Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • БАЯН

    баян (чIехи чIагъан).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАЯН

    БАЯН I м bayan, əl şairi (qədim Rusiyada). БАЯН II м bayan (çoxdilli böyük qarmon).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • баян

    пояснение, разъяснение : баян авун - пояснять, разъяснять (что-л.); баян гун - давать пояснение, разъяснение, пояснять, разъяснять (что-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • БАЯН

    араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра чӀалан уьлчмедин мана-метлеб. Ктабдик кутунвай цӀийи гафарихь баянар авачир. Р. * баян(ар) гун гл., ни хьанвай

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯН

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра ЧӀагъандиз ухшар авай музыкадин алат.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯН

    n. illustration, clarification.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • БАЯН¹

    mus. bayan; баяндин bayan -i [-ı].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • БАЯН²

    ...bəyan, izah, şərh; anlatma, izah etmə, şərh etmə; баян авун bəyan etmək, anlatmaq, izah etmək, başa salmaq, bildirmək.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • баян

    ...легендарного древнерусского певца-сказителя Бояна (Баяна). II -а; м.; см. боян

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • BAYAN

    [rus.] баян (чӀехи чӀагъан); bayan çalmaq баян ягъун; // баяндин.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • BAYAN

    баян

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BAYAN

    сущ. баян (большая гармонь со сложной системой ладов)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BANA

    (Balakən) dərz. – Yaxşı biçinçi gündə yüz bana biçər

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • BARAN

    yola düşən, gedən, yollanan; sərhəd, cığır; güc, qüvvət; yağış, yağmur

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • BAKAN

    ...nazirlər soveti; devlet bakanı – dövlət naziri; baş bakan – baş nazir; diş işleri bakanı – xarici işlər naziri nazir

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • BADAN

    сущ. бот. бадан (род многолетних трав сем. камнеломковых)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BAKAN

    I сущ. бакан (род масляной краски) II прил. бакановый. Bakan boyası бакановая краска

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BANAN

    I сущ. банан: 1. тропическое травянистое растение со съедобными плодами 2. мучнистый плод этого растения с толстой кожурой II прил. банановый. Banan y

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • BANA

    mənə

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • БУЯН

    къалмакъалчи, шулугъчи, дяве акъуддайди

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАНЯ

    гьамам. ♦ кровавая баня ивидин гьамам, яни гзаф ивияр зкьичай ягъиз кьиникьар; задать баню разг. дяве авун, русвагь авун, пис айибар авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАНЬ₁

    ж. уст. дяве; на поле брани дяведин майданда.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРАНЬ₀

    ж. мн. нет себ, экъуьгъунар, пис гафар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАРАН

    гьер

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BARAN

    baran bax yağış

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • БАНАН

    банан (1. чими тропикдин уьлквейра жедай ттар. 2. гьа ттаран ширин емиш).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БАРАН

    1. Qoç; 2. Qoyun

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАНАН

    banan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BAYÁN

    [rus.] Mürəkkəb quruluşlu böyük qarmona bənzər musiqi aləti. Bayan çalmaq. – Nəfəsli musiqi alətləri əsas etibarı ilə üç qrupa ayrılır: …Klavişli musi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BÁRAN

    is. [fars.] klas. Yağış, yağmur. Sanma barandır yağan matəmgəhi-ünsiyyətə; Halımız təsiri-bəxşi-qəm olub qüdsiyyətə. M.Hadi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • BAYAN

    xanım

    Tam oxu »
    Türkcə-azərbaycanca lüğət
  • БАНАН

    м bot. banan (tropik ölkələrdə bitən ağac və onun meyvəsi).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BANAN

    I. i. banana II. s. banana; ~ yarpağı banana leaf

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • БАЯТЬ

    несов. məh. söyləmək, demək, danışmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BRAN

    n kəpək; ◊ to bolt to the ~ ciddi /ətraflı surətdə nəzərdən keçirmək / yoxlamaq

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • BEAN

    n 1. lobya, maş, paxla; coffee ~s kofe paxlası; horse ~s atlı lobya; 2. noxud denəsi; ◊ old ~ Dost! Dostum! (müraciət); not to care a ~ for / about sm

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • BARAN

    f. 1) yağış, yağmur; 2) m. ardı-arası kəsilmədən tökülən, yağdırılan hər şey

    Tam oxu »
    Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında işlənən ərəb və fars sözləri lüğəti
  • БУЯН

    БУЯН I м dələduz, qalmaqalçı, qovğaçı, davakar. БУЯН II м köhn. 1. körpü (sahildə mal yığılan açıq yer); 2. sahildə ticarət anbarları.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БРАНЬ

    БРАНЬ I ж söyüş. БРАНЬ II ж köhn. dava, müharibə; ◊ на поле брани müharibə meydanında.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BARN

    ...vasitələrinin durduğu yer), depo, qaraj, car ~ amer. tramvay parkı; ◊ born in a ~ amer. tərbiyəsiz, özünü apara bilməyən

    Tam oxu »
    İngiliscə-azərbaycanca lüğət
  • БАСНЬ

    ж köhn. bax басня 1-ci mənada.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАРАН

    ...2. qoyun; ◊ как баран на новые ворота (уставиться, смотреть) dan. gic-gic baxmaq; gözlərini döymək; как баран уперся tərslik edir, inad edir; стадо б

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАНЯ

    ж hamam; ◊ кровавая баня qırğın; задать баню biabır etmək, abrını vermək.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BAXAN

    ...Nəzarət edən, idarə edən. Dəftərxanaya baxan. Təchizat işlərinə baxan. // Xidmət edən, qulluq edən, baxıcı. Malqaraya baxan. Xəstəyə baxan. 2. Qoşuld

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • БАКАН

    м bakan (laklı boya).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАДАН

    м bot. badan (bənövşəyi-qırmızı gülləri olan ot bitki).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • BANÁN

    ...bot. 1. Meyvə və ya lif üçün yetişdirilən, çox iri yarpaqları olan uca tropik ağac. Banan ağacı. 2. Bu ağacın qalın və sarı qabıqlı uzunsov meyvəsi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • TƏFSİR

    [ər.] сущ. баян авун, баян гун, баян, мана гун; təfsir etmək баян авун, баян гун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • banan

    muz

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-türkcə lüğət
  • badan

    is. bot. saxifrage f

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • banan

    is. banane f ; ~ ağacı bananier m

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ТОЛКОВАНИЕ

    1. баян авун, баян гун, ачух авун, мана гун. 2. баян, гузвай мана.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • QAAN

    ...tatar xanları üçün “hökmdarlar hökmdarı” mənasında işlədilən ünvan; xaqan.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • HAAN

    (Qax) bəli

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • НАЯН

    м məh. sırtıq, həyasız

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • БАЯНИСТ

    баянист (баян ядайди).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИСТОЛКОВАНИЕ

    1. см. истолковать. 2. баян; дать истолкование баян гун, баян авун (са месэда ачухун, гъавурда ттун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЯСНЕНИЕ

    1. см. пояснить. 2. баян, баян ийизвайди, гъавурда твазвайди (къейд, кхьинар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TƏFSİRÇİ

    сущ. баян ийидай, баян (мана, комментария) гудай кас; комментатор.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БАЯННЫЙ

    баян II söz. sif.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İZAHEDİCİ

    прил. баян гудай, баян ийидай, гъавурда твадай, ачухардай (мес. малумат).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИСТОЛКОВАТЬ

    1. баян гун, баян авун; ачухун; гъавурда ттун. 1. гъавурда акьун, кьатIун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İZAHÇILIQ

    сущ. баян гудай касдин кӀвалах, везифа; баян гун, малумат гун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • QARMON

    гармоника, гармошка, баян

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MİZQAN

    гармоника, гармошка, баян

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • TRAKTOVKA

    [rus.] трактовка (гузвай баян).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇÖZÜM

    сущ. баян, тадкъикъат, исследование.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ОБЪЯСНЕНИЕ

    1. ачухрун; гъавурда ттун; баян гун. 2. баян, ачухардай себеб; нужно найти объяснение этого явления и гьалдин себеб (баян, ам ачухардай себеб) жугъ

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИНТЕРПРЕТАЦИЯ

    интерпретация, баян гун, мана ачухун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЪЯСНИТЕЛЬНЫЙ

    гъавурда твадай; ачухардай; баян гудай.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ОБЪЯСНИТЬ

    гъавурда ттун; ачухрун; баян гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЯСНИТЕЛЬНЫЙ

    ачухардай, гъавурдик кутадай, баян гудай.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞƏRHÇİ

    сущ. комментатор, баян гудай (гайи) кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТРАКТОВКА

    1. см. трактовать. 2. (гузвай баян, кьатIизвай тегьер.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İZAH

    [ər.] сущ. баян авун, гъавурда ттун, ачухрун (са фикир ва мс. кхьена ва я лагьана); баян, изагь; izah etmək баян авун, ачухрун, гъавурда ттун (са месэ

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТОЛКОВАТЕЛЬ

    м баян гудайди, ачух ийидайди, мана гудайди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПОЯСНИТЬ

    ачухрун, кьиле ттун, гъавурда ттун, баян гун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • YOZULMAQ

    məch. кӀани патахъ мана (баян) ганваз хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • баянный

    см. баян I; -ая, -ое. Баянный регистр.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ПРЕДПОСЛАТЬ

    виликамаз лугьун, кхьин, баян авун (мес. кхьей затIуниз, докладдиз талукь сифте гафуналди ва я маса жуьреда виликамаз баян гун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ŞƏRH

    [ər.] сущ. баян (гун, авун), гъавурда ттун, мана ачухрун, малумрун, лугьун, чирун; şərh etmək (eləmək) баян авун, ачухрун, гъавурда ттун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТОЛКОВАТЬ

    несов. 1. баян гун, ачухун, мана гун. 2. лугьун, рахун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОММЕНТИРОВАТЬ

    сов. и несов. комментарияр гун, баян гун, ачухун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İZAHÇI

    сущ. 1. баян гудайди, малумат гудайди (музейра, выставкайра ва мс. килигун патал эцигнвай затӀарин гьакъинда малумат гудай кӀвалахдар); 2. комментатор

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ANLATMAQ

    гл. гъавурда ттун, гъавурдик кутун, кьиле ттун, баян авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ИЗЪЯСНИТЬ

    уст. гъавурда ттун, ачухун, баян авун, гъавурда гьатдайвал лугьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИНТЕРПРЕТИРОВАТЬ

    сов. и несов. баян гун, мана ачухун (см. интерпретация).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КОММЕНТАТОР

    комментатор, комментария гудай (гайи) кас, баян гудай (гайи) кас.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AYDINLAŞDIRILMAQ

    məch. ччирнаваз хьун, ачух (ашкара, тайин, баян) авунваз хьун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ÇÖZMƏK

    гл. анализ авун, баян авун, ахъа авун, тадкъикь авун, чирун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • KOMMENTATOR

    [lat.] сущ. комментатор (комментария гудайди (гайиди), баян гудай (гайи) кас).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • TƏQRİR

    [ər.] сущ. 1. чка тайин авун; 2. кӀеви авун, мягькемрун; 3. баян авун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТРАКТОВАТЬ

    несов, мана гун, баян гун, фикир лугьун, вичи гьикI кьатIизватIа лугьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • наплясывать

    ...-аешь; нсв.; разг. Усердно, с увлечением плясать. Наплясывать под баян.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MEMORANDUM

    [lat.] меморандум (са месэладин гьакъиндай гьукуматдин фикирар баян авунвай дипломатический документ).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПРИМЕЧАНИЕ

    къейд (кхьей са затIуниз талукь баян гудай, ам ачухардай гъвечIи алава).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • BƏYAN

    [ər.] сущ. 1. баян, гъавурда ттун, ачух авун, ачухрун, ачухдаказ лугьун; bəyan etmək (qılmaq) баян авун, гъавурда тун, лугьун, чирун; 2. литер. куьгьн

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • БАЯНЛАМИШУН

    масдар; -и, -а чӀалан уьлчмедин манаяр ахъаюн. Материал кьве чӀалал баянламишунихъ, авторди субутарзавайвал, ихьтин мурад ава: гафарин синонимрин паи

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯНЛАМИШУН

    гл., ни вуч; -да, -на; -из, -зава; -0 || -а, -ин, -рай, -мир; баянламишун тавун, баянламиш тавурай, баянламиш тахвун, баянламиш хъийимир чӀалан уьл

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯНИСТ

    урус, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра баян ядай устӀар. Кларнетчи ва баянист яз, 1979 - йисалай инихъ Дагъустандин ва Кеферпатан Кавказрин вузрин ара

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • БАЯНИСТ

    м bayançalan

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
OBASTAN VİKİ
Aban
Aban – qədim türk mənşəli tayfanın adıdır. Aban sözünün e.ə. VII əsrdə sakların tərkibində qarqarlarla yanaşı gəlmiş tayfanın adı olması elmi ədəbiyyatda diqqət mərkəzinə çəkilir Qarqarların şimal-qərbi Albaniyada hələ qədim dövrdən məskunlaşması barədə e.ə. 65-ci ildə Pompeyin Albaniyaya yürüşü haqqında məlumat verən antik tarixçilər qeyd etmişlər. Onların əsərlərində Albaniya ərazisindəki Avant çayı və onun yaxınlığında Abant əyalətinin olması (Plutarx, Pompey, Dion Kassiy) göstərilmişdir. Moisey Kalankatlı Albaniyada Abant adında iki yaşayış məntəqəsinin olduğunu bildirmişdir. Q.Qeybullayev yuxarıda qeyd olunan məlumatlara və digər faktlara istinadla belə bir qənatə gəlir ki, Abant/Avant adları abant tayfasının adı ilə bağlıdır və onlar qarqarlarla birgə bu əraziyə gəlmişlər == Aban sözü ilə bağlı coğrafi adlar == Abant tayfalarının Azərbaycan və Ermənistan ərazisində məskunlaşma tarixi çox qədimdir. Tayfanın dəqiq adı çox güman ki, aban olmuşdur. Sözün sonundakı t səsi cəmlik bildirən –at şəkilçisinin qalığı ola bilər. Ermənistan ərazisində əsasında aban tayfasının adı duran toponimlər qeydə alınmışdır.
Baal
Vaal (yunan transkripsiyasında Vaal, assur-babil transkripsiyasında Baal) — Qədim Finikiya, Fələstin və Suriyada bərəkət tanrısıı. Vaala sitayiş başqa xalqlara Finikiyalılardan yayılmışdır. Bu zaman Vaalın xarakteri dəyişikliklərə məruz qalmışdır. Belə ki, yəhudi mifologiyasına görə Vaal Elin oğlu və Günəş tanrısıdır, Misir mifologiyasında isə ildırım tanrısı kimi tanınır. Adətən buğa buynuzlu və ildırım əsası ilə təsvir olunur. == Xarici keçidlər == Baal - Canaanite Sun God Baal Baal Phoenician God Mifologiya ilə əlaqədar olan bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.
Balan
Balan (En) — Fransada kommuna. Balan (Sərdəşt) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Balan xalçası — İranda xalça.
Banan
Banan — banankimilər fəsiləsindən çoxillik ot bitkisi cinsi. Qısa gövdəli və iri kökümsovlu hündür, bəzən də nəhəng otdur. Vətəni Asiya, Afrika və Avstraliyanın tropik və subtropik bölgələridir. 70-ə yaxın növü var. İstisevən hibrid növləri (M. paradisiaca və M. sapientum) daha çox yayılmışdır. Kökdən çıxan iri, qınlı yarpaqları çoxqatlı boru — yalançı gövdə əmələ gətirir. Bircinsiyyətli və ikicinsiyyətli çiçəkləri nəhəng salxımı xatırladır. Meyvələri salxımda toplaşır, hər salxımda 300-ə qədər meyvə olur, ümumi kütləsi 50–60 kq-a çatır. Yeyilir, qurudulur, konserv, marmelad, şirə, şərab, banan unu və s. hazırlamaq üçün istifadə edilir.
Baqan
Paqan müasir Myanmanın ərazisində yerləşən qədim paytaxt şəhərdir. Şəhər İrivadi çayının qərb sahili boyunca 145 km cənubi-qərbdə Mandalaya, Maquey dairəsində Çauk şəhəri yaxınlığında yerləşir. Hazırda qədim şəhərin yerində arxeoloji zona məbədlər, monastırlar yerləşir. Aşkar mədəni və tarixi əhəmiyyətinə baxmayaraq, siyasi səbəblərdən YUNESKO-nun Dünya İrsi siyahısına salınmadı. == Tarixi == Paqan xarabalıqları 40 км² sahəni əhatə edir. Məbədlərin əksəriyyətinin XI-XIII əsrlərdə tikildiyi Paqan şəhəri Krallığın paytaxtı idi. Krallığın paytaxtını kral Pinbya 874-cü ildə Paqana köçürüb. 1287-ci ildə bu səltənət Monqollar tərəfindən işğal edilmişdir. Bu şəhər monqollar tərəfindən talan olunaraq çoxlu dini əşyalar oğurlandı.
Bayan
ToponimlərBayan (Daşkəsən) — Azərbaycanın Daşkəsən rayonunda kənd. Bayan (Oğuz) — Azərbaycanın Oğuz rayonunda kənd.
Bazan
Bazan (fars. باذان‎) (Bazan ibn Sasan) — Sasanilər imperiyasının Yəməndə mərzibanı. == Həyatı == Həbəşistanın Yəmən valisi Əbrəhənin iki oğlu Məsruk ilə Yəksumun Yəməndəki yerli ərəblərə qarşı böyük bir zülm və qətliama girişməsi üzərinə Himyarilərin soyundan gələn Seyf ibn Zuyazan Həbəşlilərə qarşı Sasanilər imperiyasıdan yardım istəmiş, Kisra I Xosrov da (Ənuşirvani Adil 531-579), yaşlı və təcrübəli komandanlarından Vəhrizi kiçik bir orduyla Yəmənə göndərmişdi. Aparılan savaşda vali Məsruk öldürülmüş və Seyf ibn Zuyazan Sənada iqtidarı ələ keçirmişdi. Həbəşlilərin bir neçə il sonra Seyfi öldürmələri üzərinə Kisra, Vəhrizi dörd min əsgərlə təkrar Yəmənə göndərmişti. Ölümünə qədər Sənada Sasanilər valisi olaraq qalan Vəhrizdən sonra sırasıyla Mərziban, Təynucan, Xürrə Xosrov və Bazan vali olmuşdular. Bazan iranlı əsgərlərin Yəmənli qadınlarla evlənməsi nəticəsində təşəkkül edən və Əbna adı verilən zümrəyə mənsubdu. peyğəmbərin dəvəti üzərinə müsəlman oldu. Onun müsəlman oluşuna dair xəbərlər, peyğəmbərin Kisraya (II Xosrova) göndərdiyi məktubla ilgili rəvayətlər arasında yer almaqdadır. peyğəmbər hicrətin 7- (628-ci) ildə Abdullah ibn Huzafə əs-Səhmiyi bir məktubla Kisra II Xosrov Pərvizə göndərmişdi.
Naan
Naan (farsca نان‎, hindce नान, urduca نان‎, kürdce nan, çin dilinde ise 馕) — buğdadan hazırlanmış əriştədir. Hindistan milli mətbəxinə məxsusdur. == Ümumi məlumat == Hindistanla yanaşı Əfqanıstan, İran, Nepal, Pakistan, Tacikistan, Özbekistan və digər Orta Asiya ölkələrində məşhur yeməkdir. Türk dilində (misal üçün qazax, qırğız, özbək, uyqur və s.) çörək “nan” adlanır. Esas erişteni buğda unundan hazırlanmış xemşr teşkilr edir. Ancaq zövqdən asılı olaraq lobya, tərəvəz, pendir və ya kartofda əlavə edilir. Naan sup, çay və ya müxtəlif sulu yeməklə yeyilir. == Etimologiyası == Naan sözü ingilis dilinə 1810-cu ilde Villiyam Tokko gətirib. Fars dilində “nan” çörək deməkdir. İllər ərzində Orta və Mərkəzi Asiyada nan sözü müxtəlif mənalar bildirmiş və sonda düz yeni lavaş çörək naan adlandırılmışdır.
Qaan
Xaqan (q.türk 𐰴𐰍𐰣) — erkən orta əsrlərdə bir çox türkdilli xalqlarda dövlət başçısının titulu. "Xaqan" termininə ilk dəfə çin salnamələrində rast gəlinir. Sonralar Kiyev knyazları da bu titulu qəbul etdilər. Monqol imperiyası dövründə isə bu titul "imperator" mənasında işlədildi. Monqol imperiyasında kaan şəklində idi. == İstifadəsi == Bu titula ilk dəfə qədim çin mənbələrində rast gəlinir. Onlar III yüzillikdə yaşayan syanbilərin ulu xanını belə adlandırırlar. 402-ci ildə jujanlar hun titulu olan şanyünün əvəzinə xaqanı qəbul etmişdilər. 551-ci ildə avarlar və göytürklər bu titulu jujanlardan aldılar. Göytürk xaqanlığı çökdükdən sonra digər türk xalqları - xəzərlər, uyğurlar, qarluqlar, kiməklər və qırğızlar xaqan titulundan istifadə etdilər.
Aban (ay)
Aban (fars. آبان‎) və ya Əban — İran və Əfqanıstanın rəsmi təqviminin səkkizinci ayı. Aban ayında 3o gün var. Bu ay oktyabr ayında başlayıb noyabr ayında sona çatır. Aban payızın ikinci ayıdır.
Baas Partiyası
Ərəb Sosialist Bəəs Partiyası (ərəb. حزب البعث العربي الاشتراكي‎) yaxud sadəcə Bəəs (dirçəliş) — Suriya və İraqda ərəb sosialist partiyası. == Tarixçə == Tarixən iki qanadı olub, İraq və Suriya. Səddam Hüseyn devrildikdən sonra, Suriyada ki, qanadı yeganə mövcud olan qanadıdır. 1947-ci il aprelin 7 Dəməşqdə Mişel Əfləq və Səlahəddin Bitar tərəfindən Ərəb dirçəlişi partiyası adı ilə yaradılmışdır. 1954-cü ildə Əkrəm Hövraninin sosialist partiyası ilə birləşmişdir və o vaxtdan indiki adını daşıyır.Əsas məqsədləri sosializmin qurulması və ərəblərin birləşdirilməsi, partiyanın ideoloqiyasının əsası "panərəb hərəkatı" ideyası. Partiyanın lozunqu "Birlik, Azadlıq, Sosializm".İraqda 1963-cü il fevralın 8, Suriyada isə 1963-cü il 8 martda iqtidara gəlmişdir. Həmin ilin noyabrında İraqda iqtidardan uzaqlaşdırılıb, 1968-ci il iyulun 17-dən yenə iqtidarı ələ almış, 2003-cü ildə yenə iqtidardan uzaqlaşdırılıb. 1966-cı ildə Suriyada iqtidar Bəəs partiyasının sol qanadına keçir (Səlah Cədid və Nür-əd-din əl Atası), İraq qanadı bu çevrilişlə razılaşmır və 1968-ci ildə hakimiyyətə gələndən sonra partiyanın yaradıcıları Mişel Əfləqə və Şibl əl Əysamiyə sığınacaq verir. Suriyada Mişel Əfləqə və onun yaxın silahdaşlarına 70-ci illərdə dövlət çevrilişi cəhdi ittihamı ilə qiyabi olaraq ölüm hökmü çıxarılır.
Baban Əmirliyi
Baban Əmirliyi 1649-cu ildə Şehrizor mərkəzində Baban ailəsinin üzvü Babanzadə Əhməd Paşa tərəfindən qurulmuşdur. Əmirlik sərhədləri Osmanlı İmperiyasının Şəhr-i Zor əyalətini, Hal hazırda Hamedan və Qəsri Şirin bölgələrini əhatə edirdi.1850-ci ildə Osmanlılar tərəfindən son qoyulmuşdur. == Mənşə == Baban ailəsi (1649–1850), 17-ci əsrin əvvəllərindən 1850-ci ilə qədər indiki İraq Kürdüstanı və Qərbi İran ərazilərini əhatə edən bir Kürd Əmirliyiydi. Baban Əmirliyi Osmanlı-Səfəvi, Əfşarlar və Zəndlər qarşılaşmasında aktiv rol oynadı. Əmirliyin ailəsinin banisi Pşdər bölgəsindən olan Əhməd Fəqih və ya Fəqi Əhməd olduğu düşünülür. Babanlar, Osmanlılar tərəfindən döyüşdə əsir alınan bir Frank qadından (Keghan) mənşəli olduğu iddia edilir. Şərəfnaməyə görə qəbilənin ilk başçısı 1500-cü ildə yaşadığı güman edilən Pir Badak Babe idi.Dr. Alirza Özdəmir Baban ailəsi barədə deyir: Kərküklə Süleymaniyyə arasında yaşayırlar. Bir Bəylik quran Baban Əşirətinin ilk siyasi mərkəzi Qara-Çölandı. 1563-cü ilinə aid bir Osmanlı sənədində, Atçəkən Yörüklərindən olan Bababnlu cəmaəti, Oğuzun Büğdüz boyundandır və Kadirlidə yaşamaqdadır.
Balan (En)
Balan (fr. Balan) — Fransada kommuna, Rona-Alplar regionunda yerləşir. Departament — En. Monlyuzel kantonuna daxildir. Kommunanın dairəsi — Burk-an-Bres. INSEE kodu — 01027. == Əhalisi == 2010-ci ildə əhalinin sayı 2348 nəfər təşkil edirdi. == İqtisadiyyatı == 2010-cu ildə 1875 nəfər (15-64 yaş arasında) əmək qabiliyyətli insanlar arasında 1640 nəfər iqtisadi fəal, 235 nəfər fəaliyyətsizdir (fəaliyyət göstərici - 87.5%, 1999-cu ildə 74.1%). 1640 fəal sakindən 1590 nəfər (1162 kişi və 428 qadın), 50 nəfər işsiz (17 kişi və 33 qadın) işlədi. 235 hərəkətsiz 85 nəfər arasında şagird və ya tələbə, 93 nəfər təqaüdçü, 57 digər səbəblərə görə hərəkətsizdir.
Balan (Kəleybər)
Balan (fars. بالان آبش‌احمد‎) - İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Kəleybər şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 413 nəfər yaşayır (90 ailə).
Balan (Sərdəşt)
Balan (fars. بالان‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 158 nəfər yaşayır (29 ailə).
Bana monastrı
Bana monastırı (gürcücə: ბანა) – Türkiyənin Ərzurum ilinin Şənqaya ilçəsinə bağl Penek kəndində olan monastırdır. Monastır əsas kilsə, kiçik kilsə, keşişlər üçün kilsə, qayaya oyulmuş hücrələr və başqa tinintilərdən ibarətdir. Bana monastırı Tao bölgəsinin yepiskopluq mərkəzlərindən biri olmuşdur. Bir fikrə görə, zamanla yepiskopluq ləğv edilmiş və sadəcə monastırın fəaliyyəti davam etmişdir. == Bana Kafedralı == Monastırın əsas kilsəsi olan Bana kilsəsi və ya Bana Kafedralı əsas fikirlərə görə, VII əsrdə inşa edilmişdir. XI əsrə aid qaynağa görə, kafedral 881-923-cü illər arasında gürcü kralı IV Adarnase tərəfindən qüvvələri, tetrakonkhos struktur olaraq yenidən inşa edilmişdir. Bu tarixdən etibarən, gürcü Baqrationi sülaləsi tərəfindən Osmanlı dövrünə qədər kraliyyət kafedralı olaraq istifadə edilmişdir. XVI əsrdə öblgəni ələ keçirən Osmanlı bu qədim kafedralı Krım müharibəsi dövründə Osmanlı ordusu üçün qalaya çevirmişdir. 1877-1878 Osmanlı-Rus müharibəsi zamanında kompleksin böyük hissəsi dağılmışdır. Divar rəsmlərinin izlərində rast gəlinən kafedralın bir kitabəsinin olduğu, bu müharibə zamanı burada qərərgah quran rus ordusundan olan bi rgeneralın bu kitabəni apardığı deyilməkdədir.
Bana monastırı
Bana monastırı (gürcücə: ბანა) – Türkiyənin Ərzurum ilinin Şənqaya ilçəsinə bağl Penek kəndində olan monastırdır. Monastır əsas kilsə, kiçik kilsə, keşişlər üçün kilsə, qayaya oyulmuş hücrələr və başqa tinintilərdən ibarətdir. Bana monastırı Tao bölgəsinin yepiskopluq mərkəzlərindən biri olmuşdur. Bir fikrə görə, zamanla yepiskopluq ləğv edilmiş və sadəcə monastırın fəaliyyəti davam etmişdir. == Bana Kafedralı == Monastırın əsas kilsəsi olan Bana kilsəsi və ya Bana Kafedralı əsas fikirlərə görə, VII əsrdə inşa edilmişdir. XI əsrə aid qaynağa görə, kafedral 881-923-cü illər arasında gürcü kralı IV Adarnase tərəfindən qüvvələri, tetrakonkhos struktur olaraq yenidən inşa edilmişdir. Bu tarixdən etibarən, gürcü Baqrationi sülaləsi tərəfindən Osmanlı dövrünə qədər kraliyyət kafedralı olaraq istifadə edilmişdir. XVI əsrdə öblgəni ələ keçirən Osmanlı bu qədim kafedralı Krım müharibəsi dövründə Osmanlı ordusu üçün qalaya çevirmişdir. 1877-1878 Osmanlı-Rus müharibəsi zamanında kompleksin böyük hissəsi dağılmışdır. Divar rəsmlərinin izlərində rast gəlinən kafedralın bir kitabəsinin olduğu, bu müharibə zamanı burada qərərgah quran rus ordusundan olan bi rgeneralın bu kitabəni apardığı deyilməkdədir.
Banan müharibələri
Banan müharibələri — 1898-1934-cü illər arasında ABŞ və Mərkəzi Amerika və Karib hövzəsi ölkələri arasında “Mehriban qonşuluq siyasəti” yaradılması ilə əlaqədar baş verən müharibələr nəzərdə tutulur. Başqa sözlə ABŞ-nin Mərkəzi Amerika və Karib hövzəsi ölkələrinə işğal məqsədilə etdiyi müdaxilə seriyaları nəzərdə tutulur. Bu hərbi müdaxilələr əksər hallarda ABŞ Dəniz qoşunları korpusu vasitəsilə həyata keçirilirdi.1921-ci ildə Dəniz qoşunları “Kiçik Müharibələrin strategiyası və taktikası” nizamnaməsini hazırlayırlar.Bəzi hallarda isə hərbi-dəniz donanması da top atəşi ilə öz köməkliyini göstərərək dəstək olurdular,eləcə də ordunun digər qüvvələrindən də istifadə olunurdu. 1898-ci ildə imzalanan Paris müqaviləsinə görə,İspaniya Kuba,Puerto-Riko və Filippin üzərində nəzarət hüququnu ABŞ-yə güzəştə edir. Bundan sonra ABŞ Panama, Meksika, Honduras, Nikaraqua, Haiti və Dominikan Respublikasına müdaxilələr edir. Müdaxilələr seriyası yalnız Prezident Franklin Ruzveltin başçılığı altında qoşunların Haitidən çıxarılması ilə başa çatır. Bu münaqişələrin səbəbi müxtəlif olsa da,əsas səbəb iqtisadi xarakterlə bağlı idi. ABŞ-nin bu hərbi müdaxilələri və ticarət maraqları arasındakı əlaqədən yaranan termin tarixə “Banan müharibələri” adı ilə düşür. Ayrıca qeyd etmək lazımdır ki, ”United Fruit Company” şirkəti Karib hövzəsi, Mərkəzi Amerika və Cənubi Amerikanın şimal hissəsi üzrə olan banan, tütün, şəkər çuğunduru istehsal aksizlərinin əhəmiyyətli maliyyə paketlərinə malik idi. ABŞ həmçinin yenicə tikilmiş,donanma gücü və qlobal ticarət baxımından çox əhəmiyyətli olan Panama kanalında nəzarət və təsir dairəsi olduğunu əsaslandıraraq,öz siyasi maraqlarını da irəliyə çəkirdi.
Banan respublikası
Banan respublikası beynəlxalq siyasətdə siyasi baxımdan qeyri-sabit, iqtisadi baxımdan bir və ya bir neçə əkinçilik məhsulunun istehsalından və ixracatından asılı və ümumiyyətlə, korrupsiya, sui-istifadə ilə iç-içə kiçik bir seçmələr qrupu tərəfindən idarə olunan ölkələri təsvir etmək üçün alçaldıcı mənada istifadə edilən siyasi termindir. Tipik olaraq, bir banan respublikası, son dərəcə təbəqələşmiş sosial siniflər cəmiyyətinə, ümumiyyətlə böyük bir yoxsul işçi sinfinə və bu cəmiyyətin işgüzar, siyasi və hərbi elitlərindən ibarət olan hakim sinif plutokratiyasına sahibdir. Hakim sinif iqtisadiyyatın ilkin sektorunu əməyin istismarı yolu ilə idarə edir, beləliklə, banan respublikası termini, irimiqyaslı əkinçilik fəaliyyətinin, xüsusən banan becərilməsinin istismarını dəstəkləyən xidmətçi bir oliqarxiya üçün təhrifedici bir tərifdir.Banan respublikası siyasi elm termini kimi ilk dəfə Amerika yazıçısı O. Henri tərəfindən "Cabbages and Kings 1904" (kələmlər və şahlar) kitabında istifadə olunmuşdur. Honduras, ilk banan respublikası dövlətidir. XX əsrin əvvəllərində "United Fruit Company"nin ölkə içində olduqca təsiri var idi. Hətta yüksək vergilər istəyən bir başçını aşırdaraq yerinə yeni birini seçdilər.1871-ci ildə amerikalı dəmiryolu şirkəti sahibi Henry Meyqsin Kosta Rika hökumətiylə imzaladığı dəmiryolu inşa müqaviləsi çərçivəsində, haqqında danışılan inşaata başlanmış, digər tərəfdən tikinti şirkəti işləyən işçilərə aşağı xərcli bir yemək axtarışında olduğu üçün inşa etməkdə olduğu dəmiryolu xətti boyunca banan yetişdirməyə başlamışdır. == İstinadlar == == Xarici keçidlər == From Arbenz to Zelaya: Chiquita in Latin America – Video raporu Democracy Now!
Banan şirniyyatı
== Ərzaqlar == Xəmir üçün 200 qram kərə yağı və ya marqarin 200 qram xama 0,5 ç. q. çay sodası 1 ç.q. sirkə 2,5 stəkan əla sort unİçlik uçun: 200 qram kəsmik 100 qram yağ 1 stəkan şəkər tozu 1 stəkan əla sort un Vanil == Hazırlanma qaydası == Əvvəl yağ yumşaldılır və unla ovulur. Xamanın üzərinə sirkə, çay sodası əlavə edib yaxşıca qarışdırın. Sonra yağlı una xamanı qatıb xəmir yoğurun. Xəmirdən 30-32 dənə kiçik kündə hazırlayın. İçlik hazırlamaq üçün kəsmiyin üzərinə şəkər əlavə edib, yaxşıca qarışdırın. Sonra yağ əlavə edib, mikserlə çalın və üzərinə un qatıb yumşaq xəmir alınana qədər qarışdırın. Kündələri banan formasında yayın, üzərinə uzunsov formada iç qoyub, qıraqlarını qatlayıb, səliqəli bükün.
Baran Xan
Baran Xan - türk və altay mifologiyalarında ev ilahı. Evləri qoruyan ruhdur. Çox güclü olaraq təsvir edilir. Türklərdə ev anlayışı çadır və otağları də ehtiva etdiyi üçün içərisində barınılan hər məkan ev olaraq qəbul edilə bilər. Bu məzmunda sığınacaq tanrısı demək daha doğru olacaq. == Etimologiya == (Bar) kökündən törəmişdir. Barınmaq (sığınmaq) kökündən törəmiş bir sözdür. Barımaq isə güclənmək mənasını verər. Bundan başqa bağça və əkilən yer mənası da vardır. Barun Monqol dilində sağ əl mənasını verər.
Baran adası
Baran adası — Oxot dənizinə aid olan Şelixov körfəzinin cənub hissəsində yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Maqadan vilayəti ərazisinə daxildir. Yam adalarında ikinci ən böyük adadır. == Coğrafiya == Pyaqin yarımadasından və Udaça körfəzindən təxminən 6,2 kilometr şərqdə yerləşir. 3,2 kilometr qərbdə Yam adalarından olan Katemalyo adası qəraralaşır. Barana eniş praktiki olaraq mümkün deyil. Ən yüksək yeri 193 metrdir. Qonşu akvatoriyasının dərinliyi 58–65 metrdir. Adada təxminən 2.000 cüt ağılsız, 2.000 cüt üçbarmaqlı qağayı , 20.000 cüt Uria lomvia və Uria aalge yuva qurur. Maqadan Təbiət Qoruğunun Yam adaları bölməsinin bir hissəsidir.
Batan adası
Batan adası (ing. Batan Island) — Filippinin Lusonkom boğazı ilə Cənubi Çin dənizi arasında yerləşən vulkanik mənşəli adadır. İnzibati cəhətdən Batanes əyalətinə (Kaqayan vadisi regionu, Filippin) aiddir. Sahəsinə görə Filippində yerləşən 43-cü adadır. == Coğrafiyası == Batan adası cənub-qərbdən şimal-şərqə qədər 19 kilometr uzunluğa malikdir. Adanın eni 2 kilometrdən 5 kilometrə qədər dəyişə bilir. Sahəsi 95,18 km²-dir. Adanın ən yüksək nöqtəsi — İraya dağıdır. Dağ 1009 metr dəniz səviyyəsindən yüksəklikdə yerləşmişdir. Son dəfə 1454-cü ildə püskürmüşdür.
Bavan (Urmiya)
Bavan (fars. ‎‎‎باوان‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Urmiya şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,106 nəfər yaşayır (208 ailə).
Bayan-Ölgiy
Bayan-Ölqiy vilayəti (monqolca: Баян-Оглий аймаг; Qazaqça: Бай-Өлке; Azərbaycan Türkcəsi: Bay-Ölkə; "Zəngin Ölkə") — Monqolustanın 21 vilayətindən (aymaqından) biri. Özündə 13 rayonu (sumu) birləşdirən Bayan-Ölqiy vilayətinin ərazisi 45 704 Km2-dır. == Ərazisi == 1939-cu ildə yaradılan Bayan-Ölqiy vilayətinin ərazisi 45 704 Km2-dır. Bayan-Ölqiy vilayətinə 13 rayon (sum) daxilidir. Vilayətini paytaxtı Tsaqaannuur şəhəridir. == Əhalisi == 2017-ci ildə olan məlumatlara əsasən Bayan-Ölqiy vilayətinin əhalisinin 88,7% i Qazaqlardan ibarət olup cəmi 101 592 nəfərdir.