Lüğətlərdə axtarış.

Axtarışın nəticələri

  • ТАПАРАР

    таб существительнидин гзафвилин кьадардин форма. Кил. ТАБ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАПАРАР

    “таб”-ın cəmi; yalanlar, uydurmalar; bax таб [ттаб].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тапарар

    мы. ч. от таб [ттаб].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАПАРАРУН

    ...-да, -на; -из, -зава; -а, -ин, -рай, -мир; тапарар авун, тапарар тавун, тапарар тахвун, тапарар хъийимир дуьзвал авачир гафар, ихтилатар авун. [Зар

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • TAPARAN

    (Şahbuz) gildən düzəldilmiş zibil qabı. – Zibili yığ taparana, apar at

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ТАПАРАРУН

    (-из, -на, -а) bax табун.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • тадарак

    1. заготовка; запас : тадарак авун - припасать, заготавливать (что-л.). 2.оборудование. 3. имущество : кӀвалин тадаракар - домашнее имущество.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • TAVASAR

    (Göyçay, Qax, Şamaxı, Şəki, Zaqatala) uzun qulplu tava. – Ay qız, tavasarı gəti yumurta bişirəcəm (Şamaxı)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TUPARAN

    (Şahbuz) arı səbətinin arxa tərəfinə qoyulan taxta. – Tuparan aralıxdadı

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TAZARAT

    tazarat bax ziyan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ТАРАРАМ

    м мн. нет dan. səs-küy, qalmaqal

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАРАРАХ

    межд. dararam, tarap

    Tam oxu »
    Rusca-azərbaycanca lüğət
  • ТАДАРАК

    ...телевидение, компьютер ва маса тадаракар ) ишлемишзава... ЛГ, 2004, 30.ӀӀӀ. * тадарак авун гл., ни вуч арадиз гъун. Къегьненан затӀар чпихъ мумкинвил

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАМАМАР:

    ...кьилиз акъудун. Фикирдиз гъваш, эгер чна и крар гилай-галайвал тамамар авуртӀа, гъикьван инсанар кӀвалахдал таъминариз жедатӀа. ЛГ, 2005, 14.1 V. С

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАПАРХЪАН

    сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра тапарар ийидай хесет квайди. Алдатмишда тапархъанди темягькар: Са тамашун кьве шигьидихъ яз хьана. А. Ал. Рубаи. Дуьз

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТӀАПӀАХЪАН

    араб, сущ.; -ди, -да; -ар, -ри, -ра хуьрекар гьазурдайди. ЯтӀани тӀапӀахъан вичин кардивай къакъудун жезвай. З. Э. Муькъвел гелер.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • тӀапӀахъан

    повар (в доме).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • талашар

    (мн. | ед. ч. талаш) - щепки.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • тапархъан

    лгун, врун, обманщик.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАДАРАК

    1) n. provision, supply; curing; blank; bar; billet; тадарак авун v. store up, lay in store; 2) n. equipment, supplies, necessary items, tools or othe

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАЛАШАР.

    ( талаш) n. flinders, fragments.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАПАРХЪАН

    n. liar, storyteller, fabulist.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТӀАПӀАХЪАН

    n. cook, kitchener; flunkey.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ТАДАРАК

    (-ди, -да, -ар) tədarük, ehtiyat, hazırlıq; тадарак авун (тадарак акун) tədarük etmək (görmək), qabaqcadan hazırlamaq, hazırlıq görmək, ehtiyat görmək

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАЛАШАР

    (-ри, -ра) c. (t. талаш) talaşa.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАПАРХЪАН

    yalançı, yalan danışan adam.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАПАРЧИ

    dan. bax тапархъан.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТӀАПӀАХЪАН

    aşpaz, xörək bişirən (evdə, toyda və s.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАРАРАМ

    мн. нет, разг. дарам-дурум:, тарарам, къалмакъал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • TAVASAR

    сущ. диал. сковородка с длинной ручкой

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЛЖИВЫЙ

    1. тапарардай, тапархъан, тапархъанвилин. 2. таб тир, тапарар тир, тапан..

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАНЬЕ

    мн. нет тапарар авун; таб, тапарар. .

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТАПРУКЬ

    сущ.; -ди, да; -ар, -ри, -ра тапарар ийидайди. Синонимар: тапархъан, яланчи, тапаррин кӀватӀ [чувал], тупчи.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • тарарах

    ...употр. для обозначения сильного низкого отрывистого звука, грохота. Тарарах! - послышалось на улице. 2. в функц. сказ. Обозначает действие, сопровожд

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • tatarlar

    tatarlar

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • tayaraq 2021

    tayaraq

    Tam oxu »
    Azərbaycan Dilinin Orfoqrafiya Lüğəti
  • тарарам

    -а (-у); м.; разг. 1) Шум, грохот. Страшный тарарам. 2) Шумное, беспорядочное веселье. Поднять тарарам во всём доме. 3) а) Суматоха, переполох. У сосе

    Tam oxu »
    Rus dilinin izahlı lüğəti
  • TAMARA

    Finikiya palması; ucaboylu gözəl qız

    Tam oxu »
    Azərbaycan qadın adlarının izahlı lüğəti.
  • ТАПРАК

    (-ди, -да, -ар) xurcun (əldə toxunan iri torba).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАПАНА

    1. zərf sakit(cə), səssiz(cə), dinməz(cə); тапана акъваз! sakit dur! dinmə! (bax тапан²); тапана акъвазун a) sakit durmaq, şuluqluq etməmək; b) susmaq

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ТАПРАК

    туьрк, сущ.: -ди, -да; -ар, -ри, -ра гъвечӀи чувал. Хкажна тапрак гьар сада вичин, Бегьем пар хьана, ацӀана машин. А. Мут. ЦӀийи багъ. Дишегьлийри н

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • ТАПАНА

    ...гафариз-чӀалариз яб тагана, фикир масанихъ желб тавуна. Гагь-гагь яб це тапана Жуван руьгьдин сесиниз. А. Къ. «Са сеферда».

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • TAMARA

    Yəhudicə “xurma ağacı” (sərv boylu) deməkdir. 

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • TOPARA

    (Ağdam) makara <sap>. – Tükannan iki ağ topara aldım

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • TAMARA

    bükülü kağız; məktub; sığal

    Tam oxu »
    Azərbaycan kişi adlarının izahlı lüğəti
  • ÇAPARAQ

    нареч. 1. бегом, очень быстро, опрометью (стремительно, поспешно). Çaparaq gəlmək прийти бегом, çaparaq xəbər ver ki, … сбегай и передай, что … 2. вск

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ÇAPARAQ

    ...yüyürəyüyürə, qaça-qaça, tez, becid, cəld. Çaparaq getmək. – [Qaraş:] Budu, Əziz çaparaq gəlir, görək nə xəbər gətirir. C.Məmmədquluzadə. …Dilşad xan

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
  • ÇAPARAQ

    вскачь, бегом, опрометью

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-rusca lüğət
  • ЧАМАРАР

    ...yarışı, qaçışma; 2. atçapma, at yarışı, cıdır; чамарар авун (чамарар чукун, чамарар ягъун) qaçmaq, yüyürmək; qaçışmaq, yüyürüşmək; çapmaq, çapışmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ÇAPARAQ

    qaçaraq — dördayaq

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin sinonimlər lüğəti
  • ÇAPARAL

    isp. chaparral – kolvarı palıd cəngəlliyi

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin etimologiya lüğəti
  • çaparaq

    zərf. en courant, en galopant, au galop

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-fransızca lüğət
  • ЧАМАРАР

    ...Гь. Адетдин къармахра. свас гъиз фидайбуруз тӀварар ягъна. Чамарар, туьфенгрин кӀуфарал гум алаз, енге вахарин перизададин ванер алаз, физвай. С. Я

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • запӀахъар

    (спец.) - длинные тонкие или расколотые чурбаки (которыми прикрывают просвет между кровельными балками)

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ракӀарар

    мн. ч. от рак.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • чамарар

    гонки, бег : чамарар авун / чамарар ягъун - бежать, скакать; чамарар ийиз тун— заставлять бежать, скакать (кого-л.).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • чӀапӀатӀар

    (мн. ч. | ед. ч.: чӀапӀат) - шлёпанцы.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • чӀафарар

    (мн. | ед. ч. чӀаф) (бот.) - кармашки (дутые сливы).

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • РАКӀАРАР

    рак.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЧАМАРАР

    n. race; чамарар авун or чамарар ягъун v. run; v. jump, spring;.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЧӀАПӀАТӀАР

    ( . чӀапӀат) n. step ins.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • ЗАПӀАХЪАР

    c. (t. запӀахъ) yarmaça.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬАЛАРАР

    ...(dəstə şəklində bağlanmış quş lələkləri və ya çöp topası); фаз кьаларар ягъун (фаз кьал ягъун) quşələyi ilə (çöplərlə) çörəyə naxış salmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • КЬАЛАРАР

    ...(dəstə şəklində bağlanmış quş lələkləri və ya çöp topası); фаз кьаларар ягъун (фаз кьал ягъун) quşələyi ilə (çöplərlə) çörəyə naxış salmaq.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • ÇAPARAQ

    z. at a gallop, at full gallop

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ingiliscə lüğət
  • ТӀАПӀАР

    kilid, qıfıl; тӀапӀар ягъун qıfıllamaq, kilidləmək; * сивиз тӀапӀар ягъун bax сив.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • TAPAR

    ...tapar (Balakən); – Yoldaşım məni çox gözlədi, tapar (Qax); – Tapar, öydə yoxdu (Şəki)

    Tam oxu »
    Azərbaycan dilinin dialektoloji lüğəti.
  • ТӀАПӀАР

    кил. ДАПӀАР.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • тӀапӀар

    Ӏ - см. дапӀар. ӀӀ - мн. ч. от тӀаб.

    Tam oxu »
    Ləzgicə-rusca lüğət
  • ТАРАР

    [ттарар] 1. yaln. c. hana, xana, kargah; 2. c. bax тар [ттар].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-azərbaycanca lüğəti
  • НАПЛЕСТИ

    1. хурун. 2. пер. тапарар туькIуьрун, тапарар авун, гъибет авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫДУМЩИК

    разг. яланчи, вичи вичикай хкудиз тапарар ийидайди, тапарар туькIуьрдайди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • УЛИЧИТЬ

    дуьздал акъудун, ачухун (ттаб, угъривал); тапарар дуьздал акъудун; субутун (угъривал, тапарар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРЕХНЯ

    мн. нет разг. тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЛОЖЬ

    ж мн. нет ттаб, тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАВРАТЬ

    разг. 1. тапарар, авун. 2. гъалатI авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАКИ

    ед. нет, разг. буш гафар; тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВРАТЬ

    несов. разг. ттаб авун, тапарар авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАВРАТЬСЯ

    разг. гзаф тапарар авун; ттаб акъатун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • КРИВДА

    мн. нет, уст. тапарар, ттаб, яланчивал.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЛОЖНЫЙ

    1. ттаб тир, тапарар тир; ттапан. 2. къалп.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • НАЛГАТЬ

    тапарар авун; ттаб авун, ттаб лугьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЛЖИВОСТЬ

    ж. мн. нет, тапархъанвал, тапрукьвал; таб, тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИВРАТЬ

    тIимил таб авун, тапарар кутун (ийизвай эхтилатдик).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ИЗМЫСЛИТЬ

    къундармишун, туькIуьрун (са авачир гаф-чIал, буьгьтен, тапарар).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИМЫСЛИТЬ

    вичикай кутун, вичикай. кутуна артухрун (мес. тапарар кутун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • БРЕХАТЬ

    несов. разг. 1. тапарар авун, буьгьтен вигьин. 2. кицI элуькьун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫМЫШЛЕННЫЙ

    гьакI вичи вичикай туькIуьрай, тапарар тир, гьакъикъатда авачир.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ПРИКРАСИТЬ

    чIагурун, гуьрчегдиз къалурун (суьгьбетдик вичикай артухан гафар, тапарар кутуна).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • РОССКАЗНИ

    ед. нет, разг. вичи-вичиз туькIуьрай эхтилатар, кьуру махар, тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • İŞTÜX,

    İŞTÜK сущ. нугъ. сивин гаф, ттаб, вичелай туькӀуьрнавай затӀ, тапарар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • YALANÇILIQ

    сущ. 1. тапрукьвал, тапархъанвал, тапрукьдин (ттаб рахадай) хесет; 2. тапарар, ттаб гафар, ттаб.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • СОЧИНИТЕЛЬ

    ...(шиирар, гьикаяр туькIуьрдайди, кхьидайди). 2. разг. авачир хабарар (тапарар) туькIуьрдайди.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЗАРАПОРТОВАТЬСЯ

    разг. акадарна авайдини-авачирдини лугьун, авачир гафар, тапарар акъатун (са метлебдикай рахадайла).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ТАПАРХЪАНВИЛЕЛДИ

    нар. тапарар ийидайдаз хас амалралди. И кар тапархъанвилелди Ивана кьилизни акъудна... ЛГ, 2004, 16. ӀХ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • КРИВИТЬ

    ...какурун, патахърун. ♦ кривить душой рикIе авайди дуьз талгьун, ттаб (тапарар) авун, тапаррун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • YALAN-PALAN

    рах. 1. сущ. ттаб-гьенле, ттаб гафар, буш гафар, тапарар; 2. прил. къалп, вичелай акъудай (туькӀуьрай).

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПУЛЯ

    гуьлле. ♦ отливать ва я лить пули пер. тупар ягъун, яцIу гафар ийиз тапарар авун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ЯЛАНЧИВИЛЕЛДИ

    нар. тапарар ийидай, масад алцурариз алахъдай хесет(ар) хас яз. Яланчивилелди кьил хвейидан эхир жедач. Р.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • СПЛЕСТИ

    ...галкIурун (мес. чилинин кьилер). 3. пер. туькIуьрун, ттаб туькIуьрун, тапарар ахъаюн.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ƏFSANƏ

    [fars.] сущ. 1. миф; дастан, мах, кьиса, гьикая, риваят; 2. пер. тапарар, гьакӀан махар, чӀалахъ тежер гафар, буш ихтилатар.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПЛЕСТИ

    ...пер. туькIуьрун; авун; ахъаюн; плести небылицы авачир гафар ахъаюн; тапарар туькIуьрун (авун, ахъаюн).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ВЫВЕСКА₁

    ...тегьер кхьенвай кьул). 2. пер. маска, далда, гьакъикъат далдаламишзавай тапарар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • AÇARÇI

    сущ. 1. куьлегар, тӀапӀарар расдай устӀар; 2. ачарчи (мяденра ва мс. механизмар кутӀундай фяле); 3. къазаматдин рикӀинин куьлегар вичив хуьдай, абур а

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ФАЛЬШИВИТЬ

    несов. 1. къалпвал авун; фашалвал авун, тапарар авун. 2. чIурукIа ягъун, дуьз ягъиз тахьун (са макьам ва я са мани ядайла макьам чIурун).

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • ДУЬЗМИШ

    ...арадиз гъун, туькӀуьрун. Акъудна еке хабарар, Дуьзмиш авур кьван тапарар. Е. Э. Наиб Гьасаназ.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • АВТОБИОГРАФИЯ

    ...жуван уьмуьрдин кьилин вакъиаяр кхьенвай документ. Автобиографияда тапарар кхьена виже къведач. Р. Синоним: таржумагьал.

    Tam oxu »
    Ləzgi dilinin izahlı lüğəti
  • NAĞILÇI

    ...гзаф рахадай, барбияр ядай, чене гъуьргъуь, къаркъар, лагълагъчи; вичелай тапарар туькӀуьрдай кас.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТАПАН

    ...pistol with a revolving cylinder that holds several cartridges. ТАПАРАР таб [ттаб].

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • YALAN

    сущ. 1. ттаб, тапарар; yalan danışmaq ттаб рахун (авун), тапарарун, дуьз талгьун, рахадамаз гьакъикъат чуьнуьхарун; yalan satmaq ттаб лугьун, ттаб (та

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ПОРОТЬ₀

    ...акъадрун (цвайи затI). ♦ пороть чушь ва я вздор ва я дичь разг. тапарар ахъаюн, тахьай крар ахъаюн; буш гафар рахун, ата-пата гафар рахун.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • СКАЗКА

    ...темягь фидай кар; не жизнь, а сказка уьмуьр туш, са кеф я. 3. тапарар, вичи-вичиэ туькIуьрнавай, вичикай хкудзавай гафар.

    Tam oxu »
    Rusca-ləzgicə lüğət
  • UYDURMAQ

    гл. 1. вичелай (жувалай) туькӀуьрун, тапарар туькӀуьрун, ттаб хурун, вичин хиялдай туькӀуьрун (авачир, тахьай са затӀ); 2. пер. ахварал ракъурун, ксур

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • ТАБ

    [ттаб] (тапуни, тапуна, тапарар) n. lie, deception, falsehood; story, fable; таб квай инсан n. liar, storyteller, fabulist; таб авун v. lie; spruce; c

    Tam oxu »
    Ləzgicə-ingliscə lüğəti
  • LOĞAZ

    ...рахун; loğaza qoymaq арадал вегьин, рахшанд авун, хъачун; 2. тапарар, ттаб; лаф.

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
  • Aй

    ...пер. сулуф авун, кьацӀалай алатун, шитвал авун; ağ yalan лацу тапарар (эквеба авунвай тапарар); ağ gecə(lər) лацу йиф(ер), кефер пата экуь (экв алай)

    Tam oxu »
    Azərbaycanca-ləzgicə lüğəti
OBASTAN VİKİ
Cəsur ürək gəlini aparar (film, 1995)
Dilwale Dulhania Le Jayenge(hind. दिलवाले दुल्हिनया ले जायेंग, mənası: Cəsur ürək gəlini aparar) həm də DDLJ kimi tanınan Bollivud filmidir. Film 20 Oktyabr 1995-ci ildə tamaşaçılara təqdim edilmişdir. Aditya Çopra həm də filmin ssenaristləri sırasındadır. Atası Yaş Çopra filmin prodüseridir. Baş rolda Bollivudun ən gözəl cütlüyü olan Şahrux Xan və Kacol yer almışdır. Filmin çəkilişləri Hindistan, London və İsveçrədə baş tutub. Film Hindistanda 21.15 milyon $, ölkəxaricində isə 2.99 milyon $ gəlir gətirməklə Bollivudun ən uğurlu və gəlirli filminə çevrilmişdir. DDLJ 1996-cı il mükafatlar mövsümündə o vaxta qədər heç bir filmin qazanmadığı 10 Filmfare Award mükafatını və üstəlik National Award mükafatını qazanmaqla ilin ən gözəl filmi seçilmişdir. Film həmçinin Hind kino tarixinin ən uzun müddətli filmi olmaqla növbəti rekorda imza atıb.
Maparax
Maparax - Ordubad rayonu ərazisində dağ (hünd. 1105,9 m). Zəngəzur silsiləsindən cənub-qərbə ayrılan Dəmirlidağ-Göydağ qolunun cənub istiqamətli Gəvək şaxəsinin qərb yamacında, Qaradərə çayının aşağı axınında, onun sol sahilində zirvə. Dizə kəndindən 3 km şimal-şərqdədir. Alt Eosenin İpr mərtəbəsinin orta hissəsinə aid Gilançay lay dəstəsinin terrigen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuş, qərb və cənub yamacları sıldırımlı yüksəklikdir. Tektonik cəhətdən Ordubad qarılma zonasının Paradaş seqmentinin cənub-qərb cinahına aid Qarakəmər sinklinalının geniş cənub-qərb qanadında yerləşir.
Tacaraq
Tacaraq (Əcəbşir) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əcəbşir şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. Tacarıq (Miyanə) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Miyanə şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd.
Talalar
Talalar — Azərbaycan Respublikasının Balakən rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Tamarau
Tamarau (lat. Bubalus mindorensis) — Boşbuynuzlular fəsiləsinin Asiya camışları cinsinə aid növ.
Tatarlar
Tatarlar (öz adları tatar. татарлар, tatarlar) (digər adları: Qazan / Kazan tatarları, Volqa tatarları, Volqaboyu tatarları) ― türk xalqlarından biri. Əsasən Rusiyanın Avropa hissəsinin mərkəzi vilayətlərində — xüsusilə Tatarıstan Respublikasında, Volqaboyu və Uralətrafı ərazilərdə — və Rusiyanın digər bölgələrində (məsələn Sibirdə) və şəhərlərində, ondan başqa həmçinin Qazaxıstanda və digər Orta Asiya ölkələrində, Çinin Sintszyan Uyğur Muxtar Rayonunda (tarixi Şərqi Türkistan bölgəsi) yaşayırlar. Keçmiş SSRİ-nin bir çox bölgələrində milli icmaları vardır. Danışdıqları tatar dili, türk dilləri ailəsinin qıpçaq dilləri qoluna daxildir. Keçmişdə İdil (Volqa) Bulqar dövləti və Qazan xanlığı kimi dövlətləri olub, lakin 1552-ci ildə Rus Çarlığı tərəfindən Qazan xanlığı və onun paytaxtı Qazan şəhərinin işğalı və xanlığın darmadağın edilməsindən bəri Rusiyanın tərkib hissəsi olublar. == Adlanmaları == === İndiki tatarlar === Tatarların hazırda özlərini "tatarlar" (татарлар) adlandırmalarına, və başqaları tərəfindən də məhz tatar olaraq adlanmalarına baxmayaraq, keçmişdə (təxminən 19-cu əsrədək) onlar özlərini aşağıdakı adlarla adlandırırdılar: "Möselmannar" (мөселманнар), yəni "müsəlmanlar" (Qeyd: təxminən azərbaycanlıların özlərini keçmişdə bəzən sadəcə "müsəlman" adlandırmaları kimi)"Qazanlılar" (казанлылар), yəni "Qazan şəhəri / Qazan xanlığı sakinləri, qazanlılar" "Bulğarlar" (булгарлар), yəni "bulqarlar" (Qeyd: müasir slavyan xalqı olan bolqarlarla səhv salınmamalıdır) "Törklər" (төркләр), yəni "türklər" (Qeyd: təxminən azərbaycanlıların özlərini vaxtilə əsasən "türklər" adlandırmaları kimi; Anadolu/Türkiyə türkləri ilə səhv salınmamalıdır) (bu ad bəzən həmçinin başqırdlara da şamil olunurdu) === "Tatar" adı === Rusiya İmperiyası zamanı ruslar imperiya ərazisindəki bütün türk xalqlarını (o cümlədən azərbaycanlıları da) öz aralarında və rusdilli rəsmi sənədlərdə "tatar" (elmi ədəbiyyatda bəzən "türk-tatar") adıyla qeyd edirdilər. Bununla belə, ruslar bu sözü bir çox türk xalqının adlanmasında da istifadəyə yeritdilər. "Tatar" adını ruslar həmin zamanlarda azərbaycanlılara (Закавказские татары, yəni "Zaqafqaziya/Cənubi Qafqaz tatarları"; və ya Адербейджанские татары, yəni "Aderbeydjan/Azərbaycan tatarları"), qumuqlara (Дагестанские татары, yəni "Dağıstan tatarları"), noqaylara (Ногайские татары, yəni "noqay tatarları"), qaraçaylılar ilə balkarlara (Горские татары, yəni "dağlı tatarlar"), altaylılara (Алтайские татары, yəni "Altay tatarları"), xakaslara (Абаканские татары, yəni "Abakan tatarları"; Минусинские татары, yəni "Minusinsk tatarları"; Енисейские татары, yəni "Yenisey tatarları"; Áчинские татары, yəni "Aça tatarları"(bölgədəki Aça çayının adından)), şorlara (Кузнецкие татары, yəni "Kuznetsk tatarları"), çulımlar'a (Чулымские татары, yəni "Çulım tatarları"), və bir neçə digər türk xalqlarına şamil edirdilər (nadir hallarda isə "tatar" qavramı hətta qeyri-türk toplumları üçün də istifadə edilə bilərdi, məsələn monqoldilli xalqlardan biri olan buryatlar üçün "братские татары" (yəni "brat tatarları" ["brat" sözü burada "buryat" adının rus dilindəki köhnə yazılışını əks etdirir]) ifadəsi istifadə olunurdu. Belə şəkildə də indiki zamanda sadə dillə "tatar" adlanan, Tatarıstanın əsas əhalisi olan tatarları ruslar "Volqa tatarları" (волжские татары), "Volqaboyu tatarları" (приволжские татары), "Qazan/Kazan tatarları" (Казанские татары) kimi ifadələrlə adlandırırdılar.
Çaparlar
Çaparlar Aerobatika Komandası (ing. The Horsemen Aerobatic Team) 3 keçmiş ABŞ Hərbi Hava Qüvvələri pilotundan ibarət mülki aerobatika eskadronudur. 1994-cü ildə qurulmuşdur. Uçuşlar üçün 3 ədəd North American P-51 Mustang təyyarələri istifadə olunur.
Afarar
Afarar — çox nazik yuvarlanmış xəmirdən müəyyən içliklə hazırlanmış məşhur ləzgi milli yeməyi. Afarar ən çox sevilən ləzgi yeməklərindən biridir. Bir çox cəhətlərinə görə çudu və osetin piroqlarına bənzəyir.. == Resepti == Afarlar müxtəlif içliklərlə bişirilir. Afarlar ənənəvi olaraq,ləzgilərin tarixi dağlıq və dağətəyi ərazilərində bitən otlardan hazırlanır (belə otların 50-dən çox növü məlumdur). Afararın içi: çuğundur yarpaqlarından tutmuş gicitkənə qədər müxtəlif otlar ilə doldurula bilər. Balqabaq afarları populyarlıq baxımından bitki tərkibli afarlardan daha az populyardır, bu yəqin, dağlarda əkin sahələrinin az olması ilə əlaqədardır, hansı ki, burada çox geniş sahələrdə tərəvəz yetişdirmək mümkün olardı. Əksinə, dağlarda daha çox ot yetişir. Afarlar turpdan da hazırlanır. Ancaq bütün tərəvəz növlü afarlar arasında kartoflu afararıar daha çox yayılmışıdır.
Aparat
Aparat (lat. apparatur – avadanlıq) 1)cihaz, texniki qurğu, alət, tərtibat; 2)idarə orqanlarının məcmusu; 3)hər hansı təşkilatın və ya birliyin işçilərinin hamısı – bütün işçiləri: idarə, müəssisə və ya təşkilatın ifrat tərkibi; 4)tədqiqat üzrə əlavə məlumat; 5)hər hansı bir idarəetmə və yaxud təsərrüfat sahəsinə xidmət edən bir və ya bir neçə müəssisə; 6)müəssisənin ştat tərkibi; 7)elmi əsərə, seçilmiş əsərlərə əlavə edilən qeydlər, göstəricilər və digər köməkçi məlumatlar; 8)tədqiqat üsulu, metodu; 9)idarə və ya təsərrüfatın müəyyən sahəsində xidmət edən müəssisələrin məcmusu; Məsələn, dövlət aparatı, bir idarənin və ya təşkilatın bütün işçiləri, ştatı. == Ədəbiyyat == Əliquliyev R.M., Şükürlü S.F., Kazımova S.İ., Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər // Bakı. İnformasiya Texnologiyaları nəşriyyatı. 2009. 201 s.
Tamara
Tamara əsasən Bibliya adı Tamardan törədiyi söylənilən addır, mənası "xurma ağacı" deməkdir.
Taçara
Taçara (ing. Tachara) — İranın Persepolis şəhərində yerləşən, I Daranın müstəsna binası. Fars vilayətindəki müasir Şiraz şəhərindən 70 km şimal-şərqdə yerləşir. == Tarixi və inşaatı == İnşaatı Əhəmənilər İmperiyası dövrünə (e.ə. 550 - e.ə. 330) təsadüf edir. Bina I Daraya aid edilir, ancaq onun kiçik bir hissəsi onun hakimiyyəti altında tamamlanmışdır. 486-cı ildə I Dariusun ölümündən sonra oğlu və xələfi I Xerxes tərəfindən qədim fars dilində taçara adlandırılan və “qış sarayı” kimi tərcümə olunan sarayın inşaası tamamlanmışdır. Daha sonra I Artaxerxes tərəfindən istifadə edilmişdir. Onun xarabalıqları Apadananın cənubundadır.
Azərbaycanda tatarlar
Azərbaycan Respublikasında tatarlar — Azərbaycan Respublikasında yaşayan, bu ölkənin vətəndaşı olan tatar əsilli əhali. Azərbaycan Respublikasında 2009-cu il siyahıya alınmasına görə 25 882 nəfər tatar yaşayır. Bu isə ümumi əhalinin 0,29 % təşkil edir. == İcma == Tatarlar əsasən Azərbaycanın iri şəhərlərində cəmləşmişlər:Bakı, Sumqayıt, Gəncə, Xaçmaz, Quba, İsmayıllı, Qəbələ və s. Bakı şəhərində tatar icmasının 90%-dən çoxu yerləşir. Burada 25171 nəfər tatar yaşayır. Onlar Bakı əhalisinin azərbaycan türkləri və ruslardan sonra üçüncü böyük etnik qrupdur. Azərbaycanda yaşayan tatarların bölgələr üzrə yerləşməsi: == Din və dil == Tatarlar əsasən müsəlmandırlar. İslam dininin hənəfi məzhəbində etiqat edirlər. == Cəmiyyət == Azərbaycan Respublikasında tatarlara aid icmalar: Azərbaycan Respublikasında tatarların "Tuqan Tel" cəmiyyəti (Bakı) Azərbaycan Respublikasında tatarların "Yaşlek" cəmiyyəti (Bakı) == Bayramlar == Azərbaycanda yaşayan tatarlar azərbaycanlılarla birgə Novruz, Yeni il, Qurban, Ramazan bayramı ilə yanaşı özlərinin milli bayramı olan Sabantuy bayramını da qeyd edirlər.
Tacaraq (Nir)
Tacaraq (fars. تجرق‎) — İranın Ərdəbil ostanının Nir şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == Kənddə 2006-cı il siyahıya alınmaya görə 272 nəfər yaşayır (55 ailə).
Tacaraq (Əcəbşir)
Tacaraq (fars. تجرق‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Əcəbşir şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 623 nəfər yaşayır (156 ailə).
Talalar bələdiyyəsi
Balakən bələdiyyələri — Balakən rayonu ərazisində fəaliyyət göstərən bələdiyyələr. == Tarixi == Azərbaycanda bələdiyyə sistemi 1999-cu ildə təsis olunub. == Siyahı == == Mənbə == "Bələdiyyələrin statistik ərazi təsnifatı" (PDF). stat.gov.az. 2021-08-21 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-05-03.
Talalar kilsəsi
Talalar kilsəsi və ya Nur kilsə — Balakən rayonu Talalar kəndi ərazisində yerləşən tarix-memarlıq abidəsi. Kilsə XII-XIII əsrlərdə inşa edilmişdir. Talalar kilsəsi tərəfləri 6.7x9.2 metr ölçüyə malik olan düzbucaqlı formasına malikdir. Qərb tərəfdən kilsə binasına bitişik inşa edilmiş iki mərtəbəli zəng qülləsi yerləşir. == Tarixi == Prof. G. Məmmədova qeyd edir ki, kilsə XII-XIII əsrlərə aiddir. Gürcüstanın müxtəlif ərazilərində bu tip kilsələrin yayıldığını qeyd edən Gürcüstan alimi İ. Adamiya anoloji tikili kimi çar Qurgen tərəfindən inşa etdirilmiş İşxani kilsəsini nümunə göstərir.G. Məmmədova qeyd edir ki, tağtavanlı zal kilsələri və ya birnefli bazilikalar xristian dini memarlığının ən geniş yayılmış bina tipi olmaqla, bütün xristian ölkələrində, o cümlədən Cənubi Qafqazdakı hər üç xristian ölkəsində inşa edilirdi.İ. Adamiyanın gətirdiyi anologiyanı uğursuz hesab edən G. Məmmədova qeyd edir ki, plan nisbətləri, altar hissəsinin tərtibi, qapı və pəncərələrinin yerləşdirilməsi, interyerlərinin işlənməsi ilə İşxani kilsəsindən fərqlənir. == Memarlıq xüsusiyyətləri == Kilsə, tərəfləri 6.7x9.2 metr ölçüyə malik olan düzbucaqlı formasına malikdir. Düzbucaqlı formaya malik altar apsidasında bir pəncərə yerləşir. Tağtavan formalı dam pilyastrlar üzərində duran tağlar bəndi ilə saxlanılır.
Tanatar (Xaybulla)
Tanatar kəndi (başq. Таңатар) - Rusiyanın Başqırdıstan Respublikası Xaybulla rayonu Erqən kənd sovetliyinə daxil olan kənd. == Əhali == 2002-ci il ümumrusiya siyahıya alınmasına görə Başqırdıstan Respublikası Tanatar kəndinin milli tərkibi: başqırdlar 93 % == Coğrafi yerləşməsi == Məsafələr: rayon mərkəzindən (Akyar): 13 km., kənd sovetliyindən (Yeni Erqən): 4 km ən yaxın dəmiryol stansiyasından (Sara stansiyası): 71 km. == İstinadlar == == Mənbə == Başqırdıstan Respublikası Bələdiyyələr Şurası.
Çaparaq inflyasiya
Yüksək sürətlə inkişaf edən inflyasiya.Qiymətlərin il ərzində 200%-dək artması. Qeyri-bərabər, 10% dən 30% dək dərəcədə sıçrayışlı illik qiymət artımıdır. Hətta başlanğıc mərhələsində (əgər qiymətlərin artımı ildə 5–7% dən 15–17% -dək təşkil edirsə) belə inflyasiya artıq əhəmiyyətli problemlər yaradır, daha yüksək həcmdə olduqda isə təhlükəli olaraq təcili əks inflyasiya tədbirlərinin görülməsini tələb edir. Təsərrüfat proseslərini proqnozlaşdırmaq mürəkkəbləşir, hesablamalarda müxtəlif dollar ya avro olduğu bilinməyən ş. v. (şərti vahid) və sair istifadə olunur. Belə inflyasiya çox vaxt inkişaf etməkdə olan ölkələrdə müşahidə olunur.
Aparan körpü
Aparan körpü – avtomobildə dayaq rolu oynayan və qüvvəni sürətlər qutusundan aparan təkərlərə ötürən aqreqat. Aparan körpü kardan ötürməsindən və ya sürətlər qutusunun ikinci (aparılan) valından hərəkət alır və burucu momenti artıraraq, onu düz bucaq altında dəyişir (mühərriki uzununa müstəvidə yerləşən avtomobillərdə), hərəkətetdirici orqanlara (təkər,vərdənə, xizək) ötürür. Aparan körpü baş ötürücü, diferensial, yarımoxlar, tir, top və karterdən ibarətdir. Aparan körpülərin konstruksiyasındakı hərəkətetdirici orqanlar aparan-idarəolunan və idarəolunmayandır. Aparan körpü arxa və ya qabaqda ola bilər. Hər iki körpüsü aparan olan avtomobil tamintiqallı avtomobil adlanır.
Aparat funksiyası
Aparat funksiyası – optik cihazların xassəsi; cihazın çıxışındakı kəmiyyətin qurğunun girişindəki həqiqi qiyməti ilə əlaqəsini müəyyən edən funksiya. Aparat funksiyası əsasən, teleskop, mikroskop və spektral cihazların xarakteristikası üçün istifadə edilir. Təsvir yaradan optik cihazın Aparat funksiyası cihazın yaratdığı nöqtəvi şüalanma mənbəyinin təsvirində işıqlanmanın paylanmasını göstərir. Aparat funksiyası obyektin təsvirində işıqlanmanın paylanması ilə elə həmin obyektin parlaqlığının paylanması arasında əlaqəni müəyyən etməyə imkan verir. Spektral cihazlarda Aparat funksiyası monoxromatik şüalanmanın müşahidəsi zamanı cihazın qeyd etdiyi spektrdən ibarətdir. İdeal optik cihaz nöqtəvi mənbəyi nöqtə şəklində təsvir edir və onun Aparat funksiyası bu nöqtədən başqa hər yerdə sıfra bərabər olur. Real cihazlarda isə difraksiya, aberrasiya və s. amillər nəticəsində nöqtəvi mənbəyin təsviri “yayılır” və ləkəşəkli alır. Real vəziyyətlərdə Aparat funksiyasının hesablanması çətin olduğu üçün onu eksperiment üsulu ilə təyin edirlər.
Aparat kəsilməsi
Aparat kəsilməsi (ing. Hardware interrupt) – “diqqət yetirilməsi haqqında xahiş”; kompüterin aparat vasitələri və ya proqram təminatı tərəfindən mikroprosessor üçün hazırlanıb verilən siqnal. Bəzən tələ (TRAP) də adlandırılan kəsilmə mikroprosessoru məcbur edir ki, yerinə yetirilən əməliyyatı durdursun, özünün cari durumunu yadda saxlasın və idarəetməni xüsusi prosedura – xüsusi komandalar yığınını yerinə yetirən kəsilmələr emalçısına (INTERRUPT HANDLER) versin. Kəsilmələrə çoxlu səbəblər ola bilər: bunlar qurğuların xidmət üçün sorğusu, verilənlərin emalındakı xətalar, mümkün olmayan əməllərin yerinə yetirilməsinə cəhd və (nadir hallarda) yaddaşla bağlı yaranan problemlər və ya sistemin bəzi çox vacib komponentlərinin sıradançıxma təhlükələri ola bilər. Mikroprosessor bir çox mənbədən kəsilmə haqqında sorğu aldıqda onların emal olunma ardıcıllığı “çözmə” səviyyələrinin iyerarxiyasına görə müəyyən olunur. Proqram kəsilmə mexanizmindən istifadə etməklə əməliyyat sisteminin funksiyalarına, məsələn, faylların açılması, oxunması və qapadılması funksiyalarına müraciət edə bilər. Digər tərəfdən, kəsilmə, mikroprosessor ilə kompüter sistemini əmələ gətirən başqa elementlər arasında rabitə vasitəsidir. Əgər daimi kəsilmə sorğuları axını hər hansı kritik vəzəyyətdə işi çətinləşdirir və ya əngəlləyirsə, onda proqram kəsilməni müvəqqəti olaraq bloklaya bilər ki, nəticədə lazım olan zaman müddətində mikroprosessor üzərində vahid nəzarətə nail ola bilsin.Aparat kəsilməsi ya klaviatura, disksürən və giriş-çıxış portları kimi xarici qurğular, ya da “daxildən” – mikroprosessor tərəfindən generasiya olunan kəsilmə növü. Qurğular xarici aparat kəsilmələri vasitəsilə kompüterin mikroprosessorunu onlara diqqət yetirməyə “çağırırlar”. Daxili aparat kəsilmələri mikroprosessor tərəfindən müəyyən hadisələrə nəzarət edilməsi üçün (məsələn, proqram sıfıra bölməyə cəhd etdikdə) generasiya olunur.
Aparat təchizatı
Aparat təchizatı, aparat fondları, kompüter komponentləri , «dəmir», (ing. hardware) — proqram və məlumatlar istisna olmaqla bir sistemin və ya şəbəkənin bir hissəsi olan bir hesablama cihazının elektron və mexaniki hissələri (hesablama sisteminin saxladığı və işlədiyi məlumatlar). Təchizata aşağıdakılar daxildir: kompüterlər və məntiq cihazları, xarici cihazlar və diaqnostik avadanlıqlar, enerji avadanlığı, batareyalar və akkumulyatorlar. Donanım kompüterin konfiqurasiyasını təşkil edən cihazlara aiddir. Daxili və xarici cihazları ayırd edin. Fərdi qovşaqlar və bloklar arasında danışıqlar aparat interfeysləri deyilən donanım məntiqi cihazları istifadə edilərək aparılır; hardware interfeysləri üçün standartlara protokol deyilir. Fərdi kompüter, konfiqurasiyası lazım olduqda dəyişdirilə bilən universal bir texniki sistemdir. == Kompüter == Kompüter texnikası kompüter və kompüter şəbəkələrinin işlədiyi avadanlıq üçün ümumi bir addır. Təchizata ümumiyyətlə aşağıdakılar daxildir: mərkəzi emal vahidi ram sistem məntiqi ətraf mühit şəbəkə avadanlığıDonanım tərəfindən yerinə yetirilən bəzi vəzifələr qismən və ya tamamilə proqram emulyasiyasından istifadə etməklə həyata keçirilə bilər, məsələn, fərdi kompüterlərdə, modem rabitə protokollarının proqram təminatı, 3 ölçülü görüntü göstərmə funksiyalarının proqram emulyasiyası tez-tez istifadə olunur. Adətən yerinə yetiriləcək bir tapşırığın aparatdan proqrama köçürülməsi aparatın qiymətini azaldır, lakin mərkəzi prosessora yükü artırır.
Böyük Tamara
Böyük Tamara (gürc. თამარ მეფე Tamar Mepe) və ya Tamar (1166, Mtsxeta – 18 yanvar 1213, Tabaxmela) — 1184–1213-cü illərdə hakimiyyət sürmüş Gürcüstan hökmdarı. Gürcüstanın Qızıl Dövrünü idarə edib. Baqrationilər sülaləsinin üzvü olan Tamaranın təkbaşına Gürcüstanı idarə edən ilk qadın olması orta əsr gürcü mənbələrində, əsasən, Tamara üçün istifadə edilən mep'e ("kral") titulu ilə qeyd edilib.Tamara 1178-ci ildə hakimiyyətdə olan atası III Georgi tərəfindən varis və hakimiyyət şəriki elan edildi, ancaq Georginin ölümündən sonra hökmdar səlahiyyətlərinə tamamilə sahib olduğu zaman zadəganların böyük bir müxalifəti ilə qarşılaşdı. Tamara onları neytrallaşdırmağa nail oldu və düşmən səlcuq türklərinin zəifləməsi ilə dəstəklənən fəal xarici siyasətə başladı. Güclü hərbi elitaya etibar edən Tamara Qafqazda ağalıq edən imperiyanı gücləndirməkdə öz sələflərinin uğurlarını davam etdirdi və bu imperiya onun ölümündən sonrakı iki onillikdə monqol hücumları ilə tənəzzül etdi.Tamara iki dəfə ailə həyatı qurub. Birinci əri olan Böyük Vladimir Knyazlığının şahzadəsi Yuri ilə 1185–1187-ci illərdə evli olub. O, Yuridən boşanıb, onu Gürcüstandan sürgün edib və daha sonra onun dövlət çevrilişi cəhdlərinin qarşısını alıb. İkinci əri kimi Tamara Alaniya şahzadəsi David Soslanı seçib və Daviddən iki övladı — sıra ilə Gürcüstan taxtının sahibləri olan Georgi və Rusudan doğulub.Tamaranın dövrün siyasi və hərbi uğurları və mədəni nailiyyətləri ilə əlaqələndirilməsi və onun qadın hökmdar kimi rolu gürcülərin incəsənət əsərlərində və tarixi yaddaşında onu ideallaşdırmasına və romantikləşdirməsinə səbəb olub. O, Gürcüstanın populyar mədəniyyətində vacib simvol olaraq qalır və Gürcü Ortodoks Kilsəsi tərəfindən Müqəddəs Mömin Kral Tamara (gürc.
Elmi aparat
Elmi aparat – elmi işdə müəllifin istifadə etdiyi vəsait və materiallar (göstəricilər, biblioqrafiya, lüğətlər, şərhlər və s.). == Ədəbiyyat == R.Əliquliyev, S.Şükürlü, S.Kazımova. Elmi fəaliyyətdə istifadə olunan əsas terminlər. Baki, İnformasiya Texnologiyaları, 2009, 201 s.
Etsuko Tahara
Etsuko Tahara — keçmiş Yaponiya qadın futbolçusu. == Milli komanda karyerası == Yaponiya milli komandasının heyətində 1 oyun keçirib.
Nelumbium tamara
Fındıqcalı şanagüllə və ya Hind lotusu(lat. Nelumbo nucifera) — şanagüllə cinsinə aid bitki növü.