Oton (Эн)
Oton (fr. Chavornay) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Şampan-an-Valrome kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle.
INSEE kodu — 01097.
Kommuna Paris şəhərinin 420 km cənub-şərqində, Lion şəhərindən 70 km şərqdə yerləşir və Burk-an-Bres şəhərindən 55 km cənub-şərqdə yerləşir.
2010-ci ildə əhalinin sayı 199 nəfər təşkil edirdi.
2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 131 nəfər (15-64 yaş arasında) 93 nəfər iqtisadi cəhətdən, 38 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstəricisi 71.0%, 1999-cu ildə 68.8%). Fəaliyyət göstərən 93 sakindən 90 nəfəri (40 kişi və 50 qadın), 3 nəfər işsiz (3 kişi və 0 qadın) idi.
Sen-Jermen-аn-Le (rayon)
Sen-Jermen-ан-Le (fr. Saint-Germain-en-Laye) — Fransanın İl-de-Frans regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — İvelin. Suprefektura — Sen-Jermen-ан-Le. Rayon əhalisi 2006-cı ildə 546 627 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 1603 nəf / km². Rayon sahəsi — 341 km².
An-2
An-2, Kukruznik — sovet istehsalı olan çoxməqsədli təyyarə. Naqillə möhkəmləndirilmiş qanadlara sahib piston birmühərrikli biplandır. A. D. Şvetsov tərəfindən inkişaf etdirilmiş AŞ-62İR mühərriki ilə təchiz olunmuşdur. An-2 kənd təsərrüfatı, idman, nəqliyyat, təlim, sərnişin təyyarəsi kimi istifadə edilir və bir çox ölkələrin hava qüvvələrinin silahlanmasında yer alır. Bir çox An-2 təyyarəsi 40 ildən çoxdur uçur və onlardan bəzilərinin uçuş müddəti 20 min saata çatır. An-2 universal yüngül təyyarədir.
Qrunt uçuş zolaqlarına qalxma və enmə, kiçik yüklərin daşınması, kənd təsərrüfatında görülən işlər, Şimal ərazilərin kəşfi və tədqiqatı, Sibir və Uzaq Şərq ərazilərinə sərnişin və yüklərin çatdırılması kimi işlər An-2 sayəsində mümkün olmuşdur. An-2 SSRİ-də, Polşada istehsal edilirdi və Çində hələ də istehsalı davam edir. Ümumilikdə, 18 mindən artıq An-2 istehsal edilib və dünyanın 26 ölkəsinə ixrac edilib. An-3 təyyarəsinin peyda olmasına kimi dünyanın ən böyük birmühərrikli biplan təyyarəsi idi.
An-225
Antonov An-225 Mriya (ukr. Мрія — "arzu"; NATO kod adı: Cossack — "Kazak") — dünyanın ən böyük yük təyyarəsi.
1984–1988-ci illərdə Ukrayna SSR-də Antonov konstruktor bürosu tərəfindən Kiyev Mexaniki Zavodunda istehsal edilmişdir. Təyyarənin ilk uçuşu 1988-ci il dekabrın 21-də baş tutmuşdur. Əsas məqsəd böyük raketlərin, kosmik gəmilərin daşınması olmuşdur.
Təyyarənin uzunluğu 84 metr , hündürlüyü 18,1 metr, qanadlarının ucları arasındakı məsafə 88,4 metrdir. Yük kabinəsinin eni 6,4, hündürlüyü 4,4, uzunluğu isə 43 metrdir. Heyətin sayı 7, sərnişin tutumu isə 88 nəfərdən ibarətdir. Təyyarənin maksimal qalxış çəkisi 640 ton olub.
== Təyyarənin vurulması ==
27 fevral 2022-ci ildə Ukraynanın xarici işlər naziri Dmitro Kuleba Antonov An-225-in Rusiya-Ukrayna müharibəsi zamanı Rusiya ordusu tərəfindən vurulduğunu bildirdi.
An Ferbasax
I Kennet (ortagel: Cináed I, şot.kelt Coinneach I, ing. Kenneth I) və ya Kennet mak Alpin (ortagel: Cináed mac Ailpin, şot.kelt Coinneach mac Ailpein, ing. Kenneth MacAlpin; təq. 810, Ayona – 8 fevral 858, Forteviot[d]) — təqribən 834–858-ci illərdə Dal Riada kralı, 843–858-ci illərdə piktlər kralı və Makalpinlər sülaləsinin banisi olan II Alpinin oğlu. Dal Riada taxt-tacına irsən sahiblənən I Kennet 843–850-ci illərdə piktlərin krallığını ihlaq edir və bütün Şotlandiyanı fəth etməyə, eləcə də piktləri assimilyasiya etməyə başlayır. Buna görə də ona An Ferbasax (şot.kelt An Ferbasach, azərb. Fateh) ləqəbi verilmişdir. Onun krallığının paytaxtı Forteviot idi. O, Stratklayd krallığından olan britlərlə, eləcə də Piktlanda basqınlar təşkil edən danimarkalı vikinqlərlə vuruşmuşdur. Əlavə olaraq, I Kennet Skun daşı kimi talismanları Ayonadakı tərk edilmiş monastırdan götürüb başqa bir yerə aparmışdı.
An Vanq
An Vanq (ing. An Wang) – çin əsilli amerikalı mühəndis və sahibkar, Wang Laboratories kompüter şirkətinin banisi
An Vanq 7 fevral 1920-ci ildə anadan olmuşdur.
1948-ci ildə Harvard Universitetinin fizika üzrə doktor elmi dərəcəsini alan Vanq həmin il element bazası maqnit oxlar olan yaddaş qurğularını yaratmışdır. Mikrosxemlərin yaranmasına qədər informasiyanın saxlanması üçün məhz bu qurğulardan istifadə edilirdi. 1951-ci ildə o, ofis kompüterləri və stolüstü kalkulyatorlar istehsal edən Wang Laboratories firmasının əsasını qoyur. 1986-cı ilə qədər şirkətin prezidenti vəzifəsində çalışan Vanq sonradan rəhbərliyi oğlu Frederikə tapşırır.
== İstinadlar ==
== Ədəbiyyat ==
Əliquliyev R., Salmanova P. "İnformasiya cəmiyyəti: Maraqlı xronoloji faktlar", 2013, "İnformasiya Texnologiyaları" nəşriyyatı, 169 s.
Anl.az
Mirzə Fətəli Axundov adına Azərbaycan Milli Kitabxanası — Azərbaycanda kitabxana işi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirən, milli nəşrləri, xarici ölkələrdə Azərbaycan haqqında nəşr olunmuş çap məhsullarını və Azərbaycan müəlliflərinin əsərlərini, dünya əhəmiyyətli nəşrləri, o cümlədən xarici dillərdə çap olunmuş məlumat daşıyıcılarını toplayıb mühafizə edən kitabxana və dövlət kitabsaxlayıcısıdır.
Azərbaycanın ən böyük kitabxanası olaraq Qafqazda və Avropada ən böyük milli kitabxanalardan biridir. Kitabxananın ümumi fondunda mühafizə olunan sənədlərin sayı təqribən 5 milyon nüsxəyə yaxındır.
1923–2007-ci illər ərzində Azərbaycan Milli Kitabxanasının dövri mətbuat fondunda cəmi 1000 adda Azərbaycan dilində qəzet (bunlardan 182 adda rayon qəzeti – regional mətbuat), 427 adda rus və digər SSRİ xalqları dilində olan qəzet, bundan başqa, 696 adda Azərbaycan və 1439 adda rus dilində jurnal, 718 adda 40-a yaxın xarici dildə jurnal və 50 addan çox qəzet, həmçinin ümumilikdə 53 550 qovluq qəzet və 1 416 000 nüsxə jurnal mövcud olduğu müəyyənləşdirilmişdir.
== Tarixi ==
Kitabxana Azərbaycan Respublikası Xalq Maarif Komissarlığının 13 noyabr 1920-ci il tarixli 53 nömrəli qərarına əsasən yaradılmış, rəsmi açılışı isə 1923-cü ilin may ayının 23-də olmuşdur.
Kitabxana yarananda onun fonduna İmperator Texniki Cəmiyyətinin Bakı şöbəsinin və Bakı İctimai Cəmiyyətinin kitabxanalarının fondlarından 5000 nüsxə kitab verilmişdir.
1923-cü ildən sürətlə inkişaf etməyə başlayan kitabxana əsas diqqəti fondun komplektləşdirilməsinə vermişdir. 1925-ci ildə o öz fondunda 51000, 1928-ci ildə isə 300 min adda kitab, jurnal, qəzet kart və digər çap məhsullarını toplaya bilmişdir. Təkcə 1928-ci ildə xaricdən 50 adda dövri mətbuat alınmışdır. Oxucuları 3183 nəfər: onlardan 2957-si kişi, 226-sı isə qadın olmuşdur.
An Officer and a Gentleman
Zabit və Centilmen, orijinal adı "An Officer and a Gentleman" olan 1982 tarixli klassik filmdir. Baş rollarda Richard Gere ve Debra Winger oynamışdırlar. Filmin rejissoru Taylor Hackforddur.
Fontene-an-Parizi
Fontene-an-Parizi (fr. Fontenay-en-Parisis) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Sarsel, kanton — Lüzarş. Əhalisi — 1 710 nəfər (1999).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 23 km şimalında, Serji belediyyənin 29 km şərqində yerləşir.
Ke-an-Şartryoz
Ke-an-Şartröz (fr. Quaix-en-Chartreuse) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Sent-Eqrev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38328. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 740 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 270 ilə 1689 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 90 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 8 km şimalda yerləşir.
Ke-an-Şartröz
Ke-an-Şartröz (fr. Quaix-en-Chartreuse) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Sent-Eqrev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38328. Kommunanın 1999-cu il üçün əhalisi 740 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 270 ilə 1689 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 90 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 8 km şimalda yerləşir.
Ket-an-Bomon
Ket-an-Bomon (fr. Quet-en-Beaumont) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Matezin-Triyev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38329. Kommunanın 2006-cı il üçün əhalisi 63 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 581 ilə 1 664 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 530 km cənub-şərqdə, Liondan 135 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 45 km şimal-qərbdə yerləşir.
Kleri-an-Veksen
Kleri-an-Veksen (fr. Cléry-en-Vexin) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Pontuaz, kanton — Valle-dü-Sosseron. Əhalisi — 411 nəfər (1999).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 50 km şimal-qərbdə, Serji belediyyənin 19 km şimal-qərbdə yerləşir.
Kormaranş-an-Byuje
Kormaranş-an-Büje (fr. Cormaranche-en-Bugey) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Otvil-Lones kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle.
INSEE kodu — 01122.
== Əhalisi ==
2010-ci ildə əhalinin sayı 859 nəfər təşkil edirdi.
== İqtisadiyyatı ==
2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 588 nəfər (15-64 yaş) arasında 433 nəfər iqtisadi cəhətdən, 155 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 73.6%, 1999-cu ildə 75.7%). Fəal 433 sakindən 427 nəfər (243 kişi və 184 qadın), 6 nəfəri işsiz (3 kişi və 3 qadın) idi. 155 hərəkətsiz 50 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 59 nəfər təqaüdçü, 46 digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.
Kormaranş-an-Büje
Kormaranş-an-Büje (fr. Cormaranche-en-Bugey) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Otvil-Lones kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Belle.
INSEE kodu — 01122.
== Əhalisi ==
2010-ci ildə əhalinin sayı 859 nəfər təşkil edirdi.
== İqtisadiyyatı ==
2010-cu ildə əmək qabiliyyətli 588 nəfər (15-64 yaş) arasında 433 nəfər iqtisadi cəhətdən, 155 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici 73.6%, 1999-cu ildə 75.7%). Fəal 433 sakindən 427 nəfər (243 kişi və 184 qadın), 6 nəfəri işsiz (3 kişi və 3 qadın) idi. 155 hərəkətsiz 50 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 59 nəfər təqaüdçü, 46 digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.
Kormey-an-Parizi
Kormey-an-Parizi (fr. Cormeilles-en-Parisis) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Arjantöy, kanton — Kormey-an-Parizi. Əhalisi — 21.503 nəfər (2006).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 18 km şimal-qərbdə, Serji belediyyənin 12 km cənubi-şərqdə yerləşir.
Kormey-an-Veksen
Kormey-an-Veksen (fr. Cormeilles-en-Vexin) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Pontuaz, kanton — Marin. Əhalisi — 863 nəfər (1999).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 38 km şimal-qərbdə, Serji belediyyənin 10 km şimalda yerləşir.
Korniyon-an-Triyev
Korniyon-an-Triyev (fr. Cornillon-en-Trièves) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Matezin-Triyev kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38127. Kommunanın 2007-ci il üçün əhalisi 1810 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 493 ilə 1 106 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 520 km cənub-şərqdə, Liondan 125 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 40 km cənubda yerləşir.
Korranson-an-Verkor
Korranson-an-Verkor (fr. Izeaux) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Villar-de-Lan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38129. Kommunanın 2007-ci il üçün əhalisi 364 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 1 055 ilə 2 286 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 490 km cənub-şərqdə, Liondan 100 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 24 km şimal-qərbdə yerləşir.
Lans-an-Verkor
Lans-an-Verkor (fr. Lans-en-Vercors) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Villar-de-Lan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38205. Kommunanın 2007-ci il üçün əhalisi 2384 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 902 ilə 1 960 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 490 km cənub-şərqdə, Liondan 95 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 13 km şimal-qərbdə yerləşir.
Lavo-Sent-An
Lavo-Sent-An (fr. Lavault-Sainte-Anne) — Fransada kommuna, Overn regionunda yerləşir. Departament — Alye. Cənubi Monlyuson kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Monlyuson.
INSEE kodu — 03140.
== Əhalisi ==
2008-ci ildə əhalinin sayı 1188 nəfər təşkil edirdi.
== İqtisadiyyatı ==
2007-ci ildə 759 nəfər əmək qabiliyyətli (15-64 yaş arasında) 469 nəfər iqtisadi cəhətdən, 290 hərəkətsiz (fəaliyyət göstərici 61.8%, 1999-cu ildə 61.5%) idi. Fəal olan 469 nəfərdən 423 nəfər (225 kişi və 198 qadın) işləyir, 46 nəfər işsizdir (15 kişi və 31 qadın). Aktiv olmayan 290 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 90 nəfər təqaüdçü, 145 nəfər digər səbəblərə görə fəaliyyətsizdir.
Malval-an-Verkor
Malval-an-Verkor (fr. Malleval-en-Vercors) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — İzer. Syud Qrezivodan kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Qrenobl.
INSEE kodu — 38216. Kommunanın 2012-ci il üçün əhalisi 50 nəfər təşkil edirdi. Kommuna dəniz səviyyəsindən 405 ilə 700 qədər metr yüksəklikdə yerləşir. Kommuna Parisdən təxminən 480 km cənub-şərqdə, Liondan 85 km cənub-şərqdə, Qrenobldan 24 km qərbdə yerləşir.
Marey-an-Frans
Marey-an-Frans (fr. Mareil-en-France) — Fransada bələdiyyə , region — İl-de-Frans, departament — Val-d’Uaz, rayon — Pontuaz, kanton — Vinyö. Əhalisi — 498 nəfər (1999).
Bələdiyyə Paris şəhərinin təxminən 25 km şimalda, Serji belediyyənin 28 km şərqdə yerləşir.
E.ə. 25
== Hadisələr ==
== Doğumlar ==
Filon İsgəndəıriyyəli Filon (lat. Philos Alexandros) ya Yəhudi Filon e.ə. 25-e.50 ci illərində İsgəndəriyyə şəhərində doğulub yaşamış "ellinizmin" görkəmli nümayəndəsi, dini mütəfəkkir, ilahiyyatçi.
E.ə. 27
== Hadisələr ==
13 yanvar — Oktavian senatda özünə fövqal səlahiyyətlər verir.
16 yanvar — Oktaviana Avqust titulunun verilməsi.
Oktavianın və Aqrippanın konsulluğu.
Peritorian qvardiyasının (500 nəfərlik 9 koqort) yaranması.
Şimal-qərbi İspaniya tayfalarının, Asturiya və Kantrabrinin Avqustun tabeçiliyinə keçməsi.
E.ə. 30
== Hadisələr ==
== Doğumlar ==
== Vəfatlar ==
Siciliyalı Diodor
30 noyabr — Kleopatra – Misir şahzadəsi.
EM-14
EM-14 — Azərbaycan istehsalı ilk NATO kalibrlı avtomat. Azərbaycan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin mühəndisləri tərəfindən hazırlanmış EM-14 indeksli avtomat Abu Dabidə keçirilən İDEX-2015 sərgisində nümayişə çıxarılıb.
== Texniki xüsusiyyətləri ==
NATO 5.56×45 mm çaplı avtomat 6 pilləli tənzimlənən qundağa,kollimatora, lülə üzərində pikatinni relsinə və şəffaf darağa malikdir. MSN mütəxəssislərinin sözlərinə görə, avtomatın atış tempi dəqiqədə 660 atəş, güllənin lülədən çıxış sürəti 860 m/saniyə, nişanalma məsafəsi 1000 metr, çəkisi 3.8 kq-dır. Avtomatın iş prinsipi qaz təpməsi və çaxmağın fırlanmasına əsaslanır.
== İstehsalı ==
Nazirin sözlərinə görə, yerli mühəndislər tərəfindən hazırlanmış EM-14 avtomat tüfənginin seriyalı istehsalına başlanacaq.
Müsahibəsində Müdafiə Sənayesi naziri Yavər Camalov deyib: “Biz NATO kalibrli avtomat tüfəngin ilk nümunəsini yaratmışıq. İndi sınaqları gedir. Yəqin ki, növbəti ildən bu silahın seriyalı istehsalına başlayacağıq. Hazırkı dövrdə EM-14 ixracat üçün nəzərdə tutulur.