По-русски
Dil
Növ
Lüğətlər
Lüğətlər → Almanca-Azərbaycanca Lüğət

als

I konj. 1. -kən, …zaman, e(y)lə; olaraq; als er 3 Jahre alt wurde, kam er in den Kindergarten 3 yaşı olarkən uşaq bağçaşına getdi; als er kam elə ki gəldi; 2. (als Eigenschaft) kimi, vəzifəsində; er arbeitet als Lehrer o, müəllim (öyrətmən) kimi (vəzifəsində) işləyir; 3. (bei Vergleichen) -dan, -dən, -dən daha; größer ~ ich məndən (daha) böyük; 4. (als ob) güya ki, sanki, elə bil; ~ ob nichts geschehen wäre güya ki, heç bir şey olmayıb; 5. sowohl ~ auch necə …. elə də…, həm… həm (də) …; sowohl ich ~ auch du necə mən, elə də sən; 6. mit adj. kimi; ich empfinde s-e Bemerkung ~ sehr unhöflich onun qeydini ədəbsizlik bilirəm (hesab edirəm/ sayıram); alles andere ~ -dən/-dan başqa hər şey II ob konj. sanki, güya ki, deyəsən, sanasan, deyən, elə bilki
a à ä b c d e f g h …h i j k l m n o ö p q r s …s t u ü v w …w x y z
a
Alptraum
alsbald
OBASTAN VİKİ
Net als toen
Net als toen (azərb. Deyərkən‎) — Niderlandı 1957 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edən Kori Brokkenin ifa etdiyi mahnı. Mahnının bəstəkarı Quus Yansen, sözlərinin müəllifi isə Uilli ven Hemertdir. Müsabiqənin nəticələrinə görə bu mahnı 10 mahnı arasında 31 xal toplayaraq birinci olmuşdur. Bu, Niderlandın Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki ilk qələbəsi idi. Mahnı klassik şanson mahnısıdır, ifaçı öz həyat yoldaşına müraciət edir və cütlük kimi ilk vaxtlarını xatırlamasını xahiş edir. Mahnının sözləri həmişə belə olmasa da, romantikanın evlilikdən kənara çıxdığını ifadə edir. Brokken həmçinin bu mahnını alman və fransız dillərində də ifa etmişdi. Alman və fransız dillərində mahnının adı müvafiq olaraq "Tout comme avant" və "Damals war alles so schön" kimi adlandırılmışdı.
Net als toen (mahnı)
Net als toen (azərb. Deyərkən‎) — Niderlandı 1957 Avroviziya Mahnı Müsabiqəsində təmsil edən Kori Brokkenin ifa etdiyi mahnı. Mahnının bəstəkarı Quus Yansen, sözlərinin müəllifi isə Uilli ven Hemertdir. Müsabiqənin nəticələrinə görə bu mahnı 10 mahnı arasında 31 xal toplayaraq birinci olmuşdur. Bu, Niderlandın Avroviziya Mahnı Müsabiqəsindəki ilk qələbəsi idi. Mahnı klassik şanson mahnısıdır, ifaçı öz həyat yoldaşına müraciət edir və cütlük kimi ilk vaxtlarını xatırlamasını xahiş edir. Mahnının sözləri həmişə belə olmasa da, romantikanın evlilikdən kənara çıxdığını ifadə edir. Brokken həmçinin bu mahnını alman və fransız dillərində də ifa etmişdi. Alman və fransız dillərində mahnının adı müvafiq olaraq "Tout comme avant" və "Damals war alles so schön" kimi adlandırılmışdı.
AlSaudiah
السعودية.' "as-saudiya", Punycode: .xn--mgberp4a5d4ar) — Səudiyyə Ərəbistanı üçün yuxarı səviyyəli ərəbdilli milli domen. 5 may 2010-cu ildə yaradılmışdır ‎السعودية‏ ‏domen adları RFC 5564-də təsvir edilmişdir . السعودية.'‎ domenlərinin qeydiyyatı iki mərhələdə aparılmış: 31 maydan 12 iyul 2010-cu ilə qədər qeydiyyat yalnız ticarət nişanları, iri şirkətlər üçün və dövlət təşkilatları üçün mümkün idi; azad qeydiyyat 27 sentyabr 2010-cu ildə başlandı..
Alsancak limanı
İzmir limanı və Alsancak limanı — Türkiyənin İzmir şəhərində yerləşən dəniz limanı. İzmir körfəzində yerləşir. == Tarixi == İzmir Osmanlı İmperiyasının əhəmiyyətli liman şəhəri idi və burada ilk tikintilər 1869-cu ildə inşa olunmağa başlandı. Limanın özü 1955-1959-cu illər arasında tikildi. Liman ilk öncə Türkiyə Dəmir Yollarına məxsus idi. 1960-cı ildə isə DenizBank (dəniz işlərinə cavabdeh olan dövlət bankı) tərəfindən alındı. 1 yanvar 1989-cu ildə Türkiyə Dövlət Dəmir Yollarına geri təhvil verildi. 2007-ci ildə limanı özəlləşdirmə prosesi getsə də, hüquqi səbəblərə görə özəlləşdirmə dayandırıldı. 2017-ci ilin mart ayında Mayami limanı ilə qardaşlaşmış olundular. 2018-ci ildə liman infrastrukturu Türkiyə Sərvət Fonduna (türk.
Alseodaphne
Alseodaphne (lat. Alseodaphne) — bitkilər aləminin dəfnəçiçəklilər dəstəsinin dəfnəkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
Alsfeld
Alsfeld (alm. Alsfeld‎) — Almaniyanın Hessen torpağının Giessen inzibati dairəsində şəhər. Sahəsi 129.69 km2, əhalisi 16240 nəfərdir (2014).
Alsgeymer xəstəliyi
Altsheymer xəstəliyi — demensiyanın geniş yayılmış müalicəsi mümkün olmayan neyrodegenerativ xəstəlik. Xəstəlik ilk dəfə 1905-ci ildə alman psixiatoru Alois Altsheymer tərəfindən qeydə alındığı üçün onun adı ilə adlandırılmışdır. Xəstəlik adətən 65 yaşdan yuxarı şəxslərdə müşahidə olunsa da, ona erkən yaşlarda da rast gəlmək mümkündür. Dünyada bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayı 2006-cı il statistikasına görə 26,6 milyon nəfərdir. 2050-ci ildə bu rəqəmin dörd dəfə artacağı gözlənilir. == Mahiyyəti == Altsheymer xəstəliyi bəzi beyin hüceyrələrinin məhv olması ilə nəticələnən, dəqiq səbəbləri bilinməyən nevroloji bir xəstəlikdir. Xəstəlik klinik olaraq incələnən zaman yaddaş və digər intelektual qabiliyyətlərin nəzərə çarpacaq dərəcədə pozulması halları müşahidə olunur. Xəstəlik ilk dəfə 1907-ci ildə Alois Altsheymer tərəfindən xəstə Auquste D. adlı bir qadında müəyyən edilmişdir. Xəstəlik kişilərlə müqayisədə qadınlarda daha çox rast gəlinir. Xəstəliyə tutulanların sayı günü-gündən loqorifmik olaraq artmaqdadır.
Alsheymer xəstəliyi
Altsheymer xəstəliyi — demensiyanın geniş yayılmış müalicəsi mümkün olmayan neyrodegenerativ xəstəlik. Xəstəlik ilk dəfə 1905-ci ildə alman psixiatoru Alois Altsheymer tərəfindən qeydə alındığı üçün onun adı ilə adlandırılmışdır. Xəstəlik adətən 65 yaşdan yuxarı şəxslərdə müşahidə olunsa da, ona erkən yaşlarda da rast gəlmək mümkündür. Dünyada bu xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin sayı 2006-cı il statistikasına görə 26,6 milyon nəfərdir. 2050-ci ildə bu rəqəmin dörd dəfə artacağı gözlənilir. == Mahiyyəti == Altsheymer xəstəliyi bəzi beyin hüceyrələrinin məhv olması ilə nəticələnən, dəqiq səbəbləri bilinməyən nevroloji bir xəstəlikdir. Xəstəlik klinik olaraq incələnən zaman yaddaş və digər intelektual qabiliyyətlərin nəzərə çarpacaq dərəcədə pozulması halları müşahidə olunur. Xəstəlik ilk dəfə 1907-ci ildə Alois Altsheymer tərəfindən xəstə Auquste D. adlı bir qadında müəyyən edilmişdir. Xəstəlik kişilərlə müqayisədə qadınlarda daha çox rast gəlinir. Xəstəliyə tutulanların sayı günü-gündən loqorifmik olaraq artmaqdadır.
Alsides Argedas
Argedas Alsides (15 iyul 1879[…], La-Pas – 8 may 1946 və ya 6 may 1946, Çulumani[d], La-Pas departamenti[d]) — Boliviya nasiri, tarixçi, siyasətçi. == Həyatı == == İctimai fəaliyyəti == Hüquq təhsili almış, Liberal partiyanın liderlərindən biri olmuşdur. Avropa və Cənubi Amerikanın müxtəlif ölkələrində Kolumbiyanı diplomat kimi təmsil etmişdir. Parlamentə deputat və senator seçilmişdir. == Əsərləri == Əsərləri 1903-cü ildən çap olunur. Boliviya ədəbiyyatında realizmin ilk nümayəndələrindəndir. "Kreol həyatı" (1912) romanı ilə tanınmışdır. İrqi ayrı-şeçkiliyə həsr olunmuş "Zəif xalq" (1909) kitabını, "Tunc irq" (1919) romanını yazmışdır. 5 cildlik "Boliviyanın tarixi", "Kaudilyo-barbarlar" (1929) romanları tarixi mövzudadır. "Kölgələrin rəqsi" (1934) xatirələr kitabının müəllifidir.
Alsinanthus serpillifolius
Arenaria serpyllifolia (lat. Arenaria serpyllifolia) — qərənfilkimilər fəsiləsinin qumluca cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Alsinanthus serpillifolius (L.) Desv. Alsine serpyllifolia Crantz Alsinella serpyllifolia Gray Arenaria alpicola Beck Arenaria cantabrica Amo Arenaria condensata Lange Arenaria crassifolia Freyn ex Hallier Arenaria martrinii Tzvelev Arenaria olonensis Jord. ex Bonnier Arenaria patula Martrin-Donos Arenaria peloponnesiaca Rech.f. Arenaria serpyllifolia var. glutinosa W.D.J.Koch Arenaria serpyllifolia var. scabra Fenzl Arenaria serpyllifolia subsp. serpyllifolia Arenaria serpyllifolia var. serpyllifolia Arenaria serpyllifolia var.
Alyssum alsinifolium
Alyssum alyssoides (lat. Alyssum alyssoides) — bitkilər aləminin kələmçiçəklilər dəstəsinin kələmkimilər fəsiləsinin çuğundurot cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Adyseton alyssoides (L.) Nieuwl. Adyseton calycinum Scop. Adyseton campestre Moench Adyseton mutabile Moench Alyssum alsinifolium Host Alyssum alyssoides f. albineum Farw. Alyssum alyssoides var. alyssoides alyssoides Alyssum alyssoides var. depressum T.R. Dudley Alyssum alyssoides var. hispanicum Dudley Alyssum alyssoides subsp.
Emilia alstonii
Emilia alstonii (lat. Emilia alstonii) — bitkilər aləminin astraçiçəklilər dəstəsinin mürəkkəbçiçəklilər fəsiləsinin emilia cinsinə aid bitki növü.
Erodium alsiniflorum
Sikuta durnaotu (lat. Erodium cicutarium) — bitkilər aləminin ətirşahçiçəklilər dəstəsinin ətirşahkimilər fəsiləsinin durnaotu cinsinə aid bitki növü. == Arealı == Aralıq dənizi sahili olan ölkələr və Şimali Amerikada yayılıb. Azərbaycanda Qobustan, Xaçmaz rayonu, Ceyrançöl və Naxçıvan Muxtar Respublikasının bəzi dağətəyi rayonlarında yayılıb.
Euseius alstoniae
Euseius alstoniae (lat. Euseius alstoniae) — heyvanlar aləminin buğumayaqlılar tipinin hörümçəkkimilər sinfinin mesostigmata dəstəsinin phytoseiidae fəsiləsinin euseius cinsinə aid heyvan növü.
Holosteum alsine
Orta cincilim (lat. Stellaria media) — bitkilər aləminin qərənfilçiçəklilər dəstəsinin qərənfilkimilər fəsiləsinin cincilim cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == Alsine apetala Kit. ex Nyman Alsine avicularum Lam. Alsine barbata Stokes Alsine bipartita Gilib. [Invalid] Alsine brachypetala Opiz Alsine elongata Jord. & Fourr. Alsine glabella Jord. & Fourr. Alsine gussonii Jord.
Laburnum anagyroides subsp. alschingeri
Anagirayabənzər qızılıakasiya (lat. Laburnum anagyroides) — qızılıakasiya cinsinə aid bitki növü. == Sinonim == Cytisus laburnum L. Laburnum anagyroides subsp. alschingeri (Vis.) Hayek Laburnum anagyroides subsp. anagyroides Laburnum anagyroides subsp. jacquinianum (Wettst.) Hayek Laburnum vulgare J.Presl == Təbii yayılması == Cənubi və Qərbi Avropada, Kiçik Asiyada bitir. Fransadan-Balkana qədər olan ərazilərdə yayılmışdır. == Botaniki təsviri == 5–7 m hündürlükdə, boz-yaşıl və ya boz-qonur rəngli sallanan budaqları olan ağac və ya koldur. Cavan budaqları və çiçək zoğları gümüşü tükcüklərlə örtülüdür. Yarpaqları üçər olub, uzunsaplaqlı, yarpaqcıqları uzunsov-ellipsvari və ya tərs- yumurtavaridir, 3–8 sm uzunluqda, 1,5–3 sm enində, yarpaq ayasının üst səthi çılpaq, alt səthi gümüşü, xırda tükcüklüdür.
Melaleuca alsophila
Melaleuca alsophila (lat. Melaleuca alsophila) – mərsinkimilər fəsiləsinin çay ağacı cinsinə aid bitki növü.
Micoureus alstoni
Micoureus alstoni (lat. Micoureus alstoni) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin opossumkimilər dəstəsinin opossumlar fəsiləsinin micoureus cinsinə aid heyvan növü.
Psychotria alsophila
Psychotria alsophila (lat. Psychotria alsophila) — boyaqotukimilər fəsiləsinin psixotriya cinsinə aid bitki növü.
Alströmeriya
Alströmeriya (lat. Alstroemeria) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinin alströmeriyakimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi. Cinsin bütün nümayəndələri Cənubi Amerika üçün səciyyəvi olsa da, bəzilərinə ABŞ, Meksika, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Madeyra və Kanar adalarında da rast gəlmək olar. Cinsə daxil olan bütün növlər demək olar ki, iki fərqli yayılma arealından biri ilə məhdudlaşır. Bu mərkəzlərdən biri Çilidə, digəri isə Braziliyanın şərqində yerləşir. Çilidə olan Alstroemeria növləri qışda, Braziliyada olanlar isə yayda inkişaf edir. Çilinin Atakama səhrasında yetişən A. graminea istisna olmaqla, digər bütün növlər uzunömürlü çoxillik bitkilərdir. == Təsvir == Bu cinsin nümayəndələri kök yumrularına malikdir. Bəzi növlərin gövdələrinin hündürlüyü 1.5 metr (4.9 ft)-ə çatır. Bitkinin yarpaqları növbə ilə düzülür, formaları dəyişkəndir və yarpaq damarları paraleldir.
Alströmeriyakimilər
Alströmeriyakimilər (lat. Alstroemeriaceae) — bitkilər aləminin zanbaqçiçəklilər dəstəsinə aid bitki fəsiləsi. Fəsilənin Mərkəzi Amerikadan Cənubi Amerikaya qədər demək olar ki, sadəcə Amerika qitəsində yayılan, dörd cinsə aid 254 növü məlumdur. Fəsilədəki cinslərdən Luzuriaganın bir növünə Yeni Zelandiyada rast gəlinir və Drymophila cinsi Avstraliyanın cənub-şərqi üçün endemikdir. Alstroemeria cinsi dekorativ bitki olaraq populyar olarkən, Bomarea cinsi isə müxtəlif rəngli zəngvari çiçəklərdən ibarət salxımlar əmələ gətirən dırmaşan bir bitki qrupudur. Fəsiləni Alstroemeria cinsinə görə Şarlz Jozef Bartelemi Dümortye adlandırmışdır. Müvafiq cins isə öz Karl Linney tərəfindən, onun tələbəsi isveçli botanik Klas Alströmerin şərəfinə almışdır. == Paylanma == Alstroemeriaceae Meksika və Antil adalarından Odlu Torpaq arxipelaqına qədər tropik və mülayim Amerikada yayılmışdır. Luzuriageae cinsinə isə Perudan Folklend adalarına və Odlu Torpağa qədər ərazilərlə birlikdə Yeni Zelandiya və Avstraliyada da rast gəlmək mümkündür. == İstifadəsi == === Qida kimi === Bomarea edulis növü Meksikadan Argentinaya qədər ərazidə rast gəlinir.
Viola alsophila
Viola blanda (lat. Viola blanda) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin bənövşəkimilər fəsiləsinin bənövşə cinsinə aid bitki növü. Viola alsophila Greene Viola amoena Leconte Viola blanda var. amoena Britton, Sterns & Poggenb.
Premna alstonii
Premna corymbosa (lat. Premna corymbosa) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin premna cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Gumira corymbosa (Rottler) Kuntze === Heterotipik sinonimləri === Premna alstonii Moldenke Premna alstonii var. mollis Moldenke Premna alstonii var.
Premna alstonii var. mollis
Premna corymbosa (lat. Premna corymbosa) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin premna cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Gumira corymbosa (Rottler) Kuntze === Heterotipik sinonimləri === Premna alstonii Moldenke Premna alstonii var. mollis Moldenke Premna alstonii var.
Premna alstonii var. subcrenata
Premna corymbosa (lat. Premna corymbosa) — bitkilər aləminin dalamazçiçəklilər dəstəsinin dalamazkimilər fəsiləsinin premna cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Gumira corymbosa (Rottler) Kuntze === Heterotipik sinonimləri === Premna alstonii Moldenke Premna alstonii var. mollis Moldenke Premna alstonii var.