Lüğətlərdə axtarış.

Aureus və ya aurey (lat. aureus) — qədim Roma qızıl sikkəsi. Adı latın dilindəki "aurum" – qızıl sözündən gəlir. İkinci Pun müharibəsi zamanı dövriyyəyə buraxılmışdır. Bu, ilk növbədə qələbələrə görə mükafat olaraq qoşunlara paylanmaq üçün yalnız mükafatlı sikkə kimi istifadə edilmişdir. Beş yüz ildən artıq dövriyyədə olmuş və bu müddət ərzində dəfələrlə devalvasiyaya uğramışdır İmperator Konstantin tərəfindən həyata keçirilən son devalvasiyadan sonra bu, solid (lat. solidus) kimi tanınmışdır == İstinadlar == == Əlavə ədəbiyyat == Cohen. Description historique des monnaies frappé essous l’Empire Romain. Paris-London, 1859—1868 Cohen. Description générale des monnaies de la République Romaine Paris-London, 1857 Lenormant.

Astrey (yun. Ἀστραῖος; lat. Astraeus) yunan mifologiyasında bir personaj, Hesiod "Teoqoniyasına" və Psevdo-Apollodora görə ikinci nəsil titan, Krios və Evribiyanın oğlu. Higin onu Geya və Tartarın oğlu – nəhəng hesab edir. Titan ilahə Eosun əri, dörd külək tanrısının: Evr (cənub-şərq küləyi), Zefir (qərb küləyi), Not (cənub küləyi), Boreyin (şimal küləyi) atası. == İstinadlar == == Mənbə == Hans von Geisau: Astraios. In: Pauly-Wissowa#Der Kleine Pauly (KlP)|Der Kleine Pauly. Lexikon der Antike in fünf Bänden. Band 1, München 1964, Sp. 660.

Andrey — yunan kişi adı. Həvari Andrey — İsanın on iki həvarisindən biri. Andrey Fedçuk — Ukraynalı boksçu. Andrey Kuptsov — məşqçi Andrey Markov — professor, akademik, Rusiya riyaziyyatçısı. Andrey Stepanov — Estoniya futbolçusu, Andrey Vlasov — SSRİ generalı.

Apuleyus, rusca Apuley (lat. Apuleius Lucius, təxminən m. 125–170) — Qədim Roma yazıçısı, şairi, orta platonçu filosof. Roma imperiyasının Afrika əyalətinin Madavr şəhərində doğulub. Məşhur "Metamorfozalar" ("Qızıl eşşək") romanının müəllifi. Yazıçının latınca əsərləri qalmışdır. == Həyatı == === Mənşəyi === Apuley özünü yarınumidiyalı-yarıqetuleyalı hesab edirdi. Ehtimal ki onun doğma dili hansısa yerli semit şivələrində biri olmuşdur. Şəhər özünüidarəsində yüksək vəzifə sahibi olan atası karlı adam olduğundan, Apuley, ibtidai təshsilini öz doğma şəhərində başlayıb, Karfagendə davam etdirmişdir. Yuli Sezarın əmri ilə yenidən tikilən Karfagen, tamamilə dirçəlir və çiçəklənərək II əsrdə Afrika əyalətinin mərkəzi, valinin iqamətgahı və əyalət senatının iclas yeri olur.

Aşurlu — Azərbaycan Respublikasının Masallı rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd. Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 5 oktyabr 1999-cu il tarixli, 708-IQ saylı Qərarı ilə Masallı rayonunun Bədəlan kənd inzibati-ərazi vahidi tərkibindəki yaşayış məntəqəsi Aşurlu kəndi adlandırılmış və rayonun yaşayış məntəqələri uçot məlumatına daxil edilmişdir. == Əhalisi == Əhalisi 1956 nəfərdir.

Atreus, Mikena kralıdır. Zevsin oğlu Tantalın nəvəsidir. Pelops və Hippodameanın oğludur. Thyestes və Nikippenin qardaşıdır. Pleisthenes, Cleola ilə evliliyindən olub. Bir müddət keçdikdən sonra Atreus, dul qalmış gəlini Aeropa ilə evləndi. Bu ikinci evliliyindən, Aqamemnon və Menalay adlı iki oğlu və Anaksibia adlı bir qızı dünyaya gəldi Şayiələrə görə, Atreus və qardaşı Thyestes, atalarının daha çox sevdiyi qardaşları Khrysipposu öldürdülər və atalarının lənətini aldılar və sonralar Arqos krallığını ələ keçirdilər. Ancaq Thyestes, hökmranlığın rəmzi olan qızıl quzuyu oğurladı və Atreusun həyat yoldaşı Aeropanı sınağa çəkdi. Cinayəti açıldıqdan sonra qaçarkən, Atreusun oğlu Pleisthenesi də özü ilə götürdü və onu öz uşağı kimi böyütdü. Uşaq böyüdükdən sonra, Thyestes onu Atreusu öldürmək üçün göndərdi.

Azure — Bakıda yerləşən biznes, yaşayış, ticarət və əyləncə mərkəzindən ibarət çoxfunksiyalı kompleks binası. Kompleksin tərkib hissəsi olan "Megafun" əyləncə mərkəzi Avropanın ən böyük qapalı əyləncə mərkəzi sayılır.Bina Xəzər dənizinin sahilindən 100 metr məsafədə, Ağ Şəhərin yanında, Nobel prospektində yerləşir. == Kompleks == Çoxfunksiyalı Azure Kompleksi – Azərbaycanın tikinti bazarının liderlərindən olan YENİ HAYAT Şirkətlər Qrupu-nun Bakıda gerçəkləşdirdiyi ən innovativ layihələrdən biridir. === Azure Business Center === Azure Business Center postmodern üslubunda hazırlanmış A+ sinifinin 30 mərtəbəli ofis qülləsidır. Göydələnin forması yelkənlər üzərində gəmi yarışını simvollaşdırır, memarlara görə isə müvəffəqiyyət arzusunu simvollaşdırır. Qüllədə 200 ofis binası, konfrans zalı, kino, tibb mərkəzi, kafe və 2000 avtomobil üçün park yeri var. Panoramik liftlərdən istifadə olunur. İş mərkəzində ən son texniki avadanlıqla təchiz olunmuş 200 ofis, konfrans zalları, iclas üçün otaqlar, kafe və restoranlar, xidmət otaqları yerləşir. === Azure Shopping Centre === Azure Shopping Center 4 mərtəbəli 40 000 m²-lik bir ticarət mərkəzidir. 2012-ci ildə açıldı.

Aşura günü — Məhərrəm ayının 10-cu günü. Matəm günü. İmam Hüseynin, onun ailə üzvlərinin və tərəfdarlarının qətl olunduğu gün. Hicri təqvimi ilə 61-ci ildə İmam Hüseyn və silahdaşlarının Kərbəlada şəhid edildiyi gün. Şiələr bu günü yas günü kimi qəbul edirlər və əzadarlıq edirlər. Şeyx Abbas Qumi "Məfatihul-cinan" kitabında deyir: «Məhərrəm ayının onuncu günü İmam Hüseynin şəhadət günüdür. Əhli-Beyt və onların şiələri üçün kədər gündür.

Andrey (q.yun. Ἀνδρέας Andréas) — İsanın on iki həvarisindən biri. Simonun qardaşı, Cəliləli balıqçı. X şəklindəki çarmıxda ölmüşdür. Şotlandiya və Rusiyanın baş əzizi. 30 noyabr Əziz Andrey günüdür.

Murad Aşurlı — azərbaycanlı alpinist. 2013-cü ilin 19 may tarixində Yer kürəsinin ən yüksək zirvəsi olan Everest zirvəsində üçüncü dəfə Azərbaycan bayrağını qaldıran şəxs olaraq tarixə keçmişdir. Murad Aşurlı 1972-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Ali təhsilini Moskva şəhərində aldıqdan sonra ABŞ-yə köçüb. O, son illər ABŞ-də aparıcı telekommunikasiya şirkətlərindən birinin top-meneceri vəzifəsində çalışırdı. 2007-ci ildə Şimali Amerikanın ən yüksək nöqtəsi – Makkinli zirvəsini, 2013-cü ildə isə Everesti fəth edib. Murad Aşurlı 21 oktyabr 2014-cü ildə Himalay dağlarında alpinistlər arasında populyar olan, 6856 metr hündürlüyə malik Ama Dablam zirvəsindən enərkən qəzaya uğrayıb. Bildirilir ki, "7 zirvə" kommersiya ekspedisiya qrupuna daxil olan Murad Aşurlu 8 digər alpinistlə birlikdə Ama Dablam zirvəsinə uğurla qalxıb. Lakin geri qayıdanda faciləvi şəkildə itkin düşüb. Ekspedisiyanın başlamasından əvvəl Murad “Finding your Everest” (“Öz Everestinin axtarışında”) adlı kitabı üzərində işi yekunlaşdırıb.

Murad Məmməd oğlu Aşurov (1941, Zod, Basarkeçər rayonu – may 2017) — Xanlar Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı, Yevlax Rayon Xalq Deputatları Sovetinin sədri, Azərbaycan Kommunist Partiyası Xanlar Rayon və Yevlax Şəhər Komitəsinin birinci katibi. Murad Aşurov 1941-ci il tarixində Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasının Basarkeçər rayonunun Zod kəndində anadan olmuşdur. O, Xanlar pedaqoji məktəbində təhsil almışdır. 1960-cı ildə əmək fəaliyyətinə başlamışdır. O, Jdanov rayonunun Xələc kənd orta məktəbində müəllimlik etmişdir. 1962-ci ildə Azərbaycan Dövlət Universiteti yanında hazırlıq kursunu bitirərək Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutuna daxil olmuşdur. 1 il sonra qiyabi şöbəyə keçərək Xanlar rayonuna qayıtmışdır. 1968-ci ildə isə məzun olmuşdur. O, 1969-cu ildə Bakı Ali Partiya Məktəbinə təhsil almağa göndərilmişdir. Azərbaycan Kommunist Partiyası Xanlar Rayon Komitəsinin birinci katibi olduğu müddətdə Səməd Ağamalıoğlu adına Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Akademiyasında aqronomluq təhsili almışdır.

Palicourea azurea (lat. Palicourea azurea) — boyaqotukimilər fəsiləsinin palicourea cinsinə aid bitki növü.

Salvia azurea (lat. Salvia azurea) — dalamazkimilər fəsiləsinin adaçayı cinsinə aid bitki növü.

Andrey Arnautov (ukr. Арнаутов Андрій; 27 avqust 1967, Rostov-na-Donu) — Amerika və Ukrayna caz ifaçısı, bəstəkar, musiqi prodüseri; Ukraynanın ən məşhur caz musiqiçilərindən biri. == Bioqrafiya == Andrey Arnautov 27 avqust 1967-ci ildə Rostov-na-Donuda anadan olub. 1983-cü ildə Rostov İncəsənət Məktəbinin caz, bas gitara və kontrabas şöbəsinə daxil olub. 1986-cı ildə üçüncü kursun sonunda Qnesins adına Moskva Musiqi Kollecinə köçürülür və orada kontrabas sinfində təhsilini davam etdirir. Moskvada oxuyarkən o, özünün “Tranzit” qrupunu qurur, onunla müxtəlif caz festivallarında çıxış edir. SSRİ ərazisində müxtəlif cem-seanslarında iştirak edən hələ kifayət qədər gənc Andrey Arnautovun Pat Metheni, Dizzi Qillespi və Paul Horn kimi caz əfsanələri ilə eyni səhnədə olmaq şansı var idi. 1990-cı ildə Andrey Arnautov ABŞ-a köçür. Orada dünyanın ən nüfuzlu təhsil ocaqlarından birinə - Berkli Musiqi Kollecinə (Boston, ABŞ) daxil olaraq təqaüd alır. Berklidə oxuyarkən Andrey ara-sıra trubaçı Roy Harqrov, vibrafonçu Viktor Mendoza ilə birgə ifa edir.

Andrey Andreyeviç Kotska (ukr. Андрій Андрійович Коцка; 23 may 1911, Ujqorod – 3 sentyabr 1987, Ujqorod) — Ukrayna-sovet rəssamı. Ukrayna SSR əməkdar incəsənət xadimi (1971), Ukrayna SSR xalq artisti (1982). == Həyatı == Andrey Andreyeviç Kotska 23 may 1911-ci ildə Avstriya-Macarıstan dövlətinin bir hissəsi olan Ujqorod şəhərində (indiki Ukrayna) anadan olmuşdur. O, 1931-ci ildə Ujqorodda ictimai rəsm məktəbini bitirmişdir. Kotska Adalbert Erdeli və İosif Bokşayın şagirdi olmuşdur. O, təhsilini Roma Rəssamlıq Akademiyasının monumental rəssamlıq şöbəsində davam etdirmiş, buranı 1942-ci ildə bitirmişdir. Kotska 1946-cı ildən Ukrayna Rəssamlar İttifaqının üzvü olmuşdur. O, 1977-ci ildən SSRİ Rəssamlar İttifaqı İdarə Heyətinin üzvü və Ukrayna SSR Rəssamlar İttifaqı İdarə Heyətinin Rəyasət Heyətinin üzvü kimi fəaliyyət göstərmişdir. Kotska 1932-ci ildən rəsm sərgilərində iştirak etmişdir.

Audrey Bitoni (16 avqust 1986, Pasadena, Kaliforniya) — italyan əsilli amerikalı çılpaq model və pornoqrafik film aktrisası. 2008-ci ildə AVN mükafatlarında ən yaxşı gənc ulduz nominasiyasına namizəd olub.

Andrey Cons (23 sentyabr 1973, Piterboro[d], Kembricşir qraflığı[d]) — Birləşmiş Krallıqı təmsil edən triatlonçu. == Karyerası == Andrey Cons Birləşmiş Krallıqı 2000-ci ildə Sidney şəhərində (Avstraliya) baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı nəticəsiz başa vurdu. Daha sonra Andrey Cons Birləşmiş Krallıqı 2004-cü ildə Afina şəhərində (Yunanıstan) baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı 16-cı pillədə başa vurdu.

Andrey Aleksandroviç Jdanov (rus. Андре́й Алекса́ндрович Жда́нов; 14 (26) fevral 1896, Mariupol, Yekaterinoslav quberniyası – 31 avqust 1948[…], Moskva) — sovet siyasətçisi və ideoloqu. O, 1940-cı illərdə Sovet İttifaqının "baş təbliğatçısı" kimi təsvir edilib və İosif Stalinin ölümünə qədər qüvvədə qalan sovet mədəniyyət siyasətinin, "Jdanov doktrinasının" hazırlanmasına cavabdeh olub. Jdanov Stalinin ən böyük ehtimal olunan varisi hesab olunurdu, lakin ondan əvvəl vəfat edib. Ukraynanın Mariupol şəhərində anadan olan Jdanov 1915-ci ildə bolşeviklərə qoşulub və tez bir zamanda partiya sıralarında yüksəlib. Stalinin yaxın adamı olan Jdanov, 1934-cü ildə Mərkəzi Komitənin katibi, həmin ilin sonunda isə Sergey Kirovun qətlindən sonra Leninqrad partiyasının sədri vəzifəsinə yüksəldi. O, Böyük təmizləmə zamanı böyük rol oynamağa davam edəcəkdi. 1939-cu ildə Siyasi Büronun həqiqi üzvü, Kommunist Partiyasının ikinci katibi və Mərkəzi Komitənin təbliğat şöbəsinin müdiri vəzifələrinə irəli çəkildi. Jdanovun siyasi mövqeyi İkinci Dünya müharibəsinin başlanğıcında SSRİ-Fin müharibəsi ilə əlaqəsi və Molotov-Ribbentrop paktının uğursuzluğu səbəbindən əhəmiyyətli dərəcədə sarsıldı. Buna baxmayaraq, o, Estoniyanın Sovet İttifaqı tərəfindən ələ keçirilməsinə nəzarət etmiş və Leninqradın müdafiəsində aparıcı rol oynamışdır.

Andrey Yevgenyeviç Lunyov (13 noyabr 1991, Moskva) — Rusiyalı futbolçu. 13 noyabr 1991-ci ildə Rusiyanın Moskva şəhərində anadan olmuşdur. Hal-hazırda Rusiyanın "Dinamo Moskva" klubunda, həmçinin Rusiya milli futbol komandasında qapıçı mövqeyində çıxış edir. == Klub karyerası == === Ufa FK === 29 iyul 2015-ci ildə Andrey Lunyovun "Ufa" klubuna 1 illik müqavilə ilə qoşulacağı təsdiqləndi. O, Rusiya Premyer Liqasında ilk oyununu Ufa üçün 11 sentyabr 2016-cı ildə Krasnodar FK ilə oyunda etdi. === Zenit Sankt-Peterburq FK === Lunyov 23 dekabr 2016-cı ildə "Zenit" klubuna transfer oldu və klub ilə 4.5 illik müqavilə imzalayıb. === Bayer Leverkuzen FK === 10 iyul 2021-ci ildə "Bayer Leverkuzen" ilə 2 illik müqavilə imzalayıb. === Qarabağ FK === 19 avqust 2023-cü ildə "Qarabağ FK"la müqavilə imzalayıb. 4 iyun 2024-cü ildə "Qarabağ" Lunyovun müqaviləsi başa çatdıqdan sonra klubu tərk etdiyini bildirib. === Dinamo Moskva FK === 18 iyun 2024-cü ildə Lunyov "Dinamo Moskva" ilə 2+1 illik müqavilə bağlayıb.

Andrey Qluşenko (23 oktyabr 1977, Kirovoqrad) — Ukraynanı təmsil edən triatlonçu. == Karyerası == Andrey Qluşenko Ukraynanı 2000-ci ildə Sidney şəhərində (Avstraliya) baş tutan XXVII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı 11-ci pillədə başa vurdu. Daha sonra Andrey Qluşenko Ukraynanı 2004-cü ildə Afina şəhərində (Yunanıstan) baş tutan XXVIII Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı nəticəsiz başa vurdu. Növbəti dəfə Andrey Qluşenko Ukraynanı 2008-ci ildə Çində baş tutan XXIX Yay Olimpiya Oyunlarında təmsil elədi və olimpiadanı nəticəsiz başa vurdu.

Andrey Dobroxodov (1 aprel 1984, Pervouralsk, Sverdlovsk vilayəti) — Azərbaycanı təmsil edən keçmiş fiqurlu konkisürəndir. O, 2005-ci ilin Azərbaycan milli çempionudur və üç dəfə yeniyetmələr arası dünya çempionatında (2001–2003) sərbəst skeyt üzrə yarışaraq Azərbaycanı təmsil edib.

Andrey Rubin (latış. Andrejs Rubins‎; 26 noyabr 1978, Riqa – 1 avqust 2022) — yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış etmiş Latviya futbolçusu. Məşqçi. Latviya milli futbol komandasının keçmiş üzvü. == Klub karyerası == Riqa "Dauqava"sının Uşaq-Gənclər İdman Məktəbinin yetirməsidir. Peşəkar futbolçu karyerasına 1996-cı ildə, Futbol üzrə Latviya İkinci Liqasında çıxış edən "Auda" komandasında başlayıb. 1997-ci ildə İsveçə gedib və burada Yüksək Liqa təmsilçisi "Ester"də forma geyinib. 1998-ci ildə vətəninə qayıdıb və "Skonto" komandası ilə müqavilə imzalayıb. 1998–2000-ci illər ərzində "Skonto"nun heyətində ümumilikdə 91 oyuna çıxıb və 22 qol vurub. Komandası ilə birlikdə 3 dəfə Latviya çempionatının, 2 dəfə isə Latviya Kubokunun qalibi olub.

Andrey Ştoltsers (latış. Andrejs Štolcers‎; 8 iyul 1974, Riqa) — yarımmüdafiəçi mövqeyində çıxış etmiş Latviya futbolçusu. Məşqçi. Latviya milli futbol komandasının keçmiş üzvü. == Erkən illəri == Andrey Ştoltsers 8 iyul 1974-cü ildə Riqa şəhərində anadan olub. 3 yaşından hokkeylə məşğul olmağa başlayıb. 8 yaşında ikən Latviya SSR-də öz yaş qrupunda ən yaxşı hokkeyçi seçilib. 14 yaşında olarkən "Dauqava" futbol klubunun gənclər komandasının məşqçisi ilə söhbətdən sonra hokkeyi futbola dəyişmək qərarına gəlir. == Klub karyerası == Peşəkar futbolçu karyerasına 1992-ci ildə, adını bir il sonra "Olimpiya"ya dəyişəcək "Kompar/Dauqava" komandasında başlayıb. 1996-cı ildə Aleksandr Starkovun dəvəti ilə "Skonto"ya keçib.

Vicia cracca (lat. Vicia cracca) — bitkilər aləminin paxlaçiçəklilər dəstəsinin paxlakimilər fəsiləsinin lərgə cinsinə aid bitki növü. == Sinonimləri == === Homotipik sinonimləri === Cracca vulgaris Opiz Ervum cracca (L.) Trautv. Vicia cracca var.

Andrey (q.yun. Ἀνδρεύς) — qədim yunan mifologiyasında personaj. Orxomen regionunda məskunlaşan ilk şəxs olan Peneyin oğludur. Hesioda görə, Mininin oğludur. Onun şərəfinə ölkəyə Andreida adı verilmişdir. O, Koroneya və Haliarta bölgəsini Afamanta ayırmışdır. Levkonun qızı Evippe ilə evlənmişdir. Eteokl adlı bir oğlu var idi.

Surrey və ya Sarrey (ing. Surrey [ˈsʌri]) — Cənubi İngiltərədə qraflıq, Cənub-Şərqi İngiltərə regionunun bir hissəi, "Ev qraflığı" (Home Counties) adlandırılan qraflıqlardan biri. İnzibati mərkəzi Kinqston-apon-Tems olsa da, qraflığın tarixi şəhəri Gilford sayılır. Əhalisi — 1 098 300 (2007-ci ilin hesablamaları).

Surək — İranın Mazandaran ostanının şəhərlərindəndir. Həm də Miyandürud şəhristanının mərkəzidir. 2006-cı il əhalinin siyahıya alınmasına əsasən, şəhərin əhalisi 8,817 nəfər və 2,377 ailədən ibarət idi.

Süren (fr. Suresnes) — Parisin qərb sərhəddində O-dö-Sen departamentində kommuna. Əhalisi 48 565 nəfərdir (2015-ci il üçün).

Sürət — gedilən yolun zamana nisbətinə bərabər olan kəmiyyətdir. Düsturla ifadəsi isə belədir: v = s t {\displaystyle v={\frac {s}{t}}} Burada s — düzxətli bərabərsürətli hərəkətdə gedilən yol, t — həmin yolu getmək üçün sərf olunan zaman, v — isə sürətdir. Sürət vahidləri 1 s m s a n {\displaystyle 1{\frac {sm}{san}}} (SQS sistemində), 1 m s a n {\displaystyle 1{\frac {m}{san}}} (BS sistemində) -dir. Cismin hərəkət halı təkcə sürətin qiyməti ilə deyil, həm də hərəkətin istiqaməti ilə xarakterizə olunduğundan sürət vektorial kəmiyyətdir.