Lüğətlərdə axtarış.

Abdulxalıq hamamı – Hamamın tikilməsi 1890-cı illərə düşür. El arasında Abdixaha hamamı kimi tanınan bu hamamı dəllək Abdulxalıq tikdirmişdi. == Haqqında == Abdulxalıq hamamı Hazıllar soyundan olan və Şəki şəhərində o dövrün çox imkanlı və geniş dünyagörüşlü şəxslərindən biri olan Abdulxalıq tərəfindən tikdirilmişdi. Əsl Şərq hamamı olan bu tikili, Şəkinin Gəncəli məhəlləsindən olan və Şərq hamamlarının tikintisi üzrə məşhur mütəxəssis kimi tanınan Usta Abbasqulu tərəfindən inşa edilmişdir. XIX əsrə aid olan Abdulxalıq hamamı, Şəki şəhərində yerləşən və yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələrindən biri kimi tanınan bir tarixi irs nümunəsidir. Bu hamam, şəhərin mədəni və tarixi mənzərəsinin vacib elementlərindən biri olaraq, dövrün memarlıq xüsusiyyətlərini özündə əks etdirir. Abdulxalıq hamamında işləyənlərin arasında dəqiq iş bölgüsü var idi. Onlardan biri hamama gələn müştərilərə çay paylayır, digəri kisə çəkir, üçüncüsü oğurluq olmasın deyə qadınların boxçalarını güdür, dördüncüsü isə təmizlik, səliqəsəhman yaradırdı. Hamam həftə ərzində dörd gün qadınlar üçün, üç gün isə kişilər üçün işləyirdi. Abdulxalıqın qohumu, hamama bitişik evdə yaşayan, 1927-ci ildə anadan olmuş Qurbanəli Camal oğlu Salamovun dediklərindən.

Əbdülxaliq Qicdüvani (24 mart 1103, Gicduvan – 1179, Gicduvan) — Nəqşibəndiyyənin şeyxi, mürşüdü. Əbdülxaliq 1103-cü ildə Buxara yaxınlığında Gicduvan adlı qəsəbədə anadan olmuşdu."Risale-i Ṣaḥibiyyə" adlı əsərində (s. 95–96) anlatdığına görə atası, İmam Malik nəslindən, zahiri və batıni elmlərə vaqif bir alim olan Malatyalı Əbdülcəmil İmamdır. Düşmənləri tərəfindən şəhərdən çıxarılan Malatya sultanının taxtına dönməsini bacaran Əbdülcəmil, 113 yaşında olmasına baxmayaraq mükafat olaraq sultanın qızıyla evləndirilir. Əbdülxaliq Gicdüvani yenə öz ifadəsinə görə, iyirmi iki yaşına qədər onu mənəvi övlad edən Xacə Xızırın tərbiyəsi altında qaldıqdan sonra Buxaraya gələn məşhur fəqih və mütəsəvvif Yusif Həmədaninin (ö. 1140) müridləri arasına qatıldı. Bəzi qaynaqlara görə Yusif Həmədani Buxaraya deyil, Səmərqəndə gəlmiş və Gicdüvani ona burada intisab etmişdir. Nəqşibəndi təriqətinin ilk təməl əsaslarını quran Əbdülxaliq Qicdüvani Məvəraünnəhr və Buxara bölgəsində təsəvvüf və təriqət xidmətlərini davam etdirmişdir. Nəqşibəndiliyin "on bir əsasını" quran Qucdüvanidən Bahaəddin Nəqşibəndin "üveysi" yolu ilə feyz aldığı rəvayət edilir. Əbdülxaliq Qucdüvaninin Bahaəddin Nəqşibənddən daha əvvəl ölməsinə baxmayaraq, aralarında məşrəb bənzərliyi səbəbiylə, üveysi bir yaxınlıq olmuşdur.

Əbdülxaliq Mustafa Renda (türk. Mustafa Abdülhalik Renda ; 29 noyabr 1881, Yanina – 1 noyabr 1957, Kadıköy, İstanbul ili) — Türkiyə dövlət xadimi, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 4-cü sədri (1935–1946). 29 noyabr 1881-ci ildə Yanyanın görkəmli şəxslərindən biri alban əsilli Rendazade Aslan Əfəndinin ailəsində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Yanya Lisesi və İstanbul Liseyində bitirdikdən sonra 25 iyul 1903-cü ildə Mülkiye Mektebindən diplom aldı. İlk işinə 27 iyul 1903-cü ildə Ziraat Bankda Mühasib Katibi, Qeydiyyatçı Refiki adı ilə başladı. 27 oktyabr 1903-cü ildə Rodos Liseyinə riyaziyyat, həndəsə, əkinçilik, sağlamlıq və fransız dili müəllimi təyin edildi. 11 avqust 1904-cü ildə Cəzayir-i bəhr-i səfid vilayətində (Egey Adaları) əyalətinin qubernatorunun idarəsində vəzifə aldı. 1906-cı ilin martında Tepelena, 1908-ci ilin noyabrında — Ças, 1909-cu ilin yanvarında — Delvin mahalları idarəçisi vəzifəsinə təyin edildi. İki dəfə Beratın mutasarrifi oldu, daha sonra — Kavala bölgə müdiri, 1911-ci ilin fevralında Çamlıq mutasarrifi təsdiq edildi. 1913-cü ilin may ayında o, Siirt mutasarriifi, 1914-cü ilin dekabrında Bitlis valisi təyin edildi.

Əbdülxalıq əl-Arrani - fəqih, hüquqçu. Əbdülxalıq ibn Əbülməali ibn Məhəmməd əl-Arrani Arranın baş şəhəri Bərdədə anadan olmuşdu. Mosul və Əxlat (Xilat) şəhərlərində qanunşünaslıqdan dərs demişdi. Hökmdarlar yanında hörməti vardı. O, 20 iyun 1236-cı ildə Şamın Dəməşq şəhərində vəfat edib.

Mirzə Əbdülxalıq Hüseyn oğlu Axundov və ya Axundzadə (1 (13) dekabr 1863, Bakı, Bakı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası – 1950, Tehran, Pəhləvilər İranı[d]) — Azərbaycan tibb alimi, yazıçı, ictimai xadim, publisist, naşir və tərcüməçi. "Səadət" Xeyriyyə Cəmiyyətinin qurucularından və katibi, Müsəlman Xeyriyyə Cəmiyyətinin, "Nəşri-maarif" Cəmiyyətinin və Bakı Şəhər Dumasının üzvü olmuşdur. Mirzə Əbdülxalıq Axundov 13 dekabr (köhnə təqvimlə 1 dekabr) 1863-cü ildə Bakıda dəmirçi ailəsində doğulub. Öncə özəl bir məktəbdə, sonra Mirzə Həsib Qüdsinin İçərişəhərdəki Örtülü məscid mədrəsəsində oxuyub. 1877–1884-cü illərdə Bakı real (edadi) məktəbində təhsilini davam etdirib. O, hələ gənc yaşlarından ərəb, fars və rus dillərini öyrənmiş, 1888-ci ildə Almaniyadakı Erlangen Universitetininin Tibb fakültəsində göz xəstəliklərinə dair yazdığı əsərini magistr elmi dərəcəsi almaq üçün müdafiə etmişdir. Əsər iki il sonra ayrıca kitab şəklində nəşr olunmuşdur. 1892-ci ildə Azərbaycan alimi Mirzə Əbdülxalıq Axundov Azərbaycanda tibb tarixinin araşdırılmasının təməlini qoydu. O, Əbu Mənsur Hərəvinin XI əsrə aid məşhur əczaçılıq ensiklopediyasını fars dilindən alman dilinə tərcümə etdi. 1893-cü ildə Derpt Universitetində doktorluq disertasiyası müdafiə etmişdir.

Əbdülxalıq Cənnəti (1855–1931) — Azərbaycan şairi Şair Əbdülxalıq Cənnəti 6 iyun 1855-ci ildə Bakıda anadan olmuşdur. Dini təhsil almışdır. Bakıda fəaliyyət göstərən “Məcməüş-Şüəra” ədəbi məclisinin fəal üzvlərindən, eyni zamanda "Füyuzat" jurnalı ətrafında birləşən maarifçi azərbaycanlılardan biri olmuşdur. Klassik üslubda Azərbaycan və fars dillərində şeir və qəzəllər yazmışdır. O, həmçinin “Qız qalası”, “Qılınc və qələm” poemalarının müəllifidir. 1931-ci ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.

Əbdül Xalıq (əsl adı: Əbdülxalıq Əbdül Əli oğlu Rzaquliyev; 5 may 1920, Bakı – 30 sentyabr 1988, Bakı) — Azərbaycan rəssamı, pedaqoq, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1973). Əbdülxalıq Əbdül Əli oğlu 5 may 1920-ci ildə Bakıda anadan olmuşdur. O, 1934–1939-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində təhsil almış, bir il sonra Moskva Rəssamlıq İnstitutuna qəbul olunsa da, Böyük Vətən müharibəsinin başlanması səbəbilə ali təhsilini yarımçıq qoyaraq Bakıya qayıtmışdır. Müharibə illərində o, həmkarları Böyükağa Mirzəzadə, Lətif Feyzullayev və Bağır Maratlı ilə birlikdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində fəaliyyətlə məşğul olmuş, müharibədən sonra Moskva Rəssamlıq İnstitutundakı təhsilinə davam etmiş və 1949-cu ildə diplomunu müdafiə edərək yenidən Bakıya qayıtmışdır. Əbdülxalıq Rzaquliyev sonralar da pedaqoji fəaliyyətinə davam etmiş, Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbində, Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda müəllim işləmişdir. O, 30 sentyabr 1988-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. Rəssamın yaradıcılığını süjetli tablo, portret, natürmort və peyzajlar təşkil edir. O, 1940-cı ildə süjetli "Kolxozda bayram" tablosunu ictimailəşdirmiş, 1946-cı ildə təşkil olunmuş ilk "Payız sərgisi"ndə "Mənzərə" və "Bazar" lövhələrini nümayiş etdirmişdir. Onun müharibədən sonrakı illərdəki yaradıcılığında iriölçülü "Traktorçunun nəğməsi" (1957) və "Hesabat verənlər" (1961) tabloları yer alır. 1950-ci illərdə keçirilmiş respublika sərgilərində onun müxtəlif janrlı lövhələri, eləcə də "Natürmort", "Pirsaat çay", "Toran çağı", "Dağlar", "Günəşli gün" və "Mənzərə" adlı etüd xarakterli əsərləri sərgilənmişdir.

Əbdülxalıq Yusifi, Mirzə Əbdülxalıq Yusif (1853, Bakı – 1924) — Azərbaycan şairi. Bakıda "Məcməüş-şüəra" məclisinin fəal üzvlərindən biri. Mirzə Əbdülxalıq Yusif 1853-cü ildə Bakıda doğulmuşdur. O əvvəllər Aşqabadda ticarətlə məşğul olmuş, sonra köçüb ömrünün axırına kimi Bakıda yaşamışdır. Atasının adı Yəqub olduğu üçün özünə "Yusif" təxəllüsünü götürən şair müasirlərindən Seyid Əzim, Molla Ağa Bixud, Əbdülxalıq Cənnəti, Mirzə Səməndər və başqaları ilə dostluq etmiş, onlarla şeirləşmişdir. Əbdülxalıq Yusif 1924-cü il noyabrın 2-də vəfat etmişdir. Onun Füzuli və digər sənətkarların təsirilə yazılmış aşiqanə qəzəllərdən ibarət kiçik divanı qalmışdır. Əbdülxalıq Yusifi qəzəlləri ilə məşhurdur. O, S. Ə. Şirvani ilə şeir məclislərində iştirak etmiş və onunla əlaqə saxlamışdır. Qəzəllərindən bir neçəsi 1981-ci ildə Bakıda nəşr olunmuş "Deyilən söz yadigardır" kitabında çap olunmuşdur.

Əbdülxalıq Yusifi, Mirzə Əbdülxalıq Yusif (1853, Bakı – 1924) — Azərbaycan şairi. Bakıda "Məcməüş-şüəra" məclisinin fəal üzvlərindən biri. Mirzə Əbdülxalıq Yusif 1853-cü ildə Bakıda doğulmuşdur. O əvvəllər Aşqabadda ticarətlə məşğul olmuş, sonra köçüb ömrünün axırına kimi Bakıda yaşamışdır. Atasının adı Yəqub olduğu üçün özünə "Yusif" təxəllüsünü götürən şair müasirlərindən Seyid Əzim, Molla Ağa Bixud, Əbdülxalıq Cənnəti, Mirzə Səməndər və başqaları ilə dostluq etmiş, onlarla şeirləşmişdir. Əbdülxalıq Yusif 1924-cü il noyabrın 2-də vəfat etmişdir. Onun Füzuli və digər sənətkarların təsirilə yazılmış aşiqanə qəzəllərdən ibarət kiçik divanı qalmışdır. Əbdülxalıq Yusifi qəzəlləri ilə məşhurdur. O, S. Ə. Şirvani ilə şeir məclislərində iştirak etmiş və onunla əlaqə saxlamışdır. Qəzəllərindən bir neçəsi 1981-ci ildə Bakıda nəşr olunmuş "Deyilən söz yadigardır" kitabında çap olunmuşdur.

Əbdül Xalıq (əsl adı: Əbdülxalıq Əbdül Əli oğlu Rzaquliyev; 5 may 1920, Bakı – 30 sentyabr 1988, Bakı) — Azərbaycan rəssamı, pedaqoq, Azərbaycan SSR əməkdar incəsənət xadimi (1973). Əbdülxalıq Əbdül Əli oğlu 5 may 1920-ci ildə Bakıda anadan olmuşdur. O, 1934–1939-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində təhsil almış, bir il sonra Moskva Rəssamlıq İnstitutuna qəbul olunsa da, Böyük Vətən müharibəsinin başlanması səbəbilə ali təhsilini yarımçıq qoyaraq Bakıya qayıtmışdır. Müharibə illərində o, həmkarları Böyükağa Mirzəzadə, Lətif Feyzullayev və Bağır Maratlı ilə birlikdə Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Məktəbində fəaliyyətlə məşğul olmuş, müharibədən sonra Moskva Rəssamlıq İnstitutundakı təhsilinə davam etmiş və 1949-cu ildə diplomunu müdafiə edərək yenidən Bakıya qayıtmışdır. Əbdülxalıq Rzaquliyev sonralar da pedaqoji fəaliyyətinə davam etmiş, Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbində, Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda müəllim işləmişdir. O, 30 sentyabr 1988-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir. Rəssamın yaradıcılığını süjetli tablo, portret, natürmort və peyzajlar təşkil edir. O, 1940-cı ildə süjetli "Kolxozda bayram" tablosunu ictimailəşdirmiş, 1946-cı ildə təşkil olunmuş ilk "Payız sərgisi"ndə "Mənzərə" və "Bazar" lövhələrini nümayiş etdirmişdir. Onun müharibədən sonrakı illərdəki yaradıcılığında iriölçülü "Traktorçunun nəğməsi" (1957) və "Hesabat verənlər" (1961) tabloları yer alır. 1950-ci illərdə keçirilmiş respublika sərgilərində onun müxtəlif janrlı lövhələri, eləcə də "Natürmort", "Pirsaat çay", "Toran çağı", "Dağlar", "Günəşli gün" və "Mənzərə" adlı etüd xarakterli əsərləri sərgilənmişdir.

Kiçik bildirçinçalan (lat. Accipiter virgatus) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin quşlar sinfinin qırğıkimilər dəstəsinin qırğılar fəsiləsinin əsl qırğı cinsinə aid heyvan növü.