Lüğətlərdə axtarış.

Loda — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. == Əhalisi == Əhalisi 218 nəfərdir. == Toponimiyası == Yerli əhali kəndin adını talış dilindəki lo (qarğa) və daidə (dərə) sözlərindən ibarət “qarğa dərəsi” mənası verən eyniadlı oronimlə bağlayır. Bəzi tədqiqatçılar da bu fikri təsdiq edirlər.

Dəb (fr. mode, lat. modus – ölçü, obraz, tərz) — həyatın və ya mədəniyyətin müəyyən sahəsində qəbulolunmuş tərzin müvəqqəti hökmranlığıdır. Dəb anlayışı əksər hallarda tez keçiciliklə əvəz olunur. Müəyyən bir müddət ərzində cəmiyyətdə məşhur üslub və ya geyim, fikir, davranış, etiket, həyat tərzi, incəsənət, ədəbiyyat, mətbəx, memarlıq, əyləncə növü, və s. göstərə bilər. Moda anlayışı həmçinin cari dövrə aid insan bədən növünü də əks etdirir (məsələn, qədimdə dolu bədən formaları daha gözəl hesab olunurdu, XXI əsrin əvvəllərində isə incə bədənli insanlar gözəl sayılırdı). Müasir dünyada dəbi izləyən xüsusi ixtisaslaşmış jurnallar da mövcuddur. Nəhəng moda evləri bunlardır: Chanel, Christian Dior, Dolce&Gabbana, Armani, Lacoste, Prada, Gucci, Calvin Klein, Hugo Boss və s. 11–14 may 2015-ci il tarixində Bakıda, Azərbaycanda ilk yüksək moda həftəsi keçirilmişdir.

Noda — Azərbaycan Respublikasının Lerik rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Əhalisi 1100 nəfərdir. Əsl adının Norudi olduğu söylənilir. Oykonim talış dilindəki no (yeni, təzə) və di (kənd) sözlərindən düzəlib, “yeni kənd” mənasındadır. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 12 fevral 2018-ci il tarixli Sərəncamı ilə Lerik rayonunun Noda kəndində 50 yerlik uşaq bağçasının tikintisi üçün 1 161 000 manat vəsait ayrılmışdır.

Soda: Kalsium soda, Paltar ağartma sodası — Natrium-karbonat - Na2CO3. Kristallik soda — Kiristallohidrat kalsiumlu sodanın ümumi adı: Natrit — Na2CO3*10H2O. Termonatrit — Na2CO3*H2O. İçməli soda, ərzaq sodası — Natrium-hidrokarbonat - NaHCO3.

Araq (rus. водка [ˈvotkə]) — rektifikasiya edilmiş etil spirtinin su ilə qarışığı spirtli içki. Araq hazırlamaq üçün spirtin su ilə qarışığını aktivləşdirilmiş kömürdən keçirib süzürlər. Tərkibində həcmcə əsasən 40, 50 və 56% spirt olan araqlar hazırlanır. Bəzi ot, çiçək, ədviyyat və s. cövhərlərini arağa əlavə etməklə onun müxtəlif növlərini almaq olur. Arağın başqa növləri qıcqırdılmış meyvə şirələrinin (üzüm, albalı, tut, zoğal və s.) distilləsindən alınır. Dünyada məşhur ticarət markasına çevrilmiş "Vodka" 1865-ci il yanvarın 31-də kimyaçı Dmitri Mendeleyev tərəfindən yaradılıb. O, həmin gün "Spirtin suyla qarışdırılması haqqında" doktorluq dissertasiyasını müdafiə edib. Mendeleyevin hazırkı həmkarları hesab edirlər ki, klassik 40%-lik arağın yaranması məhz həmin dissertasiya işinin nəticəsidir.

Tanrı — Bir çox dinlərdə (xüsusilə monoteist dinlərdə) Ali Qüvvə və yaradıcı olaraq qəbul edilən varlıq. Fövqəlbəşər və insanlar üzərində suverenliyi olan varlıq. Yaradıcı, ilah. Müxtəlif türk birliklərində Tənri, Tənqri, Tanqrı, Tənqəre, Tanqara, Teneqere, Tinqir şəklində istifadə olunur. Monqollar Tənqir ve ya Tenqər deyirlər. Ulu Tanrı, Xan Tenqri kimi ifadələr tez-tez keçər. Bəzi türk boylarında qoruyucu ruhlar üçün də istifadə edilər; Su Teyrisi, Yer Teyrisi kimi. Əslində kainatın hər yanındakı bu ruhlar bir bütündür və bir-birinə bağlıdır. Tanrıçılıq sistemli bir quruluşa sahib olaraq bütün ictimai həyata işləmişdir. Türklər tanrıların adlarının sonuna Toyun və ya Bator sifətlərini gətirərkən, monqollar daha çox Saqan (Saqağan) "ağ", Ulan (Ulağan) "qırmızı" sifətini istifadə edərlər.

Oda — lirik şeir və musiqi janrı. Bir şəxsin, yaxud mühüm, təntənəli hadisənin şərəfinə yaradılan şeir, mahnı. Qədim Yunanıstanda və Romada yaranmış (Pindar, Horatsi, Ovidi), klassizm dövründə Qərbi Avropada geniş yayılmışdı. M.B.Lomonosov, Q.R.Derjavin, A.N.Radişşev, K.F.Rıleyev, A.S.Puşkin və başqa rus şairləri vətəndaşlıq ruhlu odalar yazmışlar. XIX–XX əsrlər poeziyasında oda janr kimi tədricən aradan çıxmış, sovet şeirində ara-sıra işlənmişdir (V.Mayakovski və başqaları). Yaxın və Orta Şərq, eləcə də Azərbaycan ədəbiyyatındakı qəsidə odaya yaxındır. XVII əsrdən Qərbi Avropa ölkələrində saray şənlikləri, hər hansı təntənəli hadisənin, yaxud əyanın şərəfinə yazılmış vokal-instrumental əsər də oda adlanmışdır. İngiltərədə (H.Pörsell, G.Hendel), Almaniyada (İ.Bax, L.Bethoven) kantataya yaxın odalar yaranmışdır. Sonralar müxtəlif heyətlər, o cümlədən xalis instrumental heyət üçün odalar yazılmışdır (F.List, J.Bize, İ.Stravinski, S.Prokofyev və başqaları). Azərbaycan bəstəkarlarından Cahangir Cahangirov, R.Mustafayev, Emin Sabitoğlu və başqalrının odaları var.

Polad — tərkibində karbonun miqdarı 2,14%-dən az olan dəmirdən ibarət bütün metallik legirlərə deyilir. İnsanlar poladla çox qədim təcrübəyə malikdirlər. Yüksək keyfiyyətə malik polad texnikanın tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Karbon və dəmir uzun müddət ağır sənayenin sütununu təşkil edirdi və siyasətdə böyük rol oynayırdı. Hal-hazırda maşın, nəqliyyat və bir çox başqa texniki hissələrin hazırlanmasını poladsız təsəvvür etmək mümkün deyil. Poladlar iki hissəyə bölünürlər: alət və konstruksiya poladları. Kimyəvi tərkibinə görə də poladlar təsnifatlaşdırılıb: karbonlu və legirli poladlar. Karbonun və legirləyici elementin səviyyəsindən asılı olaraq poladlar bölünürlər: Aşağı karbonlu Orta karbonlu Yüksək karbonlu Aşağı legirli Orta legirli Yüksək legirli Strukturlarında da fərq qoyulmaqdadır. Poladda austenit, ferrit, martensit, beytinit və perlit kimi struktur təşkilediciləri mövcuddur. Əgər strukturda 2 və daha çox faza vardırsa, onda belə poladlar çoxfazalı adlanırlar.

Polşa (pol. Polska; Polyakca tələffüz: [ˈpɔlska] ( dinlə)), tarixi mənbələrdə Lehistan və ya rəsmi adı ilə Polşa Respublikası (pol. Rzeczpospolita Polska; Polyakca tələffüz: [ʐɛtspɔˈspɔlita ˈpɔlska] ( dinlə)) — Mərkəzi Avropada dövlət. 312,696 kvadrat kilometr ərazini əhatə edən ölkə 16 inzibati bölgəyə bölünür və əsasən mülayim mövsümi iqlimə malikdir. Təxminən 38.5 milyon nəfər əhalisi olan Polşa, Avropa İttifaqının əhalisinə görə ən sıx 5-ci ölkəsidir. Polşanın paytaxtı və ən böyük şəhəri Varşavadır. Digər böyük şəhərlərə Krakov, Vrotslav, Poznan, Qdansk və Qdnya, Lodz, Şetsin aiddir. Polşa şimalda Baltik dənizi, Litva və Rusiyanın Kalininqrad vilayəti, şərqdə Belarusiya və Ukrayna, cənubda Slovakiya və Çexiya, qərbdən isə Almaniya ilə həmsərhəddir. Polşa torpaqlarında ilk insanların məskən salınmasının tarixi olduqca qədimdir. Antik dövrlərdə Mərkəzi Avropa düzənliyi bir çox mədəniyyət və xalqların məskunlaşma mərkəzi olmuşdur.

Polad — tərkibində karbonun miqdarı 2,14%-dən az olan dəmirdən ibarət bütün metallik legirlərə deyilir. İnsanlar poladla çox qədim təcrübəyə malikdirlər. Yüksək keyfiyyətə malik polad texnikanın tərkib hissəsinə çevrilmişdir. Karbon və dəmir uzun müddət ağır sənayenin sütununu təşkil edirdi və siyasətdə böyük rol oynayırdı. Hal-hazırda maşın, nəqliyyat və bir çox başqa texniki hissələrin hazırlanmasını poladsız təsəvvür etmək mümkün deyil. Poladlar iki hissəyə bölünürlər: alət və konstruksiya poladları. Kimyəvi tərkibinə görə də poladlar təsnifatlaşdırılıb: karbonlu və legirli poladlar. Karbonun və legirləyici elementin səviyyəsindən asılı olaraq poladlar bölünürlər: Aşağı karbonlu Orta karbonlu Yüksək karbonlu Aşağı legirli Orta legirli Yüksək legirli Strukturlarında da fərq qoyulmaqdadır. Poladda austenit, ferrit, martensit, beytinit və perlit kimi struktur təşkilediciləri mövcuddur. Əgər strukturda 2 və daha çox faza vardırsa, onda belə poladlar çoxfazalı adlanırlar.

Akemi Noda (yap. 野田 朱美; 13 oktyabr 1969) — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu və məşqçisi. Yaponiyanın milli futbol komandası‎nın üzvü olmuşdur. == Oyunçu karyerası == Noda 13 oktyabr 1969-cu ildə Komae şəhərində anadan olmuşdurş 1982-ci ildə o, Yomiuri Beleza klubuna qoşuldu. Klub ardıcıl 4 il (1990-1993) L.Liqanın qalibi oldu. 1990 mövsümündə 16 qolla ən yaxşı bombardir oldu və Ən dəyərli oyunçu mükafatlarına layiq görüldü. O, həmçinin 5 dəfə (1989, 1990, 1991, 1993 və 1994) Ən yaxşı onbirlik heyətinə salınmışdır. 1995-ci ildə "Takarazuka Bunnis" klubuna keçdi. 1996-cı ildə təqaüdə çıxdı. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 76 oyun keçirib, 24 qol vurub.

Kazuyuki Toda (d. 30 dekabr 1977) — keçmiş Yaponiya futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 20 oyun keçirib, 1 qol vurub.

Mesila Doda (alb. Mesila Doda; 6 fevral 1971, Kukes) — alban siyasətçi, 2001-ci ildən Albaniya Xalq məclisinin deputatı, Albaniya Demokrat partiyasının yaradıcılarından biri. 6 fevral 1971-ci ildə Kukes şəhərində anadan olub. Mesila Doda Tirana universitetində iqtisadiyyatı, Roma universitetində isə fəlsəfəsini öyrənirdi. Siyasət karyerasına 1991-ci ildə tələbə etirazları zamanı başladı, bu etirazlar alban əmək partiyasının hakimiyyətdən getməsi ilə nəticələndi. Doda müxtəlif siyasi mövqelərdən çıxış edərək jurnalist və teleaparıcı kimi işləmişdi. O, Albaniya Demokrat partiyasını təsis etdi, 2001-ci ildə Albaniya Parlamentinə daxil oldu. 2016-ci ildə o, partiyanı tərk etdi və açıq məktub yazaraq bildirdi ki, 25 il bundan əvvəl yaratdığı partiyadan getməyinə təəssüflənir. 2016-ci ildən o, İnteqrasiya, ədalət və birlik uğrunda partiyasının üzvüdü və Çameriya albanlarının hüquqlarını qoruyur. Doda dindar katolikdi və ənənəvi dəyərlərin müdafiəçisidi.

Mineralnıye Vodı — Rusiyanın cənubunda, Stavropol diyarında şəhər. Mineralovodski rayonunun (şəhər rayonu) inzibati mərkəzi. Rayon əhəmiyyətli şəhərdir. Qafqaz Mineralnıye Vodı ekoloji kurort bölgəsinin bir hissəsidir. Qısa olaraq Minvodı da adlanır. Şəhər Kuma çayının vadisində, Stavropoldan 172 km cənub-şərqdə yerləşir. Şəhərdə Qafqaz Mineralnıye Vodı bölgəsini Rusiyanın digər regionları ilə birləşdirən hava limanı, Şimali Qafqaz dəmir yolunun Armavir-Proxladnaya xəttində Kislovodska qolu olan qovşaq stansiyası, M-29 Qafqaz federal magistralı yerləşir. Buradan Jeleznovodsk, Pyatiqorsk, Essentuki, Kislovodsk kurort şəhərlərinə, eləcə də Lermontov şəhərinə getmək olar. Şəhər əksər ərazisi Beştauqor meşəsinin ərazisi olan Zmeyka dağının ətəyində yerləşir və şəhərin bir hissəsindən köhnə yolların cığırları ilə bağlanan qayaların və karyerlərin möhtəşəm mənzərəsi var. Keçən əsrin ortalarında burada daş karxanaları fəal şəkildə inkişaf etdirilirdi, həmçinin daş emalı zavodu fəaliyyət göstərirdi.

Poda — Taylandın Krabi vilayətində yerləşən ada. Ao Nanqe çimərliyindən 8 km cənubda yerləşir. Adanın uzunluğu 1 km, eni isə 600 metrdir. Ada Mu Ko Poda və ya Poda adaları qrupuna daxildir.

Qabor Vona (əvvəlki soyadı ilə Gábor Zázrivecz, 20 avqust 1978, Gyöngyöş, Xeveş[d]) — macar tarixçi, müəllim və siyasi partiya olan Jobbikə 2006-cı ildən 2018-ci ilə qədər rəhbərlik etmiş siyasətçi. O, 2010, 2014 və 2018-ci illərdəki seçkilərdə partiyanın baş nazir vəzifəsi üçün namizədi olmuşdur. 2010-cu ildən 2018-ci ilə qədər Macarıstan parlamentinin üzvü olmuş, macar parlamentindəki Jobbik partiyasına mənsub olan deputatlardan ibarət qrupa 2016-cı ilə qədər rəhbərlik etmişdir. Onun rəhbərliyi altında olan zaman Jobbik, yarı hərbi təşkilat olan Magyar Gardanı qurmuşdu. Macarıstandakı 2006-cı il etirazları zamanı göstərdikləri mövqeyə görə xalq arasında xeyli populyarlıq qazanan Jobbik partiyası, Qabor Vonanın rəhbərliyi altında 2010-cu ildə tarixinin ən yüksək göstəricisini (17 faiz) qazanaraq macar parlamentinə girə bildi. Jobbik partiyasının Viktor Orbanın Fidesz (Macar Vətəndaş Birliyi) partiyasına qarşı ən güclü partiya olduğu zaman Qabor Vona Jobbik partiyasının mövqeyini radikal millətçilikdən xalqın mühafizəkar hissəsinin partiyasına dəyişməyə cəhd etdi. Bundan sonra 2018-ci ildəki parlament seçkilərindəki uğursuzluqdan sonra Qabor Vona partiya rəhbərliyindən və qazandığı deputat mandatından imtina etdi. Qabor Vona 1978-ci ilin 20 avqustunda Dyöndyöş şəhərində anadan olmuşdur. Eötvöş Lorand Universitetində tarix və psixologiya üzrə təhsil almışdır. Vonanın əsl soyadı Vona olsa da, onun soyadı universitet illərinə qədər rəsmi formada Zázrivecz olaraq gedirdi.

Faraonlar adası (ərəb. جزيرة فرعون‎) — Nil çayı üzərində, Qahirə ərazisində yerləşən ada İnzibati baxımından Əl-Minal rayonu ərazisinə daxildir. Burada qədim islam mədəniyyətinə aid tikililər vardır. Adanın cənub hissəsində nilometr vardır. Bu nilometrdən b.e. 621-ci ilindən istifadə edildiyi düşünülür Həmçinin adada Manimal sarayı və Qahirə Universitetinə aid bir neçə korpus vardır.

Təvazökar moda və ya təvazökar sarğı termini, daha az açıq paltar geyinən qadınlarda, xüsusən inanc, din və ya şəxsi üstünlük səbəbiylə mənəvi və üslubi tələblərini təmin edəcək şəkildə bir moda trendini ifadə edir. 'Təvazökarın' dəqiq təfsiri mədəniyyətlərə və ölkələrə görə dəyişir. Hər bir ölkənin sosial-mədəni xüsusiyyətlərindən təsirləndiyi üçün birmənalı şərh yoxdur. Müxtəlif şərhlərin xaricində hamı təvazökar modanın geniş paltar, rahat geyinmə və bədən cizgilərini bildirməyən, insanın öz rahatlığına uyğun olaraq örtülmə mənasına gəldiyini bildirilir. "Təvazökar" ifadəsi dini baxımdan fərqli şərhlərə sahib ola bilər. Oxşar xüsusiyyətləri ; məsələn, bir çox xristian, yəhudi və müsəlman qadın, baş örtüyünü tətbiq edir; xristian qadınlar baş örtüyü, yəhudi qadınlar tixel və müsəlman qadınlar hicab taxırlar. 28 iyul 2015-ci ildə təvazökar moda üçün təlimatların təyin edilməsi məqsədi ilə Turində bir dünya paneli keçirildi. Bu böyüyən fenomen London Moda Kollecindən İngilis professor Reina Lewis kimi alimlər tərəfindən öyrənilmişdir. Mövzuyla əlaqədar əsərləri arasında 'Təvazökar Moda: Styling Bodies, Mediating İnam' (2013) və 'Müsəlman Moda: Çağdaş Stil Kültürləri' (2015) adını çəkə bilərik. 2018-ci ilin sonlarında təvazökar moda 250 milyard dollarlıq bir sənaye olaraq qəbul edildi.

Vida həcci – hicrətin onuncu ilinin Zülhiccə ayında Məhəmməd peyğəmbərin Məkkədən Mədinəyə hicrət etdikdən sonra Məkkəyə ilk dönüşü, eyni zamanda ilk və sonuncu həccidir. Məhəmməd peyğəmbər cüməyə düşən bu ayın onuncu günündə minlərlə müsəlmanın qarşısında məşhur xütbəsini oxumuşdur. Peyğəmbər həcc mərasiminin son qaydalarını bu həcc zamanı yerinə yetirmişdir. Sonralar müsəlmanlar həcci bu qaydalara uyğun icra etməyə başlamışdırlar. Peyğəmbərin Vida həccincə oxuduğu xütbə "Yəqubi tarixi"ndə daha geniş formada verilib. Digər kitablarda bu xütbə nisbətən müxtəsər şəkildə rəvayət edilib. A. Əlizadə, E. Səmədov. İslam ensiklopedik lüğəti (tarix, fəlsəfə və hüquq). Bakı: AMEA Fəlsəfə və Hüquq institutu nəşri, 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 272.

Mineralnıye Vodı — Rusiyanın cənubunda, Stavropol diyarında şəhər. Mineralovodski rayonunun (şəhər rayonu) inzibati mərkəzi. Rayon əhəmiyyətli şəhərdir. Qafqaz Mineralnıye Vodı ekoloji kurort bölgəsinin bir hissəsidir. Qısa olaraq Minvodı da adlanır. Şəhər Kuma çayının vadisində, Stavropoldan 172 km cənub-şərqdə yerləşir. Şəhərdə Qafqaz Mineralnıye Vodı bölgəsini Rusiyanın digər regionları ilə birləşdirən hava limanı, Şimali Qafqaz dəmir yolunun Armavir-Proxladnaya xəttində Kislovodska qolu olan qovşaq stansiyası, M-29 Qafqaz federal magistralı yerləşir. Buradan Jeleznovodsk, Pyatiqorsk, Essentuki, Kislovodsk kurort şəhərlərinə, eləcə də Lermontov şəhərinə getmək olar. Şəhər əksər ərazisi Beştauqor meşəsinin ərazisi olan Zmeyka dağının ətəyində yerləşir və şəhərin bir hissəsindən köhnə yolların cığırları ilə bağlanan qayaların və karyerlərin möhtəşəm mənzərəsi var. Keçən əsrin ortalarında burada daş karxanaları fəal şəkildə inkişaf etdirilirdi, həmçinin daş emalı zavodu fəaliyyət göstərirdi.

Radu Neqru (rum. Radu Negru) və ya Neqru Vode (rum. Negru Vodă; bilinmir – 1265) — Rumıniya tarixinin, Rumıniya və Moldova folklorunun əsas simalarından biri. O, XIII əsrin sonlarında Kurtya-de-Arceş şəhərində hökmranlıq edən Valaxiya knyazlığının yarıməfsanəvi qurucusudur. Onun adı rumın dilindən "qara voyvoda" kimi tərcümə olunur.

Absolut Vodka — İsveçin cənubundakı Oxus şəhəri yaxınlığında istehsal olunan araq brendi. Absolut Fransanın Pernod Ricard qrupunun bir hissəsidir. Pernod Richard Absolutu 2008-ci ildə İsveç dövlətindən 5,63 milyard avroya satın alıb. Absolut Vodka dünyanın ən böyük spirtli içki brendlərindən biridir və 126 ölkədə satılır. == Tarix == Absolut brendinin əsası 1879-cu ildə Lars Ulsson-Smit tərəfindən qoyulub və məhsulun ilkin adı "Absolut Rent Brännvin" olub. Smit öz arağı ilə Stokholm şəhərinin spirtli içki bazarındakı monopoliyaya meydan oxuyub: o arağı şəhərdən kənarda, Reimersholme adasında satır və adaya pulsuz qayıq gəzintisi təklif edirdi. 1917-ci ildə İsveç hökuməti ölkənin alkoqol sənayesini inhisar altına aldı. Araq daha sonra "Absolut Rent Brännvin" adı ilə ölkə daxilində satıldı. Məhsul 1979-cu ildə Absolut Vodka adı ilə dünya bazarına çıxarılıb. Bu gün Absolut hər il 100 milyon litrdən çox araq satır (2018).

Moda qurbanı (ing. fashion victim) — termin dizayner Oskar de la Rentaya aiddir və gündəlik həyatın fenomenlərindən birini — ifrat dərəcədə dəb təsirlərinə məruz qalan və bununla da sağlam düşüncənin hüdudlarından kənara çıxan bir insanı ifadə edir. "Moda qurbanı" (fr. victime de la mode anlayışı 1789-cu il Böyük Fransa İnqilabından sonra yaranmışdır — bu, qışda son vaxtlar dəbə girmiş şifon paltarlarda qaçan gənc qızlara verilən ad idi. Müasir mənada moda qurbanlarından əvvəl keçmişdə müxtəlif dəyişən gözəllik standartlarının qurbanları olub: Çində kiçik ayaqlar üçün moda XX əsrin əvvəllərinə qədər davam edən bir adət yaratdı. Qızların ayaqları bükülmüş, böyükdən başqa bütün barmaqları əyilmişdi. Bu prosedur kifayət qədər ağrılı idi, lakin ayaq istədiyiniz qövs formasını əldə edənə qədər həyata keçirildi. Kiçik döşlər orta əsrlər Avropasında qadınlar üçün standart idi, buna nail olmaq üçün hətta gənc qızlar da sinələrini möhkəm çəkərək böyümələrinə imkan vermirdilər. Avropada və Rusiyada çox nazik bel modası, silueti möhkəm sıxan və daxili orqanları sıxan, huşunu itirmə və müxtəlif xəstəliklərə səbəb olan korsetlərin meydana çıxmasına səbəb oldu. Qədim Rusiyada yuvarlaq bir üz üçün moda, körpələrin hamamda buxarlanmasına və kəllənin "düzgün" yuvarlaq formasını meydana gətirməsinə səbəb oldu.

Vəfat etməzdən əvvəl Məhəmməd peyğəmbər həcc ziyarətindən qayıdarkən Ərəfat vadisində on minlərlə müsəlmana xitab edərək son tövsiyələrini verdi. Bu tövsiyələr "Vəda xütbəsi" adı ilə İslam tarixinə düşdü. Bu, peyğəmbərin sonuncu həcc və xütbəsi idi. Bundan qısa müddət sonra peyğəmbər vəfat etdi. Xütbəyə təqribi 124.000 müsəlman qulaq asmışdır. Dinləyənlərin sayı baxımından ən güclü hədis hesab olunur. "Vəda xütbəsi"ndə bütün insanların bərabər olduğu və eyni mənşədən, yəni torpaqdan gəldiyi bildirilir, can və mal toxunulmazlığına diqqət çəkilir, qan davası və sələmçilik kimi islamaqədərki əməllərin ortadan qaldırıldığı vurğulanır. Həmçinin "Vəda xütbəsi"ndə qadınlarla şəfqət və mehribanlıqla rəftar etmək, dində ifratçılığa yol verməmək, əmanəti qoruyub saxlamaq tövsiyə olunur. Peyğəmbərin orada işlətdiyi bu cümlə çox məşhurdur: "…Ey möminlər, ərəbin ərəb olmayana, ərəb olmayanın da ərəbə heç bir üstünlüyü yoxdur!

Vola qırğını (pol. Rzeź Woli) — Polşanın paytaxtı Varşavanın Vola məhəlləsində Waffen-SS və Azərbaycan Legionundakı Axis həmkarları, habelə əksəriyyəti Ruslardan ibarət olan RONA qüvvələri tərəfindən 1944-cü il avqustun 5-dən 12-dək 40,000 ilə 50,000 arasında polyakların sistematik şəkildə qətl edilməsi. Qırğın, Varşava üsyanı başlayandan qısa müddət sonra, üsyanı dayandırmaq üçün Henrix Himmler "hərəkət edən hər şeyi öldür" əmrini verdi. On minlərlə Polşalı və ələ keçirilən Armia Krajowa müqavimət döyüşçüləri Vola boyunca təşkil edilən kütləvi edamlarda nasistlər tərəfindən öldürüldü. Körpələr, uşaqlar və qocalar da daxil olmaqla bütün ailələr tez-tez yerindəcə güllələnirdilər, lakin bəziləri işgəncə və cinsi təcavüzdən sonra öldürülürdü. Nasistlər xəstəxanalarda xəstələri, həmçinin onlara qulluq edən həkim və tibb bacılarını çarpayılarında öldürürdülər. Qırğın sübutlarını məhv etmək üçün Verbrennungskommando ("yanan dəstə") tərəfindən meyitlər yandırılmaq üçün yığılırdı. Əvvəlcə öldürüləcək sağ qalanları tapmaq üçün itlər sərbəst buraxılırdı. Əməliyyata Erich von dem Bax-Zelewski rəhbərlik edirdi, baxmayaraq ki, onun əsas günahkarları Dirlevanger Briqadası və qüvvələri ən qəddar vəhşiliklər edən "RONA" Kaminski Briqadası idi Bax-Zelevskinin özündən tənqidlər çəkdi. Almanlar bu vəhşiliklərin üsyançıların mübarizə əzmini darmadağın edəcəyini və üsyana tez bir zamanda son qoyacağını gözləyirdilər.

Spişskа Nоvа Vеs (slovak. Spišská Nová Ves, alm. Zipser Neudorf‎, mac. Igló) — Slovakiyanın şərqində şəhər. Koşitse bölgəsində yerləşir. Əhalisi 39 min nəfərdir. 1989-cu ildən şəhər icra başçıları: 1989 – 1990 – Ján Borovský 1990 – 1994 – Rastislav Jacák 1994 – 2002 – Karol Mitrík 2002 – 2006 – Anna Fedorová 2006 – 2014 – Ján Volný, PhD. Almaniya Alsfeld (alm. Alsfeld‎) Çexiya Havliçkuv-Brod (çex. Havlíčkův Brod) Polşa Groets (pol. Grójec) Fransa Eql (fr.

== Hadisələr == Azərbaycan Respublikasında "Uşaq ili". 1 aprel - Xorvatiya və Albaniyanın NATO-ya qəbul edilməsi. 21 iyun — Danimarkanın keçmiş müstəmləkəsi Qrenlandiyanın öz müstəqilliyini elan etməsi. A-Team adlı rep-qrupu yaradılmışdır. 18 fevral - "Bakı İslam mədəniyyətinin paytaxtı – 2009" tədbirlərinin təntənəli açılışı . 18 mart - Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavə və dəyişikliklər haqqında əlavə və dəyişikliklər edilməsinə dair referendum keçirilməsi. 18-24 mart - Bakıda "Muğam aləmi" Beynəlxalq musiqi festivalının keçirilməsi. 30 aprel — Azərbaycan Dövlət Neft Akademiyasında terror hadisəsi 4 may - Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən "Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiya"nın və "Azərbaycan Respublikasında 2009-2015-ci illərdə elmin inkişafı üzrə Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi ilə bağlı Dövlət Proqramı"nın təsdiq edilməsi haqqında sərəncamın imzalanması. 9 sentyabr — Azərbaycan və Tuvalu dövlətləri arasında diplomatik əlaqələrin qurulması haqqında Birgə Kommünike imzalanması. 6 dekabr — Bakı şəhərində Azərbaycan Vikipediyası istifadəçilərinin ilk görüşünün keçirilməsi.

== Hadisələr == Azərbaycan Respublikasında "Turizm ili". 1 yanvar Estoniya avro pul vahidinə keçir, Avro Bölgəsinin 17-ci üzvü olur. Macarıstan Avropa Birliyi Şurasının sədri oldu. 3 yanvar Arnold Şvartsenegger Kaliforniya ştatın qubernator yerini buraxıb. 4 aprel — Cartoon Network (Türkiyə) Loqosunu dəyişmişdir. 11 fevral – Misirdə uzun sürən etirazlardan sonra ölkə prezidenti Hüsnü Mübarək istefa verir. 11 mart – Yaponiyada 8.9 bal gücündə dağıdıcı zəlzələ baş verir. Zəlzələ nəticəsində sunami fəlakəti yaşanır, Fukusima atom stansiyasında qəza baş verir. 15 sentyabr — Moskvada Müslüm Maqomayevin Mədəni-Musiqi İrsi Fondunun dəstəyilə hazırlanmış Müslüm Maqomayevin abidəsinin təntənəli açılış mərasimi olmuşdur 24 oktyabr — Azərbaycan Respublikası ilk dəfə BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvü seçilmişdir. 31 oktyabr — Dünya əhalisinin sayı 7 milyard olmuşdur.