Lüğətlərdə axtarış.

Atıkan adası — Oxot dənizinə aid olan Şelixov körfəzinin cənub hissəsində yerləşən ada. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Maqadan vilayəti ərazisinə daxildir. Yams adalarında ikinci ən böyük adadır. == Toponim == SSRİ-nin Şimal-Şərqi Toponimik lüğətinə görə, Atıkan adı even dilindən olan "qoca qadın", "nənə" sözlərindən yaranmışdır. == Coğrafiya == Matıkil adasının miniatür surətidir. Şəffaf divarları və sıldırım talusu olan qayalı zirvəli tirələr sudan səthə çıxır. Silsilə şimal-qərbdən cənub-şərqə yönəldilmişdir, yamaclar dənli və mamır bitkiləri ilə örtülmüşdür. Adanın cənub ucunda dərin, geniş bir mağara vardır. Onun yaxınlığında avtomatik mayak quraşdırılmışdır. Dənizdən adaya eniş çox təhlükəlidir, praktiki olaraq çimərliklər yoxdur.

Ağmiyan (Sərab)

Ağviran — 1728-ci ildə İrəvan əyalətinin Vedi nahiyəsində kənd adı. Zəncirli kəndinin yaxınlığında yerləşir.

Aştiyan — İranın Mərkəzi ostanının şəhərlərindəndir. Həm də Aştiyan şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 8,324 nəfər və 2,597 ailədən ibarət idi.Əhalisinin əksəriyyəti Aştiyan dilində danışırlar.

Vatikan (lat. Vaticana; it. Vaticano) və ya rəsmi adı ilə Vatikan Şəhər Dövləti (lat. Status Civitatis Vaticanae; it. Stato della Città del Vaticano) — Cənubi Avropada şəhər-dövlət. Vatikan İtaliyanın paytaxtı Roma şəhərinin qərb hissəsində Monte-Vatikano adlanan təpə üzərində (xatırladaq ki, Roma şəhəri 7 təpə üzərində salınıb) yerləşən mikrodövlətdir. Ölkənin ümumi sahəsi 0.44 kvadrat kilometr və ya 44 hektar, əhalisinin sayı isə min nəfərdən çoxdur. Şəhər-dövlətin sərhədlərinin ümumi uzunluğu 2600 metrdir. Vatikan həm ərazisi, həm də əhalisinin sayına görə, dünya dövlətlərinin ən kiçik, eyni zamanda müstəqil və suveren ölkəsidir. Lakin Vatikanı daim dünyanın siyasi xəritəsində görmək mümkündür.

Antifan (q.yun. ’Aντίφάνης; e.ə. 408, Afina – e.ə. 334, Afina) — qədim yunan komediyaçısı. E.ə. 387-ci ildə Afinaya köçmüş əcnəbi idi. Yaradıcılığına burada başlamışdır. O, 260 ilə 365 arasında komediya ərsəyə gətirmiş məhsuldar yazıçı idi. Onların heç biri bütövlükdə sağ qalmamışdır, lakin iki yüzdən çoxu başlıq və ya Afiney tərəfindən sitat gətirilən geniş fraqmentlərlə tanınır.

Attika — Orta Yunanıstanda, Afinanın özünün və kənd təsərrüfatı ilə məşğul olan ətraf ərazilərdən ibarət olan Afina polisinin yerləşdiyi vilayət.

Aerika imperiyası və ya Aerika — 1987-ci ilin mayında əsası qoyulmuş mikrodövlət. Özünün suveren ərazisi mövcud deyil və suveren dövlətlər tərəfindən heç zaman tanınmamışdır. Ölkənin adı "Amerika imperiyası"ndan götürülüb. 2000-ci ildə "The New York Times" qəzeti ölkənin veb-səhifəsini "ən yaradıcı mikrodövlət saytlarından biri" kimi təqdim etmişdir. İmperiyanın "üzvləri" ölkənin ərazisinə ucsuz-bucaqsız və bir-birindən uzaq yerləşən sahələri daxil edirlər; buraya Avstraliyada bir kvadrat kilometr torpaq sahəsi, Monrealda bir ev böyüklüyündə ərazi, Kanada ("Hər bir şeyin səfirliyi" hesab edilir), Yerin bir qisim digər əraziləri, Marsda bir koloniya, Plutonun şimal yarımkürəsi və xəyali planet aid edilir. Bayraqları Kanada bayrağına bənzəyir: ağ kvadratın üzərində qırmızı ağcaqayın yarpağı əvəzinə böyük sarı smaylik əks olunub. Həmçinin kənarlardakı iki qırmızı düzbucaqlının eni ilə uzunluğunun nisbəti Kanada bayrağında olduğundan fərqlidir. == Tarixi == Aerika imperiyasının əsası 8 may 1987-ci ildə kanadalı Erik Liz və bir qrup dostları tərəfindən qoyulmuşdur. İlk on ili ərzində imperiya tamamilə fiksiya idi: planetlərin qalaktikası üzərində suverenlik iddiasına düşməklə digər mikrodövlətlərə qarşı müharibələrdə iştirak edirdi. İnternetin ortaya çıxması ilə təsisçilər özlərinə bənzər digər mikrodövlətlərin olduğunu kəşf etdilər və imperiya yavaş-yavaş əksər fantastik elementləri tərk edərək hobbi kimi fəaliyyət göstərməyə deyil, siyasi bir qurum olmağa çalışırdı.

Ağliyan (fars. اغليان‎‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Bükan şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 186 nəfər yaşayır (37 ailə).

Ağmiyan (fars. اغميون‎) — İranın Şərqi Azərbaycan ostanının Sərab şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 1,493 nəfər yaşayır (395 ailə). == Coğrafi yerləşməsi == Sərab şəhristanının Mərkəzi bölgəsində, Sərab şəhərindən şimal-şərqdədir.

Ağviran (fars. اغورا‎) — İranın Qərbi Azərbaycan ostanının Çaldıran şəhristanı ərazisinə daxil olan kənd. == Əhalisi == 2006-cı il məlumatına görə kənddə 59 nəfər yaşayır (20 ailə).

Aştiyan dili — Hind-Avropa dil ailəsinin Şimal-qərbi İran dillərinin Mərkəzi İran qrupuna aid olan dildir ki Mərkəzi ostanında xüsusilə Aştiyanda danışılır.Mərkəzi İran dialektləri və Talış dili arasında keçiddir.Vəfs dilinə çox oxşayır.

Aştiyan şəhristanı — İranın Mərkəzi ostanının şəhristanlarından biridir. Şəhristanın inzibati mərkəzi Aştiyan şəhəridir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhristanın əhalisi 19,011 nəfər və 5,669 ailədən ibarət idi.

Vatikan bayrağı — Vatikanın Dövlət bayrağı

Vatikan Muzeyləri (it. Musei Vaticani) — Vatikan ərazisində yerləşən bir muzey kompleksi, dünyada ən çox ziyarət edilən sənət muzeylərindən biri. Muzeyin kolleksiyaları Roma papaları tərəfindən yaradılıb və intibah dövrü əsərləri də daxil olmaqla, klassik ustaların əsərlərindən ibarətdir. Muzeylər XVI əsrin əvvəllərində II Pope Julius tərəfindən qurulmuşdur. Vatikan Muzeylərinə marşrut Mikelancelonun tavan rəsmləri ilə Sikstin kapellası və Rafael tərəfindən bəzədilmiş çalarları ehtiva edir. 2013-cü ildə Vatikan Muzeylərini 5,5 milyon adam ziyarət etmiş və onlar ən çox ziyarət edilən muzeylər arasında beşinci yeri tutmuşlar. Vatikan Muzeylərinin kolleksiyasının tarixi 1560-cı il yanvarın 14-də Esquiline üzüm bağlarından tapılan Laokoon və oğullarının mərmər heykəli ilə başlayır. II Yuliy PAPA tapıntı haqqında öyrənən kimi, dərhal memar Giuliano da Sangallonı və heykəltaraş Mikelancelo Buonarrotini onun üçün göndərdi. Sangalo işin etibarlılığını təsdiqlədi və Mikelancelo onu sahibdən satın almasını tövsiyə etdi. II Yuliy tam olaraq kəşfindən bir ay sonra onu Vatikan Belvederidə xüsusi bir yerdə ictimaiyyətə çatdırmaq üçün qurdu.

Vatikan Muzeyləri (it. Musei Vaticani) — Vatikan ərazisində yerləşən bir muzey kompleksi, dünyada ən çox ziyarət edilən sənət muzeylərindən biri. Muzeyin kolleksiyaları Roma papaları tərəfindən yaradılıb və intibah dövrü əsərləri də daxil olmaqla, klassik ustaların əsərlərindən ibarətdir. Muzeylər XVI əsrin əvvəllərində II Pope Julius tərəfindən qurulmuşdur. Vatikan Muzeylərinə marşrut Mikelancelonun tavan rəsmləri ilə Sikstin kapellası və Rafael tərəfindən bəzədilmiş çalarları ehtiva edir. 2013-cü ildə Vatikan Muzeylərini 5,5 milyon adam ziyarət etmiş və onlar ən çox ziyarət edilən muzeylər arasında beşinci yeri tutmuşlar. Vatikan Muzeylərinin kolleksiyasının tarixi 1560-cı il yanvarın 14-də Esquiline üzüm bağlarından tapılan Laokoon və oğullarının mərmər heykəli ilə başlayır. II Yuliy PAPA tapıntı haqqında öyrənən kimi, dərhal memar Giuliano da Sangallonı və heykəltaraş Mikelancelo Buonarrotini onun üçün göndərdi. Sangalo işin etibarlılığını təsdiqlədi və Mikelancelo onu sahibdən satın almasını tövsiyə etdi. II Yuliy tam olaraq kəşfindən bir ay sonra onu Vatikan Belvederidə xüsusi bir yerdə ictimaiyyətə çatdırmaq üçün qurdu.

Üçtikan südləyən (lat. Euphorbia triaculeata) — bitkilər aləminin malpigiyaçiçəklilər dəstəsinin südləyənkimilər fəsiləsinin südləyən cinsinə aid bitki növü.

Üçtikan şeytanağacı (lat. Gleditsia triacanthos) — lələk cinsinə aid bitki növü. Acacia americana Stokes Acacia inermis Steud. Acacia laevis Steud. Acacia triacanthos Gron. Caesalpiniodes triacanthum (L.) Kuntze Gleditschia triacanthos L. [Spelling variant] Gleditsia brachycarpa (Michx.) Pursh Gleditsia bujotii Neumann Gleditsia bujotii var. pendula Rehder Gleditsia elegans Salisb. Gleditsia ferox var. nana Rehder Gleditsia flava Steud. Gleditsia heterophylla Raf.

Atakan Karazor (13 oktyabr 1996, Essen, Şimali Reyn-Vestfaliya) — 2. Bundesliqa təmsilçilərindən olan "Holştayn Kiel" klubunda yarımmüdafiəçi kimi çıxış edən peşəkar Almaniya futbolçusudur. == Klub karyerası == === Borussiya Dortmund === Karazor "Boxum" akademiyası vasitəsilə inkişaf etmişdir. 5 may 2015-ci ildə o, "Borussiya Dortmund" klubuna transfer olmuşdur. Karazor "Borussiya Dortmund II" komandası ilə 59 oyuna çıxmış və bir qolla yadda qalmışdır. === Holştayn Kiel === 14 iyun 2017-ci ildə Karazor "Holştayn Kielv" klubu ilə müqavilə imzalamışdır. Karazor klub ilə debütünü 23 yanvar 2018-ci ildə "Yunion Berlin" klubuna qarşı oyunda etmişdir. O, 90 dəqiqə meydanda mübarizə aparmışdır. 2. Bundesliqa görüşündə "Holştayn" rəqibi ilə 2–2 hesabı ilə bərabərə qalmışdır.

Attika (yun. Περιφέρεια Αττικής) — periferiya, Yunanıstanın inzibati-ərazi vahidi. Yerli rəhbərliyin regional idarəsi və inzibati bölmənin bir hissəsidir. 2011-ci ildən etibarən "Kallikratis" proqramına əsasən Attikaın desentralizasiya idarəsinə daxildir. Metropol rayonu olan Afina, Yunanıstanın paytaxtı, Attikaya daxildir. 2011-ci il siyahıyaalınmasına görə əhalinin sayı 3,827,624 nəfərdir. Ərazisi — 3808.101 kvadrat kilometrdir. Sıxlıq kvadrat kilometr başına 1005.13 nəfərdir. İnzibati mərkəzi Afinadır. Ərazisinə Afina, Pirey, Şərqi Attika və Qərbi Attika nomlar daxildir.

Anqlikan kilsəsi — VIII Henrixin dövründə (1509–1547) İngiltərənin katolikliyə yaxın olan dövlət kilsəsi. İdarə üsuluna görə Katolik kilsəsinə protestantizmdən daha yaxın hesab edilir. Anqlikan kilsəsi Reformasiya dövründə meydana gəlib İngiltərədə kral mütləqiyyətinin möhkəmləndirilməsinə qulluq edirdi. 1534-cü ildə parlamentin "Üstünlük Aktı" əsasında Anqlikan kilsəsinin başçısı Kral elan edilmişdir. Kral Vatikandan dini asılılığını tam aradan qaldırmaq üçün Anqlikan kilsəsinin əlaqəsini Vatikan kilsəsi ilə qırdı. Anqlikan kilsəsinə tabe olan monastırlar ləğv olundu. Kral öz dvoryanları arasında hörmətini artırmaq üçün monastırlara məxsus olan torpaqları onlar arasında bölüşdürdü. Parlamentin qərarları ilə 1549-cu ildə bütün ingilislərə vacib olan "İcma ibadət kitabı" və 1571-ci ildə 39 maddədən ibarət anqlikanlığın inam rəmzləri təsdiq edilmişdir. Yeni dövlət kilsəsinin yaranması ilə razı olmayan katoliklər və kalvinistlər vəhşicəsinə təqib olunurdular. Anqlikan kilsəsi başda arxiyepiskop olmaqla iki, Kenterberi və York kilsə vilayətlərinə bölünür.

Paqta (və yaPaqtıqan) - türk və altay xalq mədəniyyətində bir növ bərəkət mərasimi. Bu bayramın qoruyucu ruhu olan Baxtı Xan adına təşkil edilir. Qoça, Saya, Payna, Paqta dördlü bir mərasim silsiləsi meydana gətirirlər. Bundan başqa Şumer ənənəsindən yaxın şərq və orta Asiyaya yayılan və bu sıralamaya uyğun düşən Narduqan bayramı bilinir. (Bax/Bağ/Baq/Paq) kökündən törəmişdir. Güdən, gözləyən deməkdir. Baxmaq feli ilə eyni mənşəyə malikdir. Baxşi (şaman) sözü ilə də əlaqəli görünməkdədir. Azərbaycan xalq inancında Ay və Günəş sevgilidir. Onların sevgisi əbədidir, amma heç vaxt birləşə bilməzlər.

Gürcüstan–Vatikan münasibətləri — Gürcüstan Respublikası və Vatikan arasındakı mövcud ikitərəfli münasibətlər. Ölkələr arasında diplomatik münasibətlər 5 may 1992-ci ildə qurulmuşdur. Gürcüstanın Vatikandakı səfirliyi Roma şəhəri 25 Via Toscana ünvanında yerləşir. Gürcüstanda Apostol Nunsiatursı isə Tbilisi, 40 Zghenti-də yerləşir. == Tarixi == Gürcüstan ilə Vatikan arasında diplomatik münasibətlər əsrlər boyu davam edir. Gürcüstan padşahları və şahzadələri Vatikanla tez-tez məktublaşır və səfirlik mübadiləsi aparırdılar. 17-18-ci əsrlərdə Gürcüstandakı Roma Katolik Kilsəsinin missionerlik fəaliyyətində əhəmiyyətli dərəcədə artım olmuşdur. Gürcüstan 1991-ci ildə müstəqillik qazanır və 5 may 1992-ci ildə Vatikan ilə diplomatik əlaqələr qurur. Gürcüstanın paytaxtı Tiflisdəki Apostol Nunsiatura həmçinin qonşu Cənubi Qafqaz ölkələri olan Ermənistan və Azərbaycanda da vatikanı təmsil edir. Karitas xeyriyyə fondu vasitəsilə Vatikan Gürcüstanda humanitar fəaliyyət göstərir.

Vatikan Apostol Kitabxanası (lat. Bibliotheca Apostolica Vaticana) — Vatikanda kitabxana. Kitabxananın direktoru Jan-Lui Brügedir. Vatikan Apostol Kitabxanası (lat. Bibliotheca Apostolica Vaticana, italyanca: Biblioteca Apostolica Vaticana), daha çox Vatikan Kitabxanası və ya qeyri-rəsmi olaraq Vatikan kimi tanınan Vatikanda yerləşən Müqəddəs Taxt-Tacın kitabxanasıdır . O, rəsmi olaraq 1475-ci ildə yaradılmışdır, baxmayaraq ki, o, daha qədimdir - dünyanın ən qədim kitabxanalarından biridir və tarixi mətnlərin ən əhəmiyyətli kolleksiyalarından birini ehtiva edir. Tarix boyu 75.000 kodeks, həmçinin 8.500 inkunabula daxil olmaqla 1.1 milyon çap kitabı var. Vatikan Kitabxanası tarix, hüquq, fəlsəfə, elm və ilahiyyat üçün nəzərdə tutumuş tədqiqat kitabxanasıdır. Vatikan Kitabxanası öz ixtisaslarını və tədqiqat ehtiyaclarını sənədləşdirə bilən hər kəs üçün açıqdır. 1801-1990-cı illər arasında nəşr olunan kitabların səhifələrinin şəxsi öyrənilməsi üçün fotokopiyaları şəxsən və ya poçt vasitəsilə tələb oluna bilər.

Vatikan Məxfi Arxivi (lat. Archivum Secretum Apostolicum Vaticanum) — Vatikan Apostol Kitabxanasının tərkib hissəsi. Arxivariusu Jan-Lui Brügedir. Əvvəlki başlıqda, “Vatikan Gizli Arxivi”ndə “gizli” sözünün istifadəsi məxfiliyin müasir mənasını ifadə etmir. Arxivin keçmiş Latın adının daha dolğun və bəlkə də daha yaxşı tərcüməsi “özəl Vatikan Apostol arxivi” ola bilər ki, bu da onun fondlarının Roma Kuriyasının və ya Müqəddəs Taxt-tacın hər hansı xüsusi departamentinin deyil, Papanın şəxsi mülkü olduğunu göstərir. "Gizli" sözü ingilis dilində bu köhnə, orijinal mənada, "gizli qulluqçular", "gizli stəkan", "gizli oymaçı" və ya "katib" kimi ifadələrdə istifadə olunmağa davam edir. şərəf və hörmət VIP ilə müqayisə edilə bilər. 1969-cu ildə aparılan bir araşdırmada qeyd edilirdi ki, arxivlərin kataloq sistemi o qədər qeyri-adekvat idi ki, "gizli" termininin istifadəsinə layiq idi, belə ki, o, "geniş basdırılmış şəhər, zamanın lavaları ilə sular altında qalmış Herkulaneum... arxeoloji qazıntı kimi gizli" olaraq qalır. məxfidir”.

Vatikan (lat. Vaticana; it. Vaticano) və ya rəsmi adı ilə Vatikan Şəhər Dövləti (lat. Status Civitatis Vaticanae; it. Stato della Città del Vaticano) — Cənubi Avropada şəhər-dövlət. Vatikan İtaliyanın paytaxtı Roma şəhərinin qərb hissəsində Monte-Vatikano adlanan təpə üzərində (xatırladaq ki, Roma şəhəri 7 təpə üzərində salınıb) yerləşən mikrodövlətdir. Ölkənin ümumi sahəsi 0.44 kvadrat kilometr və ya 44 hektar, əhalisinin sayı isə min nəfərdən çoxdur. Şəhər-dövlətin sərhədlərinin ümumi uzunluğu 2600 metrdir. Vatikan həm ərazisi, həm də əhalisinin sayına görə, dünya dövlətlərinin ən kiçik, eyni zamanda müstəqil və suveren ölkəsidir. Lakin Vatikanı daim dünyanın siyasi xəritəsində görmək mümkündür.

Anqlikan kilsəsi — VIII Henrixin dövründə (1509–1547) İngiltərənin katolikliyə yaxın olan dövlət kilsəsi. İdarə üsuluna görə Katolik kilsəsinə protestantizmdən daha yaxın hesab edilir. Anqlikan kilsəsi Reformasiya dövründə meydana gəlib İngiltərədə kral mütləqiyyətinin möhkəmləndirilməsinə qulluq edirdi. 1534-cü ildə parlamentin "Üstünlük Aktı" əsasında Anqlikan kilsəsinin başçısı Kral elan edilmişdir. Kral Vatikandan dini asılılığını tam aradan qaldırmaq üçün Anqlikan kilsəsinin əlaqəsini Vatikan kilsəsi ilə qırdı. Anqlikan kilsəsinə tabe olan monastırlar ləğv olundu. Kral öz dvoryanları arasında hörmətini artırmaq üçün monastırlara məxsus olan torpaqları onlar arasında bölüşdürdü. Parlamentin qərarları ilə 1549-cu ildə bütün ingilislərə vacib olan "İcma ibadət kitabı" və 1571-ci ildə 39 maddədən ibarət anqlikanlığın inam rəmzləri təsdiq edilmişdir. Yeni dövlət kilsəsinin yaranması ilə razı olmayan katoliklər və kalvinistlər vəhşicəsinə təqib olunurdular. Anqlikan kilsəsi başda arxiyepiskop olmaqla iki, Kenterberi və York kilsə vilayətlərinə bölünür.

Mahmut Arıkan (1977, Kayseri ili) — inşaat mühəndisi və siyasətçi; Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 28-ci çağırışının deputatı. == Həyatı == Mahmut Arıkan 1977-ci ildə Kayseri ilində anadan olub. İbtidai və orta təhsilini Kayseridə alıb. Kayseri İmam-Hatip Liseyini bitirib. Ərciyəs Universiteti İnşaat Mühəndisliyi Bölməsindən məzun olub. Mühəndis olaraq çalışıb və ticarətlə məşğul olub. Müstəqil Sənayeçi və İş Adamları Dərnəyində (MÜSİAD), Anadolu Aslanları İş adamları Dərnəyində (ASKON), İnşaat Mühəndisləri Palatasında (İMO), Cansuyu Yardımlaşma və Dayanışma Dərnəyində, Anadolu Gənclər Dərnəyəində (AGD) və Milli Gənclər Fondunda (MGV) çalışıb. Səadət Partiyası yarandığı gündən gənclər qanadının sədri, ilçə şöbəsinin sədri və il şöbəsinin sədri vəzifələrində çalışıb. 2019-cu ildən Səadət Partiyası İdarə Heyətinin üzvü və Səadət Partiyası sədrinin müavini vəzifəsində çalışır. 2023-cü il mayın 14-də Səadət Partiyasının namizədi olaraq Cümhuriyyət Xalq Partiyasının siyahısından Kayseri ilindən Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 28-ci çağırışının deputatı seçilib.