Lüğətlərdə axtarış.

Katod (yunanca χάθοδος - aşağıya hərəkət) — məbənin mənfi qütbü (qalvanik elementin, elektrik batareyası və s.) və ya cərəyanın mənfi qütbünə qoşulmuş hər hansı bir qurğunun elektrodudur. Elektroliz prosesi zamanı (məhluldan elementlərin alınması və onların sabit elektrik cərəyanı altında əriməsi) katod mənfi qütbdür, onun üzərində metalın bərpası baş verir. Bu anlayış fizika elminə Maykl Faradey tərəfindən daxil edilmişdir. Qarayev, Z. Qeyri-üzvi kimya. Bakı: Maarif, 1983, 436s.

Katos — Azərbaycan Respublikasının Laçın rayonu Qarakeçdi kənd inzibati ərazi dairəsində kənd. 1992-ci ildə Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilib. 1 dekabr 2020-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin nəzarətindədir. Katos dağ yamacındadır. Yaşayış məntəqəsini XX əsrin əvvəllərində yaxınlıqdakı Şeylanlı kəndindən köçüb gəlmiş ailələr (nəbilər, xudular və əsədlər nəslinə mənsub) Katos meşəsi adlanan yerdə salmışlar. Qədim türk dillərində katıs "birləşmək, qarışmaq", kadus "gözəllik", "sənət əsəri" mənalarında işlənmişdir. 1969-1970-ci illərdə kənddə ibtidai məktəb fəaliyyət göstərmişdir. Məktəbin əsası Böyük Vətən Müharibəsində xidmətlərinə görə "Rəşadətli Əməyə görə" medalı ilə təltif edilən, kəndin ziyalısı İsmixan Mustafa oğlu Abdullayev tərəfindən qoyulmuşdur. 1980-ci ildə kənddə 8 illik əsas məktəb fəaliyyət göstərmişdir. 8 illik məktəbin əsası isə İsmixan Abdullayevin oğlu Məhyəddin İsmixan oğlu Mustafayev tərəfindən qoyulmuşdur.

Atom (yunanca ἄτομος (ὕλη) átomos (hýle) — "bölünməz") — kimyəvi elementin, bu elementə aid xüsusiyyətlərini saxlayan ən kiçik zərrəciyi. Elmin inkişaf tarixi boyunca müxtəlif atom modelləri təklif olunmuşdur. İlk dəfə olaraq e.ə. V əsrdə Demokrit abstrakt şəkildə atom haqqında fikir söyləmişdir. Atom kimyəvi yolla bölünmür. Kimyəvi elementin xassələrini özündə saxlayan ən kiçik hissəcikdir. "+" yüklü nüvədən və "-" yüklü elektrondan təşkil olunmuş elektroneytral hissəcikdir. Atom modelləri izolə olunmuş atomların quruluşunu əks etdirir. Demokrit hesab edirdi ki, istənilən əşyanın xarakteri – onun kütləsi, forması və s. onun atomlarınn xassələri ilə təyin olunur.

Kato — soyad. Gənc Kato — romalı siyasətçi. Rosa Kato – Yaponiya kommersiya modeli və aktrisası. Emiri Kato — Yaponiya səs aktrisası. Tomoe Kato — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. Cuniçi Kato — Yaponiya YouTuberer. Mitsuo Kato — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yoşio Kato — keçmiş Yaponiya futbolçusu.

Mark Porsi Katon (təq. e.ə. 234 – e.ə. 149[…], Roma) — Qədim Roma yazıçısı, Roma ədəbi nəsrinin banisi, dövlət xadimi. E.ə. 198-ci ildə Sardiniyada pretor olmuşdur. E.ə.195-ci ildə konsul olarkən İspaniyada yerli tayfaların üsyanını yatırmışdı. Latın dilində yazmış ilk Roma tarixçisidir. Katon aristokrat nəslindən olmasa da, senator seçilmiş, ticarət və sələmçiliklə məşğul olan iri əyanları müdafiə etmişdir. "Başlanğıclar" (Romanın ta qədimdən 2-ci Pun müharibəsinədək tarixi), "Əkinçilik haqqında" və s.

Kadom tatarları — Kadom şəhərində və ona bitişik ərazidə (hazırda Ryazanın şimal-şərqində və Nijni Novqorod vilayətlərinin cənub-qərbində) yaşayan tatar xalqının bir hissəsi kimi etnosinf qrupu. Kadom tatarları Kadom şəhərində və ona bitişik ərazidə (hazırda Ryazanın şimal-şərqində və Nijni Novqorod vilayətlərinin cənub-qərbində) yaşayan tatarlardır. Etnik qrup genişlənən Rusiya dövlətinin tərkibinə daxil olan Orda əhalisinin ərazisi əsasında XV-XVIII əsrlərdə xidmət edən tatarlardan formalaşmışdır. Nə ərazi, nə də inzibati cəhətdən onların qonşu Qasım xanlığı (1452-1681) ilə əlaqəsi yoxdur. Lakin onlar hərbi xidməti çox vaxt Qasım tatarları ilə birlikdə keçirdilər. Sərhəd xidməti, bir qayda olaraq, isti mövsümdə növbə ilə iki qrup (“yarım”) tərəfindən həyata keçirilirdi. Hərbi yürüşlərdə hər iki "yarım" qrup eyni vaxtda çağırıla bilərdi. Ayrı-ayrı şəxslər tərcüməçi, katib, səfir kimi xidmət edən "inzibati xidmət"də çalışırdılar. Kadom tatarlarından ruslar Krım, Qazan və Həştərxan xanlıqları ilə danışıqlarda tərcüməçi kimi istifadə edirdilər. Üstəlik, bu fəaliyyət kadom tatarlarına o qədər doğma olub ki, irsi xarakter alıb.

Patom krateri — Sibirdə İrkutsk vilayəti ilə Yakutiyanın sərhəddində Patom dağları ərazisində krater. Alimlər onu Patom krateri, Yakutlar isə Yanar Qartal yuvası adlandırırlar. Uzun illərdir alimlər, geoloqlar, hətta fiziklər bu kraterin necə əmələ gəldiyini araşdırmağa çalışırlar. Onun haqqında yaranan müxtəlif fərziyyələr və mülahizələr indiyə qədər mübahisə obyektidir. Bu krateri ilk dəfə 1949-cu ildə geoloq Vadim Kolpakov kəşf etmişdir. Onun hündürlüyü 70 m, xarici diametri 180 m –dir. Keçən il burada araşdırmalar aparan alimlər bir sıra anomaliyalar müşahidə etmişlər. Onlar kraterin 100–150 m dərinliyində güclü maqnit sahəsi aşkar etmişlər. Geoloqların gəldiyi nəticəyə görə dərinlikdə ellepsoidvari, yumurtaya bənzər, Yerə aid olmayan bir obyektin olduğu fərz edilir. Obyektin uzunluğu 600–700 metr ola bilər.

Adron atomu – mənfi yüklənmiş adronlu (π- -, κ-- mezonlar, antiproton və s.) mezoatom. Adron atomları-kulon cazibəsi hesabına müsbət yüklənmiş nüvənin mənfi adronu tutub saxlayan atomabənzər sistemdir. Pion (π-), kaon (κ-), antiproton və hiperon atomları müşahidə olunmuşdur. A.a.-nın öyrənilməsi həm adron və həm də nüvə (adronun kütləsi və maqnit momenti, nüvədə maddənin paylanması, adron və nüvənin polyarlaşması), həmçinin onların qarşılıqlı təsiri (nüvənin adronu səpməsi və udması) haqqında məlumat verir. A.a. maddədə mənfi adronun yavaşıması ilə yaranır. Adron atom tərəfindən tutulur və baş kvant ədədi n›(m\m4)½ olan yüksək həyəcanlanmış hal yaranır, adronun kütləsi, elektronun kütləsidir. Atomun həyəcanlanması çoxsaylı, ardıcıl oje-keçidlər və adronun rentgen şüalanması ilə müşayiət olunan bir səviyyədən digərinə elektrik dipol keçidləri hesabına aradan qalxır. Bu zaman dairəvi orbitlərin məskunlaşması üstünlük təşkil edir. Adron halı n-nin kiçik qiymətlərinə çatanda güclü qarşılıqlı təsir effektləri əhəmiyyətli olur, bu isə adronun nüvə tərəfindən tutulmasına səbəb olur.

Atom — kimyəvi elementin, bu elementə aid xüsusiyyətlərini saxlayan. Atom (format) — bir-birilə əlaqəli iki veb-texnologiyanın ümumi adı. Atom (çip üzərində sistem) — çip üzərində sistem. Atom (mətn redaktoru) — mətn redaktoru.

Atom — bir-birilə əlaqəli iki veb-texnologiyanın ümumi adı: veb-saytlarda resursların və onların nəşri üçün protokolun təsviri üçün format. Atom formatının sindikasiyası XML formatına əsaslanmışdır və veb-resurs dəstlərini təsvir etməyə imkan verir (məsələn, xəbər lentləri, bloqdakı məqalələr). Bu formatdan sonra RSS formatıda bu funksiyaları daha təkmil yerinə yetirir. Format RFC 4287-də təsvir edilmişdir və indi bir çox layihələrdə Google şirkəti tərəfindən fəal dəstəklənir.

Nüvə silahı (atom silahı) — atom nüvəsinin parçalanma reaksiyası nəticəsində nüvədaxili enerjinin (atom enerjisinin) bir hissəsinin ayrılması hesabına çox qüvvətli partlayış yaradan aviasiya bombasıdır. Nüvə reaksiyaları (bölünmə və ya sintez reaksiyaları, yaxud hər ikisi birlikdə) nəticəsində qapalı həcmdə böyük miqdarda ayrılan nüvədaxili enerjidən baş verən partlayış təsirli silahların ümumi adıdır. Bu reaksiyalarda maddənin kütlə vahidindən ayrılan enerji adi partlayıcı maddədəkinə (trotildəkinə) nisbətən 20–80 mln. dəfə artıq olur. Son dərəcə sürətlə və külli miqdarda ayrılan enerji nüvə partlayışı kimi meydana çıxır və öz gücünə və zədələyici amillərinin (zərbə dalğası, işıq şüalanması, nüfuzedici radiasiya, radioaktiv zəhərlənmə və elektromaqnit impulsu) xarakterinə görə adi döyüş sursatlarının partlayışından fərqlənir. İlk atom bombası İkinci dünya müharibəsinin sonunda ABŞ-də hazırlanmışdır. Atom bombası havada (istənilən hündürlükdə, yer səthində və su altında, lazımı dərinlikdə) partladıla bilər; 1945-ci ilin iyulunda ABŞ atom bombasını sınaqdan çıxardıqdan sonra Yaponiyanın Xirosima (avqustun 6-da) və Naqasaki (avqustun 9-da) şəhərlərinə partlayış gücü 20 min ton trotil partlayışına ekvivalent olan 2 bomba atmışdır. Xirosimada 200 minə yaxın adam ölmüş və itkin düşmüş, sonralar şüa xəstəliyindən və yaralanmadan daha 35 min adam ölmüşdür. Müasir nüvə silahı kompleksi (raket-nüvə silahı) müxtəlif növ nüvə döyüş sursatından, onları hədəfə çatdıran vasitələrdən və idarəetmə vasitələrindən ibarətdir. Nüvə enerjisinin alınması üsuluna görə, ağır kimyəvi elementlərin (235U, 239Pu) atom nüvələrinin zəvcirvari parçalanması reaksiyasına əsaslanan nüvə bombaları (əvvəllər "atom bombası" adlandırılırdı) və yüngül elementlərin (məs., hidrogen izotoplarının) atom nüvələrinin siitez reaksiyasına əsaslanan istilik-nüvə (hidrogen) bombaları var.

Cuniçi Kato (加藤純一, Katō Junichi, d.17 avqust 1985) — Yaponiya YouTuberer.

Emiri Kato (加藤英美里, Katō Emiri, 26 noyabr 1983[…]) — Yaponiya səs aktrisası. Tokio anadan olmuşdur. 81 Produce ilə əməkdaşlıq edir. 2004 Kyō Kara Maō!

Markus Porcius Cato Uticensis (e.ə. 95 - e.ə. 46), romalı siyasətçi. Kato (Cato) eradan əvvəl 95-ci ildə Markus Porkius Kato və həyat yoldaşı Livia Drusanın oğlu olaraq Romada dünyaya gəlmişdir. Valideynlərini erkən yaşlarında itirən Kato dayısı Markus Livius Drususun evinə köçmüşdür. Drusus, Kato hələ 4 yaşında ikən öldürülmüşdür. Sezarla uzun sürən rəqabətdən sonra məğlub olaraq, özünü öldürmüşdür. Ulu babası siyasətçi və dövlət nümayəndəsi Qoca Kato ilə ad eyniliyinə görə Gənc Kato (Cato Minor) olaraq bilinir. Roma Respublikasının son dövrlərində yaşamış olan Romalı siyasətçi və dövlət xadimi Kato, eyni zamanda əfsanəvi inadçılığı və bildiyindən dönməyən şəxsiyyəti ilə xatırlanır. Dövründə olduqca yayılmış olan rüşvətlə mübarizəsi, əxlaqi dürüstlüyü və xüsusilə də Qay Yuli Sezar ilə olan uzun mübarizəsi ilə tanınır.

Hisaşi Kato (d. 24 aprel 1956) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 61 oyun keçirib, 6 qol vurub.

Katö Kiyomasa (yapon加藤 清正) (d. 25 iyul 1561 – ö. 2 avqust 1611) — yapon sərkərdəsi. XVI əsrin sonu Yaponiyanı idarə edən üç feodal hakimdən ikincisinə, qohumu Toyotomi Hideyösiyə xidmət edib. Hideyösinin Yaponiyanı birləşdirmək üçün apardığı müharibələrdə iştirak edib. İmcın müharibəsi vaxtı yaponların avanqardına başçılıq edir. İkinci yürüş vaxtı (1597–98) Ulsanda yapon qoşunlarına başçılıq edir. 1600 ildə Seqiqahara döyüşündə Katö Yaponiyanı birləşdirən üçüncü feodal hakim İeyasu Tokuqavanın tərəfində vuruşur. Sonralar Hideyösinin oğlu Hideyörinin tərəfinə keçir.

Yekaterina (Kato) Semyonovna Svanidze-Cuqaşvili (gürc. ეკატერინა (კატო) სვიმონის ასული სვანიძე-ჯუღაშვილი, translit. Ekaterina Svimonis asuli Svanidze-Cuğaşvili; rus. Екатери́на Семёновна Свани́дзе, translit. Yekaterina Semyonovna Svanidze; 2 (14) aprel 1885, Baci (Gürcüstan), Kutaisi quberniyası, Rusiya imperiyası – 22 noyabr (5 dekabr) 1907, Tiflis, Tiflis quberniyası, Rusiya imperiyası) — İosif Cuqaşvilinin (Stalin) ilk həyat yoldaşı, onun ən böyük oğlu Yakovun anası, dərzi. Gürcüstanın qərbində yerləşən Raça regionunda anadan olan Svanidze daha sonra iki bacısı və bir qardaşı ilə Tiflisə köçmüş, orada dərzi işləmişdir. Onun qardaşı Aleksandr o vaxtlar İosif Cuqaşvili kimi tanınan Stalinin yaxın bir dostu idi və 1905-ci ildə onu Svanidze ilə tanış etmişdir. Onlar növbəti il – 1906-cı ildə evlənmiş, bir neçə ay sonra isə onların Yakov adlı bir oğulları olmuşdur. Svanidze həyat yoldaşı ilə həbs olunmaqdan qaçınmaq üçün Bakıya köçmüşdü, lakin Svanidze orada ağır xəstəliyə yoluxduğundan 1907-ci ildə onlar Tiflisə geri qayıtmalı olmuşdular. O, Tiflisə qayıtdıqdan az müddət sonra vəfat etmişdir.

Masaaki Kato (d. 22 dekabr 1958) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 3 oyun keçirib, 1 qol vurub.

Mitsuo Kato (d. 22 yanvar 1953) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 1 oyun keçirib.

Nobuyuki Kato (d. 2 yanvar 1920) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 1 oyun keçirib.

Rosa Kato (加藤 ローサ, Kato Rosa, 22 iyun 1985, Kaqoşima) – Yaponiya kommersiya modeli və aktrisası. 22 iyun 1985-ci ildə Yaponiyanın Kaqoşima şəhərində doğulmuşdur. Anası yapon, atası italyandır. Atası Yokohamada yerləşən bir italyan restoranında işləyən zaman anası ilə tanış olub. Kato beş yaşında olanda ailəsi ilə birlikdə İtaliyanın Neapol şəhərinə köçüb. Həmin dövrdə italyanca danışa və başa düşə bilirdi, lakin daha sonra italyan dilini təmiz unudub. Bu səbəbdən NHK TV kanalının "İtalyanca söhbət" verilişinin daimi qonaq tələbəsi olmuşdur. Rosa adını nənəsindən götürüb. 2004-cü ilin aprelindən 2005-ci ilin martına kimi NHK TV kanalında italyan dilinə yeni başlayan üçün yayımlanan 25 dəqiqəlik "İtalyanca söhbət" verilişinin daimi qonaq tələbəsi olmuşdur. Daha sonra reklamlarda yer almağa başlamış və 2004-cü ildə Yaponiya gəlin jurnalı olan "Zexy" jurnalında populyar model olmuşdur.

Tomoe Kato (d. 27 may 1978) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 114 oyun keçirib, 8 qol vurub.

Yoşio Kato (d. 1 avqust 1957) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. Yaponiya milli komandasının heyətində 8 oyun keçirib.

Atom orbitalı (elektron orbitalı) — verilmiş atom üçün Şrödinger tənliyinin həlli ilə alınan bir elektron dalğa funksiyası ψ {\displaystyle \psi } ; əsas orbital və maqnit - kvant m {\displaystyle m} ədədləri ilə verilir. n {\displaystyle n} əsas kvant ədədinin eyni dəyərinə malik atom orbitalları dəsti bir elektron qabığını təşkil edir. Hər bir kimyəvi elementin atomu bütün orbitalların tam dəstinə malikdir. Orbitallar elektronun üzərində olub-olmamasından asılı olmayaraq mövcuddur, onların elektronlarla doldurulması seriya nömrəsi, yəni nüvənin yükü və müvafiq olaraq elektronların sayı artdıqca baş verir.

Atom turizmi — mülki və hərbi məqsədlər üçün nüvə texnologiyaları ilə tanışlığa həsr olunmuş nisbətən yeni turizm növü. Nüvə silahı muzeylərinə və onların çatdırılma vasitələrinə, habelə nüvə silahlarının sınaq meydançalarına ziyarətlər daxildir.

Savin-le-Lak (fr. Savines-le-Lac) — Fransada kanton , region — Provans-Alp-Kot-d'Azur, departament — Yuxarı Alplar. Qap dairəsinə daxildir. Kantonun INSEE kodu — 0521. Savin-le-Lak kantonuna cəmi 8 kommuna daxildir, onlardan ən əsası Savin-le-Lak kommunasıdır. 2007-ci ildə əhalinin sayı 1 911 nəfər təşkil edirdi.