ANARXİYA

(yunan anarchía-hakimiyyətsizlik) insanlar tərəfindən hakimiyyəti, qaydaları, nizamintizamı qəbul edilməməsi, inkar etməsi və bundan irəli gələn özbaşınalıq, qarışıqlıq, nizamsızlıq. A. ideyasının təməlində insan azadlığının heç nə ilə məhdudlaşdırılmaması (çərçivənilməməsi) durur. Anarxizm adlı ictimai-siyasi cərəyan mövcuddur. A.Prudon, M.Bakunin, P.Kropotkin anarxizmin əsas nəzəriyyəçiləri hesab edilir.
AMUNİSİYA
ANDİÇMƏ
OBASTAN VİKİ
Anarxiya
Başsızlıq və ya Anarxiya (q.yun. ἀναρχία — "hakimiyyətsizlik" nəzarət olunmayan; müstəqillik) – ayrı-ayrı adamların və ya qrupların rəhbərliyə, hökumətə tabe olmaması və bu zaman meydana çıxan qarışıqlıq.. Termin əvvəlcə liderin olmamasını nəzərdə tuturdu, ancaq 1840-cı ildə Pyer-Jozef Prudon bu termindən o dövrdəki yeni siyasi fəlsəfəyə - anarxizmə - traktatında «mülkiyyət nədir?». "Anarxiya" termini bir neçə fərqli mənaya malikdir: Dövlətin vətəndaşlığı olmayan bir cəmiyyət (anarxist ideal) ilə əvəz olunduğu hipotetik bir vəziyyət Kimi dövlət hakimiyyətinin olmaması İbtidai cəmiyyətdə sosial quruluş forması kimi dövlətin yaranmasından əvvəlki vəziyyətlər Alman filosofu İmmanuil Kant antropologiyada anarxiyaya praqmatik baxımdan "qanun və azadlıq olmadan azadlıq" kimi baxırdı. Beləliklə, Kantın fikrincə, anarxiya indiki vətəndaş statusuna çata bilməz, çünki güc olmadan bir qanun sadəcə “boş tövsiyə” olardı . "Əbədi sülhə doğru" əsərində anarxiyanın despotizmdən sonra "yaxşılığın başlanğıcları" ləğv edildiyi zaman, hər hansı bir kiçik qanuni tənzimləmənin heç kimdən yaxşı olmadığı, anarxiya mənasını verən dövlət varlığının ifrat mənfi bir forması olduğunu yazmışdır .
Anarxiya (təşkilat)
Anarxiya — XX əsrdə Bakıda fəaliyyət göstərmiş ən iri anarxist təşkilat. 1905-ci ildə Hnçak partiyasının keçmiş üzvü S.Kalaşyants tərəfindən yaradılmışdı. 1905-ci ildə erməni-daşnakların azərbaycanlılara qarşı törətdikləri qırğından sonra anarxistlərin təsiri xeyli gücləndi. Bu zaman vəzifəli şəxslərə və sənayeçilərə qarşı terror aktları geniş hal aldı ki, bu da anarxistlərin fəaliyyəti üçün əlverişli şərait yaratdı. Anarxistlərin başlıca prinsipi onların insan azadlığına zidd saydıqları hər hansı dövlət hakimiyyətinin məhv edilməsi idi. Əsası hələ Mixail Bakunin və Pyotr Kropotkin tərəfindən qoyulmuş anarxist təsəvvürlərə görə, Rusiyada xalqın iradəsi ilə anarxizm ideyalarına əsaslanan inqilab labüddür. Sonra isə dövlətçiliyin xarabalıqları üzərində kollektiv əməyə və mülkiyyətə əsaslanan azad şəhər və kənd icmaları yaradılmalıdır. O dövr anarxistlərinin fəaliyyətində iki əsas cərəyan özünü göstərirdi - Kropotkinin ardıcılları anarxist-kommunistlər və həmkarlar təşkilatlarında işləyən anarxist-sindikalistlər. Bakı anarxistlərinin sosial tərkibinin xüsusiyyəti onda idi ki, onların sıralarına fəhlələrdən başqa, sonralar xeyli sayda sinfi simasını itirmiş ünsürlər də qoşulmuşdu. Təşkilata bir neçə sosial-demokrat və "Hnçak" partiyasının üzvləri də daxil olmuşdu.
Anarxiyanın oğulları
Anarxiyanın oğulları (ing. Sons of Anarchy) — Kart Satter tərəfindən yaradılmış ABŞ teleserialı. 3 oktyabr 2008-ci ildən 9 dekabr 2014-cü ilədək FX telekanalında nümayiş olunub. Serial Kaliforniyanın uydurma şəhəri Çarminqdə qanunsuz fəaliyyətlərlə məşğul olan bayker klubundan bəhs edir. Kluba Ceks Teller (Çarli Hannem) rəhbərlik edir.

Digər lüğətlərdə