bu dövrdə üç qadın nazir oldu və Ədalət və İnkişaf Partiyasısız son hökumət oldu.

AK Partiya hökuməti (2002–2018)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

3 noyabr 2002-ci ildə keçirilən ümumi seçki ilə Ədalət və İnkişaf Partiyası iqtidar partiyası oldu.[93] Partiya hakimiyyətə gələndən bəri qurulan bütün hökumətlərdə ən azı bir qadın nazir yer alıb. Bu hökumətlərdə ümumilikdə 12 müxtəlif qadın nazir vəzifəsində çalışıb. Cümhuriyyət tarixində çalışmış qadın nazirlərin təxminən yarısı bu dövrdə təyin edilib.

Bu dövrdə 15 təyinatla qadınların ən çox təyin olunduğu Dövlət Nazirliyi 2011-ci ildə ləğv edilib.[94] Qadın və Ailə Məsələləri üzrə Dövlət Nazirliyinin yerinə Ailə və Sosial Siyasətlər Nazirliyi adlı yeni nazirlik yaradılıb.[95] 2018-ci ilə qədər yeni yaradılmış nazirlikdə 5 müxtəlif nazir çalışıb və bu nazirlərin hamısı qadınlardan seçilib. 2018-ci ildə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi birləşdirilərək Ailə, Əmək və Sosial Xidmətlər Nazirliyi yaradılıb.[96][97]

İlk AK Partiya hökuməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rəcəb Tayyib Ərdoğa siyasət qadağası qoyulduğundan Türkiyənin 58-ci hökumətini qurmaq vəzifəsi Abdullah Gülə həvalə edilmişdi.[98] Gül yeni hökuməti 18 noyabr 2002-ci ildə qurdu və hökumətin yeganə qadın naziri turizm naziri vəzifəsinə təyin olunan Güldal Akşit oldu.[99][100][101] Hökumət, Ərdoğan deputat seçilənə qədər buraxılmadı.[102]

Ərdoğanın ilk iki hökuməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2003-cü il martın 9-da Siirtdə keçirilən təkrar seçkilər nəticəsində Ərdoğan parlamentə millət vəkili seçilib.[103] Bundan iki gün sonra Gül hökuməti istefa verdi.[104] 14 mart 2003-cü ildə yeni hökumət quruldu və Güldal Akşit fəaliyyətini davam etdirdi.[105] 29 aprel 2003-cü ildə nəşr olunan qərarla mədəniyyət və turizm nazirliklərinin birləşməsi nəticəsində vəzifəsi sona çatan Akşit, Qadın və Ailədən Məsul Dövlət naziri olaraq vəzifəsini davam etdirdi.[106] 2005-ci il iyunun 2-də tutduğu vəzifədən istefa verən Akşitin yerinə Nemət Baş təyin edildi.[107] Daha əvvəl Akşitə bağlı olan bütün qurumlar mərkəzləşdirildi və özü Dominikan Respublikası, Yamayka, Albaniya, Makedoniya Müştərək İqtisadi Komissiyasına təyin edildi.[108] 60-cı hökumətin birinci yarısında eyni vəzifəni tutduğu halda,[109] ikinci yarısında Milli Təhsil Naziri vəzifəsinə təyin olundu və bu vəzifəyə təyin edilən ilk qadın oldu.[110][111][112] Baş 2005-ci il iyunun 2-dən 2011-ci il iyunun 6-dək ümumilikdə 6 il 4 gün nazir vəzifəsində çalışıb.[113] Baş bu müddətin 2 il 2 ay 5 gününü Milli Təhsil naziri, qalanını isə Qadın və Ailə üzrə Dövlət naziri vəzifəsində keçirdi.[114] Onun yerinə Səlma Aliyə Kavaf Qadın və Ailədən məsul Dövlət naziri vəzifəsinə təyin edildi.[115][116][117][118][119] 2011-ci ildə Dövlət Nazirliyinin ləğvi ilə Kavaf sonuncu qadın dövlət naziri oldu.[94]

Ailə və Sosial Siyasətlər Nazirliyinin yaradılması

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Ailə və Sosial Siyasətlər Nazirliyimiz qadınların, ailələrin, uşaqların, qocaların və əlillərin problemləri ilə məşğul olacaq. Bundan başqa, bu nazirlik birbaşa şəhid yaxınlarına cavabdeh olacaq. Bu yeni nazirliyin mühüm xidmət vahidləri bunlar: Ailə və İctimai Xidmətlər Baş idarəsi, Uşaq Xidmətləri Baş idarəsi, Qadın Vəziyyəti Baş idarəsi, Əlillər və Yaşlılar üçün Xidmətlər Baş idarəsi, Sosial Yardımlar Baş idarəsi olacaq. Bu nazirliyin tərkibində şəhid və veteranlarımızın problemləri ilə daha yaxından məşğul olmaq üçün şəhid qohumları və Qazilər idarəsi yaradırıq.

Rəcəb Tayyib Ərdoğanın 8 iyun 2011-ci il tarixində Ədalət və İnkişaf Partiyası qərargahında keçirilən mətbuat konfransındakı çıxışından bir hissə.

60-cı hökumətin başa çatmasına təxminən bir ay qalmış 2011-ci il iyunun 8-də altı yeni nazirlik yaradıldı ki, onlardan biri də Ailə və Sosial Siyasətlər Nazirliyi idi.[120][121] Əvvəllər Qadın və Ailə üzrə Dövlət Nazirliyinin tabeliyində olan qurumlar bu nazirliyə tabe idi.[120][122] 6 iyul 2011-ci ildə qurulan yeni hökumətin iki qadın nazirindən biri də bu nazirliyə təyin olunan Fatma Şahin olub.[123][124][125][126] Daha sonra Qaziantep bələdiyyə sədrliyinə namizədliyini irəli sürdüyü üçün Şahin bu vəzifədən istefa verib[127][128] və yerinə Ayşənur İslam təyin edilib.[129] İslam həm bu hökumətdə, həm də 62-ci hökumətdə nazir vəzifəsində çalışıb.[130][131]

Türkiyənin ilk seçki hökuməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

28 avqust 2015-ci ildə Türkiyədə ilk seçki hökuməti quruldu. Təxminən 3 aya yaxın fəaliyyət göstərən hökumətdə iki qadın nazir iştirak edib. Bunlardan birincisi Ailə və Sosial Siyasətlər naziri kimi kabinetə gələn Ayşən Gürcan idi.[132][133] Gürcan həm də Türkiyənin ilk baş örtülü naziri olub.[134][135][136] Onun ardınca Əli Heydər Koncanın istefası nəticəsində boşaldılan Avropa Birliyi Nazirliyinə təyin olunan Beril Dədəoğlu gəldi.[137][138][139] Dədəoğlu bu vəzifəyə gətirilən ilk qadın olub.[140]

Son Davudoğlu hökuməti və ilk Yıldırım hökuməti

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2015-ci ilin noyabrında keçirilən təkrar seçkilər nəticəsində hökuməti qurmaq vəzifəsi sonuncu dəfə Əhməd Davudoğluna həvalə edilib.[141] Davudoğlunun 24 noyabr 2015-ci ildə qurduğu bu hökumətdə; Səma Ramazanoğlu Ailə və Sosial Siyasətlər naziri, Fatma Güldemət Sarı isə Ətraf Mühit və Şəhərsalma naziri idi.[142][143] Davudoğlu 22 may 2016-cı ildə hökumətin istefasını prezidentə təqdim etdi.[144][145] Həmin gün yeni hökuməti qurmaq vəzifəsi Binəli Yıldırıma həvalə edilib.[146] Sonuncu Davudoğlu hökuməti Yıldırım yeni hökuməti qurana qədər fəaliyyətini davam etdirdi. 24 may 2016-cı ildə Yıldırım 65-ci hökuməti qurdu və Fatma Betül Sayan Kaya Ailə Sosial Siyasətlər naziri olaraq hökumətin başlanğıcında yeganə qadın nazir idi.[147][148][149][150] Daha sonra, 19 iyul 2017-ci ildə kabinet dəyişikliyi ilə, Jülidə Sarıəroğlunun Əmək və Sosial Müdafiə naziri olaraq kabinetdə iştirak etməsi ilə bu hökumətin qadın nazirlərin sayı ikiyə yüksəldi.[151][152][153]

Prezident Hökumət Sistemi (2018-dən bu günə)

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bu vaxta qədər olan hökumətlərdə baş nazir nazirlər kabineti yaradırdı.[154] 2017-ci il referendumu ilə həm baş nazirlik, həm də Nazirlər Kabineti ləğv edildi. Yeni sistemdə prezident öz prezident kabinetini qura bilirdi. Bu sistem faktiki olaraq 2018-ci ildə tətbiq olunmağa başlayıb.

Yeni hökumət sistemi

[redaktə | mənbəni redaktə et]

2018-ci ildə keçirilən prezident seçkiləri nəticəsində Rəcəb Tayyib Ərdoğan prezident seçildi.[155] Ərdoğan prezident seçildikdən təxminən iki həftə sonra kabinetini qurdu.[156] Ailə, Əmək və Sosial Xidmətlər naziri vəzifəsinə Zehra Zümrüd Səlcuq,[157] Ticarət naziri vəzifəsinə isə Ruhsar Pekcan təyin edildi.[156][158][159] İkilinin yer aldığı nazirliklər əvvəlki hökumətdə ayrıca fəaliyyət göstərirdi. Ailə, Əmək və Sosial Xidmətlər Nazirliyi; Ailə və Sosial Siyasətlər Nazirliyi və Əmək və Sosial Müdafiə Nazirliyi kimi iki ayrı nazirlik olduğu halda, Ticarət Nazirliyi İqtisadiyyat Nazirliyi, Gömrük və Ticarət Nazirliyi kimi də ayrıca fəaliyyət göstərirdi.[160][161] Onlar həm də yeni sistemin ilk qadın nazirləri oldular. 21 aprel 2021-ci il tarixində prezidentin fərmanı ilə Ailə, Əmək və Sosial Xidmətlər Nazirliyi yenidən bölündü.[162] Zəhra Zümrüd Səlcuq və Ruhsar Pekcanın vəzifələri sonlandı, Derya Yanıq Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyinə təyin edildi.[163]

67-ci Türkiyə hökuməti
[redaktə | mənbəni redaktə et]

67-ci Türkiyə hökuməti və ya V Ərdoğan hökuməti Prezident Hökumət sisteminin ikinci hökumətidir. 2023-cü il Türkiyədə prezident seçkilərindən sonra prezident seçilən Rəcəb Tayyib Ərdoğanın qurduğu hökumətdir.[164] 3 iyun 2023-cü ildə prezident Ərdoğan Türkiyə Böyük Millət Məclisində vəzifəsinin icrasına başlayacağı üçün and içdikdən sonra axşam saatlarında Ərdoğan Çankaya köşkündə keçirilən mətbuat konfransında yeni kabinetin üzvlərini açıqlayıb. Prezidentin yeni nazirlərin təyin edilməsi ilə bağlı qərarı 4 iyun 2023-cü il tarixli Rəsmi Qəzetdə dərc olunub.[165][166]

Yeni qurulan hökumətdə Ailə və Sosial Xidmətlər naziri vəzifəsinə Dərya Yanığın yerinə Mahinur Özdəmir Göktaş təyin edilib.

Qadın nazirlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Türkiyənin ilk qadın Daxili İşlər naziri Meral Akşener
Türkiyənin ilk qadın Milli Təhsil naziri Nemət Baş
Türkiyənin ilk qadın Ailə və Sosial Siyasətlər naziri Fatma Şahin
Türkiyənin ilk qadın Avropa Birliyi naziri Beril Dedeoğlu
Türkiyənin ilk qadın Ticarət naziri Ruhsar Pekcan
Türkiyənin Ailə və Sosial Siyasətlər naziri Səma Ramazanoğlu
67-ci Türkiyə hökumətinin Ailə və Sosial Xidmətlər naziri Mahinur Özdəmir Göktaş
Sıra Nazir Nazirlik Partiya Hökumət Təyin edən Vəzifənin başlanması Vəzifənin bitməsi Vəzifənin müddəti
1 Türkan Akyol Səhiyyə və Sosial Yardım Nazirliyi Bitərəf 33-cü Türkiyə hökuməti Nihad Erim 26 mart 1971 11 dekabr 1971 8 ay, 2 həftə və 1 gün
2 Hayriyə Ayşə Nərmin Neftçi Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi 38-ci Türkiyə hökuməti Mahmud Sədi İrmaq 17 noyabr 1974 31 mart 1975
3 İmren Aykut Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Ana Vətən Partiyası 46-cı Türkiyə hökuməti Turqut Özal 21 dekabr 1987 9 noyabr 1989 -1 il, 6 ay, 2 gün
47-ci Türkiyə hökuməti İldırım Ağbulud 9 noyabr 1989 23 iyun 1991
4 İşılay Sayqın Ekologiya, Şəhərsalma və İqlim Dəyişiklikləri Nazirliyi 52-ci Türkiyə hökuməti Tansu Çillər 23 fevral 1996 6 mart 1996 4 ay, 5 gün
Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi 53-cü Türkiyə hökuməti Məsud Yılmaz 6 mart 1996 28 iyun 1996
5 Tansu Çillər Xarici İşlər Nazirliyi Doğru Yol Partiyası 54-cü Türkiyə Hökuməti Nəcməddin Ərbakan 28 iyun 1996 30 iyun 1997 2 gün
6 Meral Akşener Daxili İşlər Nazirliyi 8 noyabr 1996
6 İmren Aykut Ekologiya, Şəhərsalma və İqlim Dəyişiklikləri Nazirliyi Ana Vətən Partiyası 55-ci Türkiyə hökuməti Məsud Yılmaz 30 iyun 1997 11 yanvar 1999
7 Aysel Çelikel Ədliyyə Nazirliyi Bitərəf 57-ci Türkiyə hökuməti Bülənd Ecevit 5 avqust 2002 18 noyabr 2002 3 ay, 1 həftə və 6 gün
8 Güldal Akşit Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi Ədalət və İnkişaf Partiyası 58-ci Türkiyə hökuməti Abdullah Gül 18 noyabr 2002 29 aprel 2003
9 Nemət Baş Təhsil Nazirliyi 60-cıTürkiyə hökuməti Rəcəb Tayyip Ərdoğan 1 may 2009 6 iyun 2011 1 ay, 5 gün
10 Fatma Şahin Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi 61-ci Türkiyə hökuməti 6 iyul 2011 25 dekabr 2013 5 ay, 2 həftə və 5 gün
11 Ayşənur İslam 25 dekabr 2013 29 avqust 2014 -1 il, 8 ay, 3 gün
62-ci Türkiyə hökuməti Əhməd Davudoğlu 29 avqust 2014 28 avqust 2015
12 Ayşən Gürcan Bitərəf 63-cü Türkiyə hökuməti 28 avqust 2015 24 noyabr 2015 2 ay, 3 həftə və 6 gün
13 Beril Dedeoğlu Avropa Birliyi Nazirliyi 22 sentyabr 2015 24 noyabr 2015 2 ay, 2 gün
14 Səma Ramazanoğlu Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Ədalət və İnkişaf Partiyası 64-cü Türkiyə hökuməti 24 noyabr 2015 24 may 2016 -1 il, 6 ay,
15 Fatma Güldemet Sarı Ekologiya, Şəhərsalma və İqlim Dəyişiklikləri Nazirliyi
16 Fatma Betül Sayan Qaya 65-ci Türkiyə hökuməti Binəli Yıldırım 24 may 2016 10 iyul 2018 1 ay, 2 həftə və 2 gün
17 Jülidə Sarıəroğlu Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi 19 iyul 2017 10 iyul 2018
18 Zəhra Zümrüd Səlçuq Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Bitərəf 66-cı Türkiyə hökuməti Rəcəb Tayyip Ərdoğan 10 iyul 2018 21 aprel 2021 -1 il, 9 ay, 1 həftə və 4 gün
19 Ruhsar Pekcan Ticarət Nazirliyi
20 Dərya Yanıq Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Ədalət və İnkişaf Partiyası 21 aprel 2021 3 iyun 2023 2 ay, 3 həftə və 5 gün
21 Mahinur Özdəmir Göktaş Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyi Bitərəf 67-ci Türkiyə hökuməti Rəcəb Tayyip Ərdoğan 4 iyun 2023 hal-hazırda 1 ay, 2 həftə

Dövlət Nazirliyi adı altındakı nazirliklər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sıra Nazir Nazirlik Partiya Hökumət Təyin edən Vəzifənin başlanması Vəzifənin bitməsi Vəzifənin müddəti
1 İmren Aykut Qadın və Ailə məsələləri üzrə dövlət naziri Ana Vətən Partiyası 48-ci Türkiyə hökuməti Məsud Yılmaz 20 aprel 1990 21 noyabr 1991 7 ay, 1 gün
2 Gülər İləri Sosial Demokrat Xalq Partiyası 49-cu Türkiyə hökuməti Süleyman Dəmirəl 20 noyabr 1991 22 fevral 1992
3 Tansu Çillər İqtisadiyyat üzrə dövlət naziri Doğru Yol Partiyası 21 noyabr 1991 25 iyun 1993
4 Türkan Akyol Qadın və Ailə məsələləri üzrə dövlət naziri Sosial Demokrat Xalq Partiyası 4 mart 1992 4 ay, 3 həftə və 2 gün
50-ci Türkiyə hökuməti Tansu Çillər 25 iyun 1993 27 iyul 1994
5 Önay Alpaqo 27 iyul 1994 27 mart 1995
6 Aysəl Baykal Cümhuriyyət Xalq Partiyası 27 mart 1995 5 oktyabr 1995 6 ay, 1 həftə və 1 gün
7 İşılay Sayqın Ana Vətən Partiyası 51-ci Türkiyə hökuməti 5 oktyabr 1995 30 oktyabr 1995 -1 il, 4 ay, 2 həftə və 4 gün
52-ci Türkiyə hökuməti 30 oktyabr 1995 23 fevral 1996
8 İmren Aykut 53-cü Türkiyə hökuməti Məsud Yılmaz 6 mart 1996 28 iyun 1996 3 ay, 3 həftə və 1 gün
9 Ayfər Yılmaz Avropa Birliyi üzrə dövlət naziri Doğru Yol Partiyası 3 ay, 3 həftə və 3 gün
Xarici ticarət üzrə dövlət naziri 54-cü Türkiyə hökuməti Necmettin Erbakan 28 iyun 1996 30 iyun 1997
10 İşılay Sayqın Qadın və Ailə məsələləri üzrə dövlət naziri Ana Vətən Partiyası -1 il, 6 ay, 1 həftə və 5 gün
55-ci Türkiyə hökuməti Məsud Yılmaz 30 iyun 1997 11 fevral 1999
11 Melda Bayer Demokratik Sol Partiya 57-ci Türkiyə hökuməti Bülənd Ecevit 10 iyul 2002 18 noyabr 2002 4 ay, 1 həftə və 1 gün
12 Tayyibə Gülək Kipr və xaricdə yaşayan vətəndaşlar üzrə dövlət naziri 12 iyul 2002 4 ay, 6 gün
13 Güldal Akşit Qadın və Ailə məsələləri üzrə dövlət naziri Ədalət və İnkişaf Partiyası 59-cu Türkiyə hökuməti Rəcəb Tayyip Ərdoğan 29 aprel 2003 2 iyun 2005 1 ay, 4 gün
14 Nemət Baş 2 iyun 2005 29 avqust 2007 -1 il, 10 ay, 4 həftə və 1 gün
60-cı Türkiyə hökuməti 29 avqust 2007 1 may 2009
15 Səlma Aliyə Kavaf 1 may 2009 6 iyul 2011

Zaman qrafiki

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Selma Aliye KavafNimet BaşGüldal AkşitTayyibe GülekMelda BayerAyfer YılmazIşılay SaygınAysel BaykalÖnay AlpagoTürkân AkyolTansu ÇillerGüler İleriİmren Aykutİmren AykutDerya YanıkZehra Zümrüt SelçukRuhsar PekcanJülide SarıeroğluFatma Betül Sayan KayaFatma Güldemet SarıSema RamazanoğluBeril DedeoğluAyşen GürcanAyşenur İslamFatma ŞahinNimet BaşGüldal AkşitAysel ÇelikelMeral AkşenerTansu ÇillerIşılay Saygınİmren Aykutİmren AykutHayriye Ayşe Nermin NeftçiTürkân Akyol

Həmçinin bax

[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ "Arxivlənmiş surət" (Türkçe). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  2. ↑ ERİM KABİNESİNİN BAKANLARI BELLİ OLDU. (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib (#archive_missing_url).
  3. ↑ (Türkçe). doi:10.26466/opus.407560. ISSN 2528-9527 https://dergipark.org.tr/tr/pub/opus/issue/35921/407560 (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last)
  4. ↑ . Yenişehir, Ankara. ISBN 975-494-176-9. OCLC 23572962 https://www.worldcat.org/oclc/23572962 (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last)
  5. ↑ "Erim: "Kabinem beyin takımı olacak"". 24 Mart 1971. (#cite_web_url)
  6. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-03-09 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04.
  7. ↑ 1 2 "Türkiye'de ilk defa bir kadın oluyor". (#cite_web_url)
  8. ↑ Arxivlənmiş surət (PDF) (Türkçe). 2021-03-11 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  9. ↑ Arxivlənmiş surət (PDF) (Tezis). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  10. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2019-10-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  11. ↑ ""Erim: "Kabinem beyin takımı olacak"". Milliyet. 24 Mart 1971. (#cite_web_url)
  12. ↑ (Türkçe). ISSN 2146-4456 https://dergipark.org.tr/tr/pub/belgi/430087 (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last)[ölü keçid]
  13. ↑ 1 2 . İstanbul. ISBN 978-975-08-1219-4. OCLC 159958453 https://www.worldcat.org/oclc/159958453 (#bare_url_missing_title). (#first_missing_last)
  14. ↑ "BAKANLAR KURULU LİSTESİ" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04.
  15. ↑ "Her Hafta Bir Sohbet, Bu haftaki konumuz: Kültür Bakanlığı, Konuğumuz: Nermin Neftçi". (#first_missing_last)
  16. ↑ "Irmak istifa etti".
  17. ↑ "MUŞ'UN İLK KADIN MİLLETVEKİLİ, NERMİN NEFTÇİ (1924-2003)" (Türkçe). doi:10.18506/anemon.58549. 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  18. ↑ "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04.
  19. ↑ "Özal'dan sonra statüko hakim oldu". 2021-03-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-04. (#first_missing_last)
  20. ↑ "Başbakan Özal, 24 üyeli Bakanlar Kurulu'nu açıkladı, liberal ağırlıklı hükümet".
  21. ↑ "Muhafazakar ağırlıklı hükümet".
  22. ↑ "Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına Ait Atama Kararı" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-04.
  23. ↑ "Kadının Statüsü ve Sorunları Başkanlığının Kurulması ile İlgili Hükümler" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  24. ↑ "Siyaset kadınlar için ne yaptı; kadından sorumlu 15 bakan ve hükümetlerin 28 yıllık icraatı" (Türkçe). 2015-07-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05. (#first_missing_last)
  25. ↑ "Kurulun bağlı olduğu bakanlığın değiştirilmesi ile ilgili işlem" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  26. ↑ "Bakanlar Kurulu'nun atanmasına dair işlem" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  27. ↑ "Bakanlık savaşı".
  28. ↑ "Allies and Enemies: Pro-Kurdish Parties in Turkish Politics, 1990-94". ISSN 0020-7438. 2020-01-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05. (#first_missing_last)
  29. ↑ "Devlet bakanları görev bölüştü".
  30. ↑ "Kazananlar ve kazanamayanlar".
  31. ↑ ""Kabine Perşembeye hazır"". (#first_missing_last)
  32. ↑ "Türkiye'nin 49. Demirel'in 7. hükümeti kuruldu, görev başladı".
  33. ↑ "Hükümetlerde "kadın" krizi".
  34. ↑ "Bazı bakanlıklar ayrılıyor".
  35. ↑ "Liderlerin kafasındaki bakanlar".
  36. ↑ "Sayın Prof.Dr.Tansu Çiller'in Özgeçmişi; (Haziran 1996)". 2009-11-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  37. ↑ "1992 özgürlük yılı".
  38. ↑ "Bakan istifası ve yerine vekillik etme işlemi" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  39. ↑ "İleri, istifa etti".
  40. ↑ "İleri gitti, kriz bitti".
  41. ↑ "Bakan atanmasına dair işlem" (PDF). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  42. ↑ "Akyol, devlet bakanı".
  43. ↑ "Gidenler kalanlar".
  44. ↑ "Çiller silindir gibi".
  45. ↑ "Tansu Çiller Tarafından Kurulan Bakanlar Kurulu Listesi" (PDF). 2021-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  46. ↑ 1 2 "Tansu Çiller Hükümetinin Sosyal Demokrat Halkçı Partili Bakanlarının İstifası ile Boşalan Bakanlıklarına Yapılan Atamalarla İlgili İşlem" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  47. ↑ "Şıklıkta Çiller'e rakip".
  48. ↑ "Hükümetin Cumuhriyet Halk Partisi Kanadında Bulunan Bakanların İstifa Eden Bakanların Yerine Yapılan Atamaların Onaylandığına Dair Tezkere" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  49. ↑ "Kadınlar rötar yaptı".
  50. ↑ "Tansu Çiller Başkanlığındaki Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair İşlem" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  51. ↑ "Demirel DYP'nin azınlık hükümetini onayladı, Çiller başardı".
  52. ↑ "Çiçeği burnunda kabine".
  53. ↑ "Türkiye Cumhuriyeti hükümetleri". 2018-04-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  54. ↑ "Tansu Çiller Başkanlığındaki DYP ve CHPden Oluşan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair İşlem" (PDF). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  55. ↑ "Kadın ve Aileden Sorumlu Devlet Bakanları" (Türkçe). 2021-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  56. ↑ "Çevre Bakanlığına, Devlet Bakanı Işılay Saygının Atanmasına Dair İşlem" (PDF).
  57. ↑ "İlk kadın Çevre ve Turizm Bakanı Işılay Saygın vefat etti". 2019-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  58. ↑ "2. Yılmaz dönemi".
  59. ↑ 1 2 "Anayol işbaşında".
  60. ↑ "Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yıılmaz Başkanlığındaki Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair İşlem" (PDF). 2023-04-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-05.
  61. ↑ "Tecrübeli kabine".
  62. ↑ "Bürokrasinin eski yıldızları görevde". (#first_missing_last)
  63. ↑ "Devlet bakanlarının görevleri belli oldu". (#cite_web_url)
  64. ↑ "Kabinede işbölümü tamam".
  65. ↑ "DİE, Ayfer Yılmaz'dan gitti".
  66. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-06-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-07.
  67. ↑ "Necmettin ERBAKAN Tarafından Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair İşlem" (PDF). 2021-03-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-07.
  68. ↑ "Refah iktidarda". (#cite_web_url)
  69. ↑ "İşte 54. Hükümet".
  70. ↑ "Türkiye, Avrupa'yı hatırladı".
  71. ↑ . ISSN 1302-177X https://www.jstor.org/stable/26726543 (#bare_url_missing_title).
  72. ↑ 1 2 "Ciğer kediye emanet edildi".
  73. ↑ "Kadının soyadına "Şoray" örneği".
  74. ↑ "Yeni bakan aileden".
  75. ↑ "DYP'yi Akşener temsil etti".
  76. ↑ "İçişleri Bakanı Mehmet AĞAR'ın İstifası ve Yerine İstanbul Milletvekili Meral AKŞENER'in Atanmasına Dair Tezkere" (PDF). 2021-03-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-07.
  77. ↑ "Geçmişten Günümüze Hükümetlerdeki Kadın Bakan Sayıları" (türk). 2018-08-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-07. (#first_missing_last)
  78. ↑ "Kadın vekillerden Refah'a protesto".
  79. ↑ ""Gölhan göçebe"".
  80. ↑ "20 Haziran 1997 Günü T. C. Anayasasının 109. Maddesi Uyarınca Bakanlar Kurulunun Teşkili ile İlgili İşlem" (PDF). 2023-04-04 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-11.
  81. ↑ "Biyografi". 23 Ağustos 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  82. ↑ "57. hükümet".
  83. ↑ "Bakanlar Kurulu'nun Atanmasına Dair İşlem" (PDF). 18 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  84. ↑ "Kabinenin artık kadın bakanı var".
  85. ↑ "İstifacılar 35'e ulaştı".
  86. ↑ "Bakanların İstifası ve Atanmasına Dair İşlem". 20 Eylül 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  87. ↑ "Gülek, en genç bakan".
  88. ↑ "Bakan Atanmasına Dair İşlem". 27 Haziran 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  89. ↑ "34 yaşında bakan oldu". 8 Ağustos 2018 tarixində arxivləşdirilib (#archive_missing_url). (#cite_web_url)
  90. ↑ "Bakanların Atanmasına Dair İşlem". 20 Eylül 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  91. ↑ "Adalet'e ilk kadın bakan" (Türkçe). 12 Haziran 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  92. ↑ "Türkiye'de Kadın Temsili Sorunsalına Kadın Bakanlar Bağlamında Bir Bakış" (Türkçe). ISSN 1306-6250. 15 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. (#first_missing_last); (#first_missing_last)
  93. ↑ "AKP Victory in Turkey" (İngilizce). 21 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  94. ↑ 1 2 "Devlet bakanlığı kalkıyor, yeni bakanlıklar geliyor" (Türkçe). 18 Kasım 2012 tarixində arxivləşdirilib.
  95. ↑ (PDF) https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/06/20110608M1-1..pdf (#bare_url_missing_title). 14 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  96. ↑ "Stratejik Plan Sunuş". 20 Şubat 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  97. ↑ "Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" (PDF). 12 Temmuz 2018 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  98. ↑ "AK Parti'nin 19 yılı". 7 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  99. ↑ "Abdullah GÜL (Kayseri Milletvekili) Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere". 16 Ocak 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  100. ↑ "İşte 58'inci hükümet".
  101. ↑ "Kabine görücü usulü evlendi!" (Türkçe).
  102. ↑ "Portre: Recep Tayyip Erdoğan" (Türkçe). 27 Ekim 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 Mart 2021.
  103. ↑ "Siirt İl Seçim Çevresinde 09.03.2003 Günü Yapılan XXII nci Dönem Milletvekili Yenileme Seçimi Kesin Sonuçlarına Dair Yüksek Seçim Kurulu Kararı". 27 Haziran 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  104. ↑ "Abdullah GÜL (Başbakan) Başkanlığında Kurulan 58 inci Hükümetin İstifasına Dair Tezkere". 7 Eylül 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  105. ↑ "Recep Tayyip ERDOĞAN (Siirt Milletvekili) Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair İşlem". 27 Haziran 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  106. ↑ "Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun". 21 Ocak 2012 tarixində arxivləşdirilib.
  107. ↑ "Güldal Akşit'den Boşalan Devlet Bakanlığına, İstanbul Milletvekili Nimet Çubukçu'nun, Zeki Ergezen'den Boşalan Bayındırlık ve İskân Bakanlığına, Trabzon Milletvekili Faruk Nafiz Özak'ın, Sami Güçlü'den Boşalan Tarım ve Köyişleri Bakanlığına, Diyarbakır Milletvekili Mehmet Mehdi Eker'in Atanması Hakkında Tezkere". 27 Haziran 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  108. ↑ "Görev Dağılımına İlişkin Başbakanlık Genelgesi Devlet Bakanı Nimet Çubukçuya Bağlanan Başbakanlığa Başlı ve İlgili Kuruluşlar)". 4 Ağustos 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  109. ↑ "İstanbul Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere". 27 Haziran 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  110. ↑ (Türkçe) http://www.radikal.com.tr/politika/cubukcu_turkiyenin_ilk_kadin_milli_egitim_bakani_yenilenmis_kabinede_surpriz_isimler_var-933992/ (#bare_url_missing_title). 12 Ekim 2019 tarixində arxivləşdirilib.
  111. ↑ "Arxivlənmiş surət" (Türkçe). 2009-05-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-15.
  112. ↑ "Reimagining Minorities in Turkey: Before and After the AKP". ISSN 1302-177X. (#first_missing_last)
  113. ↑ "Çubukçu, Aykut ve Çiller'in rekorunu ellerinden aldı" (Türkçe). 2023-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-15.
  114. ↑ "MİLLİ EĞİTİM BAKANLARININ EĞİTİM FAALİYETLERİ (1999-2016)". ISSN 2146-2879. 26 Mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. (#first_missing_last); (#first_missing_last)
  115. ↑ "Arxivlənmiş surət" (Türkçe). 2021-03-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-15.
  116. ↑ "Çubukçu görevini Kavaf'a devretti" (Türkçe). 26 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  117. ↑ "Language and social knowledge". ISSN 1466-1381. (#first_missing_last)
  118. ↑ "Homosexualité et discours islamo-conservateur en Turquie". ISSN 1243-549X. (#first_missing_last)
  119. ↑ "The AK Party and Biopolitics: How a Transformation in Governmentality Affects Population Politics in Turkey". ISSN 1609-8498. (#first_missing_last)
  120. ↑ 1 2 "Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname" (PDF). 2021-03-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  121. ↑ "İşte yeni bakanlıkların görevleri" (Türkçe). 2021-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  122. ↑ "Kadından Sorumlu Olmayan Kadın Bakan: Fatma Şahin". 2021-01-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  123. ↑ "Arxivlənmiş surət" (Türkçe). 6 Temmuz 2011. 2021-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  124. ↑ "İstanbul Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Recep Tayyip ERDOĞAN Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere". 2011-08-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  125. ↑ "'Fatma bacı' bakan oldu!" (Türkçe). 2021-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  126. ↑ "Islamist Women and Feminist Concerns in Contemporary Turkey: Prospects for Women's Rights and Solidarity". doi:10.5250/fronjwomestud.37.3.0125. ISSN 0160-9009. (#first_missing_last)
  127. ↑ "AKP Hükümetinde 2013'te İkinci Revizyon" (Türkçe). 2021-02-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21. (#first_missing_last)
  128. ↑ "Yarışa girdiğim zaman Fatma Şahin olarak gireceğim". 2022-07-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  129. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2021-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  130. ↑ "Konya Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Ahmet DAVUTOĞLU Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere". 2017-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  131. ↑ "İşte Davutoğlu ve Yeni Kabine" (Türkçe). 2020-10-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21. (#first_missing_last)
  132. ↑ "Türkiye'nin ilk seçim hükümeti açıklandı" (Türkçe). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  133. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  134. ↑ "İlk başörtülü bakan" (Türkçe). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  135. ↑ (Türkçe) https://www.sabah.com.tr/gundem/2015/08/28/yeni-kabinenin-ilk-basortulu-bakani-aysen-gurcan (#bare_url_missing_title). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  136. ↑ "İlk başörtülü bakan Ayşen Gürcan oldu" (Türkçe). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  137. ↑ (Türkçe) https://www.bbc.com/turkce/haberler/2015/09/150922_bakanlar_atama (#bare_url_missing_title). (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  138. ↑ "AB BAKANLIĞI GÖREVİNE PROF. DR. BERİL DEDEOĞLU GETİRİLDİ". (#archive_missing_date) tarixində arxivləşdirilib.
  139. ↑ "Avrupa Birliği Bakanı Ali Haydar KONCA'nın Yerine H. Beril DEDEOĞLU'nun, Kalkınma Bakanı Müslüm DOĞAN'ın Yerine M. Cüneyd DÜZYOL'un Atanmalarına Dair Tezkere". 2021-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  140. ↑ "Prof. Dr. Beril Dedeoğlu vefatının birinci yılında anılıyor". 2020-10-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  141. ↑ "Davutoğlu'na hükûmeti kurma görevi verildi". 17 Kasım 2015. 19 Kasım 2015 tarixində arxivləşdirilib.
  142. ↑ (Türkçe). 24 Kasım 2015 https://www.ntv.com.tr/galeri/turkiye/64-hukumetin-bakanlar-kurulu,YxfzOiWyGkeI9RqJHV93Nw (#bare_url_missing_title). 30 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  143. ↑ "Konya Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Ahmet DAVUTOĞLU Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere". 24 Kasım 2015. 10 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  144. ↑ "Başbakan Ahmet Davutoğlu istifasını sundu". 22 Mayıs 2016. 23 Mayıs 2016 tarixində arxivləşdirilib.
  145. ↑ "Ahmet DAVUTOĞLU (Başbakan) Başkanlığında Kurulan 64'üncü Hükümetin İstifasına Dair Tezkere" (PDF). 22 Mayıs 2016. 31 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  146. ↑ "Bakanlar Kurulunun Yeniden Kurulması İçin, İzmir Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Sayın Binali YILDIRIM'ın Görevlendirilmesine Dair Tezkere" (PDF). 22 Mayıs 2016. 31 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  147. ↑ "İzmir Milletvekili ve Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Başkanı Binali YILDIRIM Başkanlığında Kurulan Bakanlar Kurulunun Atanmasına Dair Tezkere" (PDF). 24 Mayıs 2016.
  148. ↑ "Başbakan Yıldırım 65. Hükümeti açıkladı". 24 Mayıs 2016. 16 Eylül 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  149. ↑ "Anti-Turkey Sentiment in Europe during the Referendum Process". ISSN 1302-177X. (#first_missing_last)
  150. ↑ "Keine populistische Wende. Eine Bilanz der niederländischen Wahlen 2017". 2017. ISSN 0044-3360. (#first_missing_last)
  151. ↑ (Türkçe). 19 Temmuz 2017 https://www.haberturk.com/gundem/haber/1568613-kabine-revizyonu-2017-kabinede-revizyonla-hangi-bakanin-yerine-kim-geldi (#bare_url_missing_title). 11 Ağustos 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  152. ↑ "Nurettin CANİKLİ'den Boşalan Başbakan Yardımcılığına Yozgat Milletvekili Bekir BOZDAĞ'ın, Numan KURTULMUŞ'tan Boşalan Başbakan Yardımcılığına Kocaeli Milletvekili Fikri IŞIK'ın, Yıldırım Tuğrul TÜRKEŞ'ten Boşalan Başbakan Yardımcılığına Erzurum Milletvekili Recep AKDAĞ'ın, Veysi KAYNAK'tan Boşalan Başbakan Yardımcılığına Bursa Milletvekili Hakan ÇAVUŞOĞLU'nun, Bekir BOZDAĞ'dan Boşalan Adalet Bakanlığına Gaziantep Milletvekili Abdulhamit GÜL'ün, Mehmet MÜEZZİNOĞLU'ndan Boşalan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına Ankara Milletvekili Jülide SARIEROĞLU'nun, Akif Çağatay KILIÇ'tan Boşalan Gençlik ve Spor Bakanlığına Rize Milletvekili Osman Aşkın BAK'ın, Faruk ÇELİK'ten Boşalan Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığına Şanlıurfa Milletvekili Ahmet Eşref FAKIBABA'nın, Nabi AVCI'dan Boşalan Kültür ve Turizm Bakanlığına Ordu Milletvekili Numan KURTULMUŞ'un, Fikri IŞIK'tan Boşalan Milli Savunma Bakanlığına Giresun Milletvekili Nurettin CANİKLİ'nin, Recep AKDAĞ'dan Boşalan Sağlık Bakanlığına Samsun Milletvekili Ahmet DEMİRCAN'ın Atanmalarına Dair Tezkere" (PDF). 19 Temmuz 2017. 10 Ekim 2017 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  153. ↑ "Bakanlar Kurulu'nda 6 yeni isim, Bekir Bozdağ ve Fikri Işık Başbakan Yardımcısı" (Türkçe). 17 Şubat 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  154. ↑ "Cumhurbaşkanlığı sisteminde yürütme nasıl işleyecek?" (Türkçe). 9 Temmuz 2018. 2019-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2023-05-21.
  155. ↑ "Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin ilk lideri Erdoğan" (Türkçe). 25 Haziran 2018. 19 Temmuz 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  156. ↑ 1 2 "Cumhurbaşkanlığı Yardımcılığına ve Bakanlıklara Yapılan Atamalar Hakkında Karar" (PDF). 10 Temmuz 2018. 19 Ağustos 2019 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  157. ↑ "Yeni kabinedeki Çalışma, Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk kimdir?" (Türkçe). 9 Temmuz 2018. 9 Temmuz 2018 tarixində arxivləşdirilib.
  158. ↑ . 9 Temmuz 2018 https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/ticaret-bakanligina-ruhsar-pekcan-getirildi/1199393 (#bare_url_missing_title). 30 Ekim 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  159. ↑ https://www.tccb.gov.tr/kabine/ticaret-bakani (#bare_url_missing_title). 17 Ocak 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  160. ↑ "Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" (PDF). 10 Temmuz 2018. 15 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  161. ↑ "TİCARET BAKANLIĞI TARİHÇESİ" (Türkçe). 31 Mart 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  162. ↑ "Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Kurulması ile Kamu Personel İşlemlerinin Yürütülmesine İlişkin Bazı Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi" (PDF). 21 Nisan 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  163. ↑ "Cumhurbaşkanlığı Tarafından Yapılan Atamalar Hakkında Karar" (PDF). 21 Nisan 2021. 21 Nisan 2021 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  164. ↑ "Erdoğan yeni kabineyi açıkladı: Mehmet Şimşek Hazine ve Maliye, Hakan Fidan Dışişleri, Ali Yerlikaya İçişleri Bakanı oldu". 3 Haziran 2023. 3 Haziran 2023 tarixində arxivləşdirilib.
  165. ↑ "Bakanların atama kararı Resmi Gazete'de yayımlandı". 4 Haziran 2023.
  166. ↑ "Türkiyənin yeni nazirləri" (az.). https://modern.az. Archived from the original on 2023-06-04. İstifadə tarixi: 2023-05-26.

Ədəbiyyat

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]