Lüğətlərdə axtarış.

Pisanica (xorv. pisanice) — Xorvatların pasxa bayramı üçün bəzədiyi yumurta; qədim slavyan adəti. == Haqqında == Pasxa bayramı vaxtı yumurtanı tünd rənglərlə boyayırdılar və hədiyyə verirdilər. Xüsusilə də kiçik uşaqlara və yaxın qohumlara hədiyyə olunurdu. Kənd sakinləri yumurtanı boyamaq üçün əllərindəki bütün imkanlardan istifadə edirdilər. Yumurtaları boyamaq üçün ən yayğın rəng qırmızı çuğundurun və digər tərəvəzlərin bolluğuna görə qırmızı idi. Medjimuryedə amorf karbonu palıdla qarışdırırdlar ki, tünd-qəhvəyi rəng ala bilsinlər. Yaşıl bitkilərdən yaşıl rəng üçün istifadə edilirdi. Pisanitsa sözü xorvat mənşəli olub mənası "məktub" deməkdir. Pisanitsalarda yazılan ən çox yayılan ifadə xorvatca "Sretan Uskrs", yəni "Pasxa bayramınız mübarək" olurdu.

Posavina (xorv. Posavina, bosn. Posavina, serb. Посавина, sloven. Posavje/Posavina) — Sava çayının hövzəsinə yerli dildə verilən ad. Bu regiona Sloveniya, Xorvatiya, Bosniya və Herseqovina və Serbiyanın ərazisindən axan iri çaylar daxildir. Ortadunay düzənliyindən kənarda yerləşir. Bölgədə ərazisinin dəniz səviyyəsindən hündürlüyü 100 metr təşkil edir. Ərazinin eni 4–45 km, uzunluğu isə 400 km-dir. Bölgənin şərəfinə çoxlu sayda toponimlər vardır: Xorvatiyada dairələrdən biri — Brodsko-Posavska dairəsi, Bosniya-Hersoqovinada isə kantonlardan biri — Posavski kantonu.

Piano (it. Piano — sakit) — simli və klavişli çalğı aləti. Pianoda səsləri kiçik çəkiciklər zərbə ilə tellərə dəyərək yaradırlar. Onlara qüvvə dəstəkləri basmaqla xüsusi mexanzimin köməyi ilə ötürülür. Çəkic tellərə dəyməmişdən öncə, tellər dempferdən ayrılırlar ki, yaxşı səs çıxara bilsinlər. Dəstəklər pianonun qabaq hissəsində bir lövhənin üzərində yerləşdirilirlər. Piano iki formada mövcuddur: Royal PianoRoyalda tellər, titrəyidicilər və dayaqlar döşəməyə nisbətən paralel yerləşir. Pianoda isə onlar şaquli istiqamətdə olurlar. Buna baxmayaraq, onların təşkilediciləri eynidir.

Valeriya Pişelina (d. 27 fevral 1995) — Belarusu təmsil edən bədii gimnast. Valeriya Pişelina, 2016-cı ildə Belarusu Olimpiya Oyunlarında təmsil edib. == Karyerası == Valeriya Pişelina, 2016-cı ildə Belarus bayrağı altında Braziliyanın Rio-de-Janeyro şəhərində baş tutan XXXI Yay Olimpiya Oyunlarına qatıldı. O, qrup yarışlarında кomanda yoldaşları Mariya Kadobina, Mariya Katsiak, Anna Dudzenkova və Arina Tsitsilina ilə birgə final yarışlarında 35.299 xal topladı və 5-ci yeri tutdu.

Sisanna Baca (24 may 1944) — məşhur Perulu müğənni; Peru Mədəniyyət naziri (2011-dən). Sisanna Baca 2002-ci ildə "Lamento Negro" albomu ilə Latın Gremmi mükafatını alıb.O, 2011-ci ildə – 67 yaşında Peru Mədəniyyət naziri təyin olunub. Ölkənin İspaniyanın əsarətindən çıxıb müstəqillik qazandığı vaxtdan – 1821-ci ildən bəri ilk qaradərili naziri olmuşdur.

Suva Planina (serb :Сува планина «quru dağ») - Serbiyanın cənub-şərqində dağ massivi. Silsilə Nişka Banya (şimal-qərbdə) şəhəri ilə Babuşnisa (cənub-şərq) şəhəri arasında yerləşir. Şimalda massiv Bela Palanka şəhəri ilə həmsərhəddir. Suva Planina dağlarında Serbiyada yaşamış neandertal insanın qalıqları aşkar edilmişdir. Qalıqlar 2019-cu ilin aprelində tapılmışdır. == Ümumi məlumat == Suva Planina massivinin ən yüksək zirvəsi Tremdir (1810 m). Hündürlüyünə görə ikinci zirvə Qolemodur (1714 m). Üçüncü ən hündür zirvə Pitika olub hündürlüyü 1683 metrdir. Massivin adı ərazidə bulaqların çox olması ilə əlaqədardır. Suva Planinada iki təbi bulaq var:Bojanine Vode və Rakoš Česma.

Velika Planina (sloven. Velika planina) ― Sloveniyada, paytaxt Lyublyana şəhərindən 50 km şimal-şərqdə yerləşən dağlıq karst yaylası. Yayla 5,8 kvadrat kilometr ərazini əhatə edir və dəniz səviyyəsindən orta hesabla 1,500 metr (4,900 ft) yüksəkdə yerləşir. Ən yüksək nöqtəsi 1,666 metr (5,466 ft) hündürlüyündəki Qradişçe dağıdır. Velika Planina yaylası qışda xizək kurortu, yayda isə istirahət yeri kimi turizm mərkəzidir. Velika Planina hərfi mənada "dağ otlağı" deməkdir. Ərazidə 300 baş mal-qara otlaya bilər. Bu gün Velika planina seyrək küknar meşələri və cırtdan şam ilə əhatə olunmuş və tipik karst çuxurları ilə səciyyələnir. == Tarix == İnsanın Velika Planinada erkən tarixlərdən bəri mövcud olduğuna dair dəlillər mövcuddur. Yayla orta əsrlərdə otlaq kimi istifadə edilmişdir.

Roza Şanina (rus. Роза Егоровна Шанина; 3 aprel 1924 – 28 yanvar 1945) — İkinci dünya müharibəsi dövründə fəaliyyət göstərmiş sovet snayperi.

Yuliya Sanina (əsl adı Yuliya Aleksandrovna Qolovan; 11 oktyabr 1990, Kiyev, Ukrayna SSR) — Ukraynalı müğənni, The Hardkiss qrupunun solisti. == Həyatı == Yuliya Qolovan 11 oktyabr 1990-cı ildə Kiyevdə musiqiçi ailəsində anadan olmuşdur. Üç yaşında ilk dəfə səhnədə atasının rəhbərlik etdiyi ansamblın müşayiəti ilə oxumuş, sonra uşaq şou-qrupunda müxtəlif musiqiləri səsləndirmişdir. Caz qrupunun tərkibində də solist kimi çıxış edirdi. 2005-ci ildə Yuliya Caz və Estrada üzrə uşaq musiqi məktəbini bitirib. Sonra Taras Şevçenko adına Kiyev Milli Universitetinin filologiya fakultəsinə daxil olmuşdur. Universitetdə oxuyarkən jurnalistika ilə maraqlanırdı.2006-cı ildən 2008-ci ilədək Sister Siren qrupunun solisti olmuşdur.2016-cı ildə Yuliya Sanina STB telekanalında "X-Faktor" şousunun yeddinci mövsümündə münsiflər heyətinin üzvü və müəllim oldu. Smurflar: İtirilimiş kənd cizgi filminin ukraynca dublyajında Şirinəni səsləndirmişdir. == Ailəsi == Yuliya, The Hardkiss qrupunun yaradıcı prodüseri və gitaristi Valeri Bebkoya ilə evlidir. Cütlük 5 il aralarındaki əlaqəni gizlətdi.

İsanın dirilməsi – xristianlıqda əsas doktrinlərdən biridir. Bibliya İsa Məsihin çarmıxa çəkilərək insanların günahları üçün öldüyü, dəfn olunduğu və üçüncü gün dirildiyini nəql edir. Xristianlar İsa Məsihin çarmıxa çəkildikdən sonra dirildiyinə həmişə inanmış və bunu bəşəriyyətin tarixində ən mühüm hadisə hesab etmişlər. == İstinadlar == == Mənbə == Müqəddəs Kitab (Əhdi-Ətiq və Əhdi-Cədid). Müqəddəs Kitab şirkəti. Bakı, 2009.

İsanın doğulması və ya Doğulma hadisəsi — İsanın doğulması hadisəsidir. Bu hadisə haqqında olan əsas mənbələr Luka və Matfeyin İncilləri və bir neçə apokrifal mətnlərdir. Kanonik incillər olan Luka və Matfeyin İncillərinə görə İsa İudeanın Betleyem şəhərində, bakirə Məryəmdən dünyaya gəlmişdi. Lukanın təsvir etdiyi hadisədə İsa Məryəm və Cozefin övladı kimi, Betleyemə səfərdən sonra bu şəhərdə dünyaya gəlir. Mələklər onu insanlığın qoruyucusu elan edir, çobanlar isə ona itaət edirlər. Matfeyin təsvir etdiyi hadisədə "zəngin adamlar" ulduzu izləyərək Betleyemə gəlir və yeni doğulmuş Yəhudi Kralına – İsaya hədiyyə gətirir. Kral Herod İsanı öldürmək üçün Betleyemdə doğulmuş bütün körpələri öldürtdürür, lakin İsanı ailəsi Misirə qaçırır və burada Nazaretdə yerləşirlər. Tədqiqatçılar bu iki məlumatın bir-birinə nə qədər uyğun olması və bəzi hissələrinin tarixiliyi məsələsində müxtəlif fikirlərə malikdirlər. Bəzi tədqiqatçılar isə İncillərdəki bu məlumatların teoloji sənədlər əsasında tərtib olunduğunu önə çəkərək tarixiliyin arxa planda olduğunu və xronoloji zamanlamasının mübahisəli olduğunu bildirirlər. Ənənəvi xristian tədqiqatçılar isə İncillərdə verilən iki fərqli məlumatların bir-birinə zidd olmadığını, və onlar arasında ümumi məqamların olduğunu bildirirlər.Katolik kilsəsi mənsublarının, eləcə də digər xristian toplumlarının qeyd etdiyi doğulma hadisəsi (Milad bayramı) İsanın doğulmasının qeyd edilməsi bayramıdır.

İsanın bakirədən doğulması Xristianlıq və İslamda qəbul edilən doktrinalardan biridir ki, onun da əsasında Məryəm ananın bakirə olduğu halda, möcüzəvi şəkildə İsanı dünyaya gətirməsi hadisəsi dayanır. Bu doktrina Xristianlıqda II əsrdən yayılmağa başlamış və Roma Katolik, Şərq, Şərq Ortodoks, Protestant və Anqlikan kilsələri tərəfindən qəbul edilmişdir. Bu doktrina özündə iki əsas xristian inancını – “İsa Məryəm ana və Müqəddəs Ruhun törəməsidir” (Nikena inancı) və “İsa Bakirə Məryəm ana tərəfindən dünyaya gətirilmişdir” (Apostollar inancı) inanclarını birləşdirir. XVIII əsrdə Teoloji aydınlanma hərəkatına qədər, kiçik sektalar xaric olmaqla heç kim bu doktrinaya qarşı çıxmamışdır.Kanonik İncillər Matfey və Luka qeyd edirlər ki, Məryəm bakirə olub və İsa Müqəddəs Ruh tərəfindən onun bətninə yerləşdirilib. Bu incillər, sonrakı tarixi ənənə və müasir Xristianlıq doktrinasına görə İsa möcüzəvi şəkildə, heç bir insani ata olmadan, heç bir cinsi əlaqə, heç bir kişi toxumu olmadan Müqəddəs Ruhun vasitəsiylə dünyaya gətirilmişdir. Roma Katolik kilsəsi və Şərq Pravoslav kilsəsində “bakirənin doğuşu” termini təkcə İsa peyğəmbərin Bakirə Məryəm tərəfindən dünyaya gətirilməsi fikrini deyil, eyni zamanda Məryəm ananın ömrünün sonuna kimi bakirə qalması fikrini də əhatə edir və bu inanc II əsrdən sonra birmənalı şəkildə təsdiq edilməkdədir. Əsas Xristian inanclarından olan “İsanın bakirə tərəfindən dünyaya gətirilməsi” inancını heç də, Məryəmin günahsızlığını əsaslandırmağa çalışan əsas katolik doktrinası Ləkəsizlik Anlayışı ilə qarışdırmaq olmaz. Katolik inancına görə İsa möcüzəvi şəkildə yox, normal yolla dünyaya gəlmişdir. Roman Katolik Ləkəsizlik Anlayışına görə Məryəm yaradılarkən, bətni bu şəkildə formalaşdırılmış və bu onun “ləkə”si (latınca macula) yox, anadangəlmə günahıdır.Məryəmin bakirə olduğu halda İsa peyğəmbəri dünyaya gətirməsi inancı Xristianlıqla yanaşı, İslamda da qəbul edilmişdir. İslam dini ədəbiyyatında İsa matronimik şəkildə İsa peyğəmbər İslamda İsa bin Məryəm adlandırılır ki, bu da Quran ənənəsindən irəli gəlməkdədir.

İsanın çarmıxa çəkilməsi bizim eranın birinci əsrində baş vermiş tarixi hadisədir. Əhdi-Ətiqdə verilən məlumata görə, xristian inancında Tanrının Oğlu və Məsih kimi qəbul edilən İsa, Ponti Pilatın əmri ilə həbs edilmiş, mühakimə edilmiş və nəhayət çarmıxa çəkilmişdir. İsanın əziyyətləri və çarmıxa çəkilməsi xristian teologiyasında, xilas və bağışlanma nəzəriyyələrinin əsasını təşkil edir. İsanın çarmıxa çəkilməsi dörd kanonik İncildə, Əhdi-Cədid məktublarında, bir neçə tarixi mənbədə və qeyri-xristian mənbələrində əks olunmuş tarixi hadisədir, buna görə də bu hadisənin baş verməsi şübhə doğurmayan faktdır. == Tarixilik == Müasir elmdə İsanın vəftiz edilməsi və çarmıxa çəkilməsi onun həyatı haqqında ən səhih məlumatlar hesab edilir. Məsələn, Ceyms Dann qeyd edir ki, "İsanın həyatından olan bu iki hadisə demək olar ki, bütün tədqiqatçılar tərəfindən qəbul edilir" və razılaşma, həmçinin tarixi faktlar o qədər dəqiqdir ki, bu hadisələrin baş verməsindən şübhə etmək və ya inkar etmək mümkün deyil. Bart Erman qeyd edir ki, İsanın Ponti Pilatın əmri ilə edam edilməsi, onun həyatı haqqında olan ən səhih məlumatdır. Con Dominik Krossan isə qeyd edir ki, İsanın həyatı ilə bağlı heç bir fakt onun çarmıxa çəkilməsi qədər dəqiq deyil. Eddi və Boyd qeyd edir ki, müasir dövrdə qeyri-xristian olan nə varsa İsanın çarmıxa çəkilməsini təsdiq edir. Kreyq Blumberq bildirir ki, tarixi İsanın axtarışında olan əksər tədqiqatçıların İsanın çarmıxa çəkilməsinin tarixi fakt olduğunu mübahisəsiz qəbul edirlər.

Muranska planina Milli Parkı (Slovak. Národný park Muránska planina) Slovakiyanın ən gənc milli parklarından biridir. Əsas sahə 21,318 ha və qoruyucu sahə 21,698 ha ölçülür. Buraya 14 kiçik qorunan ərazi daxildir. Qərargah Revucada yerləşir. == Tarixi == Mövcud Muranska planina Milli Parkının ərazisi ilk dəfə 1976-cı ildə qorunan bir sahə olaraq tanınırdı. Bu status 1997-ci ilin oktyabrında milli park statusuna dəyişdirildi. Park rəsmi olaraq 27 may 1998-ci ildə açıldı. == Məkan == Muránska Planina milli parkı, ölkənin şimalındakı Horehronie bölgəsi ilə cənubdakı Gemer bölgəsi arasındakı sərhədlərdən uzaqda Mərkəzi və Şərqi Slovakiya arasındakı sərhəddə yerləşir.Sahə qərbdəki Klenovská Rimava vadisindən Javorinka yəhərinə və şərqdə venervená Skala kəndinə qədər uzanır. Milli park Banská Bystrica Bölgəsindəki 3 bölgəyə, yəni şimaldakı Brezno bölgəsinə, cənubda Rimavska Sobota və cənub-şərqdə Revúca bölgəsinə yayılmışdır.

İsanın Müqəddəs Qəlbi bazilikası (xorv. Bazilika Srca Isusova ) Xorvatiyanın Zaqreb şəhərində yerləşən Roma Katolik bazilikasıdır. Bazilika xorvat memarı Yanko Holyak tərəfindən neo-barokko üslubunda hazırlanmışdır. İsanın Müqəddəs Qəlbi bazilikası Zaqreb kafedralından sonra Zaqrebdəki ikinci ən böyük kilsədir. Yezuitlər tərəfindən istifadə olunur. == Tarix == Kilsənin inşası 1855-ci ildə Yezuitlərin Zaqrebə gəlməsi ilə əlaqələndirilir. Bu məqsədlə, arxiyepiskop Yuray Haulik 1860-cı ildə 60.000 qulden məbləğ verdi. Bununla birlikdə siyasi və iqtisadi şərtlər Haulikin fikri üçün əlverişli deyildi və dörd onillikdən sonra arxiyepiskop Yuray Posiloviç tərəfindən əlavə olaraq 12000 qulden pul bağışlandı. 1898-ci ildə Zaqrebin Aşağı şəhərindəki Palmotiçeva küçəsində kilsənin inşası üçün torpaq sahəsi alındı. İsanın Müqəddəs Qəlbi Bazilikası 1902-ci ildə tamamlandı və təqdis edildi.

"İsanın dirilməsi" (rus. “Воскресение Христово”) — Faberje Evi tərəfindən hazırlanmış 52 imperial yumurtasından biri. 1894 cü ildə Karl Faberje ərəfindən hazırlanmış, bu yumurta imperator III Aleksandr tərəfindən pasxa sürprizi olaraq arvadı Mariya Fyodorovna üçün sifariş olunmuşdur. == Dizayn == === Sürprizi === Sürprizi yoxdur və yaxud onun özü məhz sürprizdir. Fərziyələrin birinə görə mirvarilərdənibarət olmuşdur. Kristofer Forbsa görə "İntibah"ın sürprizi ölçü ebarilə tam uyğun gələn "İsanın dirilməsi" olmuşdur. "İsanın dirilməsi" ymurtasının öz invertar nömrəsinin olması, "İntibah" ilə oxşar işləmə üslubu və hər zaman birlikdə səgilənməsi ona belə deməyə əsas vrmişdir.

İsanın ehtirasları (ing. The Passion of the Christ) — Mel Gibson tərəfindən çəkilən və İsanın çarmıxa çəkilməsindən bilavasitə əvvəl baş verən hadisələr haqqında olan İncil draması.Film cam duasından başlayaraq Məsihin dirilməsinin qısa təsvirinə qədər İsanın son 12 saatı haqqında bəhs edir. Filmdə, həmçinin, İsanın uşaqlıq, gənc yaşlarında anası ilə birlikdə dağlığ moizəsini verərkən, 12 həvariyunu öyrədərkən və sonuncu şam yeməyi ilə bağlı bəzi xatirələri də təsvir edilmişdir. Filmdəki dialoqlar arxa-kadr tərcümə və ya subtitrlar olmaqla tamamilə yenidən qurulmuş arami və latın dilində aparılır. Film Matera, Krako. Çineçitta və Roma şəhərlərində çəkilmişdir. == Qiymətləndirilməsi == Ekranlar çıxmazdan əvvəl də film çox mübahisələrə səbəb oldu. Filmin, xüsusilə Yaxın Şərq müsəlmanları arasında antisemitizm əhval-ruhiyyəsinə səbəb ola biləcəyinə dair narahatlıqlar var idi. Malayziya hökuməti filmin yalnız xristianlara göstərilməsinə icazə vermişdir. Bunun üçün biletlərin yalnız Malayziya Milli Yevangelist Xristian Qardaşlığının üzvləri olan xristian kilsələrində satılmasına icazə verildi.

Atatürk Hava Limanına terror hücumu — 28 iyun 2016-cı ildə yerli saatla 21:22-də İstanbuldakı Atatürk Hava Limanının 2-ci terminalında üç terrorçu tərəfindən həyata keçirilən terror hücumu. Türkiyə Daxili İşlər Naziri Əfqan Alanın verdiyi məlumata əsasən terror hücumu zamanı 3 terrorçu da daxil olmaqla 47 nəfər ölmüş, 238 nəfər yaralanmışdır.,29 iyun 2016-cı il tarixində Türkiyə və Şimali Kipr Türk Respublikasında milli matəm elan edildi və bayraqlar yarıya endirildi. == Hücum == Hadisədən 32 gün əvvəl İstanbula gələn 3 terrorçu Fatih rayonunda ev tutmuşdular. Hadisə günü saat 20:35-də evdən çıxan terrorçular 20:45-də taksiyə minərək Atatürk Hava Limanına yollandılar. Yarım saat sonra taksi hava limanına çatdı. Burada da yarım saat gözləyən terrorçular daha sonra 3 fərqli yönə hərəkət edirlər. Terrorçulardan biri alt mərtəbədə olan xarici uçuşlar gəliş terminalına yönəlib, digər ikisi isə xarici uçuşlar gediş terminalına qalxıb. Xarici uçuşlar gəliş terminalına gedən terrorçu burada atəş açmış və özünü partlatmışdır. Bundan dərhal sonra xarici uçuşlar gediş terminalına gedən iki terrorçu hərəkət geçib. Terrorçulardan biri x-ray cihazından keçərək "Biraz sonra burada bomba patlayacaq" deyərək qışqırdı.

Lələ Mustafa Paşanın Qafqaza yürüşü — Osmanlı imperiyasının vəziri Lələ Qara Mustafa Paşa rəhbərliyində 1578-ci ildə başladılan hərbi yürüş. Bu, 1578–1590-cı illərdəki Səfəvi-Osmanlı müharibəsinin ilkin mərhələsi idi. == Səfər == 1578-ci ildəki Qafqaz səfərinin əsas hədəfi o dövrdə əksəriyyəti Səfəvilər dövlətinin hakimiyyəti altında və ondan asılı olan Cənubi Qafqazı Osmanlı suverenliyi altına almaq idi. 7 avqust 1578-ci ildə Osmanlı qoşunları indiki Gürcüstana, Mesxeti-Samstxe atabəyliyinin ərazilərinə soxuldular. Gürcülər torpaqlarını müdafiə etməyə çalışsalar da, daxili münaqişələr qoşunların Osmanlı hücumuna qarşı çətin vəziyyətdə qoymuşdu. 9 avqust 1578-ci ildə Osmanlı ordusu Səfəvi və gürcü qoşunlarını Çıldır döyüşündə məğlub etmişdir. 10 avqust 1578-ci ildə atabət II Manuçarın qardaşı da daxil olmaqla bəzi Samstxe zadəganları Osmanlı vassalı olmaq təklifini qəbul etmiş, atabəyliyin işğalında Osmanlılara kömək etmişdir. Osmanlılar Səfəvilərı qarşı olan hücumlarına davam edirdilər və 24 avqustda Səfəvilər dövlətindən asılı olan Kartli çarlığının paytaxtı olan Tiflis şəhərini aldılar. Kaxeti çarı II Aleksandr 1 sentyabr 1578-ci ildə Osmanlılar sülh müqaviləsi imzalamış, onlara illik xərac verməyə razı olmuşdur. Bundan sonra Lələ Qara Mustafa Paşa Şirvan və Dərbəndə yürüş edir.

Bağdad Beynəlxalq Hava Limanına hücum (ing. Baghdad International Airport attack) - 2020-ci ilin 3 yanvar tarixində ABŞ Silahlı Qüvvələri tərəfindən Bağdad Beynəlxalq Hava Limanında təyin olunmuş xüsusi hədəflərə qarşı keçirilmiş hücum aktı. Hava limanına endirilmiş hava zərbələri nəticəsində İranın İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun General-mayoru. 1998-ci ildən etibarən ölkə xaricində keçirilən gizli hərbi əməliyyatlar icra edən xüsusi hərbi birləşmə olan Qüds qüvvələrinin komandiri Qasım Süleymani öldürülüb. Raket hücumu Süleymaninin içərisində olduğu avtomobilin raketlə vurulması ilə gerçəkləşib. Avtomobil karvanına eyni anda bir necə raket zərbəsi endirilib və hadisə nəticəsində azı 7 nəfər həlak olub.