Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • дух

    -а (-у); м. 1) а) Сознание, мышление, психические способности человека. В здоровом теле здоровый дух. Материя и дух. Свойства человеческого духа. б) о

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ДУХ

    1. ruh, can; 2. ruh yüksəkliyi; mənəviyyat; 3. nəfəs; дай перевести дух qoy nəfəsimi alım (dərim); 4. məc. üslub, stil; 5. dan. hava, dəm; тяжёлый дух

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДУХ

    1. Ruh, can; 2. Ruh yüksəkliyi, mənəviyyat; 3. Nəfəs; 4. Hava, dəm; 5. Iy, qoxu; 6. Üslub, stil

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ДУХ

    1. руьгь. 2. ччан. 3. нефес; перевести дух нефес акъадрун. 4. мана, гьакъикъи метлеб; по духу закона закондин манадив (гьакъикъи метлебдив) кьурвал. 5

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • злой дух

    Злой (нечистый) дух Бес, дьявол.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вышибить дух

    Вышибить дух (душу) из кого Убить ударом (ударами)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дух захватило

    Дух (дыхание) захватило, безл. Трудно, тяжело дышать (от быстрого движения, от холода, ветра, от волнения, от избытка чувств) Дух захватило в парилке.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • перевести дух

    Перевести дух (дыхание) 1) Свободно вздохнуть, отдышаться. 2) Сделать небольшой перерыв, передышку; отдохнуть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • нечистый дух

    Бес, чёрт, дьявол; леший.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • святой дух

    Согласно христианскому вероучению: одно из лиц святой Троицы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вынуть дух

    Убить, расправиться с кем-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вольный дух

    см. вольный

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дух занялся

    = дыхание занялось Затруднилось, остановилось дыхание (вследствие сильного волнения, при быстром движении и т.п.)

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дух вон

    у кого разг.-сниж. Умер, умерла.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • испустить дух

    = испустить последний вздох, устар. Умереть.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • и дух вон

    И дух (душа) вон Скоропостижно, внезапно умер кто-л.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • во весь дух

    = что есть духу; что есть духу (бежать, мчаться и т.п.) Очень быстро, стремительно, изо всех сил.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • вольный жар, дух

    трад.-нар. Жаркий воздух в печи после топки.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • едва дух, дыхание перевести

    С трудом, еле-еле дышать, не успеть отдышаться.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • выбить дух из кого-л

    Сильно ударить, избить; ударом (ударами) убить.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • дуьм-дуьз

    ...верно, точно. 3. (перен.) ровно (точно, как раз) : идан къимет дуьз вад манат я - это стоит ровно пять рублей.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ДУЬМ-ДУЬЗ

    ...-на, -а) v. turn into, transmute; convert; render, transform. ДУЬНЬЯ n. peace, pax, state of not being at war; quiet, quietude; universe; world.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ДУЬМ-ДУЬЗ

    ...-на, -а) v. turn into, transmute; convert; render, transform. ДУЬНЬЯ n. peace, pax, state of not being at war; quiet, quietude; universe; world.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • дум-дум

    - пули дум-дум

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DUM-DUM

    [coğrafi addan] : Dum-dum gülləsi – ucu küt olub ağır surətdə yaralayan, qəlpələnən güllə.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUM-DUM

    в сочет.: dum-dum güllə истор. пуля дум-дум (разрывная пуля с надрезанным тупым концом)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДУМ-ДУМ

    : пуля дум-дум dum-dum güllə (başı kəsik güllə).

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DÜL-DÜL

    ...Rəvayətə görə, Əli Tovuzun “Düldül” adlanan yerində də olub. İndi bu yer pir hesab olunur. (Bəşir Əhmədov. Etimologiya lüğəti)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • дум-дум

    звукоподр. тук-тук, топ-топ.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ДУМ-ДУМ

    təql. gum-gum səsi, gumbultu; дум-дум авун gumbuldamaq, gumbultu səsi çıxarmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • DUM-DUM

    [coğrafi addan]: dum-dum gülləsi кӀуф алачир, акьур чкадал залан хер ийидай, хъиткьиндай гуьлле.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • dum-dum

    dum-dum

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DÜHA

    ...Oxunur gözlərində nuri-düha; Yüksəl, ey şeyx! Gəl, düşünmə daha!… H.Cavid. Füzuli öz dühası ilə Azərbaycana parlaq klassik bir ədəbiyyat verdi. C.Cab

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • RUH

    дух, душа

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DUR

    ...uzaqlaşdırmaq. Cənnəti-vəslindən, ey canım, məni dur eyləmə. Xətayi. Dur olmaq – uzaqlaşmaq. Məzur tut, ey əziz, məzur! Mən qəsd ilə səndən olmadım d

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUA

    ...qurdurar və dua yazdırardılar. H.Sarabski. Şair gedir… Bu gün dua əvəzinə həzin-həzin, Oxuyurlar “Şəbi-hicran” qəzəlini Füzulinin. B.Vahabzadə. // Al

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUD

    ...olub, klassik şeirdə və folklorda çox vaxt “dudiah”, “dudi-dil” və s. tərkiblərində “ah, fəğan” mənasında işlənmişdir. Dudi-ahindir, Xətayi, gögdə bu

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUL

    ...– əri (və ya arvadı) ölmək. [Süleyman:] …Xala daha bu qədər dul qaldın bəsdir. Ü.Hacıbəyov. Ana tanıyıram iyirmi yaşından, dul qaldı; Bəlalar ötdü ba

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUM

    Duma” sözünün keçmişdə danışıq dilində işlənən təhrif edilmiş forması. Karişeytan dedin dəmir yolunu; Xalqa etdin həram dum pulunu. S.Ə.Şirvani. Sən

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUA

    молитва

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DUŞ₁

    [fr.] 1. Su müalicəsi və ümumiyyətlə, çimmək üçün yuxarıdan su səpələyən cihaz, alət. [Tahir] sonra tamam çılpaqlaşıb, özünü soyuq duşun altına verdi.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUŞ₂

    is. qəd. Yuxu, röya. [Kərəm:] Bilməm xəyalmıdır, yoxsa duş kimi; Gəldi keçdi boran kimi, qış kimi. “Əsli və Kərəm”. Yatmışdım, aşkar gördüm duşumu; Əz

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DUZ

    ...kəskin dadlı, şor ağ kristal maddə. Xörək duzu. □ Daş duzu – bax daşduz. …Duzu dağlardan daş kəsən kimi kəsirlər ki, belə duza daş duzu deyirlər. H.Z

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DÜA

    bax dua.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DÜN

    is. Dünən. Dün gecə. Dün axşam. – Dün gəda idim və lakin sahibi-cəhan bu gün. Kişvəri. Dün gecə fələkə çıxdı fəryadım. M.P.Vaqif. Nə dil qaldı, nə dil

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • DÜZ

    ...getsən, meydana çıxarsan. // məc. Sakitcə, dinc. Düz dur! Düz oturub-durmur. – Mən sənə məsləhət görürəm ki, öz yolunla düz keçib gedəsən. “Koroğlu”.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • чух-чух

    межд.; см. чух

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • DAD-DUZ

    i. bax dad I

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • DAD-DUZ

    сущ. dad¹ 1); dadına-duzuna baxmaq дадуниз-кьелез килигун.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAM-DUM

    təql. дам-дум, дарам-дурум (далдам хьтин затӀари акъуддай ван).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • DAM-DUM

    təql. Təbil kimi şeylərin hasil etdiyi səs

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • dad-duz

    dad-duz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • dağ-düz

    dağ-düz

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAM-DUM

    сущ. разг. обобщенно: громкие удары барабанов, барабанный бой

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • dam-dum 2021

    dam-dum

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • DAD-DUZ

    сущ. вкус (вкусовые качества пищи, ощущаемые при еде)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DAD-DUZ

    is. Bax dad1 1-ci mənada. Bu xörəyin dadı-duzu yoxdur. Dadına-duzuna baxmaq. – Nanə xala yeyir, bişirdiyi xörəyin dadını-duzunu soruşurdu. Mir Cəlal.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • НЕЧЕТКИЙ

    ачух тушир, дуьм-дуьз тушир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • KABUS

    дух, призрак

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • единым духом

    см. дух

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ƏHVALİ-RUHİYYƏ

    дух, настроение

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • RUH

    ...bəzəsin bənövşə, nərgiz; Ruhuma doğmadır hər cığır, hər iz. H.Arif. // Fəlsəfədə və psixologiyada ideal olanla, şüurla, maddi başlanğıcdan fərqli ola

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NUH

    is. [ər.] Peyğəmbərlərdən birinin adı. Nuhun gəmisi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • NUH

    1. ной (мифический патриарх); 2. ноев;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DÜZ

    1. прямо; 2. верный, правильный; 3. честный; 4. точный; 5. равнина, степь; 6. ровный, плоский; 7

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DUL

    вдовец, вдова

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • DUZ

    соль

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ДУБ

    palıd ağacı, palıd

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • MAHİYYƏT

    сущность, суть, дух

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • MƏNƏVİYYAT

    дух, моральное состояние

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • NƏFƏS

    дух, дыхание, вздох

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • дыхание занялось

    см. дух занялся

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • испустить последний вздох

    см. испустить дух

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CAN

    1. душа, дух; 2. жизнь; 3. тело;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • İY

    1. запах, дух; 2. цевьё, веретено;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ифрит

    1. демон, злой дух. 2. кикимора.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • CÜRƏT

    смелость, дух, отвага, решимость, апломб

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CÜRƏTLƏNDİRMƏK

    подбадривать, придавать дух, вселять смелость

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • самостийность

    см. самостийный; -и; ж. Дух самостийности.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • самурайский

    см. самураи; -ая, -ое Самурайский дух.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • CİN

    1. злой дух, бес; 2. джин (хлопкоочистительная машина);

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • CƏSARƏT

    смелость, дерзновение, дух, храбрость, решимость, отвага

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • мятежнический

    см. мятежник; -ая, -ое. Мятежнический дух.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • избяной

    см. изба; -ая, -ое. Избяной дух.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • преисподний

    -яя, -ее. Адский. П-ее царство. Преисподний дух.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ИСПУСТИТЬ

    сов. buraxmaq, çıxartmaq; ◊ испустить дух isteh. canı çıxmaq.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • İFRİT

    сущ. 1. дьявол, злой дух; чёрт, сатана 2. перен. изверг, злодей

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HƏMZAD

    сущ. 1. злой дух, нечистая сила 2. устар. двойня 3. устар. ровесник

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HAVA

    1. воздух; 2. погода; 3. муз. мотив, мелодия, напев; 4. дух, характер; 5. климат;

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • падший ангел

    1) Ангел, изгнанный из рая; злой дух. 2) О человеке - отверженце общества.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • MÜBARİZLİK

    сущ. боевитость (обладание боевыми качествами; боевой дух, способность вести борьбу)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • HÜNƏRLƏNDİRMƏK

    глаг. подбадривать, подбодрить кого-л.; поднимать, поднять дух у кого-л.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • шайтан

    -а; м. (тюрк. шайтан из араб.) 1) а) В мусульманской мифологии: злой дух, дьявол. б) расш.; бранно. Шайтан тебя возьми! 2) У народов Севера и Сибири:

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • аггел

    -а; м. (от греч. angelos - вестник); устар. Злой дух, чёрт, слуга дьявола.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • земляночный

    см. землянка II; -ая, -ое. Земляночный дух. Земляночный быт. З-ое жильё.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • крамольный

    см. крамола; -ая, -ое. К-ые стихи. К-ые речи. Крамольный дух.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • истребление

    см. истребить; -я; ср. Истребление вредных насекомых. Дух истребления (желание, страсть уничтожать, разрушать).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ÇEZMƏK

    ...подохнуть, издохнуть, сыграть в ящик, отдать концы, испустить дух, протянуть ноги

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • торгашество

    ...торговля. Заниматься торгашеством. 2) образ действий, поведение торгаша 2) Дух торгашества.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • руьгь

    (-ди, -да, -ер) - дух : революциядин руьгь - революционный дух; руьгьдиз ажуз(перен.) - слабовольный; трусливый; руьгь аватун / руьгьдай аватун / руьг

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ПЕРЕГАРНЫЙ

    ...yanıq-i[-ı]; перегарный хлеб yanıq çörək; 2. spirt-i-ı; перегарный дух spirt iyi.

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • бунтарский

    ...бунтарь и бунтарство. Бунтарский характер. Б-ие речи. Бунтарский дух (мятежный, непокорный).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • бродяжий

    см. бродяга; -ье, -ья. Б-ья жизнь. Бродяжий дух (любовь к странствиям, к свободной, беззаботной жизни).

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TƏSLİMÇİLİK

    ...siyasəti капитулянтская политика, təslimçilik ruhu капитулянтский дух

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • SÜPÜRGƏSAQQAL

    I прил. с бородой в виде метёлки II сущ. по суеверным представлениям: злой дух, которым стращают детей

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇEZDİRMƏK

    ...простореч. убить как собаку, отправить на тот свет, вышибить дух, шлёпнуть, прихлопнуть, пристукнуть (убить сильным ударом, выстрелом)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • коллективистский

    ...началах коллективизма, проникнутый коллективизмом. Коллективистский дух. К-ие принципы.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • ДУХОВНЫЙ

    1. духовный, ругьани, руьгьдиз талукь тир. 2. ругьанийвилин, ругьанийриз талукь тир; диндиз талукь тир

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУХОВКА

    духовка (фу, цикIен ва мсб. чурун патал хуьрек ийидай плитадин къвала ттунвай ракьун еке кьвати)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУХОВЕНСТВО

    мн. нет. ругьанияр, диндин къуллугъчияр

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУХИ

    ед. нет атир, духи

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУХАН

    уст. духан (виликди ичкияр, хуьрекар гудай ашпазхана)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУХОВНЫЙ

    1. Ruhi, mənəvi; 2. Ruhani; 3. Dini, dini mövzuya yazılmış

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • DÜHALI

    sif. Dühası olan, dühaya malik olan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Deh
Deh-i Əlireza — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd. Deh-i Cövlan — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd. Deh-i Novruz (Xuzistan) — İranda, Xuzistan ostanında, Həftkel şəhristanının Mərkəz bəxşinin Hövmə dehestanında kənd.
Dua
Dua - çağırış, dindarın ALLAHA müaraciəti. == İslam dinində dua == Ərəb dilindən tərcümədən, çağırmaq və səsləmək mənalarını ifadə edir. Dini termində isə dua, müxtəlif hacətlərin həyata keçməsi üçün, Allah-taala ilə danışıb, Ondan kömək diləmək mənasını daşıyır. Allah-taala Qurani-Kərimdə buyurur: "(Ya Peyğəmbər!) Bəndələrim səndən Mənim barəmdə soruşduqda, (onlara) de ki, Mən (onlara) daha yaxınam, çağıranın duasını Məni çağırarkən icabət edirəm. Onlar hidayət olsunlar deyə, Mənim də`vətimi qəbul edib, Mənə iman gətirsinlər!" Digər bir ayədə buyurur: "Rəbbiniz dedi: Sizə cavab verim deyə, Məni çağırın!"[3] Bir çox hədislərdə də duanın əhəmiyyətindən söz açılmış və onun üzərində təkid olunmuşdur. Hətta bəzi hədislərdə dua, möminin və Peyğəmbərlərin silahı adlandırılmışdır. Lakin, əsas məsələ insanın dua edərkən kimi çağırması, necə çağırması və nə üçün çağırmasını bilməsi və başa düşməsindən ibarətdir. DUANIN QAYDASI İslam dinində hər bir əməlin özünəməxsus qayda və şərtləri olduğu kimi, duanın da özünəməxsus olan bir sıra qayda və şərtləri vardır. Onların əsaslarını qeyd edirik: Təharətli olmaq Dua edərkən üzü qibləyə tərəf əyləşmək Haram və pis işlər üçün dua etməmək İnam və yəqinlə dua etmək Duada hacətlərin həyata keçməsinə təkid etmək Səhər çağı dua etmək Dua edərkən hacətləri dilə gətirmək Duadan qabaq Allah-taala üçün həmd-səna demək Duadan qabaq və sonra Həzrət Peyğəmbər (s) və onun məsum Əhli-beytinə (ə) salavat göndərmək; Müqəddəs məkanlarda dua etmək və s.(1. Müfrədatu əlfazil-Quran, (Rağib), səh-315.), (2.
Dul
Dul — Ərinin ölümündən sonra ərə getməmiş qadın və ya arvadının ölümündən sonra evlənməmiş kişi.
Dun.
Mişel Feliks Dünal (fr. Michel Félix Dunal; 1789–1856) – Fransız botaniki.
Duz
Xörək duzu — əsasən natrium xlorid (NaCl) kimyəvi maddəsindən ibarət olan qida məhsulu. Kristal quruluşlu, insan da daxil olmaqla əksər canlıların qida məhsulu kimi istifadə etdikləri duz, ticarət baxımından da önəmli bir məhsuldur. Dünyanın hər yerində rast gəlinən xörək duzuna tarixən böyük ehtiyac olmuşdur. Bəsit kimyəvi quruluşu olan duzdan, dəriçilikdə, maldarlıqda, su təmizləmə sistemlərində və kimya sənayesində geniş istifadə edilir. İnsanın xörək duzuna olan gündəlik tələbatı 5 qramdır. == Dində == Əli: "Yeməyinizi duzla başlayın.
Nuh
Nuh — ulul-əzm peyğəmbər. Quranda adı müstəqil bir surəyə verilən 6 peyğəmbərdən (Hud, İbrahim, Yusif, Yunus, Məhəmməd və Nuh) biridir. == Nuhun adı, əxlaqı və onun xasiyyətləri == Nuhun əsl adı müxtəlif rəvayətlərdə gəlmişdir. Bəzilərində Əbdül-Qəffar, Əbdül-Məlik, bəzilərində isə Əbdül-Əla olduğu qeyd olunmuşdur. O, həddindən artıq ağladığına görə onu Nuh deyə çağırırdılar. Onun xüsusiyyətlərində yazırlar ki, sifəti nazik, hündür boylu, iri gözlü, nazik baldırlı və dərisi buğdayı rəngli bir kişi idi. Gözəl bəyana və güclü məntiqə malik idi. Nuh peyğəmbər indiki insan nəslinin ikinci atası sayılır. Yəqubi və onun kimi bir çox tarixyazarlar onun ömrünü Ənkəbut surəsində olduğu kimi camaatın arasında qalma müddəti (950 il) qeyd edirlər. Məclisi "Biharul-ənvar" kitabında yazır ki, yer əhli Nuhun ömründə ixtilaf edirlər.
Ruh
Ruh — dilimizdə vətəndaşlıq haqqı qazanmış "ruh" anlamının fərqli mənaları var. İnsanın qəlbi, canı, ruhu bizdə eyni sözlə ifadə olunur- "ruh". Məsələn, rus dilində "dux", "duşa" sözləri bu fərqli anlamı ortaya qoya bilir. Biz bunları birləşdirib ümumilikdə hər ikisinə "ruh" deyirik. == İslamda ruh barədə == Quranda belə bir ayə var: «Səndən ruh barədə soruşsalar, de ki, Rəbbimin işindəndir bu. Sizə elmdən az verilmiş» (İsra- «Gecə aparılma» surəsi, 85-ci ayə). İnsan öz təfəkkürünün məkana və zamana görə müəyyənləşən sərhədləri çərçivəsində Allahı dərk etməyə, Ona ibadətdə olmağa borcludur. O sərhədlərdən kənarda olan məfhumlar- təfəkkürə sığmaz məfhumlardır. Onlardan biri də ruhdur. Quranda bu barədə açıqlama da verilir.
Duş
Vanna və ya ləyən – yuyunmaq üçün nəzərdə tutulmuş su tutan konteyner. == Növləri == Vannalar, adətən, 2 üslubda olur: Qərb üslubunda – içindəndə uzanılan. Belə vannalar çox vaxt qayıq kimi yastı və uzun olur. Şərq üslubunda – içində oturulan. Belə vannalar qısa və dərin olur. Məsələn, Yaponiyada furo vannaları bu üsluba aiddir. == Hazırlanma materialı == Hazırkı dövrdə, əsasən, çuqun vannalardan istifadə olunur. Lakin, qranit və taxta vannalar da geniş yayılmışdır.
Acı duz
Acı duz və ya ingilis duzu ((MgSO4·7H2O)) — maqnezium-sulfat kristalhidratının texniki adı. İşlətmə dərmanıdır. Rəngsiz rombşəkilli çərçivələrə malik (а = 1,187 nm, b = 1,200 nm, с = 0,688 nm, z = 4) kristallardan ibarətdir. Sıxlığı 1,68 q/sm³, Moosa görə möhkəmliyi 2-2,5-dir. Suda yaxşı həll olur.
Ağ düz
Ağdüz və ya Ağduz;
Bill Dük
Bill Dük (26 fevral 1943) — 26 fevral 1943-cü ildə Poukipzi şəhərində (Nyu-York ştatı, ABŞ) anadan olub. Etel Luis və Uilyam Henri Dük (böyük) ailəsində anadan olub. Datçess Kommuniti kollecində aktyorluq və yazıçılıq üzrə təhsil alıb. Daha sonra aktyor sənətinin incəliklərini Boston Universitetində, ardınca Nyu-Yorkun Universiteti nəzdində Tiş ali məktəbində və Amerika Kino-İncəsənət İnstitutunda mənimsəyib. Xarizmatik xarici görünüş və ədaya malik aktyoru, rejissorlar başlıca olaraq döyüş filmlərinə çəkib. Çəkildiyi lentlərdə daha çox mənfi obrazlar yaradıb. 80-ci illərdə ABŞ teleməkanında bir sıra səs-küylü seriallara, o cümlədən "Hill-Strit blüzü" və "Mayami Polisi" seriallarına rejissorluq edib. Kinoda aktyor debütü 1976-cı ildə baş tutub. "Avtoyuyucu" adlı filmdə radikal müsəlman inqilabçı Əbdül Məhəmməd Əkbər roluna çəkilib. 1980-ci ildə "Amerikalı jiqolo" melodramında homoseksual sutenyor rolunu oynayıb.
Doktor Dum
Doktor Dum (ing. Doctor Doom) və ya əsl adı ilə Viktor fon Dum (ing. Victor Von Doom) – Marvel Comics tərəfindən nəşr olunan komikslərdə peyda olan uydurma supercinayətkar. Sten Li və Cek Körbi tərəfindən yaradılmış, ilk dəfə "Fantastic Four" komiksinin 5-ci sayında (iyul 1962) peyda olmuşdur. Doktor Dum Fantastik dördlüyün əzəli düşməni və Latveriya adlı uydurma dövlətin lideridir. Fantastik dördlüklə yanaşı, Qisasçılar, Hörümçək-adam, Qara pantera və digər superqəhrəmanlarla da qarşı-qarşıya gəlmişdir."Wizard" jurnalı "Bütün dövrlərin ən böyük 101 supercinayətkarı" siyahısında Doktor Dumu 4-cü yerdə göstərmişdir. IGN-in "Bütün dövrlərin Top-100 komiks supercinayətkarı" siyahısında isə 3-cü yerdə peyda olmuşdur.Doktor Dum bir çox videooyun, televiziya verilişində və filmdə peyda olmuşdur. 1994-cü ildə istehsalı buraxılmamış "Fantastik dördlük" filmində Doktor Dumu Cozef Kalp canlandırmışdır. 2005-ci il istehsalı "Fantastik dördlük" və 2007-ci il istehsalı sikveli "Fantastik dördlük: Gümüş sörfçünün yüksəlişi" filmlərində Doktor Dum rolunu Culian Makhemon oynamışdır. 2015-ci il rebootunda isə personajı Tobi Kebbell canlandırmışdır.
Dua Lipa
Dua Lipa (22 avqust 1995, Vestminster[d], Böyük London) — alban əsilli ingilis müğənni və bəstəkar. Model olaraq çalışdıqdan sonra 2014-cü ildə Warner Bros. şirkəti ilə müqavilə bağlayaraq 2017-ci ildə Dua Lipa adlı albomunu çıxardı. Albom Böyük Britaniya sıralamasında üçüncü yerə yüksəldi. == Həyatı == Lipa, 22 avqust 1995-ci ildə Londonda doğulub. Adı "Dua" alban dilində "Səni sevirəm", "istəyirəm" və ya "ehtiyacım var" mənasına gəlir. Ailəsi Kosovalı albanlardır. Silviya Yonq Teatr Məktəbində oxumuşdur. 15 yaşında olarkən Londona dönüb və dostları ilə yaşamağa başlamışdır. Dönməkdə məqsədi musiqi karyerası yaratmaq idi.
Due (rayon)
Due (fr. Douai) — Fransanın Nor-Pa-de-Kale regionun rayonlarından (fr. Arrondissement) biri. Departamenti — Nor. Suprefektura — Due. Rayonun əhalisi 2012-ci ildə 248 077 nəfər təşkil edirdi. Əhalinin sıxlığı — 520 nəf./km². Sahəsi — 477 km².
Due diligence
Due Diligence, dyu-dilicens (ing. due diligence "insafı (vicdanı) borc bilmək") — investisiya risklərinin qiymətləndirilməsini, investisiya obyektinin müstəqil qiymətləndirilməsini, şirkətin fəaliyyətinin hərtərəfli öyrənilməsini, maliyyə vəziyyətinin və bazar vəziyyətinin hərtərəfli yoxlanılmasını əhatə edən investisiya obyektinə obyektiv baxış tərtib etmə qaydası. Ümumiyyətlə bir müəssisənin satın alınmasına, birləşmə (satın alma) əməliyyatının həyata keçirilməsinə, müqavilə imzalanmasına və ya bu şirkətlə iş birliyinə başlamazdan əvvəl həyata keçirilir. Bu termin ən çox maliyyə və hüquqda istifadə olunur. Metod, məlumat toplamaq və təhlil etməkdən, qarşı tərəflərlə müəyyən əlaqələrə girməyin məqsədəuyğunluğu ilə bağlı qərar vermək və təqdimetmə formasından ibarətdir. Təmkinli Due diligence köməyi ilə mümkün risklər qiymətləndirilir (məsələn, maliyyə, hüquqi və s.) Məlumat toplayarkən mənbələrindən asılı olmayaraq hər hansı bir məlumat nəzərə alınır. Alınan məlumatların öyrənilməsi müxtəlif mütəxəssislər tərəfindən ayrıca aparılır, sonra xülasə təhlili aparılır. Qərar müştərilərdən ayrı Due diligence mütəxəssislər tərəfindən verilir. Təqdimetmə forması genişləndirilə bilər (mütəxəssislərin fərdi aralıq rəyləri, məlumat mənbələri əlavə olunmaqla) və ya sonrakı fəaliyyətlərə dair qısa tövsiyə şəklində. Daha geniş mənada, ingilis dilində lazımi araşdırma anlayışı istifadə olunur.
Dum metal
Dum metal (ing. Doom metal) — olduqca ağır riflər və melodik vokal Heavy metalın 1980-cı ildə yaranan növü olan janr. Bu janr eyni ildə yaranan Speed metal-a qarşı cavab kimi yaranıb da demək olar. Mövzusu əsasən eşqə, hüznə, ölümə, din, duyğular, melanxoliya və həyata yönəlməkdədir. == Tarixi == === İlkin yaranışı === Black Sabbath və Pentagram heavy metaldakı sürəti yavaşladaraq və mahnı sözlərinə daha çox qaranlıq, melanxoliya əlavə edərək bu növün yaranmasına başçılıq edən qruplardır. 1980-cı illərdən başlayaraq bu yeni növ Doom metal olaraq adlanmışdır. === İnkişafı === 1970-in sonundan 1980-in ortalarına qədər Trouble, Saint Vitus, Candlemass, Pentagram ve Witchfinder General kimi qruplar tərəfindən inkişaf etdirilən Doom metal özünəməxsus yeraltı 1 məşhurluq yaratsa da, bu illərdə metal musiqisində Thrash metal və Speed metal cərəyanı daha üzdə idi. == Alt növləri == Cathedralin Forest of Equilibrium adlı albomun başçılığı ilə Solitude Aeturnus, Count Raven, The Obsessed, Penance, Sleep, Revelation, Confessor, The 3rd and the Mortal kimi qruplar doom metalı bugünkü vəziyyətinə çatdırdılar.1980-ci illərin sonlarında doom metal fərqli metal növlərindən ilhamlanaraq yeni alt növlərə bölünməyə başladı. === Death doom === Bu alt növlərdən ən bilinəni şübhəsiz, Death metal riffləri və vokallarını Doom metal tərzinə çevirən Doom/Death metal`dır.Brutal/growling vokallar və death metal riflərinin istifadə olunduğu sürətli hissələr death/doom-un əsas xüsusiyyətlərindəndir.Disembowelment və Winter növü təmsil edən qruplardandır. === Epic doom === Bu alt növlərdən biri də Epic Doom dur.
Duy (albom)
Duy – Azərbaycan müğənnisi Aygün Kazımovanın albomudur. == Hazırlanması == Albom 2018-cü ildə Gürcüstanda hazırlanmışdır. Dünyaca məşhur DJ David Vendetta tərəfindən hazırlanan "Duy" adlı mahnıda Aygün Kazımova milli və müasir musiqini sintez edib. Eyni zamanda ifalarda muğamdan istifadə olunub. Həmçinin tar, kaman, zurna, ud kimi musiqi alətlərinin səsinə rast gəlmək olar. Albomun musiqi prodüsseri gürcü musiqiçi Kakhaberidir. Səsyazmalar Gürcüstanın məşhur "Bravo" studiyasında həyata keçirilib. Layihənin "cover" fotosu üçün Kazımovaya maraqlı bir obraz yaradılıb. O, uzunqollu əlçək, böyük şlyapa və dərin sinə dekolteli qara paltarda kamera qarşısına keçib. Bütünlüklə beynəlxalq komanda tərəfindən ərsəyə gətirilən bu sənət nümunəsi keyfiyyəti ilə seçilir.
Duy (konsert)
== Konsert haqqında == 1 dekabr 2018-ci ildə Aygün Kazımova, David Vendetta və Kakhaberinin "Bakı Elektra Events Hall”-da keçirilən konserti. Konsertdə ilk öncə Rizvan Əliyev və Röya Miriyeva Aygün Kazımovanın mahnılarını akustik versiyada təqdim etdilər. Daha sonra səhnədə Gürcüstanın məşhur qrupu “Kahaberi” səhnə aldı. Rəqsləri və milli mahnıları ilə tamaşaçıları coşduran qrup “Ay lolo” xalq mahnısını da ifa etdilər. Qrupun çıxışından sonra səhnəyə Aygün Kazımova çıxdı. Gecədə Rüfət İsmayıl imzalı üç libas dəyişən Aygün Kazımova, rəqqas oğlanlarla olan ehtiraslı və çılğın rəqsləri ilə diqqət çəkməyi bacardı. Ən sonda isə səhnəyə dünya şöhrətli DJ David Vendetta çıxdı. O, Aygün Kazımovanın ifasında olan “ Duy” mahnısını səsləndirdi. Konsertdə “ Duy” mahnısının klipi üçün bəzi kadrlar lentə alındı. Klipin reissoru Fuad Əlişovdur.
Duy (mahnı)
Duy — Aygün Kazımovanın "Duy" albomundakı mahnılardan biri. == Mahnı haqqında == Dünyaca məşhur DJ David Vendetta tərəfindən hazırlanan “Duy” adlı mahnıda Aygün Kazımova milli və müasir musiqini sintez edib. Eyni zamanda ifada muğamdan istifadə olunub. Həmçinin milli musiqi alətlərinin səsinə rast gəlmək olar. Albomun musiqi prodüsseri gürcü musiqiçi Kakhaberidir. Səsyazmalar Gürcüstanın məşhur "Bravo" studiyasında həyata keçirilib. == Klip haqqında == Klipdə Aygün Kazımovanın 1 dekabr "Baku Elektra Events Hall"-da baş tutan konsertindən görüntülərdən istifadə olunmuşdur. Dünyaca məşhur DJ David Vendettanın da rol aldığı ekran işini Fuad Əlişov ərsəyə gətirib. Klip Türkiyənin məşhur “NetD Müzik” və “NetD Müzik World” musiqi portallarında yerləşdirilib.Ekran işində David Vendetta və Aygün arasında səmimi mesajlaşmalar diqqət çəkir. Lakin bu mesajlaşmalar sözügedən “NetD Müzik” kanalında ingilis dilində həyata keçirilsə də, bildirilir ki, “NetD Müzik World” kanalında Azərbaycan dilindədir.
Duz (dəqiqləşdirmə)
Xörək duzu
Duz (kimya)
Duzlar — metal atomlarından və turşu qalıqlarından ibarət olan mürəkkəb maddələrə duzlar deyilir. Elektrolitik dissosiasiya nəzəriyyəsinə əsasən su məhlullarda dissosiasiya edərkən metal kationları və turşu qalığı anionları əmələ gətirən elektrolitlərə duzlar deyilir: KCl → K+ + Cl¯; Na3PO4 → 3 Na+ + PO4¯ Tərkibindən asılı olaraq duzlar aşağıdakı növlərə bölünür: normal, turş, əsasi, ikiqat, qarışıq, kompleks duzlar. Turşu molekulunda hidrogen atomlarının hamısının metal atomları ilə əvəz olunmasından alınan duzlara orta və ya normal duzlar deyilir: Na3PO4, Al(NO3)3 və s. Turşu molekulunda hidrogen atomlarının bir qisminin metal atomları ilə əvəz olunmasından alınan duzlar turş duzlar (hidroduzlar) adlanır. Na2HPO4, Ca(HS)2 və s. Tərkibində metal ionları və turşu qalığından başqa hidroksid qrupu olan duzlar əsasi duzlar (hidroksoduzlar) adlanır: Mg(OH)Cl, Fe(OH)2Cl və s. Turşu molekulunda hidrogen atomlarının iki müxtəlif metal atomları (həmçinin NH4+ ionu ilə) ilə əvəz olunmasından alınan duzlara ikiqat duzlar deyilir: NaKCO3, KAl(SO4)2 və s. Metal atomunun eyni vaxtda iki müxtəlif turşunun hidrogen atomlarını əvəz etməsi nəticəsində əmələ gələn duzlara qarışıq duzlar deyilir: CaCl(OCl), BaCl(NO3) və s. Kristal qəfəsinin düyün nöqtələrində kompleks ionlar saxlayan duzlara kompleks duzlar deyilir: K3[Fe(Cn)6], Fe3[Fe(Cn)6]2 və s. == Duzların alınması == Duzları aşağıdakı üsullarla almaq olar: 1.
Duz balansı
Duz balansı - müəyyən vaxt ərzində duz ehtiyatının torpaq-qruntda daxili və çıxarı nəticəsində qalınlığının dəyişmə kəmiyyətidir. Duz balansı aşağıdakı elementlerdən ibarətdir: 1. Duzun teyin olunmuş vaxtın əvvəlində və sonunda olan ehtiyatı 2. Bu vaxt ərzində duzun daxil olması 3. Bu vaxt ərzində duzun sərf olunması 1 kv.m torpaqda müəyyən dərinliyə və yaxud qrunt sularına qədər kq- la ölçülür. Suvarılan torpaqlarda t/ha-a hesablanır. Duz balansı 3 tipi var Stabil Şorlaşma Duzlaşma == Duz yenitöremeleri == Torpaqda müxtəlif formada ayrılan duzlar. Bunlar bozartılar, xırda çillər, ağ tüklər, qırov duz və s. == Duz ehtiyatı == Torpaq qatında müəyyən qalınlıqda duz miqdarı. 1 kv.m-də kq-la yaxud t/ha ilə göstərilir.
Duz tektonikası
Duz tektonikası — təzyiq nəticəsində yaranan qırışıqlıq növü. Yüksək təzyiq altında duzun xüsusi çəkisi (2,2) yerləşdiyi çöküntülərin xüsusi çəkisinə (2,5–2,6) nisbətən az və plastik olması duz kütləsinin qalxmasına səbəb olur. Üstqatda yatan süxurların sıxlığının müxtəlifliyi, bünövrənin kələ-kötür, az meyilli qırışıq, yaxud qırılmanın olması ilə bağlı yaranan kiçik təzyiqlər fərqi duzun toplanmasına və duz nüvəli qırışığın inkişafına təkan verir. == Passiv duz strukturları == Qravitasiya qeyri-sabitliyinə görə heç bir xarici tektonik təsir olmadan davamlı çöküntü yüklənməsi zamanı strukturlar yarana bilər. Qaya duzu 2160 kq/m3 sıxlığa malikdir. İlkin çökmə zamanı çöküntülər ümumiyyətlə 2000 kq/m3 daha az sıxlığa malikdir, lakin yüklənmə və sıxılma ilə onların sıxlığı 2500 kq/m3-ə qədər artır ki, bu da duzdan daha böyükdür Üstündəki təbəqələr sıxlaşdıqdan sonra zəif duz təbəqəsi Rayleigh-Taylor qeyri-sabitliyinin bir forması səbəbindən xarakterik silsilələr və çökəkliklər seriyasına deformasiyaya meylli olacaq. Sonrakı çökmə çökəkliklərdə cəmləşəcək və duz onlardan uzaqlaşaraq silsilələrə doğru hərəkət etməyə davam edəcək. Gec mərhələdə, diapirlər silsilələr arasındakı qovşaqlarda başlamağa meyllidirlər, böyümələri silsilələr sistemi boyunca duzun hərəkəti ilə qidalanır və duz ehtiyatı tükənənə qədər davam edir. Bu prosesin sonrakı mərhələlərində diapirin yuxarı hissəsi səthdə və ya onun yaxınlığında qalır, sonrakı dəfn diapirin qalxması ilə uyğunlaşdırılır və bəzən aşağı salınma adlanır. Almaniyadakı Schacht Asse II və Gorleben duz qübbələri sırf passiv duz quruluşuna nümunədir.
Duz torbası
Duz torbası (Duzluq, Duzqabı) — duz saxlamaq üçün istifadə edilən torba. Duz torbasından Azərbaycan və Türkmənistanda duzu müəyyən müddət saxlamaq və həmçinin daşımaq üçün istifadə edilirdi.Xüsusi naxış və ornamentlərlə bəzədilmiş duz torbası uzun, dar boğazlı olmaqla müxtəlif rəngli yun, pambıq və həmçinin ipək ipliklərdən Zili (Qayıq) toxunuşla toxunmuş olur.Müasir zamanda duz müxtəlif ölçülərdə müxtəlif növ kisələrdə saxlanır və daşınır. Müasir duzqabı (nəməkdan) isə içinə duz tökmək üçün kiçik qab olmaqla saxsı, şüşə, plasmas və digər materialdan hazırlanır.
Duha Surəsi
93-cü surə
Sıх dovşanalması
Buş-dü-Ron
Buş-dü-Ron (fr. Bouches-du-Rhône, oks. Bocas de Ròse) — Fransa departamenti, Provans-Alp-Kot-d'Azur regionunun departamentlərindən biri. Sıra nömrəsi — 13. İnzibati mərkəzi — Marsel. Əhalisi — 2 000 550 nəfər (2010). == Coğrafiya == Sahəsi — 5087 km². == Tarix == Buş-dü-Ron, 1790-cı ilin mart ayında Böyük Fransız İnqilabı zamanı yaranan ilk departamentlərindən biri. Keçmiş Provans ərazisində yerləşən, lakin 1793-cü ildə sərhədlər dəyişdirildi. Buş-dü-Ron, inqilab üçün çox əlverişli və çox aktualdır: 1794-cü ilin sonunda departamentdə 90 nəfər kahinlərin 50% -i ruhanilərin vətəndaş konstitusiyasını qəbul etməyi qəbul edir..
XIX-ХХ əsrlərdə ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.
XIX - ХХ əsrlərdə Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi
Ermənilərin tarixi miqrasiyası yerləşdirilməsi — ermənilərin İrandan, Türkiyədən və digər ərazilərdən planlı sürətdə Cənubi Qafqaza köçürülməsi prosesi. Rusiyanın himayəsi altında erməni dövlətinin yaradılması, həmçinin ermənilərin İran və Türkiyədən Rusiyanın işğal etdiyi torpaqlara köçürülməsi təsadüfi hadisə olmayıb, erməni-rus münasibətlərinin qanunauyğun nəticəsi idi ki, bu münasibətlərin əsasını rus və erməni tarixi ədəbiyyatında təbliğ edildiyi kimi, yalnız ticarət əlaqələri deyil, başlıca olaraq Şərqin müsəlman dövlətlərinə, xüsusilə Türkiyəyə, XVIII əsrdən etibarən isə həm də Azərbaycana qarşı düşmənçilik münasibəti təşkil edirdi. == Köçürülmə planının məqsədi == Səfəvilər dövlətinin zəifləməsindən istifadə edən I Pyotrun 1724-cü ilin noyabrın 10-da ermənilərin Azərbaycanın Xəzər dənizi sahillərində, Dərbənd və Bakı, həmçinin Gilan, Mazandaran və Gürgan ərazilərində məskunlaşmasını rəsmiləşdirən fərmanından sonra başladı. Bu fərmana görə ermənilər Rusiya İmperiyasının Cənubi Qafqazdan İran körfəzinə kimi geniş əraziləri ələ keçirmək planının həyata keçirilməsində "beşinci qüvvə" rolunu oynayacaqdılar. Bu planın bir hissəsi kimi Rusiya generalları Azərbaycan əhalisini hansı yolla olursa olsun yaşadığı yerlərdən didərgin salmaq əmri almışdılar. Lakin Rusiyanını Qafqazdakı hərbi uğursuzluqları onun ermənilərin planlı məskunlaşdırılması siyasətini bir müddətə dondurdu. == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi == Türkmənçay müqaviləsinin nəticəsi olaraq 40000 erməni Azərbaycanın müxtəlif ərazilərində məskunlaşdırıldı. 1829-cu ilin Ədirnə sülhünün nəticələrinə görə isə, Osmanlı İmperiyası ərazilərində yaşayan 90000 erməni də Azərbaycanda yerləşdirildi. Onlar əsasən Naxçıvan, İrəvan və Qarabağ xanlıqlarında məskunlaşdırıldılar. Məşhur rus diplomatı və yazıçısı A. S. Qriboyedov yazırdı: "Erməni əhalisi əsasən müsəlman torpaq sahiblərinin ərazilərində yerləşdirilirdilər … onlar yavaş-yavaş müsəlman əhalisini ərazilərdən sıxışdırıb çıxarmağa başlamışdılar.