Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • надъесть

    -ем, -ешь, -ест, -едим, -едите, -едят; надъел, -ла, ло; надъеденный; -ден, -а, -о; св. см. тж. надъедать что Отъесть, откусить часть, кусок чего-л. На

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАДЪЕСТЬ

    сов. üzdən yemək, üzünü yemək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАСЕСТ

    м tar (hində toyuqlar və ya qəfəsdə quşlar yatmaq üçün qoyulan ağac çubuq)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • начесть

    ...начитываться что бухг. Сделать начёт в размере какой-л. суммы. Начесть на казначея двадцать рублей.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • насесть

    -сяду, -сядешь; насядь; насел, -ла, -ло; св. см. тж. наседать 1) на что, во что только 3 л. Сесть куда-л. в большом количестве. В вагон насело много н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • насест

    ...жёрдочка в курятнике, на которую садятся куры на ночь. Сидеть на насесте. Слететь с насеста.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • надоесть

    -ем, -ешь, -ест, -едим, -едите, -едят; повел. нет, надоел, -ла, -ло; св. см. тж. надоедать а) Стать неинтересным, скучным от однообразия. Мне надоела новая знакомая. Ребёнку надоела книга. б) лекс., б

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАЧЕСТЬ

    сов. müh. hesaba yazmaq, üzərinə hesablamaq, ayağına yazmaq (qanunsuz olaraq xərclənmiş pulu)

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАСЕСТЬ

    сов. 1. əyləşmək, oturmaq, yerləşmək; 2. qonmaq, basmaq, çökmək (toz); 3. dan. basmarlamaq, üstünü almaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДОЕСТЬ

    сов. təngə gətirmək, zəhlə aparmaq, bezikdirmək, usandırmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАЧЕСТЬ

    гьисабун (садан винел, кIвачихъ)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАСЕСТЬ

    ацукьун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАСЕСТ

    къур; верчер (ва я кьефесда къуш) ацукьдай пая

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДОЕСТЬ

    1. бизар авун, зегьле тухун, гьавалат хьана алат тавун. 2. бизар хьун, зегьле фин, рикI ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДОЕСТЬ

    təngə gətirmək, zəhlə aparmaq, usandırmaq, bezikdirmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАЕСТЬ

    сов. yemək; мы наели в ресторане на 150 тысяч манатов biz restoranda 150 min manatlıq yemək yedik

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • наесть

    ...-едят; наел, -ла, ло; наеденный; -ден, -а, -о; св. см. тж. наедать, наедаться 1) Съесть в каком-л. количестве или на какую-л. сумму. Мы в ресторане н

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • надеть

    -дену, -денешь; надень; св. см. тж. надевать, надеваться, надевание 1) что на кого-что Натянуть, надвинуть что-л. на кого-, что-л., покрывая, облекая,

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАДЕТЬ

    1. алукIун. 2. гьалун. 3. акьалжун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДЕТЬ

    сов. 1. geydirmək; надеть пальто на ребёнка uşağa palto geydirmək; 2. qoymaq; надеть шапку papağını (başına) qoymaq; 3. taxmaq, keçir(t)mək; надеть ко

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДЕТЬ

    1. Geydirmək; 2. Qoymaq; 3. Taxmaq, keçirmək; 4. Geymək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДЕВАТЬСЯ

    несов., см. 1) надеться; 2) надеть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₂

    ж разг. бала, бедбахтвал

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДОИТЬ

    ацун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДРАТЬ

    алудун, алагърун (чкал). ♦ надрать уши разг. япар акъажун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДУШИТЬ

    этир ягъун, одеколон (духи) ягъун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАКРЕСТ

    нареч. чапрасдиз (хаш хьиз сад садал чапрасдиз)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАЛЕЗТЬ

    разг. 1. акьахун. 2. гьакьун, фин (партал)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАМЕСТИ

    1. жугун; шуткун. 2. гъун, ягъун, санал кIватIун (гару, мес. жив)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАМЕСИТЬ

    ишинун (тини); тIушунун (палчух)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДЕЛИТЬ

    1. гун. 2. пай гун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАМЕШАТЬ

    акадрун, вигьена акадрун, кутун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАНЕСТИ

    ...(мес. картадал цIарар, лишанар). 4. авун; нанести рану хер авун. ♦ нанести удар ягъун кьун, ягъун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₀

    1. вигьин, гьужум авун. 2. элкъуьн (садал), тепилмиш хьун. 3. гьалтун, дуьшуьш хьун. 4. басмишун, кьун (дарихмишвили)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₁

    1. аватун, авахьун (мес. емишар). 2. къун (мес. жив)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАДЕЛЯТЬ

    несов., см. наделить.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₃

    bəla, müsibət, bədbəxtlik, fəlakət, afət

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДЕЛАТЬ

    1. авун; наделать ошибок гъалатIар авун. 2. гун, арадал гъун (мес. къайгъуяр, хажалат).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₂

    yağmaq, düşmək, tökülmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДЕЛАТЬ

    1. Qayırmaq; 2. Etmək, eləmək; 3. Səbəb olmaq, vermək, törətmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДЕВАТЬ

    несов., см. надеть.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАПАСТЬ₁

    1. Hücüm etmək; 2. Üstünə düşmək; 3. Rast gəlmək, təsaduf etmək; 4. Tapmaq, basmaq

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАНЕСТИ

    1. Gətirmək; 2. Yumurtlamaq; 3. Cızmaq, çəkmək, köçürmək; 4. Endirmək, vurmaq, etmək

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • НАДДАТЬ

    разг. артухрун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • надъедать

    см. надъесть; -аю, -аешь; нсв.

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • НАВЕСТИ

    1. гъун; тухун. 2. гъун, рикIел гъун; навести на мысль са фикир рикIел гъун, фикирдал гъун. 3. туькIуьрун (мес. са патахъ, лишандал). 4. ягъун (шир, р

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВЕСИТЬ

    1. куьрсрун. 2. кутун; навесить дверь рак кутун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВЕШАТЬ

    1. куьрсрун. 2. экIягъун (чуьхвей парталар). 3. алцумун (гзафбур)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВЕЩАТЬ

    несов., см. навестить

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВЕЯТЬ

    1. гъун (гару). 2. пер. эсер авун, гъун, сабеб хьун. 3. гаралай авун, гарал михьи авун, хкудун (техил)

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВЕСТИ

    1. Gətirib çıxartmaq, aparıb çıxartmaq, yönəltmək, aparmaq, yol göstərmək; 2. Sövq etmək; 3. Tuşlamaq, çevirmək, nişan almaq; 4

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ABDƏST

    bax dəstəmaz. □ Abdəst almaq – dəstəmaz, namazdan qabaq əl-üzü yuma. Abdəst almadan namaz qılmaq olmaz. – Qalın Oğuz bəgləri arı sudan abdəst aldılar.

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ABDƏST

    отхожее место, уборная, клозет, сортир, туалет

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ГАДОСТЬ

    1. Pis şey, iyrənc şey, murdar şey, murdarçılıq; 2. Alçaq hərəkət, murdar hərəkət, alçaqlıq, rəzalət

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ГАДОСТЬ

    ж. 1. акурла такIан къведай затI, мурдар затI, пис затI. 2. мурдарвал, мурдар кар, пис кар, алчах кар

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАРОСТ

    1. еке матI, тIур (ттарал ва я инсандин бедендал экъечIай); дакIур чIуру чка. 2. хьахь; ракьуцI (мес

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАЧЕСАТЬ

    1. эвягъун. 2. чухун

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • надъ...

    употребляется перед йотированными гласными: "е", "ю", "я": надъесть, надъязычный приставка.; см. над...

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
OBASTAN VİKİ
Radest
Bizant (q.yun. Βισάνθη), daha sonra Rodost (q.yun. Ῥαίδεστον) və ya Radest (lat. Rhaedestum) — Qədim Frakiyada, Propontida sahilində tarixi şəhər. == Coğrafiya == Şəhər indiki Təkirdağ yaxınlığında yerləşirdi. == Tarix == Şəhər samoslular tərəfindən salınmışdır. Bizant e.ə. IV əsrdə Odris çarlığının tərkibində idi. IV əsrdə Bizans imperatoru Yustinian şəhəri bərpa etməyə səy göstərir. Buna baxmayaraq, şəhər bulqarlar tərəfindən 813-cü və 1206-cı illərdə məhv edilir.
Jadeit
Jadeit – Na Al [Si2O6] — monoklinik sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: çox da tez-tez rast gəlməyən. == Xassələri == Rəng – element-qatışıqlarından asılı olaraq mineral müxtəlif rəngdə olur: ağ, yaşılımtıl (Cr3+, Fe2+), göy (Fe2+, Fe3+), bozdan qarayadək (Mn2+, Fe3+), zümrüdü-yaşıl; Mineralın cizgisinin rəngi – ağ; Parıltı – şüşə, ayrılma müstəvilərində sədəfi; Şəffaflıq – qeyri -şəffafdan yarımşəffafadək; Sıxlıq – 3,2-3,5; sərtliyi – 6,5-7,5; Ayrılma – {110} prizması üzrə orta, {010} və {100} üzrə qeyri-mükəmməl; Olduqca özlüdir; Sınıqlar – qeyri-hamardan tikanlıyadək; Morfologiya – kristallar: nadir hallarda rast gəlir: prizmatik, sıx kriptokristallik kütlələr; Mineral aqreqatları: sıx, qarışıq-lifli, keçəyəoxşar. == Mənşəyi və yayılması == Tipik metamorfogen mineral olub, qələvilərlə zəngin süxurların yüksək temperatur və aşağı təzyiq şəraitində baş verən metamorfizmi prosesində əmələ gəlir. Ultraəsası süxurlarda, qlaukofan şistlərində qeyd edilir. Zərbə metamorfozmi nəticəsində plagioklazlar hesabına əmələ gəlmiş jadeit meteorit kraterlərində aşkar edilmişdir. Nadir hallarda həmçinin kontakt-metasomatik süxurlarda müşahidə edilir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: kvars, serpentin, lavsonit, xlorit, qranat, mika, albit, maqnetit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: San Benito yaxınlığında (ABŞ); Tomo (Birma); Kotaki (Yaponiya); Val-di Susa (İtaliya); Ris meteoritinin krateri (Almaniya) və b. Azərbaycanda Kəlbəcər rayonunun serpentinitlərində qeyd edilir.
Mahdəşt
Mahdəşt— İranın Əlburz ostanının Kərəc şəhristanının Mərkəzi bəxşində şəhər. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 43,100 nəfər və 10,760 ailədən ibarət idi.
Nasist
Nasional sosializm (alm. Nationalsozialismus‎) və ya qısaca Nasizm — totalitar, ekstremist, ultrasağ, irqçi və antisemit alman ideologiyası, 1919-1945-ci illərdə mövcud olan hərəkat, faşizmin bir forması; Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının (NSDAP) ideologiyası; tarixdən məlum olan hərəkatların ən radikalıdır. Etnik millətçiliyi, "ari irqi" ideyasını, onun digər irqlərdən bioloji və mədəni üstünlüyünü, irqi antisemitizm ("semit irqi", yəni yəhudilər - "arilərin antipodu və əsas düşməni hesab olunurdu"), slavyanofobiya, "ari" (alman milli) sosializmi, antikommunizm, antiliberalizm, antidemokratiya ideyalarını özündə birləşdirir. Nasist Almaniyasının rəsmi siyasi ideologiyası, Almaniyada nasist rejiminin (1933-1945) əsası olmuşdur. Nasional-sosializm öz məqsədinin qeyri-müəyyən uzun müddətdə firavan yaşamaq üçün lazım olan hər şeyə malik olan kifayət qədər geniş ərazidə (“minillik reyx”) “ari irqi” üçün “irqi cəhətdən təmiz” dövlətin yaradılması olduğunu bəyan edirdi. == Tarix == Beynəlxalq arenada bu tip hərəkatlar və rejimlər adətən totalitar ağalığı və təcavüzkarlığı ilə fərqlənirlər. Nasional Sosializm alman cəmiyyətinin müəyyən hissəsini Birinci Dünya müharibəsinin nəticələrinə və ondan sonrakı dövrdəki böhranlı proseslərə qeyri-adekvat sol mühafizəkar reaksiyasının təzahürüdür. Bu münasibət son nəticədə konqlomerat ideyalara: dövlət sosializminə, etatizmə, nasionalizmə, rasizmə, millitarizmə əsaslanan nasist idealogiyasının yaranmasına gətirib çıxartdı. Siyasi planda və praktikada bu özünü ölkədə bütün sahələrə nəzarət edən bir partiyanın və partiya-dövlət diktaturasının yaranmasına səbəb oldu. Cəmiyyətdə totalitar şəxsiyyətin xüsusi tipi yarandı, xüsusi sosial psixoloji mühit formalaşdı, şəxsiyyətin bütün mənəvi dayaqları da eroziyaya uğradı.
Pakdəşt
Pakdəşt (farsca: پاکدشت) — İranda şəhər, Tehran ostanının Pakdəşt şəhristanının inzibati mərkəzi. Tehran şəhərindən 25 km cənub-şərqdə yerləşir. 2006-cı il siyahıyaalınmasına əsasən əhalisi 32.625 ailədə 126.281 nəfərdir.
Hades
Aid və ya Hades (yun. ᾍδης və ya Ἅιδης) — Yunan mifologiyasında yeraltı dünyanın və ölülərin tanrısı. Tanrı Zevs və Poseydonun qardaşı, Persefonanın əri. Qədim Roma mifologiyasında Pluton kimi tanınır. == Doğulması == Aid Kron və Reyanın oğludur. Rəvayətə görə Kron digər uşaqları kimi onu da doğulduqdan sonra udaraq yemişdir. Zevs atası Kronu əvvəlcə daşı, sonra uşaqları qusaraq geri qaytarmağa məcbur edir. O, qardaşları Aid və Poseydonun köməyilə atasını taxtdan salır. Onlar özləri taxt-taca sahib olurlar.Dünyanı bir yerdə idarə etməyin çətin olduğunu görüb 3 yerə bölürlər. Beləliklə, bütün yerüstü dünyanın tanrısı Zevs, yeraltı dünyanın – cəhənnəmin tanrısı Aid və dənizlərin tanrısı isə Poseydon olur.Yer altının bütün xəzinəsi Aidin olduğu üçün Romalılar onun adını dəyişib Pluton qoymuşdur.Arvadı Persefona ilə insafsız tanrılar olaraq yadda qalıblar.
Kadeş
Kadeş — indiki Suriya ərazisində, qərbdə Orent çayı üzərində salınmış qədim şəhər. Kadeş adına əsasən Kadeş döyüşü ilə əlaqəli səlnamələrdə rast gəlinir. E.ə. 1472 ci ildə qadın firon Hatşepsutun hökümranlığı dövründə Kadeş hakimi Misirin əsas rəqibi olan Mitanni dövlətinin dəstəyi ilə üsyan qaldıraraq şərqi Aralıq dənizi şəhərlərindən təşkil olunmuş Misir əleyhinə koalisiyaya rəhbərlik edir. E.ə. 1468 ci ildə Megiddo yaxınlığında Kadeş hökmdarı III Tutmosis tərəfindən məğlub edilir və e. ə. 1460 cu ildə şəhər yerlə-yeksan edilir. Kadeş hakimi döyüş zamanı həlak olur.
Modest Mouse
Modest Mouse — 1993-cü ildə Vaşinqtonda yaranmış indi-rok qrupudur. == Qrup haqqında == 1994-cü ildə hazırladıqları "Blue Cadet-3, Do You Connect?" EP albomu ilə musiqi karyerasına başlamışdır. Adını Virciniya Vulf'un hekayəsi "The Mark On The Wall" dan alan qrup, 1996-cı ildə Dann Gallucci və John Wickhart ilə yollarını ayırdı. Heyətə Eric Judy'ni (bas gitar) əlavə edən qrup, eyni il Up Records etiketi ilə "This Is A Long Drive For Someone With Nothing To Think About" adlı ilk albomunu satışa çıxardı. Albomun istehsalında Steve Wolde ilə çalışan qrup, eyni il "Interstate 8" adlı EP albomunu da yayımladı. 1997-ci ildə "The Fruit That Ate itself" adlı EP albomunu çıxaran Modest Mouse, eyni il "The Lonesome Crowded West" adlı 2-ci albomu ilə uğur əldə etdi. 1990-cı illərin ən əhəmiyyətli indie albomları arasında qəbul edilən albom, bu gün etibarilə albom ən yaxşı indie albom kimi qiymətləndirilir. 1999-cu ildə "Night On The Sun" adlı EP albomunu yalnız Yaponiyada satışa çıxardan Modest Mouse, 2000-ci ildə Epic Records ilə razılaşmağa qərar verdi. Eyni il hazırladığı "Building Nothing Out ​​Of Something" adlı yığma albomun ardından "The Moon & Antarctica" adlı 3-cü albomunu pərəstişkarları ilə paylaşan qrup, albomun istehsalında Brian Deck ilə birlikdə çalışdı. Xüsusilə Isaac Brock'ın ağıl dolu sözləri ilə bəyənilən albom ilə əsas soundunu tutan qrup, 2001-ci ildə çıxardığı "Sad Sappy sucker" adlı albom ilə 1994-cü ildə yazdığı ancaq satışa çıxarmadığı albomunu pərəstişkarları ilə paylaşdı.
Modest Musorqski
Modest Petroviç Musorqski (rus. Модест Петрович Мусоргский; 9 (21) mart 1839, Karayevo[d], Toropets qəzası[d], Pskov quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 16 (28) mart 1881[…], Sankt-Peterburq[…]) — rus bəstəkarı. == Həyatı == Modest Petroviç Musorqski rus bəstəkarıdır. Və bir musiqiçi kimi də, vətəndaş kimi də milli mənsubiyyətini, doğma vətəninə sədaqətini öz fəaliyyəti, yaradıcılığı ilə dönə-dönə təsdiqləmiş bəstəkardır. Lakin yaradıcı bir şəxsiyyət, novator musiqiçi kimi Musorqskinin nailiyyətləri bu milli mədəniyyətin hüdudlarını çoxdan adlayaraq, aid olduğu zaman çərçivəsini də aşmış, ümumdünya mədəniyyətinin mənəvi sərvətləri sırasına daxil olmuşdur. Görkəmli bəstəkar G. Sviridovun təbirincə, "Lev Tolstoyun öz povesti barədə söylədiyini Musorqskiyə aid edərək deyə bilərik ki, onun əsərlərinin qəhrəmanı - həqiqətdir". Bu haqqı, ədaləti, çox zaman acı olan həqiqəti üzə çıxarmaqla dövrünün bir çox suallarına cavab tapmaq istəyən Musorqski öz axtarışlarında tək deyildi. 19-cu əsrin ikinci yarısında yaradıcılıq meydanına çıxaraq, rus mədəniyyətinə "altmışıncılar" kimi daxil olmuş bir çox mütərəqqi ziyalılar kimi, o da xalqı, vətəni qarşısında tarixi missiyasını yaxşı başa düşür və tarixinin faciəvi səhifələrini yaşayan millətinin dadına yetmək arzusuyla çarpışırdı. Qlinka ənənələrini yaşadan "Qüdrətli dəstə"nin digər üzvləri kimi, Musorqski də xəlqilik prinsipinə sədaqətini bütün yaradıcılığı ilə dönə-dönə təsdiqləyərək, böyük rus klassikinin davamçısı kimi çıxış edirdi. Lakin bunun həyata keçirilməsində öz həmfikirlərindən fərqli mövqedə qərar tutaraq, xəlqiliyi, dəstəçi məsləkdaşlarının yönəlmədiyi başqa bir səmtdə arayır, öz yolu ilə gerçəkləşdirməyə çalışırdı.
Narast (Sərdəşt)
Narast (fars. نارست‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Sərdəşt şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 115 nəfər yaşayır (20 ailə).
Nasist Almaniyası
Üçüncü Reyx (alm. Drittes Reich‎; Reich — dövlət, imperiya), həmçinin Nasist Almaniyası və Hitler Almaniyası, rəsmi adı – Almaniya İmperiyası (alm. Deutsches Reich‎; 1943-cü ilə qədər) və Böyük Almaniya İmperiyası (alm. Großdeutsches Reich‎; 1943-cü ildən sonra) — Almaniyanın 1933-cü il yanvarın 30-unda 1945-ci il mayın 23-dək dövrünə verilən ad. Bəzi tarixçilər Almaniyanın kapitulyasiya gününü 8 may günü hesab edirlər. Rəsmi surətdə işə o öz tarixini 23 mayda, Karl Dönits hökumətinin həbsi ilə bitirmişdir. Ədəbiyyatda o həmçinin nasional sosialist Almaniyası kimi də tanınır. Axırıncı termin ancaq sovet tarix elmində işlədilirdi və dəqiq deyildir. Çünki, İtaliyadakı Benito Mussolininin faşist rejimi arasında siyasi rejimdə, ideologiyada və yəhudilərə münasibətdə müəyyən fərqlər vardır. Nasist ədəbiyyatında rejim həmçinin "Minillk reyx" (alm.
Nasist memarlığı
Nasist memarlığı — Nasional Sosialist Alman İşçi Partiyasının hakim olduğu 1933-1945-ci illər arasında Nasist Almaniyasında hökm sürən memarlıq üslubu və fəaliyyəti. Roma İmperiyasına heyran olan Adolf Hitler romalıları da ari irq olaraq qəbul etmiş və onların üslublarından təsirlənərək neoklasik memarlıq abidələrinin tikilməsini istəmişdir. Dövrün totalitar rejimlərindən ən başda gələn Nasist Almaniyası ideologiyasının ruhuna uyğun olaraq totalitar və monumental strukturlar da inşa etmişdir və Velthauptştadt Germaniya kimi utopik və totalitar monumental layihələr hazırlamağı planlamışdır.
Nasist ovçuları
Nasist ovçuları — holokostda iştirak edən keçmiş nasistlərin, SS üzvlərinin və onlarla əməkdaşlıq edənlərin müharibə cinayətləri və insanlıq əleyhinə cinayətlərə görə məhkəmədə ittiham edilmələrini təmin etmək məqsədilə onların izinə düşən və barələrində məlumat toplayan şəxslər. Simon Vizental, Tuvya Fridman, Serj və Beata Klarsfeld, Yen Sayer, Yaron Svoray, Elliott Uelles və Efraim Zuroff nasist ovçularının tanınmış nümayəndələridirlər. == Tarixi == İkinci Dünya müharibəsinin ardından Soyuq müharibənin başlaması ilə həm Qərb müttəfiqləri, həm də SSRİ "Sancaq" əməliyyatı kimi proqramları realizə etmək məqsədilə keçmiş nasist alimlərini öz ölkələrinə cəlb etməyə başladılar. Verner fon Braun və Raynhard Gelen kimi keçmiş nasistlər dəyərli informasiyalar və xidmətlər müqabilində zaman-zaman dövlət müdafiəsi ilə təmin olunurdular. Həmin dövrdə Gelen Almaniya Federal Kəşfiyyat Agentliyinin rəhbəri, "ODESSA-nın real versiyası" olan Gelen Təşkilatının qurucusu idi. Qeyd edilən təşkilat nasistlərin Avropadan qaçmasına yardım etmişdi. Bir qrup nasist isə Avropada qalmamış və Cənubi Amerikaya üz tutmuşdu.Bütün bunlara cavab olaraq nasist ovçuları özləri təkbaşına və ya qrup şəklində (məsələn, Simon Vizental Mərkəzi) qaçaqları axtarmağa başladılar. Onlar informasiya müqabilində mükafat verilməsi, immiqrasiya və müharibə qeydlərinin nəzərdən keçirilməsi və mülki qaydada iddia qaldırılması kimi metodlardan istifadə edirdilər. Sonrakı onilliklərdə nasist ovçuları Qərb və Cənubi Amerika hökumətləri və İsrail dövləti ilə daha geniş əməkdaşlığa nail oldular. XX əsrin sonlarına doğru nasistləri təqib edənlərin sayında azalma baş vermişdi ki, bu da nasist rəhbərliyinin fəal nümayəndələrinin bir çoxunun dünyasını dəyişməsi ilə əlaqəli idi.
Nasist simvolikası
Nasist simvolikası — XX əsrin əvvəllərində Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyası (NSDFP) qrafik simvolikadan çox istifadə etməklə diqqət çəkirdi. Xüsusilə əsas simvol olan Hakenkreuz (svastika və ya qamalı xaç) partiyanın əsas simvolu olaraq istifadə edilir və Nasist Almaniyasının bayrağını təşkil edirdi.İstifadə olunan digər Nasist simvolları: Qamalı xaç olan qartal motivi, Nasional Sosialist Alman Fəhlə Partiyasının rəsmi simvolu Dəmir xaç Mühafizə dəstəsinin (SS) simvolu olan yan-yana gəlmiş "S" hərfi (runik "SS") Qara SS forması Qəhvə rəngi Hücum dəstəsi (SA) forması == Nasist bayrağı == Nasistlərin əsas simvollarından birincisi üzərində qamalı xaç olan bayraq idi. Bayraq qara, ağ və qırmızı rənglərdən təşkil olunmuşdu. Bu rənglər Alman imperiyasını rəmzləri idi. I Dünya müharibəsindən sonra qurulan Veymar Respublikasına qarşı olan alman millətçiləri tərəfindən bu 3 rəng istifadə olunurdu. Nasistlər hal-hazırda da istifadə olunan bayrağı qınamış və bir utanc mənbəyi olaraq qəbul edirdilər. Adolf Hitler, Mənim mübarizəm adlı əsərində Nasist bayrağının mənasını belə vermişdir: == Runik hərflər == Runik əlifbanın hərfləri xüsusilə Sigel, Eihvaz, Tyr və Algiz runları nasistlərin alman adətləri ilə özlərini əlaqələndirmək üçün istifadə olunmuşdur. Nasistlərin runları istifadə etmələrinin ardındakı reallıqlar, XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərində Alman mistikasının önəmli fiqurlarından olan Guido fon Listin əsərlərində tapıla bilər. Listin 1908-ci ildə yayımladığı Das Geheimnis der Runen (Runların sirrləri) adlı əsəri mpvzuyla əlaqəli nümunələrdən biridir. Nasist afişalarında, yazılarında istifadə olunan S runu Guido fon Listin "Sig" fiqurudur.
Nasist yevgenikası
Nasist yevgenikası (alm: Nationalsozialistische Rassenhygiene, “Milli Sosialist İrqi Gigiyena”, həmçinin “Erbpflege Yevgenikası” kimi də tanınır) nasist Almaniyasında sağlam elementləri artırmaq və qeyri-sağlam elementləri azaltmaqla insan irqini təkmilləşdirməyə yönəlmiş siyasətlər məcmusudur. Alman xalqının bioloji inkişafını hədəfləyən üstün və təmiz bir alman irqi yaratmağı qarşısına məqsəd qoyan irqi ideologiyadır . Nasist dövründən əvvəl və nasizm dövründə Almaniyada aparılan Yevgenika tədqiqatları böyük miqyasda ilham aldığı Birləşmiş Ştatlar (xüsusilə Kaliforniya) və Böyük Britaniyadakı tədqiqatlara bənzəyirdi. Bununla belə, bu proqramların əhəmiyyəti xüsusilə Adolf Hitlerin rəhbərliyi altında kəskin şəkildə artmışdır, çünki varlı nasizm tərəfdarları yevgenika tədqiqatlarına böyük sərmayə qoymuşdular. Proqramlar daha sonra nasistlərin irqi siyasətini tamamlamaq üçün təkmilləşdirilmişdir. Nasistlərin yevgenika siyasətlərinin hədəfi; əsasən məhbuslar, degenerativlər, dissidentlər, anadangəlmə əqli və fiziki qüsurlu insanlar (almanca: erbkranken), irsi xəstəlikləri olanlar, epilepsiya, şizofreniya, manik-depressiv, serebral iflic, əzələ xəstəlikləri, kar, kor, homoseksual, dəli və zəif insanlar daxil olmaqla 400.000-dən çox insan öz iradəsinin əleyhinə olaraq sterilizasiya edildi (qısırlaşdırılmaq), kütləvi qətliam proqramı olan T4 əməliyyatı çərçivəsində, 300.000-ə yaxın insan öldürüldü. 1935-ci ilin iyununda Hitler və onun kabineti yeddi yeni fərmandan ibarət siyahı verdi. 5 saylı fərman sterilizasiya tədqiqatlarını sürətləndirməkdən ibarət idi. Nasist Almaniyasında yevgenika anlayışı tez-tez Rassenhygiene (“İrqi gigiyena”) termini kimi adlandırılırdı. Alternativ termin Volksaufartung (irqi inkişaf) kimi adlandırıla bilər.
Navesti çayı
Navesti — Estoniyanın cənub-qərbində 100 km (62 mil) uzunluğunda çay. Bu Pyarnuya axan ən böyük çaydır. Navestinin mənbəyi Yarvamaa rayonundakı İmavere kəninə yaxındır. Çay qərbdən axır və üç rayondan: Yarvamaa, Vilyandimaa və Pyanumaadan keçir. Navestinin hövzəsinin sahəsi 3,000 km2 (1,200 mil2), orta axın sürəti isə saniyədə 27.9 kub metrdir.Vırtsyavr gölünün Emajogi vasitəsi ilə Peypus gölünə axmasından əvvəl Navesti çayının mənsəbi Vırtsyavr gölü idi. == Balıqlar == Navestidə 18 növə qədər balıq mövcuddur, bunlara çapaq, lota, Qafqaz enlibaşı, ide, xanı, adi durnabalığı, kumja, külmə və ruff daxildir.
Pakdəşt şəhristanı
Pakdəşt şəhristanı (fars. شهرستان پاکدشت‎) — Tehran ostanında inzibati ərazi vahidi. İnizbati mərkəzi Pakdəşt şəhəridir. 2006-cı il siyahıyaalınmasına əsasən əhalisi 61.234 ailədə 240.841 nəfərdir.
Su nanəsi
Su nanəsi, istiotlu nanə, yarpız, ingilis nanəsi (lat. Mentha aquatica) — dalamaz fəsiləsinin nanə cinsindən növ. Avropa, Cənub-qərbi Asiyada və şimal-qərbi Afrikada bitir. == Sinonim == Marrubium aquaticum (L.) Uspensky Mentha acuta Opiz Mentha acutata Opiz Mentha affinis Boreau [Illegitimate] Mentha aquatica var. acuta (Opiz) Heinr. Braun Mentha aquatica var. acutifolia Cusin Mentha aquatica var. aequalifolia Wimm. & Grab. Mentha aquatica var.
Çöl nanəsi
Kəkotu (lat. Satureja) – dalamazkimilər fəsiləsinə aid bitki cinsi.
İngilis nanəsi
Su nanəsi, istiotlu nanə, yarpız, ingilis nanəsi (lat. Mentha aquatica) — dalamaz fəsiləsinin nanə cinsindən növ. Avropa, Cənub-qərbi Asiyada və şimal-qərbi Afrikada bitir. == Sinonim == Marrubium aquaticum (L.) Uspensky Mentha acuta Opiz Mentha acutata Opiz Mentha affinis Boreau [Illegitimate] Mentha aquatica var. acuta (Opiz) Heinr. Braun Mentha aquatica var. acutifolia Cusin Mentha aquatica var. aequalifolia Wimm. & Grab. Mentha aquatica var.
Adət
Adət-ənənə, adət və ya ənənə — bir cəmiyyət və ya qrup içərisində müəyyən keçmişə sahib olan, simvolik və ya xüsusi bir əhəmiyyət kəsb edən nəsildən nəsilə ötürülərək mədəni vərdişlər, məlumat, davranış və inanc toplusudur. == Adət-ənənə anlayışının məzmunu == Adət və ənənələr bəşəriyyətin təkamül prosesini özündə əks etdirir, bütün dövrlərdə cəmiyyətin sosial-mənəvi və mədəni tərəqqisinin göstəricilərindən biri kimi çıxış edir, Bir çox elmi ədəbiyyatlardan məlumdur ki, adət və ənənələrin təkamülü insan cəmiyyətinin üst poleolit dövründən başlamış, həyat tərzi, sosial qurumlar dəyişdikcə onlar da inkişaf etmiş, modernləşərək zənginləşmişdir. Keçmişdə yaranaraq bir nəsildən digər nəslə ötürülərək indiki dövrümüzə qədər gəlib çıxmışdır. Hər bir xalqın keçmişi, tarixi, psixologiyası, milli-mənəvi dəyərləri adətlərdə əksini tapır, onlar bizim üçün keçmişlə bağlı böyük bir informasiya mənbəyidir, burada insanların baxışlarını, zövqünü, həyat tərzini, əxlaqını, düşüncə tərzini, yaradıcılıq qabiliyyətini və.s görmək olar. Ənənə - özünəməxsus xalq yaddaşıdır. Bizim bütün həyatımız müəyyən qaydalar, nümunələr əsasında qurulur. Ənənə anlayışına ictimai elmlərin fərqli alt intizamlarının yanaşmaları ilə ənənəvi cəmiyyətlərin yüklədikləri mənalar arasında həm bənzərliklər həm də fərqliliklər mövcuddur. İctimai elmlər ənənəyə cəmiyyətlərin yaşadıqları coğrafiya, iqlim və s. kimi xarici şərtlərə uyğunlaşma təmin etmək məqsədiylə törədilmiş, bəşəri qaynaqlı "inşa"lar, "icad"lar olaraq baxarkən ənənəvi cəmiyyətlər öz ənənələrinin qaynağını mif, əfsanə, atalar, qəhrəmanlar və tanrı kimi müqəddəsdə görürlər. İctimai elmlərdə daha fenomenolojik bir yanaşma ilə ənənələri tam funksional xüsusiyyətləri istiqamətiylə görüb mənşələrini bu funksiyaya bağlayan şərhlərin yanında ənənələri müəyyən bir məna bütünlüyünü əks etdirən fenomenlər olaraq qiymətləndirən yazarlar da vardır.
Kadeş döyüşü
Kadeş döyüşü Firon II Ramzesin hökmranlığının beşinci ilində, e.ə. 1274 cü ildə indiki Suriya və Livan sərhəddində, Orentos çayı üzərindəki Kadeş şəhəri uğrunda Qədim Misir və Het çarlığı arasında baş vermiş hərbi toqquşma. Qədim Misir tarixində III Tutmos tərəfindən e.ə. 1457 ci ildə aparılmış Megiddo döyüşündən sonra ikinci böyük hərbi münaqişə. == Döyüş səlnamələri == Kadeş döyüşü hər iki tərəfə aid səlnamələrdə öz əksini tapmışdır. Qədim Misir səlnamələrində II Ramzes tərəfindən hərbi yürüşün başlanmasından və Kadeş döyüşlərindən xəbər verilir: qoşunları tərəfindən tərk edilmiş II Ramzes tanrı Amunun köməyi ilə qələbə çalmış olur. Döyüş haqqında Karnak, Luksor, Ramesseum , Əbu Simbel və Abidos təsvirlərinə əsaslanan üç və əlavə papirus yazılara əsaslanan 13 təssəvvür mövcuddur. Hettlər tərəfindən düyüş təsəvvürü Babil mixi yazılarına əsaslanır. Het dövlətinin paytaxtı Xattusa şəhərinin xarabalığından tapılmış mixi ilə yazılmış gil lövhələr adıgedən döyüşdən xəbər verir. === Döyüş önü === Kadeş şəhəri Qədim padşahlıq dövrünə aid XVIII sülalə zamanında III Tutmosis tərəfindən altı yürüşdən sonra ələ keçirilmiş olur.
Kadeş müqaviləsi
Kadeş müqaviləsi və ya Misir-Het sülhü — eramızdan əvvəl XIII əsrin əvvəlində Misir hökmdarı II Ramzeslə Het hökmdarı Hattuşili arasında imzalanan Kadeş sülhü yazılı tarixdə məlum olan ilk sülh müqaviləsi kimi önəmli yer tutur. Sülh Akkad və Misir dillərində imzalanmışdı. Gümüş lövhə üzərində akkadca cızılan mətn Misirə göndərilmiş, lakin indiyədək o nümunə tapılmamışdır. Lövhə daha sonra Misir dilinə çevrilərək Karnakdakı məbəd divarlarına həkk edilmişdir. Eyni mətnin nümunələri Göbəşyeyən kəndində arxivində tapılmışdır. Bir növ hücum etməmək haqqında bağlanan sülhə görə, hər iki başçı bir-birilərinə qarşı daha savaşmayacaq və lazım gələrsə, ümumi düşmənə qarşı müttəfiq olacaqdı. Günahkarların öz ölkələrinə geri qaytarılması məsələsində də razılığa gəlinmişdi. Bu anlaşmanın Misir və Het nümunələrinin tapılması qədim dövr tarixşünaslığının ən gözəl tapıntılarından sayılır. Sülh müqaviləsi, böyük ehtimal ki, ortaq bir komissiyanın fəaliyyəti nəticəsində ərsəyə gəlmiş və ilk təklifin Het hökmdarından gəldiyi düşünülür. Hattuşili Ramzesə yazırdı: "Qardaşım üçün gümüş lövhə hazırlatdım və ona göndərdim.
Nares boğazı
Nares boğazı ing. Nares Strait - Şimal Buzlu okeana daxil olan Qrenlandiya adasını Elsmir (ada)sından ayırır. Baffin dənizini Linkoln dənizi ilə birləşdirir. Boğaz kiçik körfəz və boğazlara bölünür: Smit boğazı, Kenya körfəzi, Kennedi boğazı, Xoll körfəzi və Robeson boğazı. Boğazın ümumi uzunluğu 500 km, ən dar yerdə eni 18 km təşkil edir. Bu məsafə Kanada və Qrenlandiya arasında ən yaxın məsafədir. Kennedi boğazında Qansa adası yerləşir ki, bu ada iki ölkə arasında mübahisəli ərazidir. Boğazı britaniyalı dəniz zabiti, qütb araşdırmaçısı Corc Nares 1870-ci ildə bölgəni öyrənərkən aşkarlamışdır. Boğazın adı Kanada və Qrenlandiya tərəfindən 1964-cü ildə təsdiqlənmişdir. Boğazın isti cərəyanlardan uzaq olması onun sularını yayda belə buzdan azad olmasına imkan vermir.
Nasist Almaniyasında homoseksuallıq
Nasist Almaniyasında homoseksuallıq ictimaiyyətin nəzərindən tamamilə uzaqlaşdırılmış və ciddi şəkildə təqib edilmişdir. Veymar Respublikası dövründə çiçəklənən homoseksual subkultura (jurnal və qəzetlər, kafe və barlar, istirahət müəssisələri və tədbirlər) tamamilə məhv edilmişdir. Homoseksual kişilər sistematik olaraq izlənilir və qeydə alınırdı. 1935-ci ildə əhəmiyyətli dərəcədə sərtləşdirilmiş cinayət qanunları kişilər arasında bütün cinsi əlaqəni, hətta birbaşa fiziki təmas olmadan baş verən yaxınlığı da mühakimə edirdi. Və hətta həbs cəzalarını çəkdikdən sonra məhkumlar tez-tez "residiv"in qarşısını almaq üçün "qoruyucu" və ya "profilaktik" həbslər üçün konsentrasiya düşərgələrinə deportasiya edilirdilər. Lesbiyanlar kütləvi təqiblərə məruz qalmasalar da, tez-tez hakimiyyət tərəfindən ayrı-seçkiliyin başqa formaları ilə qarşılaşmışdılar. Tədqiqatçılar nasist Almaniyası tarixində homoseksualların təqib olunduğu üç dövrü ayırırlar. Birinci dövr 1933-cü ildə nasional-sosialistlərin hakimiyyətə gəlməsi ilə başlayır və əxlaq uğrunda ümumi mübarizə, homoseksual subkulturanın tamamilə məhv edilməsi, aktiv anti-homoseksual dövlət təbliğatı və homoseksuallara qarşı ilk fərdiləşdirilmiş terror hadisələri ilə xarakterizə olunur. İkinci dövr 1935-ci ildə kişilər arasında eynicinsli cinsi əlaqəni cinayət hesab edən 175-ci bəndin sərtləşdirilməsi və onların sistematik cinayət təqibinin başlanması ilə əlamətdardır. Son dövr 1940-cı ildən başlayır və SS, vermaxt və polis üzvlərinə qarşı repressiv tədbirlərin artması, habelə həbsxanadan azad edilmiş bütün homoseksual kişilərin konsentrasiya düşərgələrinə kütləvi deportasiyasının başlanması ilə xarakterizə olunur.